Hôm nay,  

Ecuador: Thiên đường loài chim.

16/12/202218:16:00(Xem: 6000)
Bút ký du lịch

Pic 1 booted racket tail
Booted racket tail Hummingbird.

Không biết tự bao giờ, các quốc gia Nam Mỹ đã là nơi tụ tập của biết bao nhiêu loài chim đến nỗi người ta gọi vùng ấy là "Lục địa của loài chim". South America là nhà của 3445 chủng loại chim và dân số chim ở đây chiếm 1 phần 3 tổng số chim trên thế giới. Tôi may mắn được viếng thăm các nước ở vùng Nam Mỹ mà Ecuador là 1 trong những nước Nam Mỹ có nhiều loại chim đẹp, lạ và hiếm có nhất. Những ngày đi săn ảnh và chụp chim ở Ecuador là những giờ phút mê mẩn, kỳ thú, đi liên tục, không ngừng nghỉ. Đây là một trải nghiệm mới và khác hẳn với những gì mà tôi từng trải qua trước kia.

 

Bạn muốn thăm thú, xem chim chóc hay chụp chim ở đây, điều đầu tiên nên làm là tìm một công ti du lịch Tour dẫn đường có uy tín. Tùy theo nhu cầu của bạn mà họ dẫn bạn đến nơi bạn muốn xem. Thành phố Quito là cái trục chính và từ đó bạn sẽ rẽ đi các vùng Bắc hay Nam để đến nơi bạn muốn đến. Đất nước vùng cao nằm bên dãy núi Andes này tạo nên hai vùng khí hậu Nam và Bắc khác biệt lại thêm khí hậu nhiệt đới của Amazon khiến nơi đây biến thành 1 cứ điểm hấp dẫn cho các loài chim đua nhau tụ về sinh sống. Mưa nhiều, rừng rậm núi cao, đã giấu kín những cái đẹp ẩn tàng kỳ diệu mà chỉ những ai thích phiêu lưu, ưa tìm tòi mạo hiểm mới khám phá được.

 

Khởi đi từ Quito, mỗi ngày nhóm chúng tôi được đưa đến các nơi như các nông trại hay các địa điểm bảo tồn chim chóc để chụp ảnh. Mỗi buổi sáng sớm thường từ 5 giờ sáng, một chiếc xe 4-wheel drive với người tài xế và người dẫn tour đến đón chúng tôi đi chụp ảnh. Người tài xế là một thanh niên trẻ người địa phương rất thông thạo đường sá ở đây, nhất là đường vào các nông trại hay các khu bảo tồn. Anh giỏi lái xe đường núi vì nơi đây toàn là đồi núi mà lại có mưa lầy, cùng sương mù ở những nơi là lũng thấp. Những chiều mưa hay buổi sáng sương mù dày đặc, di chuyển trên những sườn núi bên những vực cao vô vùng nguy hiểm mà anh vẫn lái như không, khiến tôi phải bội phục. Anh nói tiếng Anh chút đỉnh và bập bẹ. Riêng cô dẫn đường thì tiếng Anh lưu loát và có học. Cô rành rẽ từng loài chim, thói quen của chúng và biết cách giả tiếng chim để gọi chúng ra nữa. 

 

Mỗi ngày chúng tôi đi một, hai hoặc ba địa điểm tùy theo tiện đường hay người dẫn đường nhận được cú điện thoại báo cáo có giống chim nào xuất hiện của chủ nông trại. Phần lớn chim chóc ở đây sống trong rừng núi. Tuy nhiên các chủ nông trại có trồng trọt nhiều chuối và những loại cây ăn trái nên chim thường về nông trại của họ để ăn. Họ thấy chim về nên họ bắt đầu dụ chim bằng những thứ trái cây hay sâu bọ mà chúng ưa thích, thế là chúng lần về, lâu ngày chúng quanh quẩn ở gần đấy đợi họ cho ăn. Họ đặt tên cho từng con theo tiếng Tây Ban Nha và học thuộc tiếng hót hay kêu của loài chim đó. Mỗi ngày theo một giờ giấc nào đó họ nhại tiếng chim hay để loa có tiếng chim để gọi chim về cho chim ăn, khi chim về các tay chụp chim tha hồ mà chụp.

