Mỹ đang vận động LHQ đưa ra một nghị quyết mới đối phó với Iraq sau khi một số những yếu tố mới đã phát sinh cuối tuần qua. Yếu tố quan trọng nhất là những cuộc biểu tình phản chiến đã nổi lên ở hàng chục thành phố lớn trên khắp thế giới, tổng cộng có hàng triệu người tham dự, và lớn nhất lại xẩy ra ở Anh, Ý, Tây Ban Nha, ba đồng minh lớn nhất của Mỹ chủ trương đánh Iraq, chưa kể những cuộc biểu tình ở Đức, Pháp và ngay cả ở nước Mỹ. Thành ra trước khi đối phó với Saddam Hussein, Tổng Thống Bush phải đối phó với dư luận thế giới. Dư luận thế giới không bênh vực Saddam Hussein, chỉ chống lại phương pháp chiến tranh. Những người biểu tình hầu như có chung một lập trường rõ rệt là có thể giải giới Saddam mà không cần phải dùng đến vũ lực. Một phong trào rộng lớn có tính nhất quán về lập trường, lại có sự phối hợp đồng bộ như vậy là cả một sức mạnh, Mỹ không thể nào làm lơ.
Sự thật phong trào này cũng không phải là biến cố bất ngờ nếu người ta nhớ lại tình hình cuộc họp quan trọng của Hội đồng Bảo an ngày 14-2. Bài diễn văn của Ngoại trưởng Pháp nói chiến tranh chỉ là biện pháp cuối cùng và bài diễn văn của Ngoại trưởng Nga nói cần phải cho thanh sát quốc tế có thêm thời giờ để làm việc và không cần phải dùng sức mạnh quân sự đối với Iraq trong lúc này, hai bài diễn văn đó đã được các đại biểu và những khán giả bên trong phòng họp dự thính, phần lớn là các nhà quan sát và giới truyền thông, vỗ tay hoan nghênh rầm rộ, một việc rất hiếm xẩy ra khiến Chủ tọa phiên họp cũng bị bất ngờ phải lên tiếng nhắc nhở trật tự. Nhưng đến luợt Mỹ, bài diễn văn của Ngoại trưởng Powell chỉ được tiếp đón bằng một sự im lặng nặng nề. Ba nước có quyền phủ quyết là Pháp, Nga và Trung Quốc đã giữ nguyên lập trường chống đối chủ trương dùng vũ lực của Mỹ và sự đối kháng đó lại dựa vào bản báo cáo của trường đoàn thanh sát quốc tế, nói không tìm thấy vũ khí giết người hàng loạt của Iraq và xin có thêm thời gian để làm việc.
Như vậy vấn đề Iraq chỉ là vấn đề thời gian chăng" Chúng tôi không nghĩ như vậy. Hãy nhìn xem những việc gì sẽ xẩy ra theo lịch trình thời gian của HĐBA. Ngày thứ tư 19-2, HĐBA sẽ họp riêng chớ không họp công khai, có lẽ để thảo luận về những đề nghị mới của Mỹ. Chưa biết kết quả ra sao, nhưng theo lịch trình chính thức, đến ngày 1-3 Trưởng đoàn thanh sát lại về báo cáo. Đối với kế hoạch quân sự của Mỹ, hai ngày 3 và 4 tháng 3 này sẽ là cơ hội tốt nhất để mở cuộc tấn công, vì đó là đêm có trăng sáng trời quang đãng, dễ dàng cho các trận đánh phi pháo mở đầu và cũng rất thuận lợi cho các cuộc tiến quân thần tốc bằng chiến xa dẫn đầu quân bộ chiến tiến đến Baghdad. Thế nhưng Pháp lại muốn Trưởng đoàn thanh sát Blix đến ngày 14-3 về báo cáo với HĐBA. Kế hoạch tấn công của Mỹ có thể chờ, bởi vì tháng nào cũng có những đêm trăng sáng. Chỉ khổ nỗi sự chờ của kế hoạch tấn công không thể kéo dài. Bởi vì sau tháng 4, thời tiết Iraq sắp bắt đầu mùa hè, và mùa nóng ở Iraq với những bãi sa mạc ở phía Nam nước này là một trở ngại lớn cho các cuộc hành quân của Mỹ, trong khi nó lại thuận lợi cho các kiểu du kích chiến của người bản xứ.
