Hôm nay,  

Thánh và Phàm

22/02/202210:49:00(Xem: 2464)

Tôn giáo - Triết học

phat image


 

Michael là một thanh niên thuộc trường phái vô thần (1), chuộng khoa học, chỉ tin cái gì có thể chứng minh được bằng khoa học, bằng luận lý, cho nên không tin có ma quỷ, thần linh, thượng đế. Là một tiến sĩ thiên văn học, ngày ngày theo dõi viễn vọng kính Hubble, quan sát cả tỷ tỷ ngôi sao trên Dải Ngân Hà (Milky Way) chàng không thấy một Thiên Đình nào do người Tàu bịa đặt ra, nơi Ngọc Hoàng Thượng Đế ngự trị, có tiên nữ ngày đêm ca múa. Tuy nhiên còn Thánh thì vẫn còn hồ nghi, cho nên tới hỏi một vị sư tu hành đắc đạo:

 

“Thưa thầy con nghe người ta nói phàm-thánh. Vậy phàm là gì và thánh là gì? Thánh có phải là vị thần có phép mầu không?

 

Sư đáp bằng một bài kệ như sau:

 

Này người bạn trẻ

Thánh nhân hầu như không còn ham muốn.

Thiện tri thức thì nhu cầu rất ít.

Còn phàm phu thì dục vọng quá nhiều.

Đề bồi đắp cho tấm thân tứ đại.

 

Tài sản của thánh nhân là trí tuệ. (2)

Di sản của thiện tri thức là những đóng góp cho đời.

Tài sản của phàm phu chỉ là vật chất.

Tiền của càng nhiều càng hãnh diện người ơi.

 

Thánh nhân sợ gieo nhân hái quả.

Thiện tri thức lo tu sửa tấm thân.

Còn phàm phu thì rất hung hăng.

Khi trả quả lại khóc than thảm thiết.

 

Thánh nhân thấy đời là huyễn mộng.

Cho nên chẳng mê luyến vào đời.

Kẻ trí thức thấy đời sao ngắn ngủi.

“Cảnh phù du trông thấy cũng mực cười”. (3)

Còn phàm phu nhìn thấy đời là thực.

Cái gì cũng ham vơ vét cho nhiều.

Khi chết rồi tay trắng buông xuôi.

Để lại hết chẳng mang đi cho được.

Trong  Kinh Nhật Tụng Sơ Thời Phật dạy: (4)

“Tất cả những gì người ta nhận là “của tôi”

đều bị rời bỏ trong cái chết.

Biết như thế, người trí

không nên sống ích kỷ với những gì cho là “của tôi.”

 

Thánh nhân tưởng chừng như khờ dại.

Chẳng lao đầu vào chuyện thị phi.

Còn phàm phu thì rất thích hơn thua.

Tôi phải thắng dù đổi bằng sinh mạng.

 

Thánh nhân chịu nhẫn nhục mà không tranh cãi.

Ai chửi mình thì cũng nhịn mà thôi.

Kẻ phàm phu lại rất thích hơn đời.

Thích chửi rủa và hận thù dai dẳng.

Trong Kinh Nhật Tụng Sơ Thời Phật dạy:

“Bậc hiền giả không tham dự các cuộc tranh cãi khởi lên,

và do vậy, dù đi bất cứ nơi nào cũng không vướng bận.”

 

Này người bạn trẻ:

Bậc trí thức ưa sống đời ẩn dật.

Còn phàm phu thì thích chỗ đông người.

Bậc thánh nhân không nói lời vu khoát. (5)

Còn phàm phu thì nói đất nói trời.

 

Thánh nhân đi đâu cũng chẳng cần võng lọng.

Và chẳng cần đệ tử xum xoe. (6)

Phàm nhân đi đâu mong có người hộ vệ.

Để thấy mình quan trọng lắm đây.

 

Các bậc thánh Phương Đông đều là người đạo đức.

Không phải thần hù dọa chúng sinh.

Không biến cát thành cơm, không mê mờ trí tuệ.

Chỉ là Người biết tu dưỡng mà thôi.

 

Này người bạn trẻ:

Bậc thánh nhân vô cùng khiêm tốn.

Nếu có độ người thì nói rằng tôi chẳng độ được ai.

Bởi nếu có người được độ,

Thì vẫn còn chấp ngã.

Mà theo lời Phật dạy,

Hễ chấp tướng đều là hư vọng. (7)

 

Này người bạn trẻ:

Đời này nổi trôi theo dòng nghiệp lực.

Xoay vần trong cái trục Vô Minh.

Tất cả do người mà chẳng phải thần linh.

Nếu bảo rằng Thần tạo ra chinh chiến.

Hóa ra Thần tàn ác lắm sao?

