Nhân loại mới

 

 

Con người?

Nhân loại?

Chúng ta đều biết những nhân vật này từ rất lâu. Họ đến từ một loài vượn đặc biệt có trí thông minh muốn vượt lên con vượn và họ trở thành con người, như nhà khoa học triết gia Charles Darwin đã lập thuyết. Hoặc họ được nặn ra từ đất sét rồi bị đuổi khỏi vườn địa đàng, đi lang thang khắp nơi tạo ra nhân loại như Thánh kinh đã ghi chép. Dù họ đến từ đâu, chúng ta đều phải ca ngợi khả năng tiến bộ không ngừng của họ. Dù họ xấu tính cách nào, hung ác ra sao, điên rồ cách mấy, chúng ta cũng phải ngưỡng mộ ý muốn cao cả của họ: Làm cho con người và đời sống tốt đẹp hơn.

Nếu không, bạn và tôi, giờ này còn ăn lông ở lỗ. Khịt mũi ngửi nhau rồi lom khom dẫn nhau đi ra bờ suối. Vậy thì, tại sao chúng ta, âm thầm trong thâm tâm, quá chán con người? Chúng nó nói dối, chúng nó giả hình, chúng nó tham lam, chúng nó gian xảo, chúng nó giết nhau. Ở gần chúng nó cảm thấy ớn.

Chưa hết, thân xác chúng nó, đẹp thì ít mà xấu thì nhiều: ốm nhom, mập ù, phệ, teo, sói, rụng, méo, lé, tẹt, đẹt, khòm, quẹo, vân vân …Chưa hết, nỗ lực tập thể dục, uống thuốc bổ, ăn đắng nuốt cay, cầu nguyện, vân vân… cũng chỉ sống trung bình 80 tuổi ngày nay, khoảng 50 tuổi ngày xưa. Chưa hết, chúng nó già, dù đẹp cách mấy, dù giỏi cách mấy cũng “mỹ nhân tự cổ như danh tướng, bất kiến nhân gian hứa bạch đầu.” Nhìn lại hình ảnh ngày xưa, rồi soi gương hình ảnh ngày nay, trời, ai đây? Chưa hết, chúng nó bệnh. Không ai mà không có bệnh. Bệnh này chữa được. Bệnh kia chữa hoài không hết. Bệnh nọ chữa liên tục chờ ngày ra đi. Bạn thấy đó, một nhân loại giỏi giang, đáng kính phục lại là một nhân loại đau khổ: sinh lão bệnh tử.

Không. Cái ý muốn cao cả làm cho con người và đời sống càng ngày càng tốt đẹp hơn vẫn là kim chỉ nam, vẫn là con đường thám hiểm, vẫn ý chí tồn tại, vẫn là giấc mơ bất tử.

Có được không?

Có.

Một phong trào phối hợp triết học, khoa học, nhân văn xuất hiện mạnh mẽ bắt đầu từ đầu thế kỷ 21, có tên gọi là Transhumanism. Phổ thông dịch là “Siêu nhân học”. Thực ra, không đúng. Cũng giống như người ta dịch cụm từ “Over man” của triết gia Nietzsche là “Siêu nhân”. Không, siêu nhân là superman. Cả trăn năm trước ông Nietzsche đã tiên đoán và dặn dò con cháu là muốn tồn tại phải trở thành “over man” là một loại người vượt lên con người, không phải là thượng nhân, cũng không phải là người cõi trên, mà là một loại người với ý chí siêu cường tiến lên, tiến tới, tự mình vượt qua mình cho tốt đẹp hơn.

Nhưng ông Nietzsche là một triết gia, ông chỉ suy luận, tưởng tượng và nhạy cảm với đời sống, dù là một cách khác thường, nhưng vẫn là ảo tưởng, vẫn là đường đi mịt mù không thể tới.

Bây giờ thì khác, “over man” trở thành “transhuman”, dịch là “người chuyển đổi”, có lẽ tốt hơn, nếu chúng ta tập giữ những tên riêng với ý nghĩa phức tạp mà dịch thuật không thể làm sáng tỏ, vậy nghen, cứ gọi là transhuman. Đây là một con người mới, một nhân loại mới. Một loại người mà chủ nghĩa “Posthumanism”, tức là “Hậu nhân loại” nhắm tới.   

Là một phong trào được thành hình nơi ba dòng sống lớn gặp nhau: triết học, khoa học và nhân văn học. Họ ủng hộ việc sử dụng công nghệ để nâng cao năng lực và cải thiện tình trạng của con người. Phong trào này hình dung một tương lai mà công nghệ có thể giúp thể xác lẫn tinh thần của con người phát triển, vượt cao đến mức không còn là con người giống như bạn và tôi hiện nay.

