Hôm nay,  

BNG & CIA giải mật vụ di tản Pleiku-Kontum 1975

14/02/202119:27:00(Xem: 8839)
blank 
Đào Văn

BNG và CIA giải mật  vụ di tản Pleiku-Kontum 1975. Phó TTg NgV.Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II. 
* TT Thiệu cử phái đoàn đi Mỹ (02.1975)
Phó TTg Nguyễn V. Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II (03.1975)
BNG: Lệnh Phó ĐS Mỹ hỏi lý do TT Thiệu triệt thoái...?(03.1975)
* Phó ĐS Mỹ: Gửi điện văn khen quyết định của  TT Thiệu...(03.75)
 
Việc ai ra lệnh triệt thoái khỏi Pleiku-Kontum năm 1975 đã gây ra nhiều tranh cãi trong quá khứ, vì vậy   người viết ghi lại các  bản văn của Bộ Ngoại Giao và của cơ quan CIA  phổ biến trên Library online  hồi cuối năm 2016 và đầu năm 2017, cùng với các tuyên bố của các viên chức  trong cuộc   để bạn đọc có cái nhìn khái quát về vấn đề này.  Theo tin tức cuộc họp tại Cam Ranh ngày 13.03.1975  do TT Thiệu chủ tọa và thành phần tham dự gồm có Thủ Tg Khiêm, Đại Tg Viên, Tướng Quang, Tướng Phú và Tướng Trưởng.
 
** Ý kiến của  một số   viên chức .
  -Tướng  Phú  -a) :  "Tổng  Thống Thiệu  đã  chà  đạp  danh  dự  tôi  khi  ông công  khai  đổ  lỗi  cho  tôi  về  chuyện  mất  Cao Nguyên  Trung  Phần..... và ông ta đã ra đi  như một  người  du  lịch với  những  chiếc va ly  mà ông  đã soạn  sẳn....  Nhưng  phần  tôi,  tôi  sẽ  ở  lại,  tôi  sẽ  tự  tử và máu của  tôi  sẽ rơi  trở  lại  vào lưng  ông  ta.  Tôi  chỉ còn  có một cách đó để đính chánh lời cáo  buộc  của  ông  ta  mà  thôi"  [1] . -b):"Tổng  Thống  Thiệu lên đài nói chuyện và đổ tội cho các tướng lãnh  là hèn nhát bỏ chạy. Anh cứ về hỏi Trung Tướng Trưởng xem,  trong buổi họp hôm trước, có cả Trung Tướng của anh nữa đấy, tôi đã  xin Tổng Thống cho  tôi  giữ  Pleiku  bằng  mọi giá, Tổng Thống không chịu,  bắt tôi phải rút...có cả Đại Tướng  Viên  và Đại Tướng Khiêm nghe  nữa  mà bây  giờ  Tổng Thống nói  chuyện  với  toàn  dân  đổ  tội  cho  chúng tôi, cái  nhục  này  tôi  không  biết tỏ  cùng ai, không biết  đồng  bào có hiểu không, chỉ có cách chết mới hết nhục" [2].
 
-Tướng  Trưởng : " Lệnh  của  Tổng  Thống  Thiệu  yêu  cầu  tôi  rút  khỏi Quân  Đoàn  I  vào  ngày  13  tháng  3,  và  rút  Quân  Đoàn  II  vào  ngày  14 tháng  3.  Ông  Thiệu  cho  biết  là  rút  hết  về Phú  Yên,  lấy Quốc  lộ  22  làm ranh giới. Việt Nam thu gọn sẽ chạy dài từ Phú Yên đến Hà Tiên.  Cái lầm  của trung  ương là không  cho  các thuộc cấp biết biết ý định của  mình.  Nghĩa  là  các  vị  tư  lịnh  các  quân  binh  chủng,  tổng  bộ  trưởng,  tư lịnh sư  đoàn  v.v… đã không biết gì về về lịnh rút quân của Quân Đoàn I và  II.  Lịnh  nầy  chỉ  có  Tổng  thống  và  Thủ  tướng,  Đại  tướng  Cao  Văn Viên,  tôi  (Tư  lịnh  Quân  Đoàn  I)  và  Tư  lịnh Quân  Đoàn II  (Tướng Phạm Vãn Phú) biết mà thôi. " [3]
 