Này người bạn trẻ:

Dù thế giới có thêm ngàn tỷ phú,

Vài triệu cô hoa hậu,

Thì cũng không cứu vớt được ai.

Nhưng chỉ cần một đạo sư vĩ đại.

Đạo sư vĩ đại chẳng phải chỉ dạy ngồi Thiền, ngồi thở.

Mà dạy người “trực chỉ nhân tâm”. (8)

Nương theo Con Đường Bát Chánh. (9)

Chuyển tâm tham thành tâm xả.

Chuyển tâm dữ thành tâm hiền.

Chuyển tâm chúng sinh thành tâm Phật.

Chẳng phải bằng phép mầu,

Mà bằng trí tuệ và bản thân chứng nghiệm.

Sẽ chuyền hóa được lòng người.

Mà khi lòng người chuyển hóa,

Thì thế giới cũng sẽ chuyển theo.

Này người bạn trẻ:


Nói phàm-thánh là nói trong phân biệt. Trong thế giới của chư Phật hay trong pháp giới hay trong Viên Giác thanh tịnh thì chẳng có gì là thánh và chẳng có gì là phàm. Tất cả chỉ là cái tâm vọng động và cái tâm không động. Phàm phu tu được cái tâm không động thì gọi là thánh. Thánh mà còn vọng động theo tham-sân-si thì rớt xuống  phàm phu.

 

Khi sư dứt lời, Michael nói rằng, “Qua lời của thầy thì Phật Giáo giống như khoa học và đạo đức chứ không phải tôn giáo thuần túy thờ phượng, cầu xin.”

 

Nói rồi lạy tạ sư, lui ra. Nghe nói sau này người thanh niên vào một thiền đường ở New York, chẳng phải tu theo Phật, chẳng phải không tu theo Phật, tập hạnh xả bỏ giống như những câu ngạn ngữ của Tây Phương, “Take it easy”, “Let bygones be bygones”. “Forget it” (10) mà chàng ta học từ nhỏ nhưng ngày nay nhờ sư mới thấm vào máu. Chàng chợt ngộ ra rằng đời này là cuộc hành trình dài, hạnh phúc thì rất ít, nhưng mỗi ngày mỗi chồng chất thêm khổ đau, phiền não. Nếu biết xả bỏ thì giống như người quăng bớt những tảng đá đang vác trên lưng. Xả bỏ được thì là Thánh. Ôm chặt lấy phiền não thì là phàm.

 

– Đào Văn Bình (Người thuật lại)

 

(1) Theo Wikipedia, ngày nay trên thế giới có khoảng từ 500-700 triệu người vô thần.

(2) Thiền sư Bảo Giám (?-1173): Muốn thành Phật chánh giác phải nhờ trí tuệ.

(3) Cao Bá Quát.

(4) Kinh Nhật Tụng Sơ Thời bản dich của Cư Sĩ Nguyên Giác.

(5) Viển vông, trên trời dưới đất không thiết thực.

(6) Trong Kinh Pháp Cú phẩm Ngu, Đức Phật dạy: “Chớ ưa thích cung kính, Hãy tu hạnh viễn ly.”

(7) Kinh Kim Cang.

(8) Lục Tổ Huệ Năng: Trực chỉ nhân tâm, kiến tánh thành Phật.

(9) Thiền Định hay Chánh Định nằm trong Bát Chánh Đạo.

(10) Take it easy=Nhẹ nhàng và đừng kích động nhiều quá.

Let bygones be bygones=  Tha thứ và bỏ qua những người hoặc những gì mà mình không ưng ý hoặc bất hòa.

