Hôm nay,  

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"

13/05/202100:22:00(Xem: 5999)

blankGS Nguyễn Văn Sâm (cầm sách "Nữ Tắc Diễn Âm" mới ấn hành) và phu nhân là nhà văn Trần Ngọc Ánh.

  

   

GS Nguyễn Văn Sâm Giới Thiệu
Chú Giải Sách "Nữ Tắc Diễn Âm"
 
Phan Tấn Hải

 

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm trong tuần qua  đã bắt đầu phát hành tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" (Lời Dạy Đàn Bà - Con Gái), bản gốc là do học giả Trương Vĩnh Ký phiên âm và chú giải năm 1911, và bản mới do GS Nguyễn Văn Sâm giới thiệu và chú giải thêm trong năm 2021.
 

Chúng ta đã tới thời kỳ nam nữ bình quyền. Trường học không còn tách biệt riêng các trường nam với trường nữ. Đa số trên thế giới, chỉ trừ một số quốc gia Hồi Giáo, giá trị nữ quyền đều được đề cao. Tác phẩm "Nữ Tắc Diễn Âm" thoạt nghe là lời dạy từ hơn thế kỷ trước, phải chăng là lạc điệu?
 

Đọc cho kỹ, những lời dạy xa xưa của ông bà mình vẫn còn nhiều, có thể nói là rất nhiều, lưu giữ các nguyên tắc ứng xử cần thiết cho người nữ Việt, từ khi còn ở trong nhà với ba mẹ, cho tới khi lấy chồng, rồi khi dạy con. Một số lời dạy trong sách này thực tế vẫn còn giá trị, như một khuôn mẫu muôn đời cho người nữ.
 

Thí dụ về cách ông bà mình nghĩ về ý nghĩa chữ "dung" trong công dung ngôn hạnh: trong khi chúng ta dễ dàng nghĩ tới chữ "dung" như là chăm sóc nhan sắc, lời dạy trong "Nữ Tắc Diễn Âm" nơi trang 20, đưa chữ "dung" về ngay tận nguồn đạo đức.

 

Dung thì chẳng lựa chuốt vời

Bẩm sanh tốt xấu có người có ta

Hơn nhau một chút nết na

Phải cho thanh khiết ấy là nữ dung (NTDA, trang 20).

 

Chúng ta có thể không đồng ý, vì hiển nhiên ông bà mình không dạy chuyện cắt mắt, sửa mũi… Nhưng khi nói “nữ dung” là nết na, là thanh khiết thì đâu có gì sai, thậm chí cũng có thể nói là giá trị muôn đời của dân tộc (nếu chúng ta muốn nói cho quá lời để ngợi ca cách nhìn rất nhân bản này).
 

Nếu chúng ta để ý, thời này nhiều phụ nữ ngôn phong bạo dạn, nhanh nhẹn hơn thời xưa. Tuy nhiên, nếu tới mức độ như to tiếng, thì hẳn là đi quá đà. Trong sách "Nữ Tắc Diễn Âm" về lời khuyên người nữ trong cách nói chuyện hãy:

 

Nói thì chớ lựa nhiều lời

Khoe khoang chớ bắt chước người d0ong đưa

Ở cho cẩn nhiệm sau xưa

Nói cười thong thả,, thốt thưa dịu dàng

Noi cho chính đính rõ ràng

Một lời quan hệ, giữ giàng chẳng chơi

Chớ hề  chớt nhả, cợt cười

Liệu lời nên nói, liệu lời nên chăng

Cẩn ngôn thận hạnh khăng khăng

Thì là chớ khá lẻo chưng sự người

Những tuồng nói nói cười cười

Chẳng phường ong bướm, thì lời trăng hoa

Đã đưa tấc lưỡi sai ngoa

Cả lời cao tiếng, ai là kẻ ưa?

Khôn ngoan chẳng bẵng thật thà

Có ai hỏi đến sẽ thưa vội gì? (NTDA, trang 22, 23)

 

 Trong sách cũng cho chúng ta thấy lại một số môn học người nữ thời xưa không còn thích nghi nhiều nữa. Thí dụ, chúng ta quen với mua trang phục áo quần ở các tiệm bách hóa, hay mua qua trực tuyến. Thời xưa, người nữ phải gánh vác chuyện may vá.

