Hôm nay,  

BNG & CIA giải mật vụ di tản Pleiku-Kontum 1975

14/02/202119:27:00(Xem: 8656)
blank 
Đào Văn

BNG và CIA giải mật  vụ di tản Pleiku-Kontum 1975. Phó TTg NgV.Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II. 
* TT Thiệu cử phái đoàn đi Mỹ (02.1975)
Phó TTg Nguyễn V. Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II (03.1975)
BNG: Lệnh Phó ĐS Mỹ hỏi lý do TT Thiệu triệt thoái...?(03.1975)
* Phó ĐS Mỹ: Gửi điện văn khen quyết định của  TT Thiệu...(03.75)
 
Việc ai ra lệnh triệt thoái khỏi Pleiku-Kontum năm 1975 đã gây ra nhiều tranh cãi trong quá khứ, vì vậy   người viết ghi lại các  bản văn của Bộ Ngoại Giao và của cơ quan CIA  phổ biến trên Library online  hồi cuối năm 2016 và đầu năm 2017, cùng với các tuyên bố của các viên chức  trong cuộc   để bạn đọc có cái nhìn khái quát về vấn đề này.  Theo tin tức cuộc họp tại Cam Ranh ngày 13.03.1975  do TT Thiệu chủ tọa và thành phần tham dự gồm có Thủ Tg Khiêm, Đại Tg Viên, Tướng Quang, Tướng Phú và Tướng Trưởng.
 
** Ý kiến của  một số   viên chức .
  -Tướng  Phú  -a) :  "Tổng  Thống Thiệu  đã  chà  đạp  danh  dự  tôi  khi  ông công  khai  đổ  lỗi  cho  tôi  về  chuyện  mất  Cao Nguyên  Trung  Phần..... và ông ta đã ra đi  như một  người  du  lịch với  những  chiếc va ly  mà ông  đã soạn  sẳn....  Nhưng  phần  tôi,  tôi  sẽ  ở  lại,  tôi  sẽ  tự  tử và máu của  tôi  sẽ rơi  trở  lại  vào lưng  ông  ta.  Tôi  chỉ còn  có một cách đó để đính chánh lời cáo  buộc  của  ông  ta  mà  thôi"  [1] . -b):"Tổng  Thống  Thiệu lên đài nói chuyện và đổ tội cho các tướng lãnh  là hèn nhát bỏ chạy. Anh cứ về hỏi Trung Tướng Trưởng xem,  trong buổi họp hôm trước, có cả Trung Tướng của anh nữa đấy, tôi đã  xin Tổng Thống cho  tôi  giữ  Pleiku  bằng  mọi giá, Tổng Thống không chịu,  bắt tôi phải rút...có cả Đại Tướng  Viên  và Đại Tướng Khiêm nghe  nữa  mà bây  giờ  Tổng Thống nói  chuyện  với  toàn  dân  đổ  tội  cho  chúng tôi, cái  nhục  này  tôi  không  biết tỏ  cùng ai, không biết  đồng  bào có hiểu không, chỉ có cách chết mới hết nhục" [2].
 
-Tướng  Trưởng : " Lệnh  của  Tổng  Thống  Thiệu  yêu  cầu  tôi  rút  khỏi Quân  Đoàn  I  vào  ngày  13  tháng  3,  và  rút  Quân  Đoàn  II  vào  ngày  14 tháng  3.  Ông  Thiệu  cho  biết  là  rút  hết  về Phú  Yên,  lấy Quốc  lộ  22  làm ranh giới. Việt Nam thu gọn sẽ chạy dài từ Phú Yên đến Hà Tiên.  Cái lầm  của trung  ương là không  cho  các thuộc cấp biết biết ý định của  mình.  Nghĩa  là  các  vị  tư  lịnh  các  quân  binh  chủng,  tổng  bộ  trưởng,  tư lịnh sư  đoàn  v.v… đã không biết gì về về lịnh rút quân của Quân Đoàn I và  II.  Lịnh  nầy  chỉ  có  Tổng  thống  và  Thủ  tướng,  Đại  tướng  Cao  Văn Viên,  tôi  (Tư  lịnh  Quân  Đoàn  I)  và  Tư  lịnh Quân  Đoàn II  (Tướng Phạm Vãn Phú) biết mà thôi. " [3]
 