 

Chim ở Ecuador có nhiều loại lạ và hiếm gần như tuyệt chủng, do đó nông trại nào sở hữu được vài ba con là đã có thể làm giàu. Chim hay thú vật thường ăn từ sáng sớm, nên chúng tôi cũng phải lò mò đi từ sớm, đến trang trại giữa lúc núi đồi còn sương phủ tối thui. Chúng tôi đứng rình rập chim bay đến ăn, để chụp hình, (thiệt là chỉ có đam mê mới làm được điều này), lại phải đứng trong bóng tối, muỗi đốt lia lịa, chĩa ống kính ra chỗ chủ nông trại để bắp ngô dụ chim, không dám cựa mạnh sợ gây tiếng động, chim sợ bay mất. Dưới ánh đèn lờ mờ, con chim hiện ra mổ hạt ngô liên tục, thế là các phó nhòm thi nhau bấm máy.  Đã vậy chủ nông trại còn ngụy trang che kín chỗ chụp ảnh, màn rủ xuống che, chỉ để vài lỗ trống, đủ để thò cái ống kính ra thôi, vì họ sợ chim thấy người không bay xuống ăn mồi. Thực vậy có những giống chim rất nhát nhưng lại là những loại chim hiếm ở trong danh sách tuyệt chủng. Tệ nhất là lần chúng tôi đi chụp chim Adean Cock of the Rock. Đây là 1 loài chim đặc biệt có cái mào đầu đỏ, lại giống cái mũ của binh sĩ Anh Quốc thời xưa. Nơi chụp là một vách đồi được người chủ khu bảo tồn dựng lên với các màn che chắn kín mít chung quanh. Khoảng đất chỉ đủ cho khoảng 5, 6 người đứng nhưng người đến chụp khoảng 10 người, chen chúc nhau mà chụp. Màn phủ chỉ để ló ống kính ra thôi mà chung quanh chỗ chụp thì tối đen toàn muỗi. Chúng tôi đứng chịu đựng muỗi đốt để chụp lũ chim này. Chúng, những con Adean trống màu đỏ, đen tuyệt đẹp, bay lượn, kêu réo véo von để dụ chim mái trong những bụi cây của rừng rậm phía trước, tạo nên một cảnh nhộn nhịp. Chúng biểu diễn tranh tài để khuyến dụ các nàng mái trong mùa giao phối trông thật vui mắt. Có sống và chứng kiến những sinh hoạt và đời sống của muôn thú trong thiên nhiên bạn mới quý đời sống của chúng ta biết dường nào. Bởi vì vạn vật và chúng ta cũng như nhau. Tôi thích nhất là giờ phút một buổi mai lúc đứng đợi chim đến để chụp nơi một cánh rừng. Chúng tôi bỗng nghe được một điệu chim hót rất du dương, có vần có điệu, không biết loại chim gì hót mà hay lắm các bạn ạ. Mọi người lặng đi khi nghe tiếng loài chim đó hót, hay ơi là hay, tôi nhanh tay lấy phone ra ghi lại nhưng chỉ được 1 đoạn ngắn. Có đi chụp chim, có vào rừng buổi sáng, bạn mới được nghe tiếng chim hót diệu kỳ trong rừng. Đó là lúc bốn bề chìm trong khí lạnh sương lãng đãng bay, lòng bạn sẽ an tịnh hơn cả để sẵn sàng nghe được những tiếng chim hót khác nhau. Mỗi giọng chim là mỗi điệu, một kiểu, bạn mới hay rằng giọng hát con người thua xa giọng hát líu lo của một loài có cánh được gọi là chim!!!

 

Những nơi chúng tôi được dẫn đi tùy theo thời gian và địa điểm mà tới như Zuro Loma Reserve, Paz de las Aves, Pacha Quindi Hummingbirds, Alambi Hummingbirds, Santa Rosa Feeder, San Tadeo Feeder, Balcon Tumpiki, Punto Ornitológico, Amagusa Reserve, Antisana Ecological Reserve, Andean Condor, Ecuadorian Hillstar. Phải nói Nam Mỹ đã lôi cuốn được người của các nơi trên thế giới mê nhiếp ảnh đến chụp chim. Tôi gặp nhiều người đến từ Âu Châu, Á Châu, Canada, Úc và các nơi khác.