 

Vá may thêu tỉu hôm mai

Đắn đo kích thước vắn dài kẻo hư

Việc làm canh cửi sớm trưa

Tấc gang chắp nối, tóc tơ giữ giềng. (NTDA, trang 24).

.

Sách này tự thân có nhiều giá trị về mặt lịch sử, xã hội, ngữ học và văn hóa: chúng ta sẽ hiểu thêm về xã hội Miền Nam vào thời kỳ thế kỷ 19 và đầu 20, khi chữ quốc ngữ dùng trong thơ lục bát để truyền dạy các giá trị đạo đức. Sách chỉ dày 136 trang, nhưng là một cánh cửa cho chúng ta bước trở lại để tìm hiểu về xã hội Nam Kỳ lục tỉnh, xem ông bà mình đã dạy con gái ra sao.


 

Nguyên khởi tác phẩm Nữ Tắc trong bản Nôm được ghi tác giả vô danh, ấn hành dưới thời vua Tự Đức, chủ yếu dạy công dung ngôn hạnh cho người phụ nữ. GS Nguyễn Văn Sâm (NVS) nói rằng tài năng của học giả Trương Vĩnh Ký (TVK) cũng hiển lộ qua cách nghĩ ra một vài chữ mới để diễn ý của người xưa.

. 

Nơi trang 13 và 14, NVS ghi nhận về cách sử dụng ngôn ngữ của TVK, trích:

"Dầu những lời dạy hay ho cách mấy, điểm son phải được dành cho người diễn ra chữ Nôm, không thể cho ông TVK về mặt nầy. Giá trị của TVK trong quyển Nữ Tắc ở chỗ khác, chỗ ông phiên âm từ bản Nôm ra bản Quốc ngữ theo một cách thế đặc biệt có một không hai. Đó là:

(a) thay đổi chữ khi cần thiết,

(b) chọn từ ngữ thích hợp với người Nam để thế vô chữ mà ông nghĩ rằng dân Nam kỳ khó thấu hiểu.

(c) đọc giọng Nam các chữ có âm Nam đương lưu hành, và

(d) thay bằng từ dễ hiểu hơn để tránh trùng lập.

Quyển Nữ Tắc còn có ưu điểm là chú giải rõ ràng. Đặc điểm nầy xin độc giả coi trong bản văn, người viết xin miễn trích ra đây vì quá dài dòng…" (NTDA, tr. 13, 14)

.

Sách hiển nhiên là cổ xưa, nhưng thấy rõ là nhiều giá trị không hề cổ xưa. Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích vì sao giới thiệu và chú giải cuốn sách cổ xưa này như sau:

"Chúng tôi phiên âm và giới thiệu quyển Nữ Tắc để giúp người đọc nhớ lại một thời con gái đàn bà được dạy dỗ thiệt chu đáo để cuộc đời của họ hạnh phúc - thời thế lúc đó như vậy thì được dạy như thế đâu có gì là đáng trách.

Nếu đừng đem cặp mắt của người để cao nữ quyền thế kỷ 21 để nhìn, thì quyển Nữ Tắc quả là một tác phẩm đầu tiên và có giá trị lớn trong việc bảo vệ người phụ nữ một cách hữu hiệu trong một xã hội mà quyền lợi của nam giới quá lấn lướt bằng cách dạy phải phát triển nữ hạnh, nữ dung - nhắc lại lần nữa là giá trị đó thuộc về người vô danh nào đó mà TVK có công khươi dậy lên, đưa ra cho công chúng.

Đó là chưa kể mặt văn chương, văn hóa đáp ứng được nhu cầu lúc nó xuất hiện.

Chúng tôi bỏ công tìm tòi để giới thiệu Nữ Tắc cũng vì những lẽ đó.

