Hôm nay,  

Nguyễn Đình Toàn, người gõ cửa ký ức

06/01/202217:52:00(Xem: 5969)

Nguyễn Đình Toàn, người gõ cửa ký ức

 

Trịnh Thanh Thủy

 

 

blankChân dung Nguyễn Đình Toàn

 

 

Là một người Việt ly hương, hình như ai cũng có đôi lúc nhớ quê, hình dung lại nơi mình từng sinh ra, quay quắt thương cái chốn mình đã đi về trong tháng ngày quá khứ. Chỉ cần một hình ảnh, một cơn mưa, một vạt nắng, một nhành hoa thơm ngái hương vị quê nhà là lòng người lại bồi hồi tưởng tiếc. Nhất là khi đọc một bài thơ, nghe một khúc nhạc, hát lên một ca từ sóng sánh những âm vang kỷ niệm xưa, ai mà không tự dưng nhè nhẹ mở toang cánh cửa ký ức của lòng mình. Tôi đã làm điều đó khi đọc các bài thơ trong tuyển tập "Thơ và ca từ" của tác giả Nguyễn Đình Toàn.
  

 Là một nhà văn, ông viết dưới nhiều dạng, tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch nói, bút ký. Tác phẩm Áo mơ phai của ông đoạt Giải Văn học Nghệ thuật của Việt Nam Cộng hòa năm 1973. Ngoài ra ông còn là một thi sĩ kiêm xướng ngôn viên của đài phát thanh VTVN trước năm 1975. Chính ông đã phổ những bài thơ của mình thành những bài nhạc được nhiều người yêu thích. Người bạn rất thân lâu năm của ông là Thi sĩ Thành Tôn đã gom góp những bài thơ của ông thành một tập thơ in riêng tặng ông. Gần đây, bạn bè thương mến ông, đã chung lưng giúp ông thiết kế và xuất bản để đứa con tinh thần, tuyển tập "Thơ và Ca từ" được ra đời.

  

Cuốn "Thơ và Ca Từ" được Nhà sách Tự Lực, Culture Art Education Exchange Resource và Văn Học Press cùng hợp lực xuất bản. Bìa in trang nhã do Hoạ sĩ Đào Nguyên Dạ Thảo biên tập, dàn trang và thiết kế bìa. Ảnh chụp bìa trước của Nguyễn Đình Tri. Ảnh chụp bìa sau của Trịnh Thanh Thủy.      

 
blank

 Bìa sách "Thơ và Ca Từ"

 

  

Trong tuyển tập trên trăm bài thơ của ông, nỗi nhớ lúc nào cũng được tô đậm như chim nhớ bạn, nhớ bầy, như người nhớ hơi, nhớ hương. Trong một bài thơ hay nhạc của ông, người ta tìm ra được ít nhất là vài câu nổi trội trong lối dùng từ khác lạ, sáng hẳn lên với sáng tạo mà ông gọi là “nói một cách khác.” Ông tránh ước lệ, sáo ngữ, tránh dùng các từ Hán Việt, tránh lặp lại những gì người ta đã dùng quá nhiều như chiếc diêm quẹt đã bị quẹt nhiều quá rồi, không quẹt được nữa.

 

Chung quanh ta

Lá vàng đã

thành nến trong cây

Hay là thu hắt lại tình phai

từ mắt người

Anh hôn em ngoài phố khuya

Nơi ánh đèn chợt sáng

Chợt khuất đi

(Hà Nội một hôm nào)

 

hay

 

Cố thắp cho em một ngọn đèn
Dù lửa tàn trong anh
Không còn đủ khêu thêm đèn sáng
 
Cố thắp cho em một ngọn đèn
Để dù trong tăm tối
Có mộng còn biết nơi tìm sang
 
Cố thắp cho em một ngọn đèn
Rồi thả hồn bay lên
Nơi hẹn hò không tên gặp em
 
Cố thắp cho em một ngọn đèn
Để dù trong xa vắng
Em còn được cháy trong lòng anh

(Hãy Thắp Cho Nhau Một Ngọn Đèn)  

 

Nàng thơ, người nữ của ông lúc mờ, lúc tỏ, khi mờ nhạt, khi bùng lên toả sáng, đơm hương trong cái cõi ký ức mịt mù sương khói ấy. "Em" mong manh, lóng lánh, em xanh ngát xuân thì. Trong khi "Ta" thì rũ đau và buồn như lá khô mùa trở gió.

