Hôm nay,  

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"

13/05/202100:22:00(Xem: 6290)

blankGS Nguyễn Văn Sâm (cầm sách "Nữ Tắc Diễn Âm" mới ấn hành) và phu nhân là nhà văn Trần Ngọc Ánh.

  

   

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu
Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"
 
Phan Tấn Hải

 

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm trong tuần qua  đã bắt đầu phát hành tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" (Lời Dạy Đàn Bà - Con Gái), bản gốc là do học giả Trương Vĩnh Ký phiên âm và chú giải năm 1911, và bản mới do GS Nguyễn Văn Sâm giới thiệu và chú giải thêm trong năm 2021.
 

Chúng ta đã tới thời kỳ nam nữ bình quyền. Trường học không còn tách biệt riêng các trường nam với trường nữ. Đa số trên thế giới, chỉ trừ một số quốc gia Hồi Giáo, giá trị nữ quyền đều được đề cao. Tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" thoạt nghe là lời dạy từ hơn thế kỷ trước, phải chăng là lạc điệu?
 

Đọc cho kỹ, những lời dạy xa xưa của ông bà mình vẫn còn nhiều, có thể nói là rất nhiều, lưu giữ các nguyên tắc ứng xử cần thiết cho người nữ Việt, từ khi còn ở trong nhà với ba mẹ, cho tới khi lấy chồng, rồi khi dạy con. Một số lời dạy trong sách này thực tế vẫn còn giá trị, như một khuôn mẫu muôn đời cho người nữ.
 

Thí dụ về cách ông bà mình nghĩ về ý nghĩa chữ "dung" trong công dung ngôn hạnh: trong khi chúng ta dễ dàng nghĩ tới chữ "dung" như là chăm sóc nhan sắc, lời dạy trong "Nữ Tắc Diễn Âm" nơi trang 20, đưa chữ "dung" về ngay tận nguồn đạo đức.

 

Dung thì chẳng lựa chuốt vời

Bẩm sanh tốt xấu có người có ta

Hơn nhau một chút nết na

Phải cho thanh khiết ấy là nữ dung (NTDA, trang 20).

 

Chúng ta có thể không đồng ý, vì hiển nhiên ông bà mình không dạy chuyện cắt mắt, sửa mũi… Nhưng khi nói “nữ dung” là nết na, là thanh khiết thì đâu có gì sai, thậm chí cũng có thể nói là giá trị muôn đời của dân tộc (nếu chúng ta muốn nói cho quá lời để ngợi ca cách nhìn rất nhân bản này).
 

Nếu chúng ta để ý, thời này nhiều phụ nữ ngôn phong bạo dạn, nhanh nhẹn hơn thời xưa. Tuy nhiên, nếu tới mức độ như to tiếng, thì hẳn là đi quá đà. Trong sách "Nữ Tắc Diễn Âm" về lời khuyên người nữ trong cách nói chuyện hãy:

 

Nói thì chớ lựa nhiều lời

Khoe khoang chớ bắt chước người d0ong đưa

Ở cho cẩn nhiệm sau xưa

Nói cười thong thả,, thốt thưa dịu dàng

Noi cho chính đính rõ ràng

Một lời quan hệ, giữ giàng chẳng chơi

Chớ hề  chớt nhả, cợt cười

Liệu lời nên nói, liệu lời nên chăng

Cẩn ngôn thận hạnh khăng khăng

Thì là chớ khá lẻo chưng sự người

Những tuồng nói nói cười cười

Chẳng phường ong bướm, thì lời trăng hoa

Đã đưa tấc lưỡi sai ngoa

Cả lời cao tiếng, ai là kẻ ưa?

Khôn ngoan chẳng bẵng thật thà

Có ai hỏi đến sẽ thưa vội gì? (NTDA, trang 22, 23)

 

 Trong sách cũng cho chúng ta thấy lại một số môn học người nữ thời xưa không còn thích nghi nhiều nữa. Thí dụ, chúng ta quen với mua trang phục áo quần ở các tiệm bách hóa, hay mua qua trực tuyến. Thời xưa, người nữ phải gánh vác chuyện may vá.

 

Vá may thêu tỉu hôm mai

Đắn đo kích thước vắn dài kẻo hư

Việc làm canh cửi sớm trưa

Tấc gang chắp nối, tóc tơ giữ giềng. (NTDA, trang 24).

.