- Đại Tướng Cao  Văn  Viên:  " Sau  khi  tướng  Phú  chấm  dứt  tường  trình của ông, tổng thống  Thiệu chỉ  hỏi  một  câu quan  trọng  nhất: Tướng Phú có  thể  nào  chiếm  lại  được  Ban  Mê Thuột  không" Như  mọi người có thể tiên  đoán  câu  trả  lời  của  tướng  Phú:  câu  trả  lời  của  tướng  Phú  không xác  định  và  cũng  không  phủ  định,  ông  chỉ  xin  tổng  thống  Thiệu  thêm quân  tiếp  viện." ... "  Nhiệm  vụ  của  Quân  Đoàn II  là phối trí lại các đơn vị cơ  hữu  của  quân  đoàn  để  chiếm  lại  Ban  Mê  Thuột.  Và  đó  là  lệnh  của  tổng  thống."  ...  " Di  chuyển  một  đoàn  quân  cấp  quân  đoàn  kèm  theo quân  cụ  nặng  và  quân  xa,  trên  một  đoạn  đường  dài  250  cây  số  của rừng  núi  miền  cao  nguyên  là  một  công  tác  vô  cùng  nguy  hiểm."..." Chuẩn  tướng  Tất  được  chỉ  định  làm  tư  lệnh  cuộc  rút  quân  từ Kontum-Pleiku về Tuy Hòa theo liên tỉnh lộ 7B." [4]
 
- Phó Thủ  Tướng Ng. Lưu Viên" Một ngày sau khi bỏ Pleiku, có nhóm Hội đồng Nội các... Tổng trưởng Ngô  Khắc  Tỉnh  dơ  tay lên,  nói: Thưa Thủ  tướng, tôi xin  Thủ tướng một faveur:  Dầu  sao,  chúng  tôi  cũng  là  nhân  viên  Hội  đồng Nội  các,  bà  xã tôi  vừa  nghe  tin  Pleiku  mất  trên  đài  BBC  và  VOA,  mới  nói  lại  cho  tôi biết.  Vậy xin  Thủ tướng  nếu có tin gì  thông báo chúng tôi, chớ không kỳ  quá!  Lúc  đó.  trên  bàn  chủ  tọa,  Thủ  tướng  Khiêm  xoay  qua  tôi  ngồi bên phiá trái,  nói nhỏ:  Moa  cũng  vậy!  (sic).  Tôi ngạc nhiên  trả lời: Bộ nói  giả ngộ  hay  sao? Anh  là Thủ  tướng  kiêm Tổng trưởng  Quốc phòng, Đại  tướng  bốn  sao  mà! Ông  Khiêm  gật  đầu: Thật  chớ!" ( Đó là phần trả lời câu hỏi do LS Lâm Lễ Trinh nêu ra: Theo anh, vì sao Thiệu bỏ Pleiku sau Ban Mê Thuột? Có người cho rằng ông Thiệu muốn thấu cáy Hoa Kỳ? Để mặc cả' với Mỹ? Tướng Ngô Quang Trưởng từng thố lộ với tôi rằng QĐQG vẫn còn khả năng cầm cự. Anh nghĩ sao?)[5]
         
- Đại  tá  Khôi  Bộ TTM:  " Chiều  tối  ngày  14  tháng  3,  về  đến  Pleiku  hơi  trễ, tướng  Phú không cần  giải thích, đã cho lệnh Quân Đoàn tiến hành cuộc hành quân triệt thoái ngay vào sáng sớm hôm sau. " [6]
 
- Frenk Snepp [the CIA’s  Chief  Strategy  Analyst in  VN]  tác giả  cuốn  sách  "The Decent Interval " có  đoạn  văn viết:  " Sáng 13 tháng 3, TT  Thiệu  phổ  biến  quyết  định  của  ông  ta  làm cho  ai  cũng  ngạc  nhiên.  Thủ  tướng  Khiêm  và  tướng  Viên  thật  ra  muốn  đặt  một  số  câu  hỏi thiết thực  nhưng  tiếc  thay  họ  lại  nghĩ  rằng  Thiệu  đã  không  chú  ý  đến quan điểm  của  họ, và  lúc  này  đây  không  phải  là  lúc  tranh  luận... Thiệu  ngồi  một  lúc,  hai  tay  chắp vào  nhau, để  dưới  cằm..., tuyên  bố quyết định.   Ông  ta  nói:  Phải  bỏ  Pleiku  và  Kontum  thôi.  Cuộc  rút  lui  chiến lược  bắt đầu từ hai tỉnh ấy. Gian  phòng  yên lặng. Thiệu  nói tiếp: Một  cuộc  rút lui như thế  rất  hợp  lý và  cần  thiết,  sẽ  giải  tỏa  được  lực  lượng  để  cứu  Buôn  Mê  Thuột.  ...  Quân  đội  đang  bị  phân  tán  một  cách  nguy hiểm  ra  khắp  đất  nước,  lực  lượng  dự  trữ  cần  được  đưa  về  giữ  những vùng  cần bảo vệ.  Không có  phương tiện  gì  để tiếp viện cho việc bảo vệ Kontum  và  Pleiku  cho  nên  phải  rút  khỏi  hai  tỉnh  ấy,  để  bảo  toàn  lực lượng." [7]
 