Victorville, CA, 21 tháng 4, 2021." (NTDA, tr. 18, 19)

  

Nếu bạn muốn biết về lời dạy, về vai trò người nữ trong những sinh hoạt thời xa xưa, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn biết văn phong Nam Bộ của một thế kỷ trước, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về một mảng y học thời xa xưa của ông bà, như cách dạy về giữ gìn khi có bầu, rồi thời gian “ba năm bú mớm” khi con ra đời, không thể không tìm đọc sách này.

Nếu bạn muốn nghiên cứu về khuôn phép gia đình, về cách người vợ phải xử thế "phức tạp" trong nhà chồng thời xa xưa ra sao, không thể không tìm đọc sách này.

.

GS Nguyễn Văn Sâm sanh ngày 21 tháng 03 năm 1940 tại Sàigòn. Tốt nghiệp Cử Nhân Giáo Khoa Triết Học (Tây Phương) 1965, Cao Học Văn Chương (Việt Nam) 1972, và Năm Thứ Nhứt Tiến Sĩ Văn Chương Việt Nam (Khóa độc nhất trước 1975). Từng dạy Trung học (Nguyễn Đình Chiểu, Mỹ Tho, Pétrus Ký, Sàigòn), Đại học (Sàigòn, Cần Thơ, Hòa Hảo, Cao Đài, Vạn Hạnh). Vượt biên đến Nam Dương tháng 03/1979, vào Mỹ tháng 09/1979. Dạy học từ đó đến khi về hưu năm 2006. Viết cho các tạp chí Văn, Văn Học, Đi Tới, Chánh Pháp….). Đã ấn hành vài chục sách biên khảo, phiên âm từ sách Nôm, chú giải sách xưa, sáng tác truyện ngắn.
 

Sách "Nữ Tắc Diễn Âm" in số lượng có giới hạn. Ấn phí: 16 Mỹ Kim.

Liên lạc GS Nguyễn Văn Sâm: [email protected]

 

  

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước569570571572573574575Trang sauTrang cuối

Ngũ Giác Đài nói rằng họ đã thêm căn cứ quân sự Hoa Kỳ thứ tư, tại New Jersey, vào 3 căn cứ khác – tại Virginia, Texas và Wisconsin – được chuẩn bị để tạm thời làm nơi ở cho những người Afghan mới đến. Thiếu Tướng Hank Williams, phó giám đốc phụ trách các hoạt động khu vực của Bộ Tham Mưu Liên Quân, đã nói với các phóng viên hiện có khoảng 1,200 người Afghans tại các căn cứ quân sự đó. 4 căn cứ này có sức chứa lên tới 25,000 người di tản. Những người Afghans di tản tiếp tục đến bên ngoài Phi Trường Quốc Tế Dulles của Thủ Đô Washington. Một xe buýt chở một số người mới đến từ phi trường Dulles tới nơi khác là một trong những trạm làm thủ tục trước khi họ tới những nơi ở mới tại Hoa Kỳ.

Phó Tổng Thống Kamala Harriss tới thăm Việt Nam, nên tặng quà gì cho chính phủ Việt Nam? Nếu là vaccine chống COVID-19, dĩ nhiên là thiết thực nhất. Tuy nhiên, Marc L. Busch, giáo sư chuyên ngành Ngoại giao kinh doanh quốc tế tại Học viện Ngoại giao Walsh School of Foreign Service tại đại học Georgetown University, đề nghị bà Harris nên tuyên bố công nhận VN là nền kinh tế thị trường (“market economy” status).

Xem lại “nguyên tắc thứ ba” của chúng ta, thấy ngay một cái định nghĩa bảnh hơn nhiều: “Di động là liên tục tiến về vùng chân không hoặc có áp lực thấp hơn áp lực hiện tại đang bao quanh mình”. Rõ ràng, đầy đủ, hàm chứa tất cả những yếu tố vật lý gây ra chuyển động. Vậy thì, khỏi cần trông cậy vào ai. Trong vườn chiều nay, ta vừa nhâm nhi cà phê vừa làm một vài thí nghiệm giản dị, dễ như trò chơi con trẻ, để khám phá thêm một huyền bí của đất trời.