- Đại Tướng Cao  Văn  Viên:  " Sau  khi  tướng  Phú  chấm  dứt  tường  trình của ông, tổng thống  Thiệu chỉ  hỏi  một  câu quan  trọng  nhất: Tướng Phú có  thể  nào  chiếm  lại  được  Ban  Mê Thuột  không" Như  mọi người có thể tiên  đoán  câu  trả  lời  của  tướng  Phú:  câu  trả  lời  của  tướng  Phú  không xác  định  và  cũng  không  phủ  định,  ông  chỉ  xin  tổng  thống  Thiệu  thêm quân  tiếp  viện." ... "  Nhiệm  vụ  của  Quân  Đoàn II  là phối trí lại các đơn vị cơ  hữu  của  quân  đoàn  để  chiếm  lại  Ban  Mê  Thuột.  Và  đó  là  lệnh  của  tổng  thống."  ...  " Di  chuyển  một  đoàn  quân  cấp  quân  đoàn  kèm  theo quân  cụ  nặng  và  quân  xa,  trên  một  đoạn  đường  dài  250  cây  số  của rừng  núi  miền  cao  nguyên  là  một  công  tác  vô  cùng  nguy  hiểm."..." Chuẩn  tướng  Tất  được  chỉ  định  làm  tư  lệnh  cuộc  rút  quân  từ Kontum-Pleiku về Tuy Hòa theo liên tỉnh lộ 7B." [4]
 
- Phó Thủ  Tướng Ng. Lưu Viên" Một ngày sau khi bỏ Pleiku, có nhóm Hội đồng Nội các... Tổng trưởng Ngô  Khắc  Tỉnh  dơ  tay lên,  nói: Thưa Thủ  tướng, tôi xin  Thủ tướng một faveur:  Dầu  sao,  chúng  tôi  cũng  là  nhân  viên  Hội  đồng Nội  các,  bà  xã tôi  vừa  nghe  tin  Pleiku  mất  trên  đài  BBC  và  VOA,  mới  nói  lại  cho  tôi biết.  Vậy xin  Thủ tướng  nếu có tin gì  thông báo chúng tôi, chớ không kỳ  quá!  Lúc  đó.  trên  bàn  chủ  tọa,  Thủ  tướng  Khiêm  xoay  qua  tôi  ngồi bên phiá trái,  nói nhỏ:  Moa  cũng  vậy!  (sic).  Tôi ngạc nhiên  trả lời: Bộ nói  giả ngộ  hay  sao? Anh  là Thủ  tướng  kiêm Tổng trưởng  Quốc phòng, Đại  tướng  bốn  sao  mà! Ông  Khiêm  gật  đầu: Thật  chớ!" ( Đó là phần trả lời câu hỏi do LS Lâm Lễ Trinh nêu ra: Theo anh, vì sao Thiệu bỏ Pleiku sau Ban Mê Thuột? Có người cho rằng ông Thiệu muốn thấu cáy Hoa Kỳ? Để mặc cả' với Mỹ? Tướng Ngô Quang Trưởng từng thố lộ với tôi rằng QĐQG vẫn còn khả năng cầm cự. Anh nghĩ sao?)[5]
         
- Đại  tá  Khôi  Bộ TTM:  " Chiều  tối  ngày  14  tháng  3,  về  đến  Pleiku  hơi  trễ, tướng  Phú không cần  giải thích, đã cho lệnh Quân Đoàn tiến hành cuộc hành quân triệt thoái ngay vào sáng sớm hôm sau. " [6]
 
- Frenk Snepp [the CIA’s  Chief  Strategy  Analyst in  VN]  tác giả  cuốn  sách  "The Decent Interval " có  đoạn  văn viết:  " Sáng 13 tháng 3, TT  Thiệu  phổ  biến  quyết  định  của  ông  ta  làm cho  ai  cũng  ngạc  nhiên.  Thủ  tướng  Khiêm  và  tướng  Viên  thật  ra  muốn  đặt  một  số  câu  hỏi thiết thực  nhưng  tiếc  thay  họ  lại  nghĩ  rằng  Thiệu  đã  không  chú  ý  đến quan điểm  của  họ, và  lúc  này  đây  không  phải  là  lúc  tranh  luận... Thiệu  ngồi  một  lúc,  hai  tay  chắp vào  nhau, để  dưới  cằm..., tuyên  bố quyết định.   Ông  ta  nói:  Phải  bỏ  Pleiku  và  Kontum  thôi.  Cuộc  rút  lui  chiến lược  bắt đầu từ hai tỉnh ấy. Gian  phòng  yên lặng. Thiệu  nói tiếp: Một  cuộc  rút lui như thế  rất  hợp  lý và  cần  thiết,  sẽ  giải  tỏa  được  lực  lượng  để  cứu  Buôn  Mê  Thuột.  ...  Quân  đội  đang  bị  phân  tán  một  cách  nguy hiểm  ra  khắp  đất  nước,  lực  lượng  dự  trữ  cần  được  đưa  về  giữ  những vùng  cần bảo vệ.  Không có  phương tiện  gì  để tiếp viện cho việc bảo vệ Kontum  và  Pleiku  cho  nên  phải  rút  khỏi  hai  tỉnh  ấy,  để  bảo  toàn  lực lượng." [7]
 
Trong quá khứ người viết đọc nhiều bài viết từ phía Việt Nam cho rằng TT Thiệu tự ý  đưa ra quyết định rút quân mà không tham khảo với ai. Có dư luận cho  rằng khi quyết định rút quân là vì "ông Thiệu muốn thấu cáy Hoa Kỳ? Để mặc cả' với Mỹ?" như đã viết trên.  Phần trình bày sau dựa vài tài liệu của cơ quan CIA hầu có thêm thông tin hy vọng giải tỏa phần nào về khúc mắc này.
 