Ví dụ: Tuổi thọ kéo dài hơn. Kiềm chế được lão hóa. Trí tuệ cao kỳ hơn. Nhận thức thông diễn hơn. Thậm chí, đẩy lùi cái chết. Mục tiêu chính là thay đổi con người hôm nay thành một con người ngày mai tốt hơn hoặc quá sức tốt. Một lý tưởng đáng thèm thuồng, đáng nghi ngờ, nhưng đáng ước mơ.

“Em à, nếu chúng mình sống đến 150 tuổi, khoẻ mạnh không bệnh hoạn, vẫn trẻ đẹp, thì mình sẽ làm gì?”

Phong trào này có căn cơ dựa vào khoa học khám phá phương pháp tốt đẹp hóa DNA, tạo ra một dòng di truyền cao cấp hơn.

Phát triển trí tuệ nhân tạo để có thể đưa công nghệ vào cơ thể con người. Gia tăng trí nhớ, gia tăng khả năng nhận thức. Có lẽ lúc đó con người không thể nói dối vì họ có khả năng cảm nhận cao kỳ. Có lẽ lúc đó các chính trị gia trở nên người chân thật hơn. Có lẽ nói dối nhiều như ông Trump sẽ không được phiếu bầu nào cả.

Khám phá sâu sắc về công nghệ nano. Công nghệ nano là gì? "Nano" là tiền tố có nghĩa là "một phần tỷ". Nó được dùng để mô tả những vật thể cực nhỏ, đặc biệt là ở cấp độ “một phần tỷ”, một lĩnh vực khoa học và công nghệ liên quan đến các cấu trúc và hiện tượng ở cấp độ nguyên tử và phân tử, khoảng từ 1 đến 100 nanomet. Ở cấp độ này, vật liệu có thể thể hiện những đặc tính độc đáo không thể quan sát được ở kích thước lớn hơn. Công nghệ nano được sử dụng trong nhiều lĩnh vực, bao gồm điện tử (chip máy tính nhỏ hơn, nhanh hơn), y học (cung cấp thuốc, chẩn đoán), năng lượng (tấm pin mặt trời, pin) và khoa học vật liệu (vật liệu bền hơn, nhẹ hơn).

Phát triển công nghệ “Đông lạnh cơ thể chết.” Đây là một kỹ thuật khoa học, nghe như một giấc mơ thần thoại hoặc ma quái, tuy nhiên, kỹ thuật đông lạnh, Cryonics, thực sự là gì? Là một nỗ lực cứu sống bằng cách sử dụng nhiệt độ cực thấp, cho phép một người không còn khả năng cứu chữa bằng y học hiện tại được bảo quản trong nhiều thế kỷ, cho đến khi công nghệ y học tương lai có thể phục hồi sức khỏe hoàn toàn cho người đó. Nghe có vẻ như khoa học viễn tưởng, nhưng thực chất nó dựa trên khoa học hiện đại.

Với bản chất thường xuyên nghi ngờ, chắc hẳn bạn đọc cười ruồi, hoặc lắc đầu, hoặc cầu nguyện. Phong trào này điên rồi. Anh ký giả này có lẽ cũng sắp điên.

Nhưng lịch sử triết học và khoa học ghi rằng:

Thuật ngữ siêu nhân học (transhumanism) được phổ biến bởi nhà sinh vật học và triết gia người Anh Julian Huxley trong bài luận cùng tên xuất bản năm 1957. Huxley cho rằng giờ đây các thể chế xã hội có thể thay thế sự tiến hóa của loài người bằng cách tinh chỉnh và cải thiện giống loài.

Vào những năm 1980, các tổ chức và trường phái “Chuyển nhân học” Transhumanism, mới thành lập đã ủng hộ việc kéo dài tuổi thọ con người, đông lạnh cơ thể, thuộc địa hóa không gian và chủ nghĩa vị lai (nghiên cứu các xu hướng hiện tại để dự đoán, lập kế hoạch và tác động đến những kết quả có thể xảy ra của chúng).

Năm 1986, kỹ sư người Mỹ K. Eric Drexler đã xuất bản cuốn sách Engines of Creation (Động cơ của Sáng tạo), một cuốn sách khám phá các ứng dụng trong tương lai của công nghệ nano và sản xuất phân tử. Ngoài ra, ông và nhà nghiên cứu người Mỹ Christine L. Peterson đã thành lập Viện Foresight để thúc đẩy việc triển khai công nghệ nano và kỹ thuật sinh học một cách an toàn.

Cũng trong những năm 1980, nghệ sĩ ý niệm người Mỹ Natasha Vita-More đã xuất bản một bản tuyên ngôn đang phát triển của chủ nghĩa Chuyển nhân học và “Tuyên bố Nghệ thuật Chuyển nhân học”, nói rằng việc “thiết kế” một tương lai kết hợp thẩm mỹ với khoa học và công nghệ để nâng cao trải nghiệm giác quan, cải thiện và kéo dài tuổi thọ con người.

