Hôm nay,  

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"

13/05/202100:22:00(Xem: 6113)

blankGS Nguyễn Văn Sâm (cầm sách "Nữ Tắc Diễn Âm" mới ấn hành) và phu nhân là nhà văn Trần Ngọc Ánh.

  

   

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu
Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"
 
Phan Tấn Hải

 

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm trong tuần qua  đã bắt đầu phát hành tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" (Lời Dạy Đàn Bà - Con Gái), bản gốc là do học giả Trương Vĩnh Ký phiên âm và chú giải năm 1911, và bản mới do GS Nguyễn Văn Sâm giới thiệu và chú giải thêm trong năm 2021.
 

Chúng ta đã tới thời kỳ nam nữ bình quyền. Trường học không còn tách biệt riêng các trường nam với trường nữ. Đa số trên thế giới, chỉ trừ một số quốc gia Hồi Giáo, giá trị nữ quyền đều được đề cao. Tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" thoạt nghe là lời dạy từ hơn thế kỷ trước, phải chăng là lạc điệu?
 

Đọc cho kỹ, những lời dạy xa xưa của ông bà mình vẫn còn nhiều, có thể nói là rất nhiều, lưu giữ các nguyên tắc ứng xử cần thiết cho người nữ Việt, từ khi còn ở trong nhà với ba mẹ, cho tới khi lấy chồng, rồi khi dạy con. Một số lời dạy trong sách này thực tế vẫn còn giá trị, như một khuôn mẫu muôn đời cho người nữ.
 

Thí dụ về cách ông bà mình nghĩ về ý nghĩa chữ "dung" trong công dung ngôn hạnh: trong khi chúng ta dễ dàng nghĩ tới chữ "dung" như là chăm sóc nhan sắc, lời dạy trong "Nữ Tắc Diễn Âm" nơi trang 20, đưa chữ "dung" về ngay tận nguồn đạo đức.

 

Dung thì chẳng lựa chuốt vời

Bẩm sanh tốt xấu có người có ta

Hơn nhau một chút nết na

Phải cho thanh khiết ấy là nữ dung (NTDA, trang 20).

 

Chúng ta có thể không đồng ý, vì hiển nhiên ông bà mình không dạy chuyện cắt mắt, sửa mũi… Nhưng khi nói “nữ dung” là nết na, là thanh khiết thì đâu có gì sai, thậm chí cũng có thể nói là giá trị muôn đời của dân tộc (nếu chúng ta muốn nói cho quá lời để ngợi ca cách nhìn rất nhân bản này).
 

Nếu chúng ta để ý, thời này nhiều phụ nữ ngôn phong bạo dạn, nhanh nhẹn hơn thời xưa. Tuy nhiên, nếu tới mức độ như to tiếng, thì hẳn là đi quá đà. Trong sách "Nữ Tắc Diễn Âm" về lời khuyên người nữ trong cách nói chuyện hãy:

 

Nói thì chớ lựa nhiều lời

Khoe khoang chớ bắt chước người d0ong đưa

Ở cho cẩn nhiệm sau xưa

Nói cười thong thả,, thốt thưa dịu dàng

Noi cho chính đính rõ ràng

Một lời quan hệ, giữ giàng chẳng chơi

Chớ hề  chớt nhả, cợt cười

Liệu lời nên nói, liệu lời nên chăng

Cẩn ngôn thận hạnh khăng khăng

Thì là chớ khá lẻo chưng sự người

Những tuồng nói nói cười cười

Chẳng phường ong bướm, thì lời trăng hoa

Đã đưa tấc lưỡi sai ngoa

Cả lời cao tiếng, ai là kẻ ưa?

Khôn ngoan chẳng bẵng thật thà

Có ai hỏi đến sẽ thưa vội gì? (NTDA, trang 22, 23)

 

 Trong sách cũng cho chúng ta thấy lại một số môn học người nữ thời xưa không còn thích nghi nhiều nữa. Thí dụ, chúng ta quen với mua trang phục áo quần ở các tiệm bách hóa, hay mua qua trực tuyến. Thời xưa, người nữ phải gánh vác chuyện may vá.

 

Vá may thêu tỉu hôm mai

Đắn đo kích thước vắn dài kẻo hư

Việc làm canh cửi sớm trưa

Tấc gang chắp nối, tóc tơ giữ giềng. (NTDA, trang 24).

.

Sách này tự thân có nhiều giá trị về mặt lịch sử, xã hội, ngữ học và văn hóa: chúng ta sẽ hiểu thêm về xã hội Miền Nam vào thời kỳ thế kỷ 19 và đầu 20, khi chữ quốc ngữ dùng trong thơ lục bát để truyền dạy các giá trị đạo đức. Sách chỉ dày 136 trang, nhưng là một cánh cửa cho chúng ta bước trở lại để tìm hiểu về xã hội Nam Kỳ lục tỉnh, xem ông bà mình đã dạy con gái ra sao.