Ngũ Giác Đài tuyên bố hôm Chủ Nhật rằng Bộ Trưởng Quốc Phòng Mỹ Lloyd Austin đã ra lệnh cho chỉ huy của Bộ Tư Lệnh Giao Thông Vận Tải Hoa Kỳ khởi động giai đoạn một của Đội Không Quân Dự Bị Dân Sự để giúp chở các công dân Mỹ, những người xin Visa Di Dân Đặc Biệt và những cá nhân dễ bị tổn hại khác ra khỏi Afghanistan. Chỉ thị của Austin sẽ kích hoạt 18 chuyến bay thương mại để giúp các nỗ lực di tản: 3 chuyến từ mỗi Hãng Hàng Không American Airlines, Atlas Air, Delta Air Lines và Omni Air; 2 chuyến từ Hãng Hàng Không Hawaiian Airlines; và 4 chuyến từ Hãng United Airlines.

Ít nhất 22 người đã thiệt mạng và nhóm cấp cứu đã tìm kiếm một cách tuyệt vọng hôm Chủ Nhật, 22 tháng 8 năm 2021, giữa lúc nhà cửa bị tàn phá và những mảnh vụn vung vãi đối với hàng chục người vẫn còn mất tích sau trận mưa phá kỷ lục khiến nước lũ dâng cao khắp Miền Trung tiểu bang Tennessee, theo bản tin của AP tường thuật hôm Chủ Nhật.

Lực lượng Hồi giáo Taliban lên nắm quyền tại Afghanistan không chỉ làm thay đổi triệt để hệ thống chính trị quốc nội mà còn tình hình an ninh khu vực và quốc tế.

Một gian thương trộn 10% đồng vào vàng rồi rao bán vàng nguyên chất sẽ bị bỏ tù về tội lừa đảo. Nhà nước in tờ giấy bạc 100 đồng nhưng giá trị chỉ còn lại 90 đồng nhưng lại gọi là 10% lạm phát (inflation, tức là tiền mất giá.) Nếu bạn đọc thay vì mua tivi 32 inch năm nay chờ thêm 2 năm mua tivi 50 inch lớn hơn, đẹp hơn mà giá lại rẻ hơn thì gọi là giảm phát (deflation, tức là hàng hóa mất giá.)

Cơn mưa phùn đêm qua còn đọng nước trên đường. Gió thu đã về. Lá vàng theo gió lác đác vài chiếc cuốn vào tận thềm hiên. Cây phong đầu ngõ lại chuẩn bị trổ sắc đỏ ối như mọi năm. Người đi xa từ những mùa thu trước, sẽ không trở về. Những người bạn lâu không gặp, thư gửi đi bị trả lại, nhắn tin điện thoại không thấy trả lời. Có lẽ cũng đã ra đi, không lời từ biệt. Đã có những cuộc ra đi rất lặng lẽ từ gần hai năm qua, không chỉ ở nơi đây, mà ở khắp toàn cầu. Ra đi bất ngờ, ra đi nhanh chóng. Không hoa tang. Không lễ nghi tôn giáo. Không lời ai điếu. Những túi bọc thi thể chất vội vào những thùng xe đông lạnh. Những thi hài quấn vải hoặc cuộn trong manh chiếu được chất trên những giàn củi, hỏa thiêu. Những chiếc quan tài được chôn lấp vội vàng trên đất công, với bia mộ đơn giản, không hình ảnh, ghi tên tuổi của một người già bệnh hay một người trẻ cường tráng, một người quyền quý hay một người bần cùng vô danh… Tất cả những người ra đi ấy, từ những nơi chốn khác nhau, thành thị hay

Bản tin AFP, CNA và Reuters cho biết Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Kamala Harris đã tới Singapore hôm Chủ Nhật, mở đầu chuyến đi thăm Đông Nam Á để tái bảo đảm cam kết của Mỹ với hòa bình và ổn định cho khu vực. Có vẻ như để trấn an Trung Quốc, Ngoại Trưởng Singapore trả lời thông tấn CNA rằng Singapore mong muốn hai siêu cường Mỹ-TQ sẽ tin cậy nhau để cùng giữ hòa bình, hợp tác trong cạnh tranh vì thịnh vượng và ổn định cho thế giới.

Với các lá phiếu đang bắt đầu gửi tới các cử tri đã ghi danh bầu cho cuộc bầu cử truất phế thống đốc California, những người muốn giữ Thống Đốc Gavin Newsom tại chức sẽ có một câu trả lời thẳng thắn cho câu hỏi đầu tiên của lá phiếu về việc có nên truất phế thống đốc Dân Chủ nhiệm kỳ đầu tiên hay không: Không [No]. Sự việc trở nên rắc rối một chút trên câu hỏi thứ hai của lá phiếu, mà hỏi cử tri – bất luận họ đã trả lời câu hỏi thứ nhất thế nào – để chọn người thay thế Newsom tiềm năng từ 46 ứng cử viên hợp lệ. Thống đốc và các lãnh đạo của đảng ông (Dân Chủ) nói với những người ủng hộ: hãy bỏ trống câu trả lời [thứ hai].

Thị Trưởng Thành Phố New York Bill de Blasia đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp vào trưa xế Thứ Bảy trước trận bão đổ bộ. Và Thống Đốc New York Andrew Cuomo đã cảnh báo người dân trong các khu vực ngập lụt: hãy di chuyển tới nơi an toàn ngay bây giờ. Hơn 35 triệu người nằm dưới sự quan sát lũ lụt khắp Miền Đông Bắc, với trung tâm bão cảnh báo mưa lớn có thể gây “lũ lụt” và bị cô lập vì mực nước sông dâng cao.

Các mối đe dọa tiềm ẩn của Nhà Nước Hồi Giáo (IS) chống lại người Mỹ tại Afghanistan đang buộc quân đội Hoa Kỳ phát triển các phương cách mới để bốc người di tản tới phi trường tại Kabul, theo một viên chức cao cấp của Hoa Kỳ cho biết hôm Thứ Bảy, 21 tháng 8 năm 2021, thêm vào sự phức tạp mới trong các nỗ lực vốn đã hỗn loạn để di tản người ra khỏi nước này sau khi Taliban chiếm cả nước, theo bản tin của AP tường thuật hôm Thứ Bảy.

Cảnh báo của nhà sản xuất có lý do khác. Nếu đun nước trong bếp quá lâu, các chất cặn bã độc hại có thể thoát ra khỏi vật liệu chứa và di chuyển vào nước. Trong trường hợp của một ấm đun nước bằng thép không rỉ (Edelstahl / stainless steel), ví dụ này sẽ là niken. Điều đó nghe có vẻ không quá kịch tính, nhưng dư lượng có thể gây ra phản ứng dị ứng ở một số người. Vì vậy, tốt hơn hết vì lý do an toàn bạn nên vứt bỏ phần nước còn sót lại trong ấm - hoặc để nước nguội rồi tưới hoa.

Hoá ra không phải chùm khế nào cũng ngọt. Quê hương, đôi khi, cũng thế. Cũng chua chát và đắng nghét đối với rất nhiều người mà tôi (chả may) là một. Cùng cả triệu dân Việt khác, tôi cũng đã có lúc hốt hoảng đâm sầm ra biển (dù không biết bơi) khi tóc hãy còn xanh. May mắn, tôi thoát chết. Lên lại được bờ, tôi đi lang thang tứ xứ cho mãi đến khi tóc đã đổi mầu nhưng vẫn chưa bao giờ trở về cố lý. Có kẻ tưởng là tôi chảnh, có mới nới cũ, có trăng quên đèn, quên cả cố hương. Không dám chảnh đâu. Tôi bị chúng “cấm cửa” mà!

Theo tin của BBC, quân Taliban mới đây đã thảm sát và tra tấn tàn bạo nhiều thành viên người thiểu số Hazara (sắc tộc nhiều thứ 3 tại Afghanistan) đầu tháng 7/2021 tại tỉnh Ghazni. Các nhân chứng kể về thảm sát này cho hội nhân quyền Amnesty International.
Trang đầuTrang trước569570571572573574575Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.