Sách này tự thân có nhiều giá trị về mặt lịch sử, xã hội, ngữ học và văn hóa: chúng ta sẽ hiểu thêm về xã hội Miền Nam vào thời kỳ thế kỷ 19 và đầu 20, khi chữ quốc ngữ dùng trong thơ lục bát để truyền dạy các giá trị đạo đức. Sách chỉ dày 136 trang, nhưng là một cánh cửa cho chúng ta bước trở lại để tìm hiểu về xã hội Nam Kỳ lục tỉnh, xem ông bà mình đã dạy con gái ra sao.


 

Nguyên khởi tác phẩm Nữ Tắc trong bản Nôm được ghi tác giả vô danh, ấn hành dưới thời vua Tự Đức, chủ yếu dạy công dung ngôn hạnh cho người phụ nữ. GS Nguyễn Văn Sâm (NVS) nói rằng tài năng của học giả Trương Vĩnh Ký (TVK) cũng hiển lộ qua cách nghĩ ra một vài chữ mới để diễn ý của người xưa.

. 

Nơi trang 13 và 14, NVS ghi nhận về cách sử dụng ngôn ngữ của TVK, trích:

"Dầu những lời dạy hay ho cách mấy, điểm son phải được dành cho người diễn ra chữ Nôm, không thể cho ông TVK về mặt nầy. Giá trị của TVK trong quyển Nữ Tắc ở chỗ khác, chỗ ông phiên âm từ bản Nôm ra bản Quốc ngữ theo một cách thế đặc biệt có một không hai. Đó là:

(a) thay đổi chữ khi cần thiết,

(b) chọn từ ngữ thích hợp với người Nam để thế vô chữ mà ông nghĩ rằng dân Nam kỳ khó thấu hiểu.

(c) đọc giọng Nam các chữ có âm Nam đương lưu hành, và

(d) thay bằng từ dễ hiểu hơn để tránh trùng lập.

Quyển Nữ Tắc còn có ưu điểm là chú giải rõ ràng. Đặc điểm nầy xin độc giả coi trong bản văn, người viết xin miễn trích ra đây vì quá dài dòng…" (NTDA, tr. 13, 14)

.

Sách hiển nhiên là cổ xưa, nhưng thấy rõ là nhiều giá trị không hề cổ xưa. Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích vì sao giới thiệu và chú giải cuốn sách cổ xưa này như sau:

"Chúng tôi phiên âm và giới thiệu quyển Nữ Tắc để giúp người đọc nhớ lại một thời con gái đàn bà được dạy dỗ thiệt chu đáo để cuộc đời của họ hạnh phúc - thời thế lúc đó như vậy thì được dạy như thế đâu có gì là đáng trách.

Nếu đừng đem cặp mắt của người để cao nữ quyền thế kỷ 21 để nhìn, thì quyển Nữ Tắc quả là một tác phẩm đầu tiên và có giá trị lớn trong việc bảo vệ người phụ nữ một cách hữu hiệu trong một xã hội mà quyền lợi của nam giới quá lấn lướt bằng cách dạy phải phát triển nữ hạnh, nữ dung - nhắc lại lần nữa là giá trị đó thuộc về người vô danh nào đó mà TVK có công khươi dậy lên, đưa ra cho công chúng.

Đó là chưa kể mặt văn chương, văn hóa đáp ứng được nhu cầu lúc nó xuất hiện.

Chúng tôi bỏ công tìm tòi để giới thiệu Nữ Tắc cũng vì những lẽ đó.

Victorville, CA, 21 tháng 4, 2021." (NTDA, tr. 18, 19)

  

Nếu bạn muốn biết về lời dạy, về vai trò người nữ trong những sinh hoạt thời xa xưa, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn biết văn phong Nam Bộ của một thế kỷ trước, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về một mảng y học thời xa xưa của ông bà, như cách dạy về giữ gìn khi có bầu, rồi thời gian “ba năm bú mớm” khi con ra đời, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về khuôn phép gia đình, về cách người vợ phải xử thế "phức tạp" trong nhà chồng thời xa xưa ra sao, không thể không tìm đọc sách này.

.

GS Nguyễn Văn Sâm sanh ngày 21 tháng 03 năm 1940 tại Sàigòn. Tốt nghiệp Cử Nhân Giáo Khoa Triết Học (Tây Phương) 1965, Cao Học Văn Chương (Việt Nam) 1972, và Năm Thứ Nhứt Tiến Sĩ Văn Chương Việt Nam (Khóa độc nhất trước 1975). Từng dạy Trung học (Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho, Pétrus Ký, Sàigòn), Đại học (Sàigòn, Cần Thơ, Hòa Hảo, Cao Đài, Vạn Hạnh). Vượt biên đến Nam Dương tháng 03/1979, vào Mỹ tháng 09/1979. Dạy học từ đó đến khi về hưu năm 2006. Viết cho các tạp chí Văn, Văn Học, Đi Tới, Chánh Pháp….). Đã ấn hành vài chục sách biên khảo, phiên âm từ sách Nôm, chú giải sách xưa, sáng tác truyện ngắn.
 

