Robot và trí tuệ nhân tạo trong đời sống

Trí tuệ nhân tạo và người máy bây giờ trở nên thông dụng và phổ biến trong mọi lĩnh vực của đời sống, không chỉ ở những nước tân tiến hiện đại mà ngay cả những nước nghèo và lạc hậu cũng đang từng ngày tiếp cận và ứng dụng. Có thể nói những năm đầu của thế kỷ hai mươi mốt này việc phát triển nhanh như vũ bão của khoa học công nghệ đã làm thay đổi bộ mặt xã hội, thay đổi nhiều thói quen thường nhật trong đời sống. Người máy và trí tuệ nhân tạo đang được sử dụng một cách triệt để, nó giúp con người nhiều việc từ sản xuất đến chiến đấu, quản lý xã hội, nghệ thuật, chữa bệnh, dịch vụ, giải trí và ngay cả trong việc mang tính tâm linh.

    Người máy và trí tuệ nhân tạo thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của nhân loại, tuy nhiên cũng có nhiều ý kiến của các khoa học gia cảnh báo mặt trái của nó. Tỷ như khi trí tuệ nhân tạo vượt qua sự kiểm soát của con người, trí tuệ nhân tạo phá hủy những vấn đề căn bản đạo đức nhân văn (như cloning, cấy ghép tế bào cho người và động vật, những thí nghiệm mang tính phi đạo đức để dùng trong dược phẩm hay những ứng dụng khác…)

    Thật ra trí tuệ nhân tạo không phải bây giờ mới đặt ra. Năm 1955 giáo sư John Mccathy là người sáng lập trí tuệ nhân tạo và giới thiệu thuật ngữ Artificial Intelligence/ AI. Mùa hè 1956 tại đại học Dartmouth đã tổ chức hội thảo và thành lập việc nghiên cứu trí tuệ nhân tạo. Họ đã chi hàng triệu đô la để biến tầm nhìn này trở thành hiện thực. Đến năm 1974 thì máy tính đã nhanh hơn, giá cả phải chăng hơn, có thể lưu trữ nhiều thông tin hơn, có thể đạt được nhận thức và xử lý ngôn ngữ tự nhiên hơn.

    Năm 1980 được công nhận là năm của trí tuệ nhân tạo, việc nghiên cứu mở rộng và đi sâu hơn với những công cụ chuyên môn và những thuật toán phức tạp. Người dùng đã có thể trải nghiệm với máy tính và trí tuệ nhân tạo.

    Năm 2000 là một kỷ nguyên mới của việc nghiên cứu và đạt những thành quả lớn về trí tuệ nhân tạo. Công nghệ phát triển và thay đổi nhanh chóng, thông qua đó trí tuệ nhân tạo cũng phát triển không ngừng. Ngày nay trí tuệ nhân tạo có thể viết luận văn, bài phát biểu thay cho con người. Hiện nay Trung Quốc, Mỹ và Ấn Độ là ba quốc gia có mức độ nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo lớn nhất thế giới.

    Ngày nay người ta có thể chế tạo ra những robot với trí tuệ nhân tạo có thể cảm nhận được cảm xúc của con người. Robot có lớp silicon trông thật như da người. Người ta cũng đặt ra những vấn đề robot có thể yêu đương được chăng? Điều này cũng khá thú vị và người Nhật luôn đi tiên phong trong việc chế tạo những robot với trí tuệ nhân tạo theo kiểu này. Hiện tại trí tuệ nhân tạo đem lại những thành quả và lợi ích lớn lao phục vụ cuộc sống con người. Trí tuệ nhân tạo có thể sưu tầm, tổng hợp, sắp xếp một lượng thông tin khổng lồ để đưa ra những hiểu biết và phỏng đoán mà khả năng xử lý của con người không thể làm nổi. Các khoa học gia cũng thật sự không dám đoan chắc tương lai của trí tuệ nhân tạo sẽ như thế nào, có lẽ có quá nhiều vấn đề cần nghiên cứu vì những tác động tích cực lẫn tiêu cực đến nhân loại. ALphaGo (Zero) là hệ thống trí tuệ nhân tạo cờ vây vượt trội trí tuệ của những bộ óc con người chơi cờ. Đấy cũng là lý do có cơ sở để người ta lo sợ một khi trí tuệ nhân tạo vượt khỏi sự kiểm soát của trí tuệ con người.

    Ở Nhật Bản, ngôi chùa Kodaiiji có từ năm 1619 đã dùng robot với trí tuệ nhân tạo để giảng Tâm Kinh, có lẽ đây là ngôi chùa duy nhất và đầu tiên trên thế giới áp dụng trí tuệ nhân tạo trong vấn đề tôn giáo. Ở đây không bàn về việc đúng-sai hay những quan niệm nên hay không nên, bài viết chỉ đơn thuần giới thiệu việc áp dụng trí tuệ nhân tạo trong đời sống con người của xã hội hiện đại.

    Ngoai ô thành Ất Lăng, khu Buford Hwy có một nhà hàng đã dùng robot với trí tuệ nhân tạo để chạy bàn. Thành phố Irvine, bang California, và có lẽ nhiều nơi khác, cũng có nhà hàng sử dụng robots phục vụ. Tuy nhiên đây chỉ là những bộ máy với lập trình sẵn, chỉ mang thức ăn đến bàn cho thực khách, cũng còn khá đơn giản chứ chưa phải phục vụ đúng nghĩa như một nhân viên.