 

Ôi em là giọt sương
Long lanh đầu cành mai
Cho tim ta phút vui ở ngoài cuộc vui
Như hương lan thơm bay đầy thềm nắng mới
 
Từ kiếp đau nào xưa
Tình đã lăn tình đi
Trên môi em còn thấy
Trăm năm câu tình ghi
Trong cung đàn sầu ấy
Ta buồn như lá khô

(Sương Mai)

 

Em như trăng mòn

Chờ mùa đông sẽ tan

Ta yêu em như giòng nước

tối tăm buồn

Còn bao nhiêu tóc xanh

Để thắt cho tình

......................................

Lòng ta như dòng sông đêm

Chan hoà sóng ngân

Có môi em như nụ hoa trôi ngang

Ôi tấm gương mờ ám

(Trăng mòn)

 

Ông bắt đầu làm thơ từ hồi còn bé. Những ca từ trong nhạc khúc của ông nguyên thủy là những bài thơ. Chữ nghĩa được ông dùng giản đơn, tinh tế, cô đọng nhưng sâu sắc, sống động và gợi hình, gợi bóng. Trong văn chương, thi ca, âm nhạc, các giác quan đều được ông tận dụng, ngay cả đến khứu giác. Mùi vị xuất hiện và được trộn lẫn, nào là hương hoa, cây cỏ, mùi thực phẩm quyện vào nhau như một bức tranh sống, ba chiều.

Sống và lớn lên giữa thời tao loạn, tuổi trẻ, thân phận và niềm tin là những hoài nghi đắng chát. Thái độ bối rối, mất định hướng của triết thuyết hiện sinh đã ẩn hiện đâu đó trong thơ, nhạc của ông một thời.

  

Tôi còn trẻ, tôi không muốn bỏ ngang đời
nhưng cuộc đời đã làm tôi sợ hãi
và mặt trời không còn là vàng rơi châu vãi
người với người đã trở thành thiên tai
 
Tôi còn trẻ, tôi không muốn oán trách ai
dù tim tôi đã nhỏ máu thương đời
tôi không còn niềm tin nào cầm cho ấm tay
sống một ngày, sống ngày nào biết ngày ấy thôi 

(Sống Một Ngày)

 

Chiến tranh, tù đày, đâm chồi mọc rễ tầng tầng, lên số phận những người thua cuộc bất hạnh của một chế độ, một chủ nghĩa. Mưa tưới nước, bón nhựa nguyên, rải hạt giống buồn và thống khổ lên những chốn hoang vu, những trại cải tạo, nơi chôn bao tù nhân vô tội sau cuộc chiến.

 

Chiều đứng trên đồi cao

Ta thở dốc

Ta trông mây đục

Trông người người đen

Cây nôn ra rừng gió độc

Bùn lầy dốc mưa trơn

Có con phượng nào không

Cho ta cam phần chim nhỏ

Ta uống lệ riêng ta

Nuốt sầu thiên cổ

Mưa Long Giao mưa đỏ hồn ta

(Mưa Long Giao)

Hay

Một tuần trăng

Có bao nhiêu giòng lệ thương

Một tuần nhang

Biết bao nhiêu linh hồn vấn vương

Vài ngàn năm biết bao nhiêu là thịt xương

Vài chục năm

Với bao nhiêu là đạn bom

Khăn đất còn để tang

Gan núi còn cảm thương

(Một tuần trăng)

 

Hoặc

Tha phương

Ai tha phương cùng ta

Trên chiếc xe già lăn qua xác đạn

Với tâm hồn của người ly tán

Muốn quay về nhìn lại cố hương

(Trên chuyến xe trở lại)

 

Nói đến phần giai điệu của nhạc Nguyễn Đình Toàn, phần lớn người nghe đều tìm ra sự đồng cảm và nghe nhạc bằng cảm tính. Với phần nhạc lý và kỹ thuật nhạc sĩ Jazzy Dạ Lam đã chia sẻ một ít cảm nhận riêng tư của cô .