 

Nguyên khởi tác phẩm Nữ Tắc trong bản Nôm được ghi tác giả vô danh, ấn hành dưới thời vua Tự Đức, chủ yếu dạy công dung ngôn hạnh cho người phụ nữ. GS Nguyễn Văn Sâm (NVS) nói rằng tài năng của học giả Trương Vĩnh Ký (TVK) cũng hiển lộ qua cách nghĩ ra một vài chữ mới để diễn ý của người xưa.

Nơi trang 13 và 14, NVS ghi nhận về cách sử dụng ngôn ngữ của TVK, trích:

"Dầu những lời dạy hay ho cách mấy, điểm son phải được dành cho người diễn ra chữ Nôm, không thể cho ông TVK về mặt nầy. Giá trị của TVK trong quyển Nữ Tắc ở chỗ khác, chỗ ông phiên âm từ bản Nôm ra bản Quốc ngữ theo một cách thế đặc biệt có một không hai. Đó là:

(a) thay đổi chữ khi cần thiết,

(b) chọn từ ngữ thích hợp với người Nam để thế vô chữ mà ông nghĩ rằng dân Nam kỳ khó thấu hiểu.

(c) đọc giọng Nam các chữ có âm Nam đương lưu hành, và

(d) thay bằng từ dễ hiểu hơn để tránh trùng lập.

Quyển Nữ Tắc còn có ưu điểm là chú giải rõ ràng. Đặc điểm nầy xin độc giả coi trong bản văn, người viết xin miễn trích ra đây vì quá dài dòng…" (NTDA, tr. 13, 14)

.

Sách hiển nhiên là cổ xưa, nhưng thấy rõ là nhiều giá trị không hề cổ xưa. Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích vì sao giới thiệu và chú giải cuốn sách cổ xưa này như sau:

"Chúng tôi phiên âm và giới thiệu quyển Nữ Tắc để giúp người đọc nhớ lại một thời con gái đàn bà được dạy dỗ thiệt chu đáo để cuộc đời của họ hạnh phúc - thời thế lúc đó như vậy thì được dạy như thế đâu có gì là đáng trách.

Nếu đừng đem cặp mắt của người để cao nữ quyền thế kỷ 21 để nhìn, thì quyển Nữ Tắc quả là một tác phẩm đầu tiên và có giá trị lớn trong việc bảo vệ người phụ nữ một cách hữu hiệu trong một xã hội mà quyền lợi của nam giới quá lấn lướt bằng cách dạy phải phát triển nữ hạnh, nữ dung - nhắc lại lần nữa là giá trị đó thuộc về người vô danh nào đó mà TVK có công khươi dậy lên, đưa ra cho công chúng.

Đó là chưa kể mặt văn chương, văn hóa đáp ứng được nhu cầu lúc nó xuất hiện.

Chúng tôi bỏ công tìm tòi để giới thiệu Nữ Tắc cũng vì những lẽ đó.

Victorville, CA, 21 tháng 4, 2021." (NTDA, tr. 18, 19)

  

Nếu bạn muốn biết về lời dạy, về vai trò người nữ trong những sinh hoạt thời xa xưa, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn biết văn phong Nam Bộ của một thế kỷ trước, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về một mảng y học thời xa xưa của ông bà, như cách dạy về giữ gìn khi có bầu, rồi thời gian “ba năm bú mớm” khi con ra đời, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về khuôn phép gia đình, về cách người vợ phải xử thế "phức tạp" trong nhà chồng thời xa xưa ra sao, không thể không tìm đọc sách này.

.

GS Nguyễn Văn Sâm sanh ngày 21 tháng 03 năm 1940 tại Sàigòn. Tốt nghiệp Cử Nhân Giáo Khoa Triết Học (Tây Phương) 1965, Cao Học Văn Chương (Việt Nam) 1972, và Năm Thứ Nhứt Tiến Sĩ Văn Chương Việt Nam (Khóa độc nhất trước 1975). Từng dạy Trung học (Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho, Pétrus Ký, Sàigòn), Đại học (Sàigòn, Cần Thơ, Hòa Hảo, Cao Đài, Vạn Hạnh). Vượt biên đến Nam Dương tháng 03/1979, vào Mỹ tháng 09/1979. Dạy học từ đó đến khi về hưu năm 2006. Viết cho các tạp chí Văn, Văn Học, Đi Tới, Chánh Pháp….). Đã ấn hành vài chục sách biên khảo, phiên âm từ sách Nôm, chú giải sách xưa, sáng tác truyện ngắn.
 

Sách "Nữ Tắc Diễn Âm" in số lượng có giới hạn. Ấn phí: 16 Mỹ Kim.