Trong quá khứ người viết đọc nhiều bài viết từ phía Việt Nam cho rằng TT Thiệu tự ý  đưa ra quyết định rút quân mà không tham khảo với ai. Có dư luận cho  rằng khi quyết định rút quân là vì "ông Thiệu muốn thấu cáy Hoa Kỳ? Để mặc cả' với Mỹ?" như đã viết trên.  Phần trình bày sau dựa vài tài liệu của cơ quan CIA hầu có thêm thông tin hy vọng giải tỏa phần nào về khúc mắc này.
 
** Cơ quan CIA
- TT Thiệu cử phái đoàn đi Mỹ
Theo tài liệu của CIA:" Vào giữa tháng Hai, Tổng thống Thiệu cử Thượng nghị sĩ Trần Văn Lắm đi Mỹ với tư cách là phái viên riêng để thăm dò  ý kiến của các vị dân cử  thuộc  Quốc hội Mỹ đối với Việt Nam về triển vọng khoản  viện trợ liệu có thuận lợi. NS Lắm đã đưa ra một đánh giá rất bi quan.... TT Thiệu thấy đất nước của mình đang phải đối mặt với một cuộc tấn công lớn của Cộng sản, đồng thời  Mỹ lại  cắt giảm  và có thể ngừng viện trợ. Do đó, ông và các cố vấn quân sự của mình đã quyết định rằng một cuộc di tản chiến lược  là điều cần thiết cho sự sống còn của  chính phủ VNCH." [8]
 
- TT Thiệu từ bỏ kế hoạch tái chiếm Ban Mê Thuột
 Theo tài liệu của CIA: -"Ngày 18 tháng 3 năm 1975 - Có thông tin cho rằng tình hình ở vùng cao nguyên  là "xấu đi nhanh chóng" và "Sư đoàn 23 Nam Việt Nam, được lệnh tái chiếm Ban Mê Thuột, đang bị đẩy về phía Đông vào hướng vùng núi ." - " Ngày 19 tháng 3 năm 1975, Tổng thống Thiệu đã từ bỏ kế hoạch tái chiếm Ban Mê Thuột."
      "Cũng có tin cho rằng   Sư đoàn Dù rời khỏi Quân khu 1 đã tạo ra "một tình huống nguy cấp tiềm tàng. Và sự ra đi của Sư đoàn Dù đã làm đảo lộn kế hoạch tăng cường tỉnh Quảng Tín của tư lệnh khu vực", và ông ta " lo sợ tỉnh đó sẽ sớm rơi vào tay cộng sản."
[9]
 