 

- Nhạc phẩm của Nguyễn Đình Toàn nổi trội ở phần ca từ. Ca từ nhạc của ông vốn dĩ từ thơ nên nó đậm chất thơ và đánh thẳng vào cảm xúc người nghe. Ngôn ngữ của ông sâu sắc và mới lạ nên phần giai điệu không cần quá cầu kỳ cũng đủ ru hồn người nghe bồng bềnh. Tỷ như có rất nhiều ca khúc hấp dẫn, lôi cuốn người nghe do ca từ chứ không phải do âm điệu đặc biệt của nó, tương tự nhạc của Leonard Cohen, hay Billy Joe. Ngoài một số bài được hoà âm phối khí với phong cách tươi mới, bay bổng và không kém phần hiện đại, dễ tiếp cận người nghe, các ca khúc của ông có đặc thù là dù giai điệu quen thuộc trong lối hành âm hay các motiv phát triển giai điệu, những nét giai điệu này không quá đặc sắc, vì có lẽ không chủ ý tạo sự bất ngờ, nhưng đủ mượt mà lôi cuốn, dẫn dắt người nghe đến vùng cảm xúc mà tác giả muốn. Đơn giản mà chạm đến trái tim người nghe. Như vậy cũng đủ gọi là tài tình.

 

 

Sách "Thơ và Ca từ Nguyễn Đình Toàn" có thể mua ở:

  

Nhà Sách Tự Lực

14318 Brookhust St

Garden Grove, CA 92843

 

Mua sách từ xa xin liên lạc với nhà sách Tự Lực

Tel: (888) 204-7749 hay (714) 676-8310

email mua sách [email protected]

 