** Cơ quan CIA
- TT Thiệu cử phái đoàn đi Mỹ
Theo tài liệu của CIA:" Vào giữa tháng Hai, Tổng thống Thiệu cử Thượng nghị sĩ Trần Văn Lắm đi Mỹ với tư cách là phái viên riêng để thăm dò  ý kiến của các vị dân cử  thuộc  Quốc hội Mỹ đối với Việt Nam về triển vọng khoản  viện trợ liệu có thuận lợi. NS Lắm đã đưa ra một đánh giá rất bi quan.... TT Thiệu thấy đất nước của mình đang phải đối mặt với một cuộc tấn công lớn của Cộng sản, đồng thời  Mỹ lại  cắt giảm  và có thể ngừng viện trợ. Do đó, ông và các cố vấn quân sự của mình đã quyết định rằng một cuộc di tản chiến lược  là điều cần thiết cho sự sống còn của  chính phủ VNCH." [8]
 
- TT Thiệu từ bỏ kế hoạch tái chiếm Ban Mê Thuột
 Theo tài liệu của CIA: -"Ngày 18 tháng 3 năm 1975 - Có thông tin cho rằng tình hình ở vùng cao nguyên  là "xấu đi nhanh chóng" và "Sư đoàn 23 Nam Việt Nam, được lệnh tái chiếm Ban Mê Thuột, đang bị đẩy về phía Đông vào hướng vùng núi ." - " Ngày 19 tháng 3 năm 1975, Tổng thống Thiệu đã từ bỏ kế hoạch tái chiếm Ban Mê Thuột."
      "Cũng có tin cho rằng   Sư đoàn Dù rời khỏi Quân khu 1 đã tạo ra "một tình huống nguy cấp tiềm tàng. Và sự ra đi của Sư đoàn Dù đã làm đảo lộn kế hoạch tăng cường tỉnh Quảng Tín của tư lệnh khu vực", và ông ta " lo sợ tỉnh đó sẽ sớm rơi vào tay cộng sản."
[9]
 