-  Chiến lược mới của TT Thiệu (theo CIA)
Cũng theo tài liệu  của Cơ quan CIA: " Khái niệm chiến lược mới này đòi hỏi phải xóa bỏ hầu hết các khu vực miền núi,  dân cư thưa thớt thuộc  QK I và QK II, để tập trung từ các tài sản đến  nguồn lực  nhằm  bảo vệ QK III và QK IV, cộng với Vùng đất thấp ven biển, gồm các khu vực sản xuất nông nghiệp của miền Nam Việt Nam, nơi phần lớn nhiều dân cư sinh sống. Chiến lược này có cơ sở và ước tính của Thiệu về sự cần thiết của kế hoạch là đúngTuy nhiên, việc thực hiện kế hoạch là một thảm họa. Trong cuộc họp ngày 13 tháng 3 với Tư lệnh Quân đoàn 1, Tướng Trưởng, Tổng thống Thiệu đã vạch ra khái niệm chiến lược mới và kết quả của ông: quyết định rút Sư đoàn Dù từ QK I xuống QK III, bất chấp sự phản đối gay gắt của Tướng Trưởng về việc rút Sư đoàn Dù đi.
     Trong mười hai ngày tiếp theo, - (13-25 tháng 3), cả ở QK I và Sài Gòn đều bị bỏ trống, và những phần còn lại  của  QK I  được tổ chức lại - đặc biệt, liệu có nên thực hiện bất kỳ nỗ lực nào để bảo vệ Huế hay không. Do lệnh thay đổi  nhận được từ Sài Gòn, Tướng Trưởng đã phải điều chỉnh lại kế hoạch triển khai quân ít nhất ba lần.    
    Ngay cả khi cuộc tấn công của quân  Bắc Việt ngày càng gia tăng cường độ,  và thành phố Quảng Trị đã bị chiếm, còn các lực lượng địa phương trong khu vực bắt đầu tan rã trước áp lực của quân Bắc Việt; Sài Gòn một lần nữa lệnh cho Lữ đoàn Dù cuối cùng phải rời   QK I, trong khi áp lực của Bắc Việt gia tăng hàng ngày.  Sư đoàn 1 hoạt động khó khăn, trong cùng thời gian này, các đơn vị QLVNCH ở các tỉnh Quảng Nam, Quảng Tín và Quảng Ngãi đã  bị phân tán hoặc bị đánh bại bởi lực lượng Bắc quân tấn công .
    Sự hiện diện của Chính phủ Việt Nam tại QK I đã sụp đổ - về cơ bản là Sư đoàn Thủy quân Lục chiến và một phần của Sư đoàn 3 QLVNCH - dù đã cố gắng bố trí phòng thủ Đà Nẵng, nhưng nỗ lực này không thành công.  Với tổng số gần 2 triệu người muốn thoát ra ngoài vòng vây, đã tạo ra hoảng loạn và vào ngày 28 tháng 3, trật tự sụp đổ, xe tăng của Cộng quân bắt đầu di chuyển vào thị trấn ngay sau đó.
     Tại  QK 2, Tổng thống Thiệu và Tư lệnh khu vực của ông, Tướng Phú, gặp nhau tại  Cam  Ranh ngày 13 tháng 3 để thảo luận về tình hình do mất Ban Mê Thuột. Tại cuộc họp đó, Tổng thống Thiệu đã vạch ra khái niệm chiến lược mới của ông ta là rút khỏi vùng cao nguyên và củng cố các lực lượng của Chính phủ Việt Nam vào  những vùng xung yếu ven biển. Không biết chính xác từ ngữ về mệnh lệnh của Tổng thống-The exact wording of the President's orders are not knownnhưng Tướng Phú cho rằng đó là lệnh nên ông phải  hành động ngay lập tức việc di tản  các tỉnh Pleiku và Kontum- but General Phu interpreted them as authorizing at his discretion the immediate, total evacuation of Pleiku and Kontum Provincesmà chưa có kế hoạch hay sự chuẩn bị nào-for which no plans or preparations had been made. Cuộc di tản bắt đầu trong hai ngày tiếp theo, với việc các lực lượng QLVNCH đi theo đường 14 và đường 73, băng qua các tỉnh Phú Bổn và Phú Yên đến bờ biển  Tuy Hòa. Con đường này  hầu như không được sử dụng trong nhiều năm, cần nhiều cầu nối nhưng đã  không được thực hiện.
    Lệnh lạc và việc kiểm soát đoàn di tản gặp bế tắc. Sáu toán Biệt động và một trung đoàn bộ binh từ Kontum và Pleiku phải  chen chúc trong số 200.000 người tạo thêm nhiều khó khăn. Trên đường di tản, cuộc tàn sát của cộng quân gây ra cho  người tị nạn  thật là khủng khiếp.  Trong khi các sự kiện trên đang diễn ra, Chính phủ VNCH đã chuyển một Lữ đoàn Dù từ khu vực Huế đến tỉnh Khánh Hòa, để ngăn chặn từ hai đến bốn trung đoàn Cộng quân truy đuổi tàn dư của Sư đoàn 23 QLVNCH,  từ phía đông Ban Mê Thuột trên đường di chuyển qua Tỉnh Darlac. Sư đoàn này  đã bị cộng quân vùi dập  tại Ban Mê Thuột, hầu như không còn là một đơn vị  trọn vẹn vào thời điểm hiện tại, và  những người sống sót  bắt đầu tràn vào Nha Trang.
   Trong ba tuần cuối cùng của tháng Ba, năm sư đoàn QLVNCH, mười hai Liên đoàn Biệt động quân và hai lữ đoàn thiết giáp đã bị mất tác dụng. Quân số  từ các đơn vị này được tập hợp lại thành các đơn vị mới, nhưng  tất cả các thiết bị của họ đã bị mất"[10]
 
