Lữ khách mùa đông

13/01/202300:00:00(Xem: 2687)

toa-heftiba-7Y_8m9shGj8-unsplash
 
Trong vũ điệu day dứt của hoang mạc gió, lữ khách dừng lại, gõ cửa. Căn nhà trống mùa đông. Bàn tay lạnh quẹt một que diêm, nhen lên nỗi buồn, thảng thốt những ước mơ ngày cũ theo tro bụi bay lên, buồn bã như những lời em sắp nói, như ánh lửa lụi tàn, như tuổi thơ đi qua… Có tiếng chuông xa đâu vọng về, đơm hoa trong bóng tối lời nguyện cầu, lữ khách cảm thấy móng vuốt của băng giá tan ra bởi niềm khát khao cháy bỏng… Tuyết rơi trên ô cửa sổ, lấp lánh một nỗi chờ.
 
… Qua bậc cửa hóa đá bởi niềm đau/ Ánh sáng thanh khiết chiếu xuống từ trên cao/ Người lữ khách bước vào trong im lặng…
 
Đến lúc rồi, chúng ta có thể ngồi với lữ khách bên bàn ăn, có quả hạnh đào, bánh mì và rượu đỏ… và những bản cantata của Bach… Và chúng ta có thể nghe được nước mắt của trái tim khóc trong tuyết trắng, và hoa snowdrop hãnh diện xác tín một niềm tin phục sinh.
 
*
 
NGUYỄN ĐÌNH TOÀN
 
Nỗi buồn và bàn tay
 
Khi em trở về
Trời mùa đông đen
Căn nhà không người
Và mùi ẩm mốc
Khi em trở về
Tay đầy nước mắt
Trên thành cửa bụi
Tuổi thơ đi qua

Khi em trở về
Mộ người yêu đó
Hoa trên phiến đá
Cỏ buồn ngón chân
Và cơn gió rét
Que diêm bật lên
Que diêm bật lên
Nỗi buồn thắp lên

Những mơ ước cũ
Sáng lên một lần
Những hình ảnh cũ
Tắt đi một lần
Khi em trở về
Bàn tay khói hương
Buồn xưa sắp hết
Nói gì đi em...
 
– Nguyễn Đình Toàn
 
*
 
INGEBORG BACHMANN [1926-1973]
 
Khôn nguôi
 
(Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Đức)
 
Trong khu rừng mùa đông
tôi bay quanh những trái cây của miền nam ấm áp.
Chúng sẽ rụng về tôi.
Tôi không hề biết
rằng chúng, cũng như tôi, có thể bay nhảy
và mong mỏi khát khao.
 
Mỏ của tôi đông cứng.
Bài hát bị lãng quên.
Tôi bay một đường bay vô định
với con mắt rách bươm,
qua vùng đất sỏi đá,
với móng vuốt của băng giá trên lông
nhưng miệng tôi vẫn khao khát chờ mong
những quả hạnh đào và những dòng sông lấp lánh.
 
Cái chết là một phần của tôi.
Trăng địa cực trong giấc mơ chiếu rạng
những rễ cây của vùng lãnh nguyên cay đắng
mong mỏi xác thân này.
 
Nhưng tôi vẫn chân thật mỗi ngày!
Tôi vẫn bay, với niềm khát khao cháy bỏng!
 
Ingeborg Bachmann là nhà thơ, nhà văn người Áo, một trong những nhà thơ quan trọng nhất trong văn chương hậu chiến Đức thế kỷ 20, bà nổi tiếng với hai tập thơ Thời gian kéo dài (Die gestundete Zeit) và Tiếng gọi từ chòm sao Đại Hùng (Anrufung des Grossen Bäre). (vanviet.info)
 
*
 
GEORG TRAKL [1887-1914]
 
 
Một tối mùa đông
 
(Pháp Hoan dịch từ nguyên tác tiếng Đức)
 
Khi tuyết rơi dày lên các ô cửa sổ,
Và tiếng chuông chiều vang vọng hồi lâu,
Bàn đã bày sẵn cho những kẻ đến sau
Trong căn nhà nhỏ gọn gàng, tươm tất.
 
Trên những lối đi đêm đen dày đặc
Một lữ khách tìm đến trước cổng nhà.
Cây ân phước trong bóng tối đơm hoa
Từ chất sáp sâu trong lòng đất lạnh.
 
Người lữ khách bước vào trong im lặng;
Qua bậc cửa hóa đá bởi niềm đau.
Ánh sáng thanh khiết chiếu xuống từ trên cao
Trên chiếc bàn tròn: bánh mì và rượu đỏ.
 