-  Chiến lược mới của TT Thiệu (theo CIA)
Cũng theo tài liệu  của Cơ quan CIA: " Khái niệm chiến lược mới này đòi hỏi phải xóa bỏ hầu hết các khu vực miền núi,  dân cư thưa thớt thuộc  QK I và QK II, để tập trung từ các tài sản đến  nguồn lực  nhằm  bảo vệ QK III và QK IV, cộng với Vùng đất thấp ven biển, gồm các khu vực sản xuất nông nghiệp của miền Nam Việt Nam, nơi phần lớn nhiều dân cư sinh sống. Chiến lược này có cơ sở và ước tính của Thiệu về sự cần thiết của kế hoạch là đúngTuy nhiên, việc thực hiện kế hoạch là một thảm họa. Trong cuộc họp ngày 13 tháng 3 với Tư lệnh Quân đoàn 1, Tướng Trưởng, Tổng thống Thiệu đã vạch ra khái niệm chiến lược mới và kết quả của ông: quyết định rút Sư đoàn Dù từ QK I xuống QK III, bất chấp sự phản đối gay gắt của Tướng Trưởng về việc rút Sư đoàn Dù đi.
     Trong mười hai ngày tiếp theo, - (13-25 tháng 3), cả ở QK I và Sài Gòn đều bị bỏ trống, và những phần còn lại  của  QK I  được tổ chức lại - đặc biệt, liệu có nên thực hiện bất kỳ nỗ lực nào để bảo vệ Huế hay không. Do lệnh thay đổi  nhận được từ Sài Gòn, Tướng Trưởng đã phải điều chỉnh lại kế hoạch triển khai quân ít nhất ba lần.    
    Ngay cả khi cuộc tấn công của quân  Bắc Việt ngày càng gia tăng cường độ,  và thành phố Quảng Trị đã bị chiếm, còn các lực lượng địa phương trong khu vực bắt đầu tan rã trước áp lực của quân Bắc Việt; Sài Gòn một lần nữa lệnh cho Lữ đoàn Dù cuối cùng phải rời   QK I, trong khi áp lực của Bắc Việt gia tăng hàng ngày.  Sư đoàn 1 hoạt động khó khăn, trong cùng thời gian này, các đơn vị QLVNCH ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Tín và Quảng Ngãi đã  bị phân tán hoặc bị đánh bại bởi lực lượng Bắc quân tấn công .
    Sự hiện diện của Chính phủ Việt Nam tại QK I đã sụp đổ - về cơ bản là Sư đoàn Thủy quân Lục chiến và một phần của Sư đoàn 3 QLVNCH - dù đã cố gắng bố trí phòng thủ Đà Nẵng, nhưng nỗ lực này không thành công.  Với tổng số gần 2 triệu người muốn thoát ra ngoài vòng vây, đã tạo ra hoảng loạn và vào ngày 28 tháng 3, trật tự sụp đổ, xe tăng của Cộng quân bắt đầu di chuyển vào thị trấn ngay sau đó.
     Tại  QK 2, Tổng thống Thiệu và Tư lệnh khu vực của ông, Tướng Phú, gặp nhau tại  Cam  Ranh ngày 13 tháng 3 để thảo luận về tình hình do mất Ban Mê Thuột. Tại cuộc họp đó, Tổng thống Thiệu đã vạch ra khái niệm chiến lược mới của ông ta là rút khỏi vùng cao nguyên và củng cố các lực lượng của Chính phủ Việt Nam vào  những vùng xung yếu ven biển. Không biết chính xác từ ngữ về mệnh lệnh của Tổng thống-The exact wording of the President's orders are not knownnhưng Tướng Phú cho rằng đó là lệnh nên ông phải  hành động ngay lập tức việc di tản  các tỉnh Pleiku và Kontum- but General Phu interpreted them as authorizing at his discretion the immediate, total evacuation of Pleiku and Kontum Provincesmà chưa có kế hoạch hay sự chuẩn bị nào-for which no plans or preparations had been made. Cuộc di tản bắt đầu trong hai ngày tiếp theo, với việc các lực lượng QLVNCH đi theo đường 14 và đường 73, băng qua các tỉnh Phú Bổn và Phú Yên đến bờ biển  Tuy Hòa. Con đường này  hầu như không được sử dụng trong nhiều năm, cần nhiều cầu nối nhưng đã  không được thực hiện.
    Lệnh lạc và việc kiểm soát đoàn di tản gặp bế tắc. Sáu toán Biệt động và một trung đoàn bộ binh từ Kontum và Pleiku phải  chen chúc trong số 200.000 người tạo thêm nhiều khó khăn. Trên đường di tản, cuộc tàn sát của cộng quân gây ra cho  người tị nạn  thật là khủng khiếp.  Trong khi các sự kiện trên đang diễn ra, Chính phủ VNCH đã chuyển một Lữ đoàn Dù từ khu vực Huế đến tỉnh Khánh Hòa, để ngăn chặn từ hai đến bốn trung đoàn Cộng quân truy đuổi tàn dư của Sư đoàn 23 QLVNCH,  từ phía đông Ban Mê Thuột trên đường di chuyển qua Tỉnh Darlac. Sư đoàn này  đã bị cộng quân vùi dập  tại Ban Mê Thuột, hầu như không còn là một đơn vị  trọn vẹn vào thời điểm hiện tại, và  những người sống sót  bắt đầu tràn vào Nha Trang.
   Trong ba tuần cuối cùng của tháng Ba, năm sư đoàn QLVNCH, mười hai Liên đoàn Biệt động quân và hai lữ đoàn thiết giáp đã bị mất tác dụng. Quân số  từ các đơn vị này được tập hợp lại thành các đơn vị mới, nhưng  tất cả các thiết bị của họ đã bị mất"[10]
 
** Bộ Ngoại Giao (Foreign Relations of the United States-FRUS)
   * Phó thủ tướng Ng.Văn Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II.
Theo tài liệu giải mật  ghi  lại trên FRUS của Bộ Ngoại Giao (Văn bản thiết lập  ngày 17.03.1975- tức 7 ngày sau khi VC tấn công  Ban Mê Thuột):" Tổng thống Thiệu và những người khác trong giới lãnh đạo Việt Nam nhận ra rằng họ đang phải đối mặt với một tình huống nghiêm trọng, rất có thể phải đưa ra một số quyết định sâu rộng. Chính phủ đã quyết định bỏ các Tỉnh Kontum và Pleiku. Chúng tôi thấy rằng ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy chính phủ  đang suy tính nghiêm túc về việc  sửa đổi chính sách, nhằm từ bỏ một  phần  của đất nước để có thể dồn nỗ lực nhằm bảo vệ phần còn lại. Chúng tôi biết rằng Phó Thủ tướng Hảo đã lập luận gay gắt rằng các nguồn lực hiện có không đủ để bảo vệ toàn thể  lãnh thổ VNCH-Deputy Prime Minister Hao has argued strongly that resources at hand are insufficient to defend the entire present territory of the RVN.  Hảo đề nghị bỏ QK I  và một số tỉnh thuộc QK IIHao proposes to abandon MR–1 and major portions of MR–2. Chúng tôi  biết rằng Khiêm cũng  có những suy nghĩ tương tự.  Tại QK I Tướng Trưởng đã bị mất  Sư đoàn Dù, và   Sư đoàn 3  được thay thế một phần bởi các đơn vị TQLC mới thành lập gần đây, họ dự  tính  có thể bỏ một số tỉnh thuộc QK I để tập trung phòng thủ Đà Nẵng và Huế. [11]
 