** Bộ Ngoại Giao (Foreign Relations of the United States-FRUS)
   * Phó thủ tướng Ng.Văn Hảo đề nghị bỏ QK I và QK II.
Theo tài liệu giải mật  ghi  lại trên FRUS của Bộ Ngoại Giao (Văn bản thiết lập  ngày 17.03.1975- tức 7 ngày sau khi VC tấn công  Ban Mê Thuột):" Tổng thống Thiệu và những người khác trong giới lãnh đạo Việt Nam nhận ra rằng họ đang phải đối mặt với một tình huống nghiêm trọng, rất có thể phải đưa ra một số quyết định sâu rộng. Chính phủ đã quyết định bỏ các Tỉnh Kontum và Pleiku. Chúng tôi thấy rằng ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy chính phủ  đang suy tính nghiêm túc về việc  sửa đổi chính sách, nhằm từ bỏ một  phần  của đất nước để có thể dồn nỗ lực nhằm bảo vệ phần còn lại. Chúng tôi biết rằng Phó Thủ tướng Hảo đã lập luận gay gắt rằng các nguồn lực hiện có không đủ để bảo vệ toàn thể  lãnh thổ VNCH-Deputy Prime Minister Hao has argued strongly that resources at hand are insufficient to defend the entire present territory of the RVN.  Hảo đề nghị bỏ QK I  và một số tỉnh thuộc QK IIHao proposes to abandon MR–1 and major portions of MR–2. Chúng tôi  biết rằng Khiêm cũng  có những suy nghĩ tương tự.  Tại QK I Tướng Trưởng đã bị mất  Sư đoàn Dù, và   Sư đoàn 3  được thay thế một phần bởi các đơn vị TQLC mới thành lập gần đây, họ dự  tính  có thể bỏ một số tỉnh thuộc QK I để tập trung phòng thủ Đà Nẵng và Huế. [11]
 
* Phó Đại Sứ Mỹ gặp TT Thiệu tìm hiểu lý do triệt thoái...
  - Bộ Ngoại Giao - [Điện tín 62480  gửi tới Sài Gòn, ngày 20 tháng 3, chỉ thị cho Lehmann]: “Ông nên gặp Thiệu càng sớm càng tốt để tìm hiểu lý do ông ta rút lực lượng khỏi Kontum và Pleiku cũng như việc rút bớt lực lượng  ở  QK I.  Ông  nên nói với ông Thiệu rằng chúng ta cần biết rõ ràng về ý định và về chiến lược của ông  ta nhằm  đối phó với  các cuộc tổng tấn công của quân miền  Bắc  sắp diễn ra. ” (Thời gian  này ĐS Martin đang có mặt tại Mỹ).