Hiển nhiên các thế lực chống chiến tranh dùng thủ đoạn kéo dài thời gian. Nhưng Mỹ không thể chờ lâu hàng tháng trời như vậy với 200,000 quân, chiến hạm, hàng không mẫu hạm và phi cơ trận đã túc trực đầy đủ, trong một bối cảnh ở vùng Vịnh với hiểm họa khủng bố có thể tấn công bất ngờ ngày cũng như đêm vào những nơi tập trung quân đội Mỹ. Sự canh phòng nghiêm ngặt có thể làm bọn khủng bố không dám hành động, nhưng có hai yếu tố xưa nay vẫn ảnh hưởng đến chiến tranh cũng như chính trị. Đó là tâm lý và động lượng. Hai yếu tố này tương tác với nhau để thúc đẩy cho nhau tạo thành khí thế mạnh để lâm chiến, nhưng theo từ ngữ toán học nó lại tỷ lệ nghịch với thời gian, nghĩa là thời gian càng kéo dài khí thế càng yếu đi. Động lượng (momentum), tiếng bình dân gọi là "cái đà", cho thấy một điều dễ hiểu: vận tốc càng mau, đà càng mạnh, nhưng nếu vận tốc chậm rì cái đà đó chẳng còn gì nữa. Vận tốc là con tính bắt buộc phải có yếu tố thời gian.
Thời gian nhanh hay chậm là tùy theo người cầm lái, nhưng chiếc xe Mỹ lại chọn một con đường để nó quyết dịnh giùm cho xe chạy nhanh hay chậm, chớ không còn do Mỹ quyết định. Đó là con đường LHQ. Khi Mỹ đồng ý cùng toàn thể HĐBA chấp thuận nghị quyết 1441 hồi tháng 11 năm ngoái, tức là Mỹ đã chọn con đường đi để làm cái việc gọi là "giải giới" Saddam Hussein. Tổng Thống Bush đã từng nói ông có thể bất chấp HĐBA nếu cần, để lãnh đạo một số đồng minh tiến đánh Iraq. Tuy nhiên nếu Mỹ phải tính đến việc vận động một nghị quyết thứ hai mạnh hơn nghị quyết trước của HĐBA, điều đó chỉ có nghĩa là Mỹ đã thấy rất khó khăn nếu rút ra khỏi HĐBA để tự ý hành động. Tại sao khó khăn" Hãy nhìn một trường hợp điển hình. Trong số các đồng minh của Mỹ, Thủ tướng Anh Tony Blair là người hăng hái và quyết liệt nhất, ông đã bố trí 45.000 quân ở vùng Vịnh để sẵn sàng tiến quân cùng Mỹ. Nhưng đa số dân chúng Anh chống chiến tranh Iraq, trong khi sự chống đối trong nội bộ đảng của ông cũng không nhỏ.
Lập trường của ông Blair có thể làm nguy đến sự nghiệp chính trị của ông bởi vì không như Tổng Thống Bush ở Mỹ, ông Blair có thể mất chức bất cứ lúc nào. Chỗ dựa duy nhất của ông Blair hiện nay là LHQ, bởi vậy người ta không ngạc nhiên khi thấy trước cả Mỹ, chính ông Blair đã nói cần phải có một nghị quyết thứ hai của LHQ. Nói một cách khác, ông Blair không thể trung thành đến độ đi theo Mỹ bất chấp HĐBA để cùng Mỹ liên minh đánh Iraq. Con đường đã chọn thì đừng ước mơ đến thời gian làm chi nữa cho mệt.
Sự thật phong trào này cũng không phải là biến cố bất ngờ nếu người ta nhớ lại tình hình cuộc họp quan trọng của Hội đồng Bảo an ngày 14-2. Bài diễn văn của Ngoại trưởng Pháp nói chiến tranh chỉ là biện pháp cuối cùng và bài diễn văn của Ngoại trưởng Nga nói cần phải cho thanh sát quốc tế có thêm thời giờ để làm việc và không cần phải dùng sức mạnh quân sự đối với Iraq trong lúc này, hai bài diễn văn đó đã được các đại biểu và những khán giả bên trong phòng họp dự thính, phần lớn là các nhà quan sát và giới truyền thông, vỗ tay hoan nghênh rầm rộ, một việc rất hiếm xẩy ra khiến Chủ tọa phiên họp cũng bị bất ngờ phải lên tiếng nhắc nhở trật tự. Nhưng đến luợt Mỹ, bài diễn văn của Ngoại trưởng Powell chỉ được tiếp đón bằng một sự im lặng nặng nề. Ba nước có quyền phủ quyết là Pháp, Nga và Trung Quốc đã giữ nguyên lập trường chống đối chủ trương dùng vũ lực của Mỹ và sự đối kháng đó lại dựa vào bản báo cáo của trường đoàn thanh sát quốc tế, nói không tìm thấy vũ khí giết người hàng loạt của Iraq và xin có thêm thời gian để làm việc.