* Phó Đại Sứ Mỹ gặp TT Thiệu tìm hiểu lý do triệt thoái...
  - Bộ Ngoại Giao - [Điện tín 62480  gửi tới Sài Gòn, ngày 20 tháng 3, chỉ thị cho Lehmann]: “Ông nên gặp Thiệu càng sớm càng tốt để tìm hiểu lý do ông ta rút lực lượng khỏi Kontum và Pleiku cũng như việc rút bớt lực lượng  ở  QK I.  Ông  nên nói với ông Thiệu rằng chúng ta cần biết rõ ràng về ý định và về chiến lược của ông  ta nhằm  đối phó với  các cuộc tổng tấn công của quân miền  Bắc  sắp diễn ra. ” (Thời gian  này ĐS Martin đang có mặt tại Mỹ).

 - Lehmann [Phó Đại sứ Mỹ tại SG]- "Tôi đã gặp Tổng thống vào cuối buổi chiều nay và nói với ông ấy rằng, riêng cá nhân tôi  hiểu ông ấy đang làm gì và tại sao, nhưng nếu Tổng thống Ford, Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc phòng và các cố vấn cao cấp khác, những người muốn công việc  hoàn toàn đạt hiệu quả cao,  không chỉ cung cấp 300 triệu đô la bổ sung, mà còn các khoản hỗ trợ quân sự khác.  Nhưng họ cần  Tổng thống Thiệu  cho họ biết chiến lược và ý định của ông  nhằm đối phó với các khó khăn trước mắt.
     Tổng thống Thiệu cho biết Việt Nam hiện đang đối mặt với một lực lượng địch mạnh hơn bất cứ lúc nào kể từ năm 1972. Bắc Việt Nam  tăng cường liên tục gồm nhiều  đơn vị, với nhiều  sư đoàn dự bị. Do đó, kẻ thù có thể tập trung lực lượng mạnh vượt trội tấn công vào  bất cứ  khu vực  do chúng lựa chọn,  tạo một thế bất lợi rõ rệt cho phía chúng tôi. Trong khi  phía  Miền Nam Việt Nam không nhận được  các quân dụng thay thế  vì bị ràng buộc  bởi các quy định trong Hiệp định Paris. Trước tình hình đó, Tổng thống cho biết, ông ta  không còn có thể chiến đấu theo quan điểm quân sự như  hai năm trước để chống lại  cuộc chiến lần này. Ông ta phải từ bỏ lãnh thổ hoặc phải đối diện  với viễn cảnh quân đội  của  mình bị tiêu diệt từng phần, cuối cùng có thể dẫn đến một tình huống  không thể bảo vệ được bất kỳ phần đất nào.  Ở Cao Nguyên, ông ta có thể đã giữ được Pleiku và có lẽ cả Kontum. Nhưng con đường từ bờ biển đã bị đối phương phong tỏa, điều này nếu thực hiện việc giải cứu thì phải  trả  giá rất đắt, và  cuối cùng cũng khiến việc bảo vệ Pleiku trở thành một nhiệm vụ cảm tử. Do đó, ông ta đã quyết định phải  rút lực lượng đi.  Đó là sự đánh đổi giữa việc mất một số quân dụng, một số máy bay và có lẽ  còn phải trả giá trong cuộc rút lui dù được tổ chức cẩn thận và có trật tự, hoặc mất toàn bộ lực lượng của mình vì không thể chống đỡ  bởi  một cuộc tấn công của kẻ thù.
    Việc mất Ban Mê Thuột, Tổng thống nói, chắc chắn là một tổn thất rất nặng nề. Nó đã xảy ra vì phía Bắc Việt đã  tập trung một lực lượng tương đương với hai sư đoàn, cộng với các đơn vị yểm trợ. Trường hợp nếu chính phủ giữ được Ban Mê Thuột thì có lẽ ông đã sử dụng nó làm căn cứ để cuối cùng tái chiếm Pleiku.
    Vào cuối cuộc thảo luận của chúng tôi, Tổng thống quay lại  vấn đề rằng cho đến nay VNCH đã tham chiến dựa trên cơ sở của Hiệp định Paris. Tiền đề này đã tạo nên một cuộc chiến tranh quân sự ngu ngốc, phía chính phủ phải cố gắng bảo vệ  sự toàn vẹn lãnh thổ với các đơn vị nằm rải rác khắp nơi. Cuộc tấn công hiện tại của Bắc Việt đã chấm dứt mọi hy vọng tiếp tục chiến đấu trên cơ sở của Hiệp định Paris. Do đó, việc nghiên cứu lựa chọn phương án nào  đạt hiệu quả cao nhất về mặt quân sự trong việc bảo vệ càng nhiều dân số càng tốt, đồng thời còn phải duy trì tính toàn vẹn của các lực lượng vũ trang  cũng là điều quan trọng nhất.
      Về sự trợ giúp của Hoa Kỳ, Tổng thống nói rằng ông đánh giá cao và biết ơn sự quyết tâm của Tổng thống Ford trong việc tìm kiếm khoản bổ sung 300 triệu đô la trong năm nay. Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng 300 triệu đô la sẽ không đủ để thay thế bất kỳ khoản quân dụng nào bị mất trong cuộc chiến. Thiệu cho biết, chẳng hạn ông muốn các đơn vị xung kích chủ động tấn công vào cứ điểm  của địch, chứ không phải do phía địch chọn lựa, nhưng nếu  không thay thế được các hạng mục quân dụng chính thì ông sẽ không thể thực hiện được.
     Tóm lại, Thiệu đã đưa ra một quyết định cơ bản là đánh đổi các phần lãnh thổ chính, có thể bao gồm toàn bộ QK I  và một phần lớn QK II, để bảo vệ hiệu quả phần đất còn lại bằng các nguồn lực sẵn có. Theo tôi (Lehmann), đó là một quyết định can đảm." [12]
Đào Văn.
Tài liệu tham khảo.
[1]- VN Quê Mẹ Oan Khiên- Chương 23-Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[2]- VN Quê Mẹ Oan Khiên-Chương 27- Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[3]- Hồn Việt-UK - Phạm V Phú  Những  ngày cuối cùng
[4]- General Hiếu:  Ngô Q Trưởng Vì sao tôi bỏ Quân Đoàn I.
[5]- Ái Hữu Luật Khoa -Mạn đàn với PTT Ng Lưu Viên
[6]- VN Quê Mẹ Oan Khiên-Chương 5-Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[7]- Frank Snepp - The Decent Interval
[8]- CIA Library-Memorandum for the President (page 4)-Vietnam Assessment 04 Apr. 1975
[9]- CIA Library-Intelligence Memorandum (p.a6)-US Intelligence Analysis on VN; Dec.74 - Apr.75
[10]- CIA Library -(page 5)-  Memo for the President - 04.04.1975





Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
-- Bốn Dân Biểu Đảng Cộng Hòa ‘Nổi Dậy’ Ký Vào Kiến Nghị Bỏ Phiếu Gia Hạn ObamaCare. -- Tối Nay, Trump Tiết Lộ Nghị Sự 2026. -- Tòa Kháng Án Tạm Dừng Lệnh Chặn Trump Khai Triển VBQG Ở DC. -- Warner Bros. Từ Chối Đề Nghị $108.4 tỷ Của Paramount, Chọn Netflix. -- CDC Chính Thức Từ Bỏ Chích Vaccine Viêm Gan B Cho Trẻ Sơ Sinh. -- Ký Giả Của Vanity Fair Nói Về Bài Phỏng Vấn Susie Wiles: ‘Tất Cả Trong Ghi Âm’. -- Cảnh Sát Công Bố Đoạn Video Bắt Con Trai Đạo Diễn Rob Reiner, Bị Truy Tố Tội Giết Cha Mẹ.-- Hegseth: ‘Sẽ Không Có Chuyện Công Bố Video Vụ Tấn Công Bồi Ở Caribbean’. -- Nghi Phạm Vụ Thảm Sát Ở Bodi Beach Bị Buộc Tội Khủng Bố Và Giết Người. -- Hóa Đơn Sưởi Ấm Sẽ Tăng 9% Trong Mùa Đông Năm Nay.
J451. Cakka-Vaka Jātaka -- Để có tình yêu và kính trọng, cần từ bỏ ham muốn có hại, tránh làm khổ người khác, và phải sống từ bi và giới hạnh. Tóm tắt: Một vị sư tham lam thường xuyên bị các vị sư khác nhắc đến. Đức Phật đã kể một câu chuyện ngụ ngôn về một con quạ cố gắng thử nhiều loại thức ăn khác nhau để tỏ ra hơn người, nhưng một con ngỗng đã dạy cho nó rằng đức hạnh, chứ không phải thức ăn, mới làm cho người ta trở nên đáng yêu.
Một bài phóng sự dài hai kỳ của Vanity Fair thực hiện với Chánh văn phòng Tòa Bạch Ốc, Susie Wiles, có thể sẽ là cơn địa chấn mới nhất. Vanity Fair công bố bài viết độc quyền hôm nay, Thứ Ba 16 Tháng Mười Hai. Trong chiến dịch tranh cửa 2024 của Trump, Trump thừa nhận với báo giới bà Susie Wiles là người ông ta “nể trọng” và báo giới cũng ghi nhận bà Wiles là người “có thể điều khiển Trump." Trong hơn 10 cuộc phỏng vấn, bà Wiles đã đưa ra một loạt đánh giá thẳng thắn, bất thường và đôi khi không mấy tốt đẹp về Tổng thống Donald Trump, chương trình nghị sự nhiệm kỳ thứ hai của ông và một số đồng minh thân cận nhất của ông.
-- Tỷ Lệ Thất Nghiệp Ở Mỹ Tăng, Cảnh Báo Cho Nền Kinh Tế. -- Gavin Newsom Thành Lập Public Health Network Innovation Exchange, Mời Cựu Giám Đốc CDC Tham Gia. -- Mike Johnson Giới Thiệu Dự Luật Sức Khỏe, Không Ai Hưởng Ứng. -- New Orleans Là Thành Phố Đầu Tiên Áp Dụng Camera Nhận Diện Gương Mặt. -- Thành Viên Hội Đồng Giải Thưởng Pulitzer Yêu Cầu Trump Cung Cấp Hồ Sơ Thuế, Sức Khỏe. -- Trump: Phòng Khiêu Vũ Mới Là Vấn Đề An Ninh Quốc Gia. -- Vẫn Chưa Bắt Được Hung Thủ Xả Súng Ở Brown University, FBI Treo Giải Thưởng. -- Hóa Đơn Điện Ở Mỹ Tăng 13% Từ Ngày Trump Nhậm Chức. -- Vụ Xả Súng Ở Bondi Beach LiênQuan Nhà Nước Hồi Giáo. -- Châu Âu Thành Lập Ủy Ban Quốc Tế Đánh Giá Thiệt Hại Chiến Tranh Ukraine.. -- Giải Độc Đắc Poweball Tăng Lên $1.25 tỷ.