 - Lehmann [Phó Đại sứ Mỹ tại SG]- "Tôi đã gặp Tổng thống vào cuối buổi chiều nay và nói với ông ấy rằng, riêng cá nhân tôi  hiểu ông ấy đang làm gì và tại sao, nhưng nếu Tổng thống Ford, Ngoại trưởng, Bộ trưởng Quốc phòng và các cố vấn cao cấp khác, những người muốn công việc  hoàn toàn đạt hiệu quả cao,  không chỉ cung cấp 300 triệu đô la bổ sung, mà còn các khoản hỗ trợ quân sự khác.  Nhưng họ cần  Tổng thống Thiệu  cho họ biết chiến lược và ý định của ông  nhằm đối phó với các khó khăn trước mắt.
     Tổng thống Thiệu cho biết Việt Nam hiện đang đối mặt với một lực lượng địch mạnh hơn bất cứ lúc nào kể từ năm 1972. Bắc Việt Nam  tăng cường liên tục gồm nhiều  đơn vị, với nhiều  sư đoàn dự bị. Do đó, kẻ thù có thể tập trung lực lượng mạnh vượt trội tấn công vào  bất cứ  khu vực  do chúng lựa chọn,  tạo một thế bất lợi rõ rệt cho phía chúng tôi. Trong khi  phía  Miền Nam Việt Nam không nhận được  các quân dụng thay thế  vì bị ràng buộc  bởi các quy định trong Hiệp định Paris. Trước tình hình đó, Tổng thống cho biết, ông ta  không còn có thể chiến đấu theo quan điểm quân sự như  hai năm trước để chống lại  cuộc chiến lần này. Ông ta phải từ bỏ lãnh thổ hoặc phải đối diện  với viễn cảnh quân đội  của  mình bị tiêu diệt từng phần, cuối cùng có thể dẫn đến một tình huống  không thể bảo vệ được bất kỳ phần đất nào.  Ở Cao Nguyên, ông ta có thể đã giữ được Pleiku và có lẽ cả Kontum. Nhưng con đường từ bờ biển đã bị đối phương phong tỏa, điều này nếu thực hiện việc giải cứu thì phải  trả  giá rất đắt, và  cuối cùng cũng khiến việc bảo vệ Pleiku trở thành một nhiệm vụ cảm tử. Do đó, ông ta đã quyết định phải  rút lực lượng đi.  Đó là sự đánh đổi giữa việc mất một số quân dụng, một số máy bay và có lẽ  còn phải trả giá trong cuộc rút lui dù được tổ chức cẩn thận và có trật tự, hoặc mất toàn bộ lực lượng của mình vì không thể chống đỡ  bởi  một cuộc tấn công của kẻ thù.
    Việc mất Ban Mê Thuột, Tổng thống nói, chắc chắn là một tổn thất rất nặng nề. Nó đã xảy ra vì phía Bắc Việt đã  tập trung một lực lượng tương đương với hai sư đoàn, cộng với các đơn vị yểm trợ. Trường hợp nếu chính phủ giữ được Ban Mê Thuột thì có lẽ ông đã sử dụng nó làm căn cứ để cuối cùng tái chiếm Pleiku.
    Vào cuối cuộc thảo luận của chúng tôi, Tổng thống quay lại  vấn đề rằng cho đến nay VNCH đã tham chiến dựa trên cơ sở của Hiệp định Paris. Tiền đề này đã tạo nên một cuộc chiến tranh quân sự ngu ngốc, phía chính phủ phải cố gắng bảo vệ  sự toàn vẹn lãnh thổ với các đơn vị nằm rải rác khắp nơi. Cuộc tấn công hiện tại của Bắc Việt đã chấm dứt mọi hy vọng tiếp tục chiến đấu trên cơ sở của Hiệp định Paris. Do đó, việc nghiên cứu lựa chọn phương án nào  đạt hiệu quả cao nhất về mặt quân sự trong việc bảo vệ càng nhiều dân số càng tốt, đồng thời còn phải duy trì tính toàn vẹn của các lực lượng vũ trang  cũng là điều quan trọng nhất.
      Về sự trợ giúp của Hoa Kỳ, Tổng thống nói rằng ông đánh giá cao và biết ơn sự quyết tâm của Tổng thống Ford trong việc tìm kiếm khoản bổ sung 300 triệu đô la trong năm nay. Tuy nhiên, ông chỉ ra rằng 300 triệu đô la sẽ không đủ để thay thế bất kỳ khoản quân dụng nào bị mất trong cuộc chiến. Thiệu cho biết, chẳng hạn ông muốn các đơn vị xung kích chủ động tấn công vào cứ điểm  của địch, chứ không phải do phía địch chọn lựa, nhưng nếu  không thay thế được các hạng mục quân dụng chính thì ông sẽ không thể thực hiện được.
     Tóm lại, Thiệu đã đưa ra một quyết định cơ bản là đánh đổi các phần lãnh thổ chính, có thể bao gồm toàn bộ QK I  và một phần lớn QK II, để bảo vệ hiệu quả phần đất còn lại bằng các nguồn lực sẵn có. Theo tôi (Lehmann), đó là một quyết định can đảm." [12]
Đào Văn.
Tài liệu tham khảo.
[1]- VN Quê Mẹ Oan Khiên- Chương 23-Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[2]- VN Quê Mẹ Oan Khiên-Chương 27- Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[3]- Hồn Việt-UK - Phạm V Phú  Những  ngày cuối cùng
[4]- General Hiếu:  Ngô Q Trưởng Vì sao tôi bỏ Quân Đoàn I.
[5]- Ái Hữu Luật Khoa -Mạn đàn với PTT Ng Lưu Viên
[6]- VN Quê Mẹ Oan Khiên-Chương 5-Pierre Darcourt, Dương Hiếu Nghĩa dịch
[7]- Frank Snepp - The Decent Interval
[8]- CIA Library-Memorandum for the President (page 4)-Vietnam Assessment 04 Apr. 1975
[9]- CIA Library-Intelligence Memorandum (p.a6)-US Intelligence Analysis on VN; Dec.74 - Apr.75
[10]- CIA Library -(page 5)-  Memo for the President - 04.04.1975





Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Dự luật One Big Beautiful Bill Act – hiện đang được phe Cộng Hòa xắn tay soạn thảo và cổ động – nếu được thông qua tuần này, sẽ bơm tiền khổng lồ cho các cơ quan công lực liên bang và hệ thống nhà tù, mở đường cho chiến dịch trục xuất chưa từng có và tham vọng quân sự hoá xã hội Mỹ dưới thời Tổng Thống Donald Trump
- Khi thuế xe hơi của Trump hiệu lực, người mua xe Mỹ có thể sẽ tốn thêm trung bình 1.760 đô/xe (tức là, người tiêu dùng chịu 80% gánh nặng thuế quan) - Dự luật ngân sách "bự và đẹp" Trump hy vọng Thượng Viện thông qua hôm nay, thứ Hai.
(Hồng Kông, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Liên minh Dân chủ Xã hội (League of Social Democrats, LSD), tổ chức dân chủ cuối cùng còn hoạt động tại Hồng Kông, hôm Chủ nhật cho biết sẽ chính thức giải thể, vì “áp lực chính trị ghê gớm” dưới làn sóng trấn áp an ninh trong suốt 5 năm qua. Kể từ nay, thành phố do TQ kiểm soát sẽ không còn bất kỳ đại diện chính thức nào của phe đối lập dân chủ.
(SEVILLE, Tây Ban Nha, ngày 29 tháng 6, Reuters) – Giữa cái nắng gay gắt của miền nam Tây Ban Nha, hàng trăm người đã tuần hành qua thành phố Seville hôm Chủ Nhật, kêu gọi xóa nợ cho các quốc gia đang phát triển, thúc đẩy công bằng về trách nhiệm ứng phó với biến đổi khí hậu và đánh thuế giới siêu giàu. Hoạt động này diễn ra ngay trước khi hội nghị của Liên Hiệp Quốc (LHQ) về tài trợ phát triển chính thức bắt đầu.
- Tỷ phú Elon Musk lặp lại: Dự luật lớn & đẹp Cộng Hòa thông qua là điên khủng, phá hoại, tự sát chính trị - Quận Los Angeles: 1 xe kem bỏ hoang giữa phố khi đặc vụ ICE bắt người bán kem được khu phố yêu thương - Chấm dứt Quy chế Bảo vệ Tạm thời TPS, sẽ trục xuất 350.000 người Haiti ra khỏi Mỹ từ đầu tháng 9
Không ai ngờ nhà thơ này làm được các bài thơ kể chuyện về các Thiền sư Việt Nam trong thể thơ Đường luật, y hệt như khai mở lại một mạch nguồn thi ca sinh động. Những bài thơ của thầy, tinh luyện từng chữ, dịu dàng mang hơi thở Thiền Tông Việt Nam. Tôi đọc và kinh ngạc, như gặp lại một tri kỷ những năm rất xưa cũ, nhưng với một chân trời thi ca hoàn toàn mới. Nơi đó, riêng một mình Thầy Thích Chúc Hiền bước đi đơn độc, trong văn phong thanh thản, giữa những như dường gian nan trong từng chữ, từng ý đối, từng vần trau chuốt khó gieo, và trong từng âm vang Thiền ngữ. Tôi đọc và cảm nhận từng trang thơ đầy những tràn ngập hạnh phúc, hẳn nhiên là cho cả thi sĩ Thích Chúc Hiền và cho cả những độc giả khó tính như tôi. Từ thầy, tôi nhận ra rằng thơ Đường luật không hề cũ, chỉ là vì mình đã tránh né một lối đi rất khó khăn của thi ca.
- Quận Cam: mạng lưới người dân tự động cứu trợ các gia đình không dám đi chợ vì ICE. Santa Ana sẽ chính thức họp Thứ Ba tuần sau về cứu trợ. - Bắt đầu từ tháng 7, khoảng 450.000 người từ 62 tuổi trở lên có thể thấy trợ cấp An sinh xã hội của họ bị cắt giảm vì nợ thời sinh viên. - 27 nước Liên Âu và nhiều nước khác sẽ lập klhu tự do thương mại 39 nước (không có Mỹ)