Những tiếng nói nổi bật khác trong phong trào chuyển nhân học là triết gia người Mỹ James Hughes và nhà nghiên cứu robot người Canada gốc Áo Hans Moravec.

Vào những năm 1990, “chủ nghĩa ngoại nhân”, một học thuyết tự do chủ trương vượt qua những giới hạn của con người thông qua công nghệ, đã trở thành xu hướng chủ đạo của phong trào Chuyển nhân học.

Nhà triết học người Anh Max More đã thành lập Viện Extropy vào đầu thập kỷ này cùng với nhà triết học kiêm luật sư người Mỹ Tom W. Bell, người đã sử dụng thuật ngữ “ngoại nhân” (extropy) để chỉ một khái niệm đối lập với entropy, nhấn mạnh cách tiếp cận chủ động mang tính cá nhân của phong trào này nhằm mở rộng tiềm năng con người.

Năm 1998, nhà triết học người Thụy Điển Nick Bostrom và nhà triết học người Anh David Pearce đã thành lập Hiệp hội Chuyển nhân học Thế giới (WTA), một tổ chức quốc tế thúc đẩy Chuyển nhân học như một ngành học thuật nghiêm túc. WTA đổi tên thành “Humanity+” (con người ‘được thêm vào) vào năm 2008 để thể hiện một tầm nhìn đa dạng và gắn kết hơn về chuyển nhân học—một tầm nhìn bao gồm các nhánh tư tưởng từ cả Viện Extropy  và WTA, đồng thời ủng hộ việc sử dụng công nghệ một cách an toàn và có đạo đức để mở rộng khả năng của con người.

Chủ nghĩa Chuyển nhân học đã tìm thấy sự ủng hộ từ các doanh nhân ở Thung lũng Silicon, bao gồm cả nhà đồng sáng lập Google Larry Page, Jeff Bezos của Amazon và Elon Musk của Tesla. Năm 2013, Page đã ra mắt Calico Life Sciences LLC (Calico Labs), một công ty nghiên cứu và phát triển chuyên kéo dài tuổi thọ của con người thông qua các công nghệ tiên tiến.

Đầu năm 2022, Bezos và những người ủng hộ khác đã đầu tư 3 tỷ đô la vào Altos Labs, một công ty công nghệ sinh học đang tìm cách đảo ngược quá trình lão hóa và bệnh tật.

Musk thành lập SpaceX vào năm 2002 với hy vọng thiết lập các thuộc địa của con người trên Mặt Trăng và Sao Hỏa và ra mắt Neuralink vào năm 2016 để phát triển chip não cấy ghép.

Vào tháng 7 năm 2022, công ty chip não Synchron thông báo rằng họ đã cấy ghép thành công một con chip vào não của một bệnh nhân ALS (xơ cứng teo cơ một bên) tại Hoa Kỳ. Con chip được thiết kế để cho phép những bệnh nhân bị liệt nặng vận hành các hình thức giao tiếp kỹ thuật số bằng suy nghĩ của họ.

Bạn thấy đó, chuyện này có thật và đang tiến hành, cho dù lài cũng có giấc mơ làm sao cho mình tốt hơn, đẹp hơn, khỏa mạnh, nếu có chết thì xin chết nhanh và êm đềm. Lãng mạn như Lê Uyên phương thì xin được “chết bên nhau thật là hồn nhiên”. (Dạ Khúc Cho Tình Nhân.)

Bạn đang đọc bài này và nghi ngờ. hãy dừng lại, sờ khắp người, sờ cẩn thận. Xem nào?

Có răng giả không? Có cầu plastics nối qua các đường gân bị nghẹt, để dẫn máu về tim hoặc đi ra thân thể? Có bù lon, đinh ốc vặn trong người để giữ xương gãy, xương bể không? Có chân giả tay giả không? Có bôi thuốc cho tóc mọc ra che đầu sói không? Có bôi thuốc mọc lông cho khỏi trần trụi không? Còn nhiều thứ không thuộc về cơ bản của con người, nhưng có lẽ dễ hiểu nhất là bạn có uống thuốc cho bớt bệnh,khỏi tật, cho bổ dưỡng thân xác không?

Nếu có, tức là bạn đang bắt đầu những việc làm nhỏ nhoi của phong trào Chuyển Nhân, làm cho con người tốt đẹp hơn. Nếu bạn chưa có, thì chắc chắn một ngày nào đó bạn sẽ có.

Transhumanism là một chủ nghĩa lý tưởng hoặc giả tưởng nhưng có cơ sở khoa học và những thành tựu như chữa bệnh, thay gan, thay tim, vân vân, đi lên cung trăng, khám phá vũ trụ, vân vân. Tiếc rằng tôi và bạn sẽ không thể tham dự, không kịp nhìn thấy những gì sẽ xảy ra trong ngày nhân loại tuyên bố họ bất tử.

Ngu Yên