Sách "Nữ Tắc Diễn Âm" in số lượng có giới hạn. Ấn phí: 16 Mỹ Kim.

Liên lạc GS Nguyễn Văn Sâm: [email protected]

 

  

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước105106107108109110111Trang sauTrang cuối

Người dân California có thể tự tin khẳng định rằng: California là tiểu bang đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng về luật bầu cử và mở rộng quyền bỏ phiếu hơn bất kỳ tiểu bang nào khác. Thành tựu này càng có ý nghĩa hơn khi chúng ta chuẩn bị kỷ niệm 60 năm Đạo Luật Quyền Bỏ Phiếu năm tới. Đạo luật mấu chốt này đã khởi xóa việc đàn áp, đe dọa và tước quyền bỏ phiếu lâu dài trong lịch sử mà quá nhiều người Mỹ đã phải trải qua tại các cuộc bỏ phiếu suốt nhiều thập kỷ.

Quý vị có biết từ Lễ Tạ Ơn đến ngày đầu năm mới, người Mỹ thải rác ra nhiều hơn khoảng 25% so với bất kỳ thời điểm nào khác trong năm không? Đây là sự gia tăng rác thải đáng kể và có thể tác động tiêu cực đến không gian cộng đồng yêu thích của chúng ta, do việc làm tăng thêm lượng rác thải và mảnh vụn mà chúng ta thấy trên khắp tiểu bang. Tôi mong muốn thấy cộng đồng của mình sạch sẽ và không có rác thải, đó là lý do tại sao tôi khuyến khích tất cả quý vị cùng tôi chung tay để giảm thiểu lượng rác thải mà chúng ta tạo ra trong mùa lễ này.

Vào ngày 26 Tháng 11, 2024, tổ chức Dịch Vụ Truyền Thông Sắc Tộc (EMS) tổ chức họp báo trên mạng để giới thiệu về Sáng Kiến Việc Làm Ngành Lâm Nghiệp California. Đây là một chương trình tuyển dụng nhân sự cho ngành lâm nghiệp, bao gồm nhiều lĩnh vực như quản lý rừng, phòng chống cháy rừng và phát triển rừng. Sáng kiến này không chỉ nhằm mục đích giải quyết sự thiếu hụt nhân sự, mà còn nhắm đến các cộng đồng truyền thống chưa được đại diện đầy đủ, bao gồm phụ nữ, các cộng đồng thiểu số và cựu chiến binh. Sáng kiến này được tài trợ bởi Sở Lâm Nghiệp & Cứu Hỏa California (CAL FIRE).

E. Coli trong cà rốt. Listeria trong bánh waffle đông lạnh và thịt nguội đóng gói sẵn. Salmonella trong dưa leo và trứng. Những tin tức về các vụ thu hồi thực phẩm xuất hiện dồn dập, thật khó để nắm bắt hết tất cả. Một số vụ thu hồi chỉ là để phòng hờ, nhưng cũng có không ít trường hợp người tiêu dùng thực sự đã bị ngộ độc thực phẩm. Theo một khảo sát của Gallup năm 2024, niềm tin của người tiêu dùng Hoa Kỳ vào độ an toàn của nguồn cung cấp thực phẩm đã giảm xuống mức thấp kỷ lục, nhất là trong 5 năm gần đây.

Là cái rằm cuối cùng của mùa thu và của cả năm 2024, Trăng Lạnh (Cold Moon) hứa hẹn sẽ là một ‘chương cuối’ mãn nhãn của bầu trời đêm năm nay. Theo lịch thiên văn, mặt trăng sẽ tròn nhất vào lúc 4:01 sáng (giờ EST) ngày Chủ nhật, 15 tháng 12 năm 2024. Tuy nhiên, thời điểm lý tưởng nhất để ngắm trăng là khi sập tối, mặt trăng bắt đầu ló dạng. Khi đó, trăng sẽ nằm trong chòm sao Kim Ngưu (Taurus), được bao quanh bởi những ngôi sao sáng nhất của bầu trời đêm và Mộc tinh rực rỡ.