19 tháng 6 năm 2025. Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ sẽ tiếp tục lên lịch hẹn chiếu khán cho sinh viên quốc tế, nhưng sẽ yêu cầu tất cả đương đơn phải mở (chế độ công khai) tài khoản mạng xã hội của họ để có thể tra xét kỹ lưỡng hơn. Bộ Ngoại giao đã chỉ thị các viên chức lãnh sự mở rộng việc tra xét phương tiện truyền thông mạng xã hội của đương đơn và tìm kiếm bất kỳ bằng chứng nào về thái độ thù địch đối với công dân, văn hóa, chính phủ, các tổ chức hoặc hệ thống dân chủ của Hoa Kỳ.
Ngày 26 tháng 3 năm 2025, Kristi Noem – Bộ trưởng An ninh Nội địa trong chính quyền Trump – đến thăm Trung tâm Giam giữ Khủng bố CECOT tại El Salvador, đi cùng với Bộ trưởng Tư pháp và An ninh Công cộng Gustavo Villatoro. Chuyến thăm này tái khẳng định thỏa thuận hợp tác giữa hai chính phủ: El Salvador sẽ nhận giam giữ di dân bị trục xuất khỏi Hoa Kỳ. CECOT, nhà tù nằm dưới chân núi lửa, vốn đã khét tiếng vì điều kiện giam giữ tàn bạo. Nhưng năm nay, nó tiếp nhận một loại tù nhân mới: di dân bị trục xuất từ Hoa Kỳ – không vì tội hình sự, mà vì chính sách mới của Tổng thống Donald Trump.
Kể từ khi Bitcoin ra mắt vào năm 2009, tiền điện tử có lúc được ca ngợi như là một công cụ mới để làm giàu và trao đổi giá trị bên ngoài hệ thống tài chính truyền thống. Những người ủng hộ cho rằng tiền điện tử có lợi cho nhiều người, đặc biệt các cộng đồng thiểu số mà từ lâu đã không được các ngân hàng phục vụ đầy đủ. Nó cung cấp những phương cách mới trong giao dịch tài chính. Một số người còn coi nó là một công cụ để thách thức và cải cách cơ cấu tài chính cố hữu của Hoa Kỳ.
Lý do tôi đang ở trại giam Nghệ An là sự bất công đang diễn ra tại đất nước tôi – Việt Nam. Tôi không chỉ nói đến phiên tòa bất công và bản án dành cho tôi và gia đình tôi, mà là sự bất công đối với không khí, đất đai và sông ngòi của Việt Nam, đối với những cộng đồng bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm môi trường — dù là do các dự án thủy điện, nhiệt điện than, khai khoáng hay hóa chất độc hại — đối với những cộng đồng bị mất sinh kế để nhường chỗ cho các dự án kinh doanh độc hại.
Bài viết này sẽ phân tích lời dạy của sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh về ý chỉ Thiền Tông: Lấy tu tâm làm chính, không bận tâm và không để mất thì giờ với chuyện thần thông. Sách Trúc Lâm Tông Chỉ Nguyên Thanh là một tác phẩm về Thiền Tông Việt Nam xuất bản lần đầu vào năm 1796. Tác phẩm này được in trong Ngô Thì Nhậm Toàn Tập - Tập V, ấn hành năm 2006 tại Hà Nội, do nhiều tác giả trong Viện Nghiên Cứu Hán Nôm biên dịch. Những lời dạy trong sách này mang phong cách Thiền Tông Việt Nam, vì ngài Ngô Thì Nhậm (1746-1803) khi rời quan trường đã xuất gia, trở thành vị sư có tên là Hải Lượng Thiền Sư
- Trump lớn tiếng chửi mắng tòa án Israel: hãy hủy bỏ phiên tòa truy tố Netanyahu - Trump cặp bồ với Putin, thế là mất 1 đề cử Giải Nobel Hòa Bình. - Kari Lake: Xóa sổ Đài VOA, cắt 85% nhân sự, để sẽ bắt đầu lại, vì cần nói giọng MAGA - Bộ Ngoại giao Mỹ tuần này sẽ sa thải 3.400 nhân viên - Lặng lẽ thú nhận điện thoại Trump sắp bán không phải sản xuất ở Mỹ: xóa chữ "MADE IN THE USA".
(THE HAGUE, ngày 25 tháng 6, Reuters) – Tổng thống Donald Trump hôm thứ Tư công khai chê bai Chủ tịch Quỹ Dự Trữ Liên Bang (FED) Jerome Powell là “quá tệ,” và cho biết đang cân nhắc ba hoặc bốn ứng viên thay thế Powell để lãnh đạo FED sắp tới.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.