Georg Trakl là thi sĩ người Áo, trường phái Biểu hiện, bài thơ nổi tiếng của ông, Grodek, nói về chiến trường Grodek thời đế quốc Áo-Hung. (vanviet.info)
 
*
 
TRẦN HOÀNG PHỐ
 
Tiếng chuông cầu hồn
(Trích đoạn 1 và 6)
 
1.
Bầu trời như uống cạn những cơn mưa tháng mười hai
Trên con thuyền năm tháng đang chìm
Những lóng xương thời gian của chứng tích quá khứ
Những bài hát giữa lãng quên và nguyện cầu
Chúng ta đang quỳ giữa thế giới lưu đày
Với ngọn nến ăn năn lắt lay trên tay
Những tảng đá đen và sóng biển lịch sử
 
6.
Trong vũ điệu day dứt của hoang mạc gió
Hãy nói đi những cái bóng hạnh phúc
Làm sao để quên đi
khuôn mặt tối tăm trầm luân của lịch sử
Trên khúc hát thân xác của ban mai
Chúng ta như cố đang hít lấy
Hơi thở phục sinh của bình minh
 
– Trần Hoàng Phố
 
*
 
NGUYỄN BẢO CHÂN
 
Những bản Cantatas của Bach
 
Chỉ với tay
chạm vào phím mở
trên chiếc máy nghe cũ kỹ
chạm vào một đĩa nhạc ngủ quên suốt mùa hè
là những bản Cantatas của Bach* bừng thức
giấc mơ thanh âm
từ trời xanh trào xuống
 
“Alleluia, alleluia…”
giản đơn sao, lời cầu nguyện của ta!
ta mong ngày bình yên
ngày hoa nở ấm cây bậu cửa
ngày ra phố gặp nụ cười
ngày ăm ắp tiếng trẻ đùa chơi nắng vàng
ngày lại có anh
anh ngồi đó, lặng lẽ đọc sách
ta nấu nướng xôn xao
nho nhỏ căn bếp
ly tách bát đĩa lách cách
khua vang những con chữ im,
những ý nghĩ thầm…
 
Chỉ với tay
là chạm vào ước nguyện của chính mình
lời thánh ca dội về ta
vọng lại lá non
ngân nga ngói cũ
che hạnh phúc khỏi mưa
giấu nỗi buồn bớt nắng
 
Chỉ với tay
là chạm vào phím tắt
nhưng vẫn còn tiếng ta thở
theo những bản Cantatas
dìu dặt suốt mùa đông
chiếc máy vô tri
bỗng mở cánh
những thiên thần.
 
 – Nguyễn Bảo Chân 
 
* Cantata (can-tat) là bản nhạc có lời, cho một hoặc nhiều giọng trình tấu cùng khí nhạc, đặc trưng ở một vài phần có kết hợp với giàn hợp xướng. (vanviet.info)
 
*
 
SARA TEASDALE [1884-1933]
 
Một tối mùa đông
 
(PHÁP HOAN dịch)
 
Khung cửa sổ sáng lên trong sương giá,
Cõi trần gian lạnh lẽo tối hôm nay,
Trăng ác độc, và cơn gió đang bay
Như thanh kiếm chém lên trên thân thể.
 
Chúa thương xót người nghèo trên cõi thế,
Không gia đình đang lui tới trong đêm.
Chúa thương xót khách bộ hành không tên
Dưới đèn đường, chẳng còn nơi ẩn náu.
 
Căn phòng tôi như một đêm tháng Sáu,
Nến lung linh trên những nếp màn hoa,
Nhưng đâu đó, như đứa trẻ không nhà,
Trái tim tôi khóc lên trong tuyết trắng.
 
Sara Teasdale là một nhà thơ trữ tình người Mỹ. Năm 1918, bà đoạt giải Pulitzer cho tập thơ Love Songs.
 
*
 

Hoa tuyết điểm
(BẮC PHONG dịch từ bài thơ Snowdrops)

bạn biết tôi là gì, đã sống như thế nào?
và từng biết tuyệt vọng;
lúc đó bạn sẽ hiểu mùa đông có nghĩa gì.
tôi không mong sống sót,
bị đất đè lên trên. tôi hết mong dậy nữa,
để cảm thấy thân mình dưới lớp đất ẩm ướt
lại có thể đáp ứng, sau một thời gian dài
vẫn nhớ làm thế nào mình sẽ lại nở ra
trong ánh dương lạnh lẽo
của thời tiết chớm xuân –
lo sợ, tôi có chứ, nhưng rồi giữa các bạn
lại xác tín thốt lên liều lĩnh một niềm vui
trong cơn gió khô khốc buổi vạn vật hồi sinh.