Như vậy vấn đề Iraq chỉ là vấn đề thời gian chăng" Chúng tôi không nghĩ như vậy. Hãy nhìn xem những việc gì sẽ xẩy ra theo lịch trình thời gian của HĐBA. Ngày thứ tư 19-2, HĐBA sẽ họp riêng chớ không họp công khai, có lẽ để thảo luận về những đề nghị mới của Mỹ. Chưa biết kết quả ra sao, nhưng theo lịch trình chính thức, đến ngày 1-3 Trưởng đoàn thanh sát lại về báo cáo. Đối với kế hoạch quân sự của Mỹ, hai ngày 3 và 4 tháng 3 này sẽ là cơ hội tốt nhất để mở cuộc tấn công, vì đó là đêm có trăng sáng trời quang đãng, dễ dàng cho các trận đánh phi pháo mở đầu và cũng rất thuận lợi cho các cuộc tiến quân thần tốc bằng chiến xa dẫn đầu quân bộ chiến tiến đến Baghdad. Thế nhưng Pháp lại muốn Trưởng đoàn thanh sát Blix đến ngày 14-3 về báo cáo với HĐBA. Kế hoạch tấn công của Mỹ có thể chờ, bởi vì tháng nào cũng có những đêm trăng sáng. Chỉ khổ nỗi sự chờ của kế hoạch tấn công không thể kéo dài. Bởi vì sau tháng 4, thời tiết Iraq sắp bắt đầu mùa hè, và mùa nóng ở Iraq với những bãi sa mạc ở phía Nam nước này là một trở ngại lớn cho các cuộc hành quân của Mỹ, trong khi nó lại thuận lợi cho các kiểu du kích chiến của người bản xứ.
Hiển nhiên các thế lực chống chiến tranh dùng thủ đoạn kéo dài thời gian. Nhưng Mỹ không thể chờ lâu hàng tháng trời như vậy với 200,000 quân, chiến hạm, hàng không mẫu hạm và phi cơ trận đã túc trực đầy đủ, trong một bối cảnh ở vùng Vịnh với hiểm họa khủng bố có thể tấn công bất ngờ ngày cũng như đêm vào những nơi tập trung quân đội Mỹ. Sự canh phòng nghiêm ngặt có thể làm bọn khủng bố không dám hành động, nhưng có hai yếu tố xưa nay vẫn ảnh hưởng đến chiến tranh cũng như chính trị. Đó là tâm lý và động lượng. Hai yếu tố này tương tác với nhau để thúc đẩy cho nhau tạo thành khí thế mạnh để lâm chiến, nhưng theo từ ngữ toán học nó lại tỷ lệ nghịch với thời gian, nghĩa là thời gian càng kéo dài khí thế càng yếu đi. Động lượng (momentum), tiếng bình dân gọi là "cái đà", cho thấy một điều dễ hiểu: vận tốc càng mau, đà càng mạnh, nhưng nếu vận tốc chậm rì cái đà đó chẳng còn gì nữa. Vận tốc là con tính bắt buộc phải có yếu tố thời gian.
Thời gian nhanh hay chậm là tùy theo người cầm lái, nhưng chiếc xe Mỹ lại chọn một con đường để nó quyết dịnh giùm cho xe chạy nhanh hay chậm, chớ không còn do Mỹ quyết định. Đó là con đường LHQ. Khi Mỹ đồng ý cùng toàn thể HĐBA chấp thuận nghị quyết 1441 hồi tháng 11 năm ngoái, tức là Mỹ đã chọn con đường đi để làm cái việc gọi là "giải giới" Saddam Hussein. Tổng Thống Bush đã từng nói ông có thể bất chấp HĐBA nếu cần, để lãnh đạo một số đồng minh tiến đánh Iraq. Tuy nhiên nếu Mỹ phải tính đến việc vận động một nghị quyết thứ hai mạnh hơn nghị quyết trước của HĐBA, điều đó chỉ có nghĩa là Mỹ đã thấy rất khó khăn nếu rút ra khỏi HĐBA để tự ý hành động. Tại sao khó khăn" Hãy nhìn một trường hợp điển hình. Trong số các đồng minh của Mỹ, Thủ tướng Anh Tony Blair là người hăng hái và quyết liệt nhất, ông đã bố trí 45.000 quân ở vùng Vịnh để sẵn sàng tiến quân cùng Mỹ. Nhưng đa số dân chúng Anh chống chiến tranh Iraq, trong khi sự chống đối trong nội bộ đảng của ông cũng không nhỏ.
Lập trường của ông Blair có thể làm nguy đến sự nghiệp chính trị của ông bởi vì không như Tổng Thống Bush ở Mỹ, ông Blair có thể mất chức bất cứ lúc nào. Chỗ dựa duy nhất của ông Blair hiện nay là LHQ, bởi vậy người ta không ngạc nhiên khi thấy trước cả Mỹ, chính ông Blair đã nói cần phải có một nghị quyết thứ hai của LHQ. Nói một cách khác, ông Blair không thể trung thành đến độ đi theo Mỹ bất chấp HĐBA để cùng Mỹ liên minh đánh Iraq. Con đường đã chọn thì đừng ước mơ đến thời gian làm chi nữa cho mệt.
Gửi ý kiến của bạn