Liên lạc GS Nguyễn Văn Sâm: [email protected]

 

  

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Và nay, mùa Vu lan về, những người con Phật chúng ta hãy cùng nhau, không những nguyện mở những sợi dây đang treo ngược chúng ta, mà còn nguyện mở cả những sợi dây đang treo xuôi chúng ta trong những thành công phù phiếm, trong những thuận lợi nhất thời, để dâng lên cúng dường cha mẹ, Thầy Tổ, chúng Tăng và Tam bảo, với tất cả tấm lòng hiếu kính, trí tuệ và từ bi.
Lãnh tụ tối cao của Bắc Hàn Kim Jong-un hôm thứ Năm cho biết Bắc Hàn đã "chuẩn bị đầy đủ" cho xung đột quân sự với Mỹ, theo hãng tin Yonhap. Kim cho biết ông đã ra lệnh cho quân đội Bắc Hàn sẵn sàng nhanh chóng huy động lực lượng răn đe chiến tranh hạt nhân nếu cần.
Lô độc đắc xổ số Mega Millions sáng hôm Thứ Tư 27/7/2022 đã tăng vọt lên tới 1.02 tỷ đô la sau khi không ai có đúng cả 6 con số khi xổ hồi đêm thứ Ba. Lô độc đắc ước tính mới sẽ là độc đắc lớn thứ 4 của Mỹ trước giờ.
Trump nói hôm 7/1: "Tôi ngay lập tức triển khai Vệ binh Quốc gia và cơ quan thực thi pháp luật liên bang để bảo vệ tòa nhà và trục xuất những kẻ xâm nhập. Nước Mỹ luôn phải là một quốc gia của luật pháp và trật tự." Tuyên bố đó của Trump là một lời nói dối. Trump không bao giờ ra lệnh triển khai Vệ binh Quốc gia hoặc bất kỳ cơ quan thực thi pháp luật nào.
Myanmar đã xử tử 4 nhà hoạt động dân chủ tham dự các nỗ lực chống đảo chính, trong đó có 1 nhạc sĩ và 1 nhà lập pháp trước đây, theo chính phủ quân đội Myanmar hôm Thứ Hai. Nhiều tổ chức quốc tế đã lên án việc Myanmar tái sử dụng án phạt tử hình sau nhiều thập niên.
Nơi đây, chúng ta sẽ chú trọng về Diệt tưởng (diệt đây là diệt trừ, diện tận, đoạn diệt, tịch diệt). Hoàn toàn không có ý nói rằng kinh nào hay nhiều, hoặc hay ít ra sao, vì thực tế kinh nào trong nhóm 20 kinh dẫn trên cũng dùng làm phương tiện giải thoát được. Nhưng chú trọng về Diệt tưởng sẽ nêu bật lên ý nơi đầu bài: “sinh diệt diệt dĩ, tịch diệt vi lạc” (sinh diệt vô thường đã diệt rồi, Niết bàn an lạc hiện ra). Pháp tu Đoạn diệt được Đức Phật gọi là “pháp vắn tắt” – nghĩa là, không tu loanh quanh, không tu dài dòng, chỉ tu pháp này là đủ, không cần học thêm gì nhiều. Trong Tạng Pali, Kinh SN 23.34 ghi lời Đức Phật dạy pháp đoạn diệt
Cảnh sát trưởng của một thành phố nhỏ ở Mississippi bị mất việc sau khi một đoạn băng ghi âm bị rò rỉ trong đó ông khoe đã giết 13 người trong công việc và sử dụng những lời nói xấu kỳ thị sắc tộc và thù ghét đồng tính.
Người phát ngôn Bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ nói với ABC News rằng hai công dân Mỹ được cho là chiến đấu cho Ukraine đã tử trận ở miền đông Ukraine: “Chúng tôi có thể xác nhận cái chết gần đây của hai công dân Mỹ ở vùng Donbass của Ukraine. Chúng tôi đã liên lạc với các gia đình và cung cấp tất cả các hỗ trợ lãnh sự có thể." Bộ Ngoại giao đã không tiết lộ thêm bất kỳ chi tiết nào khác.
Con nhớ vào năm 2005, từ Ấn Độ, con đến tu học và lập nghiệp tại Hoa Kỳ. Vâng lời dạy của Cố Hòa thượng Mãn Giác, Hòa thượng Như Minh đã thay Ôn đứng ra lo các giấy tờ định cư của con và đưa con về Chùa Phước Hậu (Wisconsin) làm trụ trì. Năm 2010, con xin phép Hòa thượng cho con rời Wisconsin, khăn gói hành lý về xứ ấm California để đi học và lập chùa Hương Sen. Rồi từ chùa cũ sang chùa mới Hương Sen hiện nay, Hòa thượng cũng đóng vai trò như một vị thầy tinh thần của Hương Sen, đã từ bi đến tham dự và ban đạo từ trong các buổi lễ, tiệc chay gây quỹ và khóa tu của Chùa Hương Sen.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.