– Louise Elisabeth Glück  
 
Louise Elisabeth Glück là nhà thơ Mỹ. Bà nhận được hầu hết các giải thưởng quan trọng nhất về thi ca của Mỹ, và đoạt giải Nobel Văn Học năm 2020.
 
*
 
KHƯƠNG HÀ
 
Gió qua đồi vẫn hát
 
Chẳng biết mùa đông đã trôi qua như thế nào
Những hội chợ phù hoa đã tàn như thế nào
Em từ chối sự mời mọc của mù sương lẫn ấm nắng
Lang thang trong khu vườn của chúng mình
Nơi những đám rêu còn in dấu giày của anh
Những gốc cây còn hằn vết bàn tay anh vun
Em lang thang trong căn nhà của chúng mình
Thắp lên từng ngọn nến
Lẩm nhẩm vài câu vu vơ
Im dreaming of a white Christmas…
Chẳng có thiên sứ nào về hát đêm nay
Oh Holy Night…
Những ngón tay run rẩy chạm vào từng sợi dây đàn
Ngân lên lời rét buốt
Em muốn giấu tiếng hát vào một cõi thẳm sâu để được bình yên quỳ bên vết thương mình
Tỉnh táo và nghĩ về anh
Về những gì đã một lần hạnh ngộ và mãi mãi trượt khỏi quỹ đạo buồn tẻ của thời gian
Đã bay về thế giới khác
Như anh
Có lẽ đã “cười bằng ánh sáng của nụ hôn khác”
Và mặc “chiếc áo em chưa từng thấy bao giờ”
Châm điếu thuốc, rít một hơi thật dài
Khói chảy tràn lơ đãng
Lạnh như sương và buồn như sông…
Mùa đông
Gió rít ngoài cửa kính
Những thanh âm khô khốc va vào nhau lập cập
Em mâu thuẫn trong sự cầm tù bởi chính mình
Những khao khát cũng vấp vào nhau ngã nhoài
Chúng nhìn em trách móc
Khẽ vươn tay đốt lò
Lửa bùng lên vĩnh cửu
Phía ngoài kia
Gió qua đồi vẫn hát
Biết đêm nay
Sông có qua đời?
– Khương Hà
 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cho nhân dân tôi, thức dậy trong bóng tối, những người hát bài ca im lặng, những người than thở trong im lặng, những người nổi giận trong im lặng, những người yêu nhau trong im lặng, lời cầu Nguyện cho nhân dân tôi, những người đi trên đường, chạy tất bật từ sáng đến tối, cho bữa ăn của người nghèo đói, hít thở khói và bụi, những người già trước tuổi, những người không bao giờ biết hát, những người không bao giờ biết cười, những người không bao giờ biết nói dối
Houston mùa hè nóng có thể nướng thịt trên mui xe hơi./ Họa sĩ bò dưới đất vẽ chân dung kiếm tiền đổi rượu./Nàng mẫu ngồi khép hở y phục lả lơi./ Đường nét sắc màu bỗng dưng tơi bời khung bố, trời đất sẽ vô cùng phẫn nộ, nếu đàn ông không thích đàn bà, nếu bàn tay cứ chăm chú vẽ./ Tao không kể hết chuyện để người đọc tự đoán. Xe cứu thương chuẩn bị hụ còi. Bác sĩ xuất hiện. Mày ôm bức tranh nằm thoi thóp . /Tao thấy hết từ đầu qua khe cửa phía sau.
Những bài thơ xuất sắc của Giáng Vân nằm ở biên giới giữa điều có thể nói và điều không thể nói ra. Thơ chị có nhiều đề tài, tình yêu, suy tư lịch sử, những xúc động mới về thế giới hiện nay. Đó là một loại thơ sâu kín, cắm rễ trong vùng tối đen của tiềm thức, nhưng hướng về phía ánh sáng. Giáng Vân không ngần ngại nói về sự bế tắc, sự cùng đường của xã hội, cái chết và sự diệt vong của con người. Trong tập thơ gồm 36 bài, những mảng tối được thấy rõ, sự buồn rầu, lo lắng, cảm giác phẫn nộ, nhưng chị nói nhiều hơn đến sự vượt qua. Chị tin vào tâm hồn. Thơ chị có hai nguồn mạch: những câu chuyện riêng tư và những nỗi lo âu của thời đại mình. Chị có những bài thơ đi tới chỗ tận cùng, nơi giao điểm của hai niềm cảm hứng, đó là một kiểu thơ trữ tình thời sự hiếm gặp hôm nay.