(Hollywood, 15 tháng 12) - Giới điện ảnh Hoa Kỳ và cả chính trường Washington đồng loạt phản ứng gay gắt sau khi Tổng thống Donald Trump đăng một lời bình bị xem là vô cảm và cay độc về cái chết của đạo diễn Rob Reiner và Vợ Michele Reiner. Trên mạng Truth Social, Tổng thống viết rằng Reiner “đã qua đời vì cơn giận dữ do chính ông ta gieo ra cho người khác,” rồi gán cho ông một thứ gọi là “hội chứng rối loạn ám ảnh Trump,” trong lúc bi kịch gia đình vẫn còn chưa ráo máu, theo tờ Daily Mail.
- Hãng Mỹ iRobot khai phá sản Chương 11 vì Trump áp thuế quan 46% vào hàng nhập từ VN. - Australia: Cô Anya Phan (tự xưng thầy bói, phong thủy) bị bắt vì là trùm lừa đảo 165 triệu đô Mỹ) và rửa tiền 528.000 đô Mỹ) ở 1 sòng bạc Sydney - Nam Hàn: Một nữ du học sinh VN bị bắt vì bỏ rơi em bé mới sinh, bé đã chết vì lạnh - Giới trẻ Mỹ tâm thần quá nhiều: Hơn 20% SV tại các đại học Brown và Harvard ghi danh khuyết tật, tâm thần. Tại UMass Amherst là 34% và tại Stanford là 38%. - Tháng sau (1/2026) dự kiến có thể sẽ đóng cửa chính phủ liên bang vì y tế ObamaCare - Ông bà Clinton tuần này ra Hạ Viện khai trực tiếp về Epstein, bị từ chối trả lời qua thư - Sở Y tế của Bộ Cựu Chiến Binh Mỹ (VA) sẽ cắt 35.000 chuyên gia y tế tháng này
Montréal, Canada, 7-12-2025 -- Ngày Quốc Tế Nhân Quyền lần thứ 77 và Lễ Trao Giải Nhân Quyền Việt Nam 2025 đã được long trọng tổ chức tại sảnh đường Singapore của khách sạn Ruby Foo’s vào lúc 1 giờ chiều ngày 27-12-2025 do sự phối hợp giữa Mạng lưới Nhân quyền Việt Nam với Cộng đồng Người Việt Quốc gia vùng Montréal và sự hỗ trợ của một số đoàn thể của người Việt tỵ nạn nhiều nơi trên thế giới.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Không có cộng đồng di dân da màu nào an toàn trước những chính sách chống di dân cả bất hợp pháp lẫn hợp pháp của chính quyền hiện nay.
J441. Catu-Posathika Jātaka -- Hãy giữ 4 phẩm tính: kiên nhẫn khi bị khiêu khích, tự chủ khi đối mặt với cám dỗ, khả năng từ bỏ thú vui và giải thoát khỏi phiền nhiễu thế gian. Tóm tắt: Các nhà sư đang thảo luận về trí tuệ của Đức Phật. Đức Phật kể một câu chuyện về bốn vị thí chủ, sau khi biết về các cõi trời khác nhau, đã được tái sinh vào những cõi đó. Vào một ngày chay tịnh, tất cả họ tụ tập tại một công viên để trì giới và tìm cách xác định xem ai trong số họ là người có đức hạnh nhất. Câu hỏi này cuối cùng đã được giải đáp bởi bậc hiền triết Vidhura.
- Loạt ảnh mới của tỷ phú Jeffrey Epstein gây chấn động. - Bộ Tư pháp Hoa Kỳ yêu cầu Tòa Phúc thẩm ngăn cản cuộc điều tra “khinh thường tòa án” liên quan vụ trục xuất người Venezuela. - Bộ Tư pháp Mỹ kiện quận Fulton về hồ sơ bầu cử năm 2020. - Hạ viện Cộng hòa công bố gói chăm sóc sức khỏe trước hạn chót trợ cấp Obamacare. - Gần 400 con cò chết vì cúm gia cầm gần Madrid. - Phát hiện bức tường 7.000 năm tuổi dưới đáy biển ngoài khơi Pháp - Người tiền sử đã biết tạo lửa từ 400.000 năm về trước - Tàu Trung Quốc dùng vòi rồng tấn công ngư dân Philippines ở Biển Đông. - Hoa hậu Phần Lan bị tước vương miện sau scandal phân biệt chủng tộc. - Hai ca phong cùi xuất hiện trở lại tại Romania sau 44 năm