Forget it= Bỏ đi, quên đi.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Một hiện tượng đang lan tỏa khắp Á châu nhưng ít được Tây phương biết đến. Chúng tôi được xem qua phần trình diễn này trong một chuyến đến Đài Loan. Đây là một chương trình trình diễn trên sân khấu rất độc đáo được gọi là Thiên Thủ Quán Âm...
Mở lịch Việt Nam ra, thấy đề ngày tết Nguyên Đán sắp tới là ngày Chủ Nhật, 22 tháng 1, 2023. Thử xét lại xem có thật đúng như vậy không, ngộ nhỡ năm nay cũng rơi vào trường hợp Tết Việt Nam đến trước Tết Trung Hoa một ngày như đã có lần xảy ra trước đây. Biết đâu chừng năm nay mùng Một Tết Trung Hoa lại là Chủ Nhật January 22, nhưng Tết Việt Nam là thứ Bảy January 21? Quyển lịch đang dùng biết là nó được tính theo múi giờ Trung Hoa hay múi giờ Việt Nam? Xin mời nhìn vào cách các nhà soạn Âm lịch xác định ngày Tết tùy theo múi giờ địa phương. (Quy Ước: Dưới đây, các tháng Âm lịch viết bằng chữ, như tháng Hai, Ba, hay Giêng, Chạp. Các tháng Dương lịch viết bằng số, như tháng 2, 3, hay January, December).
Trên thế giới chỉ có dân tộc Việt Nam nói riêng và nói chung là dân Á Đông (Tầu, Nhật, v.v…) là yêu mến ngày Tết và trọng mùa xuân hơn cả. Mùa xuân là mùa đem lại sức sống mới cho vạn vật: cây cối đâm chồi nẩy nụ, rồi hoa đua nở, cầm thú vui tươi và người người như trẻ ra. Người ta sửa soạn đón xuân ăn Tết với niềm vui rộn rã tràn ngập tâm hồn. Và người Việt Nam ăn Tết lâu hơn mọi dân tộc khác.
“Chỉ là nỗi đam mê” (Passion Simple, 1991) là một trong số gần 30 tác phẩm của nhà văn nữ người Pháp Annie Ernaux, người vừa được Hàn Lâm Viện Thụy Điển trao tặng giải thưởng Nobel về Văn Chương 2022...
... Nếu thế thì mỗi bài thơ là một sự cách tân, mỗi thi sĩ là một người làm mới sự vật. Có những điều chỉ ngôn ngữ thi ca mới nói được, chỉ thi ca mới có cái “thần” giúp chúng ta thấu thị tận đáy sâu của bản ngã. Người làm thơ là người nắm trong tay quyền năng “soi sáng” sự vật, quyền năng cho sự vật một đời sống mới, quyền năng “đi vào linh hồn của sự vật[1],” và không ai có thể tước đoạt quyền năng đó từ tay hắn...
Trong tuần qua, nhà thơ Trịnh Y Thư vừa phát hành một sách mới nhan đề “Căn Phòng Riêng,” dịch từ nguyên bản tiếng Anh, Virginia Woolf, A Room of One’s Own, nxb Harcourt, 1991. Theo lời dịch giả Trịnh Y Thư, ấn bản 2023 của bản dịch để phổ biến ở hải ngoại là bản được sửa chữa và tăng bổ từ hai ấn bản đã in trong các năm 2009 và 2016 tại Việt Nam. Tập tiểu luận văn học này của Virginia Woolf (1882-1941) như dường trải qua gần 100 tuổi, vì sách ấn hành lần đầu là năm 1929, nhưng các vấn đề nêu lên đều rất mới, như vị trí người cầm bút nữ chỉ là bóng mờ trong ngôi làng của các nhà văn, hay yêu cầu của Woolf rằng người sáng tác phải lìa hẳn “cái tôi” khi cầm bút, hay người sáng tác văn học cần có “khối óc lưỡng tính [nam/nữ]” (nghĩa là lìa cá tính, hay lìa ngã thể?) -- nghĩa là tất cả những gì rất mực táo bạo đối với người sáng tác văn học Việt Nam.
Tôi muốn kể lại với quý vị hai ví dụ đặc biệt về loài vật hành động với nhiều nhân tính hơn hầu hết loài người chúng ta. Quan điểm của tôi không phải cho rằng loài vật là nhân đạo hơn loài người, nhưng cho thấy có bằng cớ rõ ràng rằng loài vật có thể hành động theo những phương cách không phù hợp một số định kiến rập khuôn của Tây phương dành sẵn về các khả năng của chúng...
Suốt thời gian gần trăm năm qua, từ ngày xuất bản năm 1929, cuốn Căn phòng riêng của Virginia Woolf vẫn được xem là tập tiểu luận văn học có tầm ảnh hưởng rất lớn bởi tính cách đặt vấn đề của nó. Nó là cuốn sách được nhật báo Le Monde của Pháp quốc xếp hạng thứ 69 trong số 100 cuốn sách hay, giá trị, đáng đọc nhất thế kỷ XX. Kỳ thực, nó là cuốn sách đặt nền móng cho Nữ quyền luận trong hai lĩnh vực tư tưởng và phê bình văn học. Cuốn sách được hình thành dựa trên loạt bài thuyết trình Woolf đọc trước cử tọa toàn phái nữ tại hai trường cao đẳng dành riêng cho phụ nữ, Newham và Girton, thuộc trường đại học danh tiếng Cambridge của Anh quốc, vào năm 1928, xoay quanh chủ đề “Phụ nữ và sáng tác văn học.”
Quyển thơ có 18 bài trong 50 bài được thầy Tuệ Sỹ viết bằng Hán tự trong thời gian bị bắt giam lần thứ nhất hơn 2 năm (1978-1981)...
Nhân đọc tập thơ Tiểu Khúc của Tôn Nữ Thu Dung, Tương Tri xuất bản.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.