Nhiều ngàn người Mỹ đang ở phi trường Kabul, chờ di tản bằng phi cơ. Sân bay hỗn loạn, chen nhau lên phi cơ, 5 người chết. Tổng Thống Afghanistan chở tiền trên 4 xe, 1 trực thăng ra đi. Taliban chiếm trọn Afghanistan, sẽ lập quốc Hồi Giáo. Vài cô trong nhóm 20 cô gái 12-18 tuổi chuyên về phát minh robot tới được sân bay, hy vọng sang Canada tỵ nạn. Cộng Hòa đổ tội Biden, Dân Chủ bênh Biden. Tali
16/08/202108:09:00(Xem: 6237)
Nhiều ngàn người Mỹ đang ở phi trường Kabul, chờ di tản bằng phi cơ. Sân bay hỗn loạn, chen nhau lên phi cơ, 5 người chết. Taliban chiếm trọn Afghanistan, sẽ lập quốc Hồi Giáo. Vài cô trong nhóm 20 cô gái 12-18 tuổi chuyên về phát minh robot tới được sân bay, hy vọng sang Canada tỵ nạn. Taliban tôn trọng Hòa ước Doha 2020, không tấn công trong khi Mỹ di tản.
.
- Nhiều ngàn người Mỹ đang ở phi trường Kabul, chờ di tản bằng phi cơ. Sân bay hỗn loạn, chen nhau lên phi cơ, 5 người chết. Tổng Thống Afghanistan chở tiền trên 4 xe, 1 trực thăng ra đi. Taliban chiếm trọn Afghanistan, sẽ lập quốc Hồi Giáo. Vài cô trong nhóm 20 cô gái 12-18 tuổi chuyên về phát minh robot tới được sân bay, hy vọng sang Canada tỵ nạn. Cộng Hòa đổ tội Biden, Dân Chủ bênh Biden. Taliban tôn trọng Hòa ước Doha 2020, không tấn công trong khi Mỹ di tản.
- Sài Gòn giảm đà lây dịch. SG có thể mở rộng tiêm cho người từ 12-18 tuổi. Vaccine nội hóa được tài trợ. Ca sĩ khiếm thị Phương Quế Như ra đi vì dịch.
- Hồng Y Burke, nổi tiếng vì phóng tin giả về COVID, bị lây dịch, phải nhập viện ở Wisconsin, thở máy
- Mississippi, nơi chỉ 36% cư dân chịu đi chích ngừa, nhiều nơi hết giường bệnh: y tá ICU kiệt sức
- DB Boebert (Cộng Hòa) vu cáo TT Biden nghỉ cuối tuần, trong khi Biden chỉ huy cuộc di tản khỏi Afghanistan
- báo St. Louis Post-Dispatch kêu gọi tước bằng hành nghề luật của Rudy Giuliani trên toàn quốc Hoa Kỳ
- Haiti: động đất 7.2 độ chết ít nhất 1,297 người, bị thương ít nhất 2,800 người, bão lại tới đêm Thứ Hai
- Florida: nhiều Thị Trưởng tố Thống Đốc DeSantis độc tài, không chịu nhận những cú điện thoại của họ
- Quận Cam: Matthew Tuan Tran rượt xe, dí theo 1 thiếu nữ, rồi đấu súng với cảnh sát, bị bắn chết
- HỎI 1: Một bệnh nhân COVID khó thở, xin cấp cứu nặng, bị 120 bệnh viện từ chối? ĐÁP 1: Chuyện ở Tokyo.
- HỎI 2: Afghanistan, Sài Gòn của Biden? ĐÁP 2: Câu hỏi nhức nhối từ RFI.
.