Trịnh Thanh Thủy

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Mua xe là một công việc quan trọng, khó khăn. Bởi vì có người cả đời chỉ đi mua xe một lần. Xe mắc tiền, nhiều yếu tố từ kỹ thuật đến tài chính khó để lựa chọn cho phù hợp. Và bởi vì một số các đại lý bán xe muốn tăng lợi nhuận, họ có những chiến thuật lừa đảo khách hàng. Theo trang mạng xe hơi www.caranddriver.com, Ủy Ban Thương Mại Liên Bang (FTC) vừa tuyên bố sẽ ban hành một qui định mới, nhằm ngăn chặn các chiến thuật bán hàng kém lương thiện của các đại lý bán xe. Hai chiến thuật người bán thường xuyên áp dụng là quảng cáo với giá rẻ nhưng sau đó tăng dần, và đưa vào giá bán những loại phí vô lý.
Vào hai ngày 8 và 9 tháng 12 2023 tại Tokyo Nhật Bản, tổ chức Rise (https://www.vietnamrise.org/) đã tổ chức sự kiện phong trào dân sự SMF 2023 (Social Movement Festival) dành cho các tổ chức xã hội dân sự tại Việt Nam. Điểm nhấn quan trọng của đại hội là Điểm Giao Lưu Sáng Kiến, được tổ chức dưới hình thức hội thảo qua zoom. Tại đây, những nhóm hoạt động dân sự trong nước đã giới thiệu một số dự án của mình để kêu gọi sự hỗ trợ của các nhà tài trợ. Rise cũng trao hai giải thưởng cho hai dự án được đánh giá cao nhất.
Trong nhiều năm, các khoa học gia đã dự đoán rằng nhiều nguyên tố cần thiết cho sự sống, như lưu huỳnh và nitơ, lần đầu tiên đến Trái Đất khi các vật thể như thiên thạch mang theo chúng đâm vào bề mặt hành tinh của chúng ta. Nhưng theo một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Science Advances, nhiều nguyên tố trong số này, được gọi là chất dễ bay hơi, có thể đã tồn tại trên Trái Đất ngay từ ban đầu, trong quá trình hình thành một hành tinh.
Salmonella lại hoành hành. Vào đầu tháng 12, các cửa hàng thực phẩm trên khắp Hoa Kỳ đã thu hồi dưa vàng (cantaloupes) sau khi người ta phát hiện ra rằng cả trái nguyên và loại cắt sẵn đều bị nhiễm khuẩn Salmonella ở 34 tiểu bang – và đã gây ra hai trường hợp tử vong. Dưa cantaloupes nhiễm salmonella cũng được phát hiện ở Canada, các viên chức y tế công cộng cũng ra lệnh thu hồi loại trái cây này.
Mùa lễ hội sắp đến cũng đồng nghĩa với niềm vui, gia đình sum vầy, và tiệc tùng. Nhưng đó cũng có thể là thời điểm khó khăn đối với những người đang nỗ lực cai thuốc lá. Tiến sĩ Shu-Hong Zhu, Giáo sư Y Học Gia Đình và Sức Khỏeẻ Cộng Đồng tại Đại Học California, San Diego, và cũng là người sáng lập Asian Smokers' Quitline (ASQ) Trung Tâm Cai Thuốc Lá Dành Cho Người Việt 1-800-778-8440, chia sẻ: "Thời điểm này trong năm không chỉ thử thách sự kiên trì mà còn là cơ hội để người hút thuốc trở nên mạnh mẽ hơn và tập sống không hút thuốc. Chúng tôi sẵn sàng chia sẻ những phương cách để tăng thêm sự tự tin của họ, tiếp sức cho họ vượt qua những hoàn cảnh cám dỗ, những cơn thèm, và sự thôi thúc muốn hút thuốc, và đồng thời khuyến khích họ thử từng bước tiến đến việc bỏ hút hẳn."
Hai cựu nhân viên bầu cử Georgia có thể ngay lập tức đòi số tiền gần 150 triệu USD mà Rudy Giuliani nợ họ để bồi thường vì tội phỉ báng, theo phán quyết từ một thẩm phán liên bang tuyên hôm thứ Tư, vì cựu thị trưởng thành phố New York đã mặc kệ các lệnh của tòa án trước đó và có thể đang giấu tài sản để không bị lộ
Tòa án cao nhất của tiểu bang Colorado hôm thứ Năm đã xóa tên cựu Tổng thống Trump trên lá phiếu bầu sơ bộ của Đảng Cộng hòa theo Tu chính án thứ 14 trong phán quyết tỷ lệ 4-3, khiến Colorado trở thành tiểu bang đầu tiên ngăn cản Trump tranh cử tổng thống vì xúi giục bạo loạn ngày 6 tháng 1/2021.
Theo Tân Hoa Xã hôm thứ Ba, ít nhất 126 người đã chết -- trong đó 113 người chết ở Cam Túc và 13 người chết ở Thanh Hải -- do trận động đất mạnh 6,2 độ richter làm rung chuyển một huyện dân tộc và làm chết 113 người ở tỉnh Cam Túc, tây bắc Trung Quốc, vào lúc nửa đêm ngày thứ Hai. Trận động đất đã cướp đi sinh mạng của 13 người khác ở tỉnh Thanh Hải lân cận.
Nước Việt trải qua hàng ngàn năm hình thành và phát triển, ban đầu chỉ là vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ, dần dần tiến về Nam sát nhập nhiều phần lãnh thổ khác để có được diện mạo như hôm nay. Quá trình phát triển ấy cũng nhiều thăng trầm nghiệt ngã, có lúc tưởng như diệt vong nhưng rồi lại phục hồi và phát triển trở lại. Nước Việt chịu nhiều ảnh hưởng của các nền văn hoá: Trung Hoa, Ấn, Champa, Khme, Pháp, Mỹ… Ngay từ thuở ban đầu chỉ là thời bộ lạc, bộ tộc. Tộc Việt cũng đã có một nền văn hoá riêng, tiếng nói riêng...
Chúng tôi quen thầy, gặp thầy ở chùa Già Lam, Gò Vấp. Nói chuyện với thầy qua điện thoại chưa bao giờ thầy xưng là Hòa Thượng, Thượng Tọa hay Ôn, và khi thầy ký sách tặng chúng tôi, thầy cũng không bao giờ xưng hô là Hòa Thượng, hay Đại Lão Hòa Thượng. Sự thân thiện của một vị chân tu và Phật tử không có sự xa cách. Mọi người không phân biệt là Việt Nam, Mỹ, Đức, Anh, Úc đều không có khoảng cách giữa một tu sĩ và người dân bình thường...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.