Woody Allen từng nói: "Tôi không muốn trở nên bất tử nhờ công việc của mình. Tôi muốn trở nên bất tử bằng cách không chết." Câu nói này phản ánh một khát vọng chung của nhân loại: kéo dài tuổi thọ, thậm chí là mơ về sự bất tử. Sống mãi có thể không phải là điều đáng mơ ước và cũng không thực tế lắm, nhưng sống lâu và khỏe mạnh vẫn là điều mà hầu hết mọi người đều mong muốn.

Các cơ quan cấp nước ở Hoa Kỳ bắt đầu thêm fluoride vào nước máy từ những năm 1940. Ngay sau đó, tỷ lệ sâu răng đã giảm đáng kể, nhưng việc bổ sung fluoride vào nước uống vẫn gây tranh cãi đối với một số nhóm thiểu số.

Chim ruồi (Hummingbirds) lượn quanh vườn, nhấp mật từ hoa này sang hoa khác, thoạt nhìn không có vẻ gì liên quan đến chiến tranh. Nhưng khả năng bay điêu luyện của chúng – lao nhanh tới trước, lùi lại, nhào lộn, bay ngược – đã thu hút các nhà thiết kế robot, đặc biệt trong lĩnh vực máy bay không người lái. “Chim ruồi là loài chim bay giỏi nhất,” giáo sư Bret Tobalske, giám đốc Phòng thí nghiệm Bay tại Đại học Montana, nhận định. “Chúng có thể lơ lửng không ngừng nghỉ nhờ hệ sinh lý và kỹ năng bay vượt trội.”

WASHINGTON – Hôm thứ Năm (12/12), chính phủ Hoa Kỳ tuyên bố treo thưởng 5 triệu MK cho bất kỳ ai cung cấp thông tin về một âm mưu được cho là của Bắc Hàn. Nhiều kỹ sư công nghệ của Bắc Hàn đã giả đi xin việc làm tại các công ty Hoa Kỳ, rình mò đánh cắp bí mật thương mại rồi đòi tiền chuộc (ransom) để có tiền ‘rót’ vào các chương trình phát triển vũ khí của Bình Nhưỡng, theo Reuters.

Nhà sư Minh Tuệ rạng sáng Thứ Năm 12/12/2024 đã du hành sang nước Lào để thực hiện cuộc hành hương bộ hành sang đất Phật, dự kiến đảnh lễ 4 thánh tích Phật Giáo ở Ấn Độ. Thầy Minh Tuệ hôm nay đã vào nước Lào, làm thủ tục giấy tờ nhập cảnh sau khi qua cửa khẩu. Trong đòan làm thủ tục cùng Thầy Minh Tuệ, theo các video trên YouTube, còn có Tiến sĩ Đoàn Văn Báu

WASHINGTON – Hôm thứ Tư (11/12), Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua dự luật chính sách quốc phòng với mức chi tiêu quân sự hàng năm kỷ lục 895 tỷ MK; dù vấp phải nhiều tranh cãi liên quan đến điều khoản hạn chế các dịch vụ y tế xác định lại giới tính (gender-affirming) cho trẻ em, dự luật này vẫn được thông qua với 281 phiếu thuận và 140 phiếu chống, theo Reuters.

(Ngày 11 tháng 12, Reuters) – Tổng thống đắc cử Donald Trump vừa đệ đơn lên tòa án liên bang, yêu cầu bác bỏ vụ kiện cáo buộc ông đưa ra những phát ngôn mang tính phỉ báng trong chiến dịch tranh cử về nhóm năm người đàn ông bị kết án oan trong vụ án Central Park năm 1989, theo Reuters.

Chương trình Dự Án Thí Điểm Ngân Hàng Đất có mục đích xây nhà ở giá phải chăng trên toàn quận, đặc biệt chú trọng đến cộng đồng người Việt.

Apple Inc. đã công bố hôm thứ Tư về việc phát hành phần mềm nâng cấp cho iPhone, iPad và Mac có phụ tá kỹ thuật số Siri được hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo ChatGPT của OpenAI cùng với các tùy chọn mới khác có trong Apple Intelligence mới được tạo ra.

WASHINGTON – Hôm thứ Ba (10/12), những dữ liệu mới từ Viễn vọng kính James Webb của NASA đã xác nhận một quan sát gây bất ngờ vì vượt ngoài những hiểu biết hiện tại của con người: vũ trụ đang giãn nở với tốc độ nhanh hơn so với dự đoán ban đầu, theo Reuters.
Trang đầuTrang trước105106107108109110111Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.