Từ tháng 5/2023 đến cuối năm 2025, kênh đào Funan Techo – dự án biểu tượng dân tộc Khmer do hai cha con Hun Sen và Hun Manet quyết liệt thúc đẩy – đã chính thức bước vào giai đoạn thi công thực địa, với sự tái khẳng định tài trợ 1,7 tỷ USD từ Trung Quốc. Dài 180 km, lấy nước trực tiếp từ cả hai phân lưu chính của sông Mekong (đầu nguồn sông Tiền và sông Hậu), con kênh không chỉ khó đạt được mục tiêu rút ngắn lộ trình và giảm chi phí vận tải như Cam Bốt tuyên truyền, mà còn có nguy cơ: (1) làm suy giảm nghiêm trọng lưu lượng nước mùa khô về hạ lưu, (2) chặn đứng phù sa, (3) đẩy nhanh xâm nhập mặn sâu thêm hàng chục kilômét, (4) đe dọa trực tiếp sinh kế của hơn 20 triệu cư dân Đồng bằng sông Cửu Long.Ngô
-- Thượng Viện Indiana Bác Bỏ Bản Đồ Bầu Cử theo Trump. -- Colorado: Trump Ân Xá Cựu Viên Chức Bầu Cử, Châm Ngòi Tranh Cãi. -- Chủ Tịch Hạ Viện Bênh Vực Vụ Không Kích Ghe Nghi Chở Ma Túy, Bác Bỏ Cáo Buộc Tội Ác Chiến Tranh. -- Can Phạm Ám Sát Charlie Kirk Lần Đầu Ra Tòa. -- Trump Ra Sắc Lệnh Ngăn Tiểu Bang Siết Luật Kiểm Soát Trí Tuệ Nhân Tạo (AI). -- Hàng Chục Ngàn Cư Dân Ở Washington Phải Sơ Tản Vì Lụt Nặng, Thống Đốc Cảnh Báo Nguy Hiểm Tính Mạng. -- Nổ Đường Ống Dẫn Khí Đốt Tại Bắc California, Sáu Người Bị Thương, Nhiều Nhà Bốc Cháy. -- Gaza: Người Dân Gồng Mình Chống Chịu Bão Lớn Trong Cảnh Màn Trời Chiếu Đất. -- TNS Warren Muốn Đòi CEO NVIDIA Ra Điều Trần Về Việc Bán Chip Cho TQ. -- Góa Phụ Erika Kirk: ‘Không Thể Đánh Giá Chồng Tôi Chỉ Qua Vài Câu Nói Bị Cắt Xén’. -- Minnesota: Khai Man Trợ Cấp Bữa Ăn Cho Trẻ Em Thời Đại Dịch, Ngân Sách Bị Lấy Đi Tiêu Xài Xa Hoa. -- Luân Đôn Chưa Cho Bắc Kinh Xây “Siêu Đại Sứ Quán” Vì Sợ Thành Trung Tâm Tình Báo...
Một loạt đơn khiếu nại do các tổ chức bảo vệ dân quyền Mỹ đồng ký tên vừa được gửi tới cơ quan Di trú và Hải quan (ICE) cùng Bộ Chỉ huy quân sự Fort Bliss, nêu ra những cáo buộc nghiêm trọng về cảnh đối xử dã man tại trại tạm giam di dân mang tên Camp East Montana đặt trong căn cứ quân sự Fort Bliss, theo tin The Guardian, ngày 9 tháng 12, 2025. Bức thư dài 19 trang khẳng định rằng các nhân viên trại đã vi phạm luật pháp liên bang và hiến pháp khi hành hung, lạm dụng tình dục, và cưỡng ép di dân vượt biên ngược trở lại Mexico trong đêm tối — không qua thủ tục trục xuất hợp pháp.
Có rất nhiều nhầm lẫn về việc người di dân được hưởng những phúc lợi nào. Quy định của liên bang rất chặt chẽ. Hầu hết các phúc lợi liên bang chỉ dành cho một số nhóm người di dân hợp pháp nhất định. Người di dân không có giấy tờ không thể nhận bảo hiểm y tế liên bang, tem phiếu thực phẩm, hoặc phúc lợi An sinh Xã hội.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.