Nhà thơ Vũ Trọng Quang bảo mũi tên ấy bay hoài bay không tới. Làm sao bay kịp thời gian. Hoặc giả như vầy. Nơi tôi ngồi cố định, và. thời gian đi qua đi qua. Khi lời thơ vừa thốt lên là lúc tôi rơi mất thời gian. Không gian nào giữ những lời đi. Ở những bài thơ sau đây bạn có thể thấy được nơi thời gian và không gian gặp nhau trong nhịp lẫy tình cờ. đã ra đi là muôn đời ở lại…Bây giờ là bao giờ??? Bao giờ là bây giờ!!!, chiếc kim đồng hồ lẩn thẩn/ như con kiến già bò trên miệng chén… …Bạn cùng tôi như ai kia thập tự vác mình qua đông gió, cứu chuộc nỗi tàn phai của Màu thân thể ngó chừng cũng cũ cùng sự lãng quên muôn đời, để có thể trong thế giới siêu hình yên tĩnh của ta được an ủi Mưa trầm trầm dương thế/ Ngấm sâu miền âm gian… , dù mưa không dội sạch được những linh hồn run rẩy, và dẫu Đó là cánh cửa bí mật/ từng khép cửa linh hồn…
Nhịp lá rơi đang xô chèo dòng thu cập bến. Những con thuyền năm tháng sẽ tiếp tục dong buồm. Nơi chốn nào gọi là đáy đĩa mùa đi ơi Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh? Có phải là nơi Bình tàn thu vai phấn nghiêng rơi của thi nhân 80 năm trước? Hay trong cơn khát của mùa thu của Trang Thanh? Hay nơi dấu chân em lối vàng xưa của Lê Hoàng Anh? Hay nơi mùa trăng hóa quỳ vàng của Lê Vĩnh Tài? Hay nơi mặt đất dâng lên nuốt ánh mặt trời của Duyên? Hay nơi tiếng chạm của những viên đá tím của Nguyễn Thị Khánh Minh? Hay nơi rực rỡ hoàng hôn rực rỡ Đêm tháng 11 cuối cùng của Lê Chiều Giang?
Bài thơ này đăng trên Việt Báo vào ngày 10 tháng 8 2024. Người dịch nói rằng “…Bài này hợp với tinh thần Phật Giáo…” Tác giả Henry Wadsworth Longfellow là một nhà thơ nổi tiếng vào bậc nhất ở Mỹ trong thế kỷ 19. Trong tiểu sử không thấy nhắc ông có nghiên cứu về Phật Giáo. Có thể giải thích rằng những gì thuộc về chân lý, sự thật thì sẽ mãi mãi tồn tại, bất kể Đức Phật có thuyết giảng hay không.
Em nhan sắc đồi câm / Tôi ù lì bến chải / Máu những giọt rất thầm / Tới khấc tình bãi nại / Cứu rỗi một nhành cây / Buồn lên thập tự giá / Hồn ma xưa hiện ngày / Xuống vũng đêm đày đọa
hương môi thơm tuyệt cú mèo/ ngất ngây hồn vía bay theo mây trời/ bồng bềnh nào phải chơi vơi/ quen từ chướng nghiệp gẫm cười ngất ngư / cài khuy áo ngực hình như / với em tùng tiệm thặng dư ngôn tình / ô hay, nữ tính lặng thinh/ kiêu sa đi chứ để hình dung ta!
Tôi đã xưa. cơn gió ngàn lau lách. dưới mỗi gốc cây, xương máu con người đổ xuống. tình yêu và hận thù đều xanh màu lá. / Dưới bàn chân tôi, đá sỏi mỏi mòn. Đôi khi tôi muốn nằm xuống dưới chân em. đôi khi tôi muốn chết. / Sự bất động của thân tâm là chân như của hạnh phúc. nhưng sự im lặng của em là âm ti địa ngục. /Dưới bầu trời này, màu xanh lừa đảo.
Mắt tháng Tư không còn hạt lệ. Mắt tháng Tư chiêu niệm màu cờ. Mắt tháng Tư chập chờn bia mộ hồn tử sĩ từ cổ kim thao thức. / Mắt tháng Tư rưng màu huyết phượng. Mắt tháng Tư ngào cơn huyết biển. Thân giạt cỏ bồng hồn khua nước bao lâu rồi thủy mộ. / Trái tim người đi rơi dần từng mảnh, buồng ngực khô nhớ gió phương nam máu đỗ quyên khắc khoải quê nhà. / Mắt tháng Tư nở bông hoa trên cành hy vọng mỗi đóa hoa như một giọt nước mắt hồng rơi xuống trái tim tôi. / Mắt tháng Tư dẫu ngàn năm vô tự, mảnh lao đao lịch sử. Lật từng chương… / Giấy mực đời chép ra, ví thiếu. / Lấy da này viết để tạ nhau…
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.