QUẬN CAM (VB-16/8/2021) --- Tin COVID theo Bộ Y Tế, báo, đài VN. Trong 24 giờ đồng hồ, tính từ 18h ngày 15/8 đến 18h ngày 16/8, trên Hệ thống Quốc gia quản lý ca bệnh COVID-19 ghi nhận 8.652 ca nhiễm mới, trong đó 08 ca nhập cảnh và 8.644 ca ghi nhận trong nước tại TP. Sài Gòn (3.341), Bình Dương (2.522), Long An (599), Đồng Nai (588), Khánh Hòa (262), Đồng Tháp (158), Tiền Giang (152), Vĩnh Long (131), Đà Nẵng (96), An Giang (87), Cần Thơ (86), Sóc Trăng (75), Trà Vinh (71), Phú Yên (62), Thừa Thiên Huế (60), Tây Ninh (52), Hà Nội (50), Bình Thuận (33), Kiên Giang (32), Ninh Thuận (27), Gia Lai (25), Nghệ An (24), Hà Tĩnh (17), Đắk Lắk (11), Quảng Nam (11), Bắc Ninh (11), Lâm Đồng (8 ), Thanh Hóa (6), Nam Định (6), Hậu Giang (6), Bình Phước (6), Lạng Sơn (4), Cà Mau (4), Quảng Ngãi (4), Ninh Bình (3), Bình Định (3), Lào Cai (2), Quảng Bình (2), Sơn La (2), Bạc Liêu (2), Hà Nam (1), Hải Dương (1), Thái Nguyên (1) trong đó có 2.422 ca trong cộng đồng.
.
Như vậy trong 24h giờ qua số ca nhiễm ghi nhận trong nước giảm 930 ca. Tại TP. Sài Gòn giảm 1.175 ca, Bình Dương tăng 164 ca, Long An tăng 85 ca, Đồng Nai tăng 42 ca, Khánh Hòa tăng 96. Ghi chú: giảm có thể vì xét nghiệm ít hơn, cũng có thể vì đà lây đang bắt đầu giảm.
.
Vaccine nội hóa được tài trợ. Hỗ trợ kinh phí thử nghiệm lâm sàng vaccine COVIVAC: Ngày 16/8, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 1404/QĐ-TTg hỗ trợ kinh phí thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2 vaccine COVIVAC do Viện Vaccine và Sinh phẩm y tế sản xuất. Cụ thể, Thủ tướng Chính phủ quyết định sử dụng 8.807 triệu đồng từ nguồn Quỹ vaccine phòng COVID-19 Việt Nam để hỗ trợ thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2 vaccine COVIVAC do Viện Vaccine và sinh phẩm y tế (IVAC) thuộc Bộ Y tế sản xuất.
.
TP.SG có thể mở rộng tiêm cho người từ 12-18 tuổi. UBND TP.HCM cho biết, từ 1/9 - 15/9 TP có thể mở rộng tiêm cho người từ 12-18 tuổi nếu có nguồn vaccine cho phép tiêm trong độ tuổi này. Theo kế hoạch của UBND TP.HCM về thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19, TP đặt mục tiêu phấn đấu đến ngày 15/9, hơn 70% người dân (trên 18 tuổi) được tiêm mũi 1, 15% người dân được tiêm mũi 2 và có thể mở rộng tiêm cho người từ 12-18 tuổi nếu có nguồn vaccine cho phép tiêm trong độ tuổi này.
.
Ca sĩ khiếm thị Phương Quế Như (cô ruột của Á quân Giọng hát Việt thiếu niên Phương Mỹ Chi) mắc COVID-19 vừa qua đời vào rạng sáng 16/8. Ca sĩ Phương Quế Như đã mắc COVID-19, được đưa vào Bệnh viện Dã chiến thu dung số 3 TP.HCM để cách ly và điều trị. 4 ngày trước khi ca sĩ Phương Quế Như qua đời, anh trai của cô cũng được xác định mắc COVID-19 và không thể qua khỏi. Ca sĩ Phương Quế Như sinh năm 1974, được biết đến là giọng ca chuyên hát dòng dân ca - quê hương.
.
--- Sau đây là tóm lược tin về cuộc chiến tại Afghanistan, kết thúc cuộc chiến 20 năm của quân Mỹ và là cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ:
. Tổng Thống Ashraf Ghani của Afghanistan rời nước trên đoàn 4 xe hơi với hộ tống từ 1 trực thăng đầy tiền mặt, một số tiền mặt phải để lại vì không có chỗ chở đi, theo thông tấn Nga RIA. Bây giờ Ghani đang ở Oman.
. Kabul, thủ đô Afghanistan, hôm Chủ Nhật đã rơi toàn bộ vào tay quân Taliban.
.