 

Lần đầu trong đời tôi thấy được biết bao nhiêu là loài chim từ bé, lớn đến khổng lồ, loài nào cũng có cái hay đẹp riêng của nó. Từ những con chim xanh, đỏ, vàng thuộc giống Tanager, trông nhỏ nhắn xinh xắn thật đẹp, đến những chú chim Dacnis đủ màu nhìn thật đáng yêu. Cỡ trung như Giant Antpitta, Moustached Antpitta, Yellow-breasted Antpitta, Chestnut-crowned Antpitta, Ochre-breasted Antpitta, Corcovado Dorsiosuro (dark-Backed Wood Quail) cho đến những con Condor Nam Mỹ khổng lồ giang cánh trên trời rộng. Tuy nhiên muốn đến gần nó để chụp bạn phải leo núi ở cao độ 16 ngàn ft tức 5 ngàn mét mới chụp được. Tôi tự hào vì đã từng leo được đến Cusco của Peru ở độ cao 11 ngàn ft, thế mà lúc leo lên quá 13 ngàn ft núi Ecuador để chụp Condor mới thấy bủn rủn cả chân tay. Không khí loãng khiến tôi đi không nổi, tim bị mệt và phải từ bỏ ý định chụp Condor nên trở xuống mà trời thì mưa lạnh rét, đường núi lại khó đi. Anh tài xế cũng say độ cao đi không vững, chỉ đứng ở dưới lũng thấp đợi mọi người. Chỉ cô tour guide và một anh còn trẻ đi nổi khúc đường cao độ còn lại.

 

Loại chim tôi yêu thích nhất suốt cuộc hành trình là Chim Ruồi Hummingbird. Tôi mê mẩn nhất là con chim đài các lông dài Long-tail Sylph hummingbird. Tôi cứ đi theo nó mà chụp trong khi nó là con nhát nhất trong loài chim ruồi. Vì sở hữu một cái đuôi dài đẹp rực rỡ nó khó bay lượn, xoay trở, dễ bị săn bắt ăn thịt nên nó rất nhát. Nhưng khi nó bay thì rất đẹp, cái đuôi lê thê của nó lượn là như một vũ công với những tà áo mỏng dài thướt tha tuyệt đẹp. Bạn có biết, chỉ có con trống mới có cái đuôi dài và đủ màu đẹp như thế mà con cái thì xấu òm, đuôi lại ngắn hơn, trái ngược hẳn với con người.

 

– Trịnh Thanh Thủy

 

Hình ảnh (Photos by Trịnh Thanh Thủy):

 

pic 2 Toucan Barbet
Toucan Babet.

Pic 3 Andean Rock the Cock sm
Andean Rock of the Cock.

pic 4 Long tail Sylph
Long tail Sylph Hummingbird.

Pic 5 Chesnut Crown Antpita baby-sm
Chestnut Crowned Antpita Baby.

pic 6 White booted hummingbird
White Booted hummingbird.

Pic 7 yellow toucan
Yellow Toucan.

Pic 8 Blue Toucan
Blue Toucan.

pic 9 tanager
Tanager.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hiểu rõ về bảo hiểm, quyền lợi và cách sử dụng dịch vụ y tế là điều cần thiết để mỗi người có thể chủ động hơn trong hành trình chăm sóc sức khỏe cho bản thân và gia đình.
Vừa được hay tin nhà văn Doãn Quốc Sỹ đã ra đi trong sự tĩnh lặng của một tâm hồn lớn. Tâm hồn tồn trữ sự bình an của thiền thực dụng qua sự sinh hoạt hằng ngày như là “vô công dụng hạnh.”
Trong buổi điều trần tại Thượng Viện vào ngày 9 tháng 9 năm 2025 về vấn nạn tham nhũng trong khoa học (corruption of science), một nhóm nhân chứng đã trình bày một nghiên cứu chưa được công bố và đưa ra một lời tuyên bố hùng hồn. Họ cho rằng đây chính là bằng chứng quan trọng cho thấy vắc-xin làm tăng cơ nguy mắc các bệnh mãn tính ở trẻ em. Nghiên cứu này thậm chí còn sắp xuất hiện trong một bộ phim được quảng bá rầm rộ mang tên “An Inconvenient Study” (dự kiến phát hành vào đầu tháng 10 năm 2025).
Tại Detroit, thành phố từng là biểu tượng của ngành công nghiệp xe hơi Mỹ, một cuộc khủng hoảng thầm lặng đang diễn ra trong các trường học: hàng ngàn học sinh, từ những đứa trẻ mẫu giáo đến học sinh khối K12, thường xuyên nghỉ học. “Nghỉ học thường xuyên” (chronic absenteeism) tức là nghỉ học ít nhất 10% số ngày học trong năm (tương đương 18 ngày đối với năm học 180 ngày). Hiện tượng này đã gia tăng mạnh mẽ trong thời kỳ đại dịch COVID-19 và vẫn đang là một vấn đề nhức nhối.
Có một câu hỏi thường trực trong tâm trí người tiêu dùng là: “Nên chọn rau củ quả tươi hay đông lạnh?” Trái với quan niệm phổ biến cho rằng đồ đông lạnh chưa ít chất dinh dưỡng hơn đồ tươi, các nghiên cứu khoa học và nhiều chuyên gia lại cho thấy một bức tranh khác, phức tạp và thú vị hơn nhiều. Một nghiên cứu đã so sánh giá trị dinh dưỡng của nhiều loại thực phẩm như bắp, cà rốt, bông cải xanh (broccoli), rau cải bó xôi (spinach), các loại đậu, đậu xanh, dâu tây (strawberries) và dâu xanh (blueberries) ở hai dạng đồ tươi và đồ đông lạnh. Kết quả cho thấy lượng vitamin trong rau củ quả đông lạnh “tương đương hoặc thậm chí cao hơn” so với rau củ quả tươi. Các nghiên cứu khác cũng xác nhận rằng sự khác biệt lớn về hàm lượng dinh dưỡng giữa hai loại thực phẩm này chỉ xảy ra khi rau củ quả tươi bị mất dưỡng chất sau vài ngày để trong tủ lạnh.
Đi bộ là một trong những hình thức vận động đơn giản và phổ biến nhất để giữ sức khỏe. Thế nhưng, chỉ cần thử bước lùi vài bước, lợi ích thậm chí còn nhiều hơn. Đi bộ kiểu ngược về phía sau, đi lùi, hay còn gọi là “retro walking,” đang ngày càng thu hút sự quan tâm của giới nghiên cứu và thể thao. Không chỉ giúp cải thiện thăng bằng, phương pháp này còn kích thích những nhóm bắp thịt ít được sử dụng và thậm chí còn có tác dụng tích cực đến não bộ.
Sự sống trên Trái Đất tuy phức tạp nhưng lại được hình thành từ một số ít thành phần cơ bản. Chẳng hạn, DNA và RNA của chúng ta chỉ được cấu tạo thành từ năm nucleobase, trong khi khoảng 90.000 loại protein khác nhau trong cơ thể đều được tạo nên từ 20 loại axit amin. Mẫu vật mà tàu vũ trụ OSIRIS-REx đem về trái đất từ tiểu hành tinh Bennu cho thấy sự hiện diện của cả 5 loại nucleobase – adenine, guanine, cytosine, thymine và uracil, cùng với các chất khoáng chưa từng thấy trước đây trong đá ngoài vũ trụ. Kết quả nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Nature Astronomy, còn cho thấy Bennu chứa nhiều loại muối khác nhau, vốn được cho là có vai trò quan trọng trong giai đoạn sơ khai của sự sống.
Dopamine, thường được mệnh danh là “hormone hạnh phúc,” từ lâu đã được xem như nguồn cơn của những cảm xúc vui vẻ, phấn khởi sau những lần mua sắm thỏa thích hay thưởng thức một tô phở ngon lành. Sự quan tâm đối với dopamine được thể hiện rõ ràng qua hàng ngàn clip trên TikTok, mọi người chia sẻ cách điều chỉnh dopamine, từ việc tìm cách tăng cường hoặc hạn chế dopamine hàng ngày, cho đến các khái niệm như “cao trào dopamine” (dopamine rushes), “thiếu hụt dopamine” (dopamine withdrawals), “cai dopamine” (dopamine fasts), hay “tái thiết lập dopamine” (dopamine resets).
Trong cuộc sống tất bật hàng ngày để mưu sinh, có người luôn thấy mình không có đủ thời gian để nghỉ ngơi và giải trí. Thậm chí có người làm ‘đầu tắt mặt tối’ cả đời mà vẫn không thấy đủ. Họ muốn có thêm thì giờ để làm những việc mình thích. Nhưng khổ nỗi, mỗi ngày chỉ có 24 giờ, mỗi năm chỉ có 12 tháng, và những người sống hơn 100 tuổi thì chẳng có mấy ai? Tuy nhiên, làm việc nhiều quá sẽ dễ đưa tới căng thẳng về thể chất và tinh thần để rồi kéo theo nhiều hệ quả tiêu cực, mà trong đó có việc sút giảm năng suất lao động và bệnh hoạn. Những nghiên cứu của y học ngày nay đã cho chúng ta thấy điều đó và khuyên con người nên có thì giờ cho sự nghỉ ngơi và giải trí.
Với lượng thông tin khổng lồ trong tầm tay, ngày nay chúng ta thường có xu hướng đọc lướt để tiếp nhận nội dung nhanh chóng. Nhưng các chuyên gia nghĩ gì về thói quen đọc này—và liệu bạn có nên thay đổi cách đọc của mình?


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.