. Các lãnh tụ Taliban vào Dinh Tổng Thống ở Kabul, tuyên bố kết thúc cuộc chiến.
. Một lãnh tụ Taliban tuyên bố sẽ hồi phục quốc gia Hồi giáo có tên là "Islamic Emirate of Afghanistan."
. Cờ Hoa Kỳ tại tòa đại sứ Mỹ ở Kabul đã làm lễ cuốn lại. Bỏ trống tòa đại sứ. Tất cả nhân viên sứ quán Mỹ đã vào phi trường quốc tế Kabul an toàn, chờ di tản.
.
. Phi trường Kabul là nơi duy nhất tại Afghanistan còn được quân lực Mỹ kiểm soát, có lúc hỗn loạn vì nhiều người Afghanistan chen lên phi cơ di tản. Có lúc quân Mỹ phải bắn chỉ thiên để giữ trật tự. Báo WSJ nói có ít nhất 3 người bị bắn chết ở sân bay. Reuters nói có 5 người chết, nhưng nói có thể vài người chết vì bị chen lấn, giày đạp.
.
. Người ta thấy tại phi trường Kabul có vài cô trong nhóm 20 thiếu nữ chuyên ngành về robot, từng có các phát minh về robot. Thủ Tướng Canada hy vọng nhóm 20 cô sẽ rời Afghanistan an toàn và sẽ được đón nhận tỵ nạn ở Canada, nơi các cô đã tới thăm năm 2018. Các cô này có tuổi từ 12 tới 18, lúc đó được xem là tương lai Afghanistan. Theo luật Sharia của Hồi Giáo, dự kiến quân Taliban sẽ cấm nữ giới đi học. Luật sư nhân quyền Kimberley Motley nói với CBC rằng hỵ vọng các cô sẽ vào được Canada như lời Thủ Tướng hứa nhận vào Canada 20.000 người tỵ nạn Afghan.
.
. Sau khi loan báo 5.000 lính Mỹ sẽ tới Kabul giúp di tản, hôm Chủ Nhật TT Biden nói sẽ gửi thêm 1.000 lính Mỹ tới giúp. Hoa Kỳ nói các chiến binh tới Kabul sẽ không chạm súng với Taliban (có lẽ ám chỉ tới Hòa ước Doha 2020). Nhóm 5.000 lính là từ Sư Đoàn 82 Nhảy Dù đang đóng cở căn cứ Fort Bragg (North Carolina). Không nói rõ 1.000 lính bổ sung từ đâu. Trước đó, Hoa Kỳ đã nói là sẽ di tản hoàn toàn trong ngày Thứ Ba 17/8/2021.
.
. Xem video dài 1:32 phút đồng hồ cảnh chen nhau lên phi cơ:
https://youtu.be/GX_fnSJmZfQ
.
. Lãnh đạo thiểu số Hạ Viện Kevin McCarthy (Cộng Hòa-Calif.) kêu gọi điều tra về cách TT Biden bỏ rơi Afghanistan, nói quyết định của Biden rút nhiều ngàn lính Mỹ từ Afghanistan về Mỹ là "sai lầm sẽ ám ảnh chúng ta nhiều thập niên."
.
Cựu Ngoại Trưởng Mike Pompeo cũng lên đài Fox News hôm Chủ Nhật đổ tội cho Biden không bảo vệ được công dân Mỹ, và nói nếu ông và TT Trump còn taị vị thì ông đã không rút vội vã, mà sẽ tấn công quân sự trả thù Taliban.
.
Dân Biểu Gregory Meeks (Dân Chủ-N.Y.), Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ Viện, nói rằng sụp đổ nhanh chóng Afghanistan là tất yếu và rất buồn, nhưng Mỹ không thể giữ cam kết để hàng chục ngàn quân Mỹ đóng ở Afghanistan vô hạn định, vì công chúng Mỹ không muốn như thế.
.
Dân Biểu Chris Murphy (Dân Chủ-Conn.) cũng ra bản văn nói Mỹ đã hoàn tất từ lâu nhiệm vụ lớn tại Afghanistan là đánh sập tổ chức khủng bố al Qaeda, bảo đảm khủng bố không còn đe dọa Hoa Kỳ nữa. Và rồi 20 năm qua với hơn nhiều ngàn tỷ đôla đổ vào Afghanistan để xây dựng nước này, không thể tiếp tục nữa.
.
Taliban vẫn để cho Mỹ giữ sân bay Kabul, không tấn công, vì đó là điều khoản 1 trong Hòa ước Doha 2020, ký ngày 29/2/2020 giữa Taliban và Mỹ. Bản văn Bộ Ngoại Giao Mỹ ở đây:
https://www.state.gov/wp-content/uploads/2020/02/Agreement-For-Bringing-Peace-to-Afghanistan-02.29.20.pdf
.
--- Hồng Y Raymond Burke, 73 tuổi, đã nhập viện tại Wisconsin, nơi ông làm Giám mục từ 1994 tới 2005, và đang phải thở bằng máy sau khi bị lây dịch COVID-19 vài ngày trước, theo báo St. Louis Post-Dispatch. Hồng Y Burke cư trú ở Rome, nhưng đang về thăm Wisconsin.
.
Elizabeth Westhoff, cựu Trưởng ban Báo chí của Hồng Y Burke kêu gọi giáo dân hãy cầu nguyện, lần chuỗi Rosary (chuỗi Mân côi) cho sức khỏe của Hồng Y. Bác sĩ nói sức khỏe của Hồng Y Burke có dấu hiệu cải thiện.
.
Hồng Y Burke là người bảo thủ, đưa ra nhiều tin giả về siêu vi coronavirus và thuốc chủng ngừa, nói trong hội nghị Rome Life Forum năm 2020 rằng không nên áp đặt chích ngừa lên công dân theo hình thức độc tài. Trong bài diên văn, ngài cũng phóng tin giả rằng thuốc chích ngừa có các vi xử lý điện toán để kiển soát người dân (the vaccine contains “microchips” used to control citizens).
.
--- Một y tá đơn vị chăm sóc đặc biệt (UCI) phải xin chuyển sang bộ phận khác, vì kiệt sức và căng thẳng khi làm trong bệnh viện tràn ngập bệnh nhân COVID tại tiểu bang Mississippi, nơi chỉ mới 36% cư dân chịu đi chích ngừa. Jen Sartin, y tá ở Singing River Health System tại thị trấn Ocean Springs, Mississippi, nói với MSNBC rằng cô kiệt sức và căng thẳng, phải xin qua chỗ khác.
.
Sartin nói rằng dời đổi công việc cũng là để tự vệ, để bảo vệ gia đình cô: "Bởi vì nếu người ta không chịu làm điều cần làm để bảo vệ chúng tôi, thực ra,c húng tôi cũng là người. Chúng tôi không phải robot. Chúng tôi không phải máy. Chúng tôi không thể kéo dài sức làm việc này vĩnh viễn." Hiện thời nhiều bệnh viện Mississippi tràn ngập bệnh nhân COVID, phải đặt thêm giường ở các nơi đâu xe.
.
--- Giang hồ dậy sóng. Dân Biểu Lauren Boebert (Cộng Hòa-CO) đã về địa hạt nhà ở Colorado lớn tiếng mắng mỏ Tổng Thống Biden sáng Chủ Nhật rằng trong tình hình dầu sôi lửa bỏng của thế giới, thì Biden vẫn về Camp David để nghỉ cuối tuần: "Không ai tự gọi họ là Tổng Thống Hoa Kỳ mà lại nghỉ cuối tuần trong khi thế giới sụp đổ chung quang..."
.
Thực tế là Biden và ban tham mưu về Camp David để theo dõi tình hình quân đội Mỹ đang kiểm soát phi trường Kabul để di tản người Mỹ ra khỏi Afghanistan. Trên mạng Twitter liền có nhiều người trả lời DB Boebert rằng chính Trump liên tục đi chơi golf những ngày cuối tuần, trong khi Biden bận công việc liên tục từ 8 tháng nay.
.
Nhiều người cũng nhắc DB Boebert rằng Trump đã từng lên kế hoạch mời lãnh đạo Taliban tới Camp David để họp về hòa ước năm 2019, nhưng phải chờ tới năm sau Mỹ-Taliban mới ký Hòa ước Doha 2020 để Mỹ rút quân. Trong đó, điều 1 là Taliban cam kết không tấn công người Mỹ nữa, và điều này được tôn trọng cho tới bây giờ, cũng là cơ hội để người Mỹ tụ họp về phi trường Kabul chờ bay về Mỹ.
.
--- Ban biên tập nhật báo St. Louis Post-Dispatch kêu gọi tước bằng hành nghề luật của Rudy Giuliani trên toàn quốc Hoa Kỳ, vì hồ sơ Bộ Tư Pháp cho thấy rằng Giuliani đã thú nhận khi FBI phỏng vấn rằng Giuliani đã nói dối về cái gọi là "gian lận" bầu cử 2020 và vì không có luật nào cấm Giuliani nói dối khi ra trước công chúng.
.
Ban biên tập nhật báo St. Louis Post-Dispatch viết rằng Giuliani ý thức rằng nói dối với FBI là tội đại hình, nhưng nói dối trên TV hay khi họp báo thì không bị truy tố, do vậy Giuliani đã phải thú thật khi bị FBI thẩm vấn rằng Giuliani đã nói dối trước công chúng. Báo này nói rằng tư cách nghề luật sư cao quý đã bị Giuliani bôi nhọ, lạm dụng và do vậy cần tước bằng hành nghề luật của Giuliani trên toàn quốc để cứu vãn uy tín cho nghề luật sư.
.
--- Matthew Tuan Tran, cư dân Anaheim, Quận Cam, chơi trò sân si giang hồ, đã bị bắn chết. Cảnh sát kể rằng một thiếu nữ 22 tuổi đang lái xe phải gọi báo động 911 vào lúc 7:05 p.m. hôm 6/8/2021 tai khu vực Xa lộ 5 và Xa lộ 57 vì có một người đàn ông lái xe nổi giận chạy bám theo, có vẻ như muốn dùng bạo lực với cô.
.
Cảnh sát nói với thiếu nữ rằng cô hãy chạy ngay vào trụ sở cảnh sát thị trấn La Habra tại địa chỉ 150 N. Euclid St., thì người đàn ông lái xe (tức là Tran) vẫn nổi giận chạy bám theo. Ngay tại sân của ty cảnh sát, trước chứng kiến của nhiều người, một cuộc đấu súng giữa Tran và một cảnh sát xảy ra. Matthew Tuan Tran bị bắn chết tại chỗ. Người cảnh sát cũng nhập viện nhưng sức khỏe ổn định, và đã được xuất viện. Tịch thu 1 khẩu súng nơi hiện trường đấu súng.
.
--- Trận động đất 7.2 độ ở Haiti có kết quả tính tới hôm Chủ Nhật là ít nhất 1,297 người chết, trong khi nhân viên cứu hộ vẫn đang tìm cứu người còn kẹt dưới các đống gạch vụn. Số người bị thương là ít nhất 2,800 người, trong khi nhiều ngàn người trở thành vô gia cư vì nhà sụp đổ.
.
Nguy hiểm nữa: một trận bão có tên là Tropical Depression Grace dự kiến sẽ tới Haiti vào đêm Thứ Hai. Tuy trận bão dự báo sẽ không hung bạo, nhưng sẽ có mưa lớn, lụt lội và lở đất.
.
--- Các Thị Trưởng tại tiểu bang Florida nổi giận vì thái độ độc tài của Thống Đốc Ron DeSantis và vì không chịu trả lời những cú điện thoại của họ. Nhiều Thị Trưởng là người Cộng Hòa, muốn thúc giục DeSantis gỡ lệnh cấm cưỡng bách mang khẩu trang trong khi dịch COVID lây lan thần tốc, theo bản tin trên báo Washington Post.
.
Thị Trưởng Carlos Hernandez, một người Cộng Hòa, nói: "DeSantis là kẻ độc tài. Thiệt là mắc cỡ vì tất cả chúng ta phải trả giá."
.
Tuy nhiên, Christina Pushaw, Thư ký báo chí cho DeSantis, nói rằng lời chỉ trích của các Thị trưởng là "kỳ cục" vì Thống Đốc có quyền sử dụng sắc lệnh hành chánh khi các viên chức địa phương vi phạm quyền cá nhân của người dân, và không thể gọi là độc tài khi Thống Đốc đặt ưu tiên cho quyền cá nhân của người dân.
.
--- HỎI 1: Một bệnh nhân COVID khó thở, xin cấp cứu nặng, bị 120 bệnh viện từ chối?
.
ĐÁP 1: Chuyện ở Tokyo. Bản tin báo TR cho biết theo một bản tin NHK ngày 10/8/2021, một người đàn ông trong lứa tuổi 50s bị dính dương tính COVID và khi bắt đầu có triệu chứng nặng hơn, gây ra khó thở, đã xin cấp cứu, nhưng xe cấp cứu chở người này bị 120 bệnh viện từ chối nhận. Tới 5 giờ đồng hồ sau, bệnh nhân mới được cho nhập viện ở bệnh viện đại học Nippon Medical School Hospital tại quận Bunkyo Ward. Tình hình nhiễm dịch tăng tốc ở Tokyo, hiện nay số người bệnh đang chữa trị tại nhà của họ là 17,356 tinh vào hôm Thứ Hai, tức là tăng gấp 11.4 lần so với tháng trước. Chi tiết ở:
https://www.tokyoreporter.com/japan-news/breaking/covid-19-patient-in-serious-condition-turned-away-by-120-hospitals-in-tokyo/?_ga=2.177352741.1699775613.1629067857-130819950.1628806874
.
--- HỎI 2: Afghanistan, Sài Gòn của Biden?
.
ĐÁP 2: Câu hỏi nhức nhối từ RFI.
.
Afghanistan, Sài Gòn của Biden?
Thụy My, RFI - 14/08/2021
.
Tình hình sôi bỏng ở Afghanistan được tất cả các tuần báo Pháp chú ý. L’Express nhắc lại hình ảnh vẫn luôn ám ảnh người Mỹ : khi quân cộng sản Bắc Việt tiến vào Sài Gòn, một chiếc trực thăng đậu trên nóc tòa đại sứ di tản những công dân Mỹ cuối cùng, ngày 30/04/1975. Ngoài khơi, những chiếc trực thăng được vất xuống biển từ hàng không mẫu hạm để lấy chỗ cho các máy bay chở người di tản.
.
Chuẩn bị di tản như Sài Gòn ngày 30 tháng Tư 1975
Bốn mươi sáu năm sau khi Sài Gòn thất thủ, số phận Kabul đang như chỉ mành treo chuông. Loan báo triệt thoái của Joe Biden hồi tháng Tư đã làm quân Hồi giáo phấn chấn.
Sau khi Herat và Kandahar, hai thành phố lớn chỉ sau thủ đô bị rơi vào tay Taliban hôm 12/08, Lầu Năm Góc loan báo điều khẩn cấp 3.000 quân nhân đến để di tản hầu hết các nhà ngoại giao Mỹ vẫn còn tại Kabul, công dân Mỹ và những người Afghanistan đã được hứa sẽ bốc đi. Nhân viên sứ quán chuẩn bị đốt bỏ tài liệu, thủy quân lục chiến sắp được gởi đến giữ an ninh phi trường quốc tế Hamid Karzai, một lữ đoàn bộ binh tới Koweit để có thể sang Afghanistan nếu cần, 1.000 nhân viên dân sự lẫn quân sự đến Qatar nhằm trợ giúp hậu cần.
Tốc độ tiến quân của Taliban, chỉ trong 8 ngày đã thâu tóm được phân nửa số thủ phủ các tỉnh trên toàn quốc, đã gây bất ngờ. Chính phủ chỉ còn kiểm soát ba thành phố lớn là Jalalabad, Mazar-i-Sharif và Kabul. Theo tướng Pháp Vincent Desportes, Kabul có thể thất thủ chỉ trong vài tuần, thậm chí vài ngày, bây giờ chỉ còn xem sau khi đàm phán, Kabul đầu hàng hay phải chiếm bằng vũ lực. Theo giáo sư Gilles Dorronsoro, trường đại học Paris-1-Panthéon-Sorbonne, đây là một cuộc chiến mà thất bại đã thấy trước.
.
Biden chọn rút lui 'nhục nhã', nhờ Nga, Trung xoa dịu Taliban
Le Figaro số cuối tuần nhận định Joe Biden có sự chọn lựa giữa « chiến tranh và nhục nhã ». Ông đã chọn nỗi nhục và sẽ có được thất bại, bởi vì lối ra của cuộc chiến cũng giống như Sài Gòn năm 1975.
Lịch sử không thiếu các bài học mà phương Tây thề rằng sẽ rút ra, nhưng 20 năm sau các vụ khủng bố ngày 11/09/2001 khiến Mỹ và đồng minh phải can thiệp vào Afghanistan, thế giới quay lại với điểm ban đầu vào thời điểm kỷ niệm sự kiện. Tại sao lại triệt thoái vào đúng dịp này ? Phe Cộng Hòa cảnh báo Taliban có thể đốt cháy tòa đại sứ Mỹ để ăn mừng !
Chọn lựa rút khỏi Afghanistan đầu tiên là từ cựu tổng thống Donald Trump, muốn kết thúc một cuộc chiến tranh quá dài đã khiến 2.450 lính Mỹ tử trận. Nếu lắng nghe Churchill, Biden sẽ phải đi ngược lại, bằng cách duy trì một lực lượng tối thiểu để yểm trợ trên không cho quân chính phủ. Nhưng Biden lại bỏ rơi họ giữa đường, và đáng xấu hổ hơn nữa là còn cầu viện Bắc Kinh và Matxcơva khuyến dụ phe Taliban.
Hoảng loạn đã diễn ra tại Kabul, nơi Biden để cho những tia sáng tự do còn le lói dần tắt lịm. Nhiệm kỳ tổng thống của ông sẽ bị ám ảnh bởi việc này. Phụ nữ Afghanistan sẽ phải sống trong điều kiện thời Trung Cổ, và mặc cho những lời hứa của Taliban, Afghanistan sẽ lại là nơi chứa chấp bọn khủng bố quốc tế. Hai mươi năm chiến tranh kết thúc bằng thất bại địa chính trị được nhân đôi. Quân thánh chiến ở khắp nơi sẽ bùng lên trước dấu hiệu yếu đuối của Mỹ, và Trung Quốc, Nga sẽ lấp khoảng trống mà người Mỹ để lại.
Courrier International trích dịch bài viết của The Indian Express « Afghanistan, Trung Quốc ra tay », đặt câu hỏi liệu Bắc Kinh có thể thành công ở nơi mà những nước khác đã nhận được bài học ? Pakistan, nơi chứa chấp Taliban, có thể trông cậy vào Trung Quốc để tái thiết Afghanistan, trước mắt là mở rộng hành lang kinh tế Trung Quốc-Pakistan trong khuôn khổ Con đường tơ lụa mới. Phe Taliban đã hứa sẽ không dùng lãnh thổ Afghanistan cho những hành động làm thiệt hại lợi ích Trung Quốc, nhưng các nhà lãnh đạo Bắc Kinh không ngây thơ. Làm hòa dịu đi lực lượng Hồi giáo cực đoan này không phải là nhiệm vụ dễ dàng cho Trung Quốc.
« Thế hệ NATO » tìm mọi cách ra đi
Theo L’Express, rốt cuộc thỏa thuận hòa bình giữa Washington và Taliban hồi tháng 2/2020 ở Doha chỉ là một tờ giấy được người Mỹ ký khống để có thể ra đi, bỏ lại phía sau một cuộc chiến bất tận.
Trên 160.000 người Afghanistan đã chết – cả thường dân lẫn lực lượng an ninh và Taliban, trên 5.000 lính viễn chinh đồng minh tử trận, 1.000 tỉ đô la đổ vào để thu lại kết quả thảm hại. Các thủ lãnh cao cấp của Taliban cố khoác một chiếc áo tân tiến, cởi mở hơn, nhưng trên thực địa quân Taliban sát hại các cảnh sát, quân nhân bị rơi vào tay họ, phụ nữ bị đuổi khỏi công sở.
Những người dân Afghanistan sinh ra sau khi cộng đồng quốc tế can thiệp (cuối 2001) chiếm 53% dân số, được gọi là « thế hệ NATO », nín thở chờ đợi. Những người chịu ảnh hưởng phương Tây tìm cách ra khỏi đất nước, không còn thấy tương lai trong một Afghanistan của các thủ lĩnh chiến tranh, số người sống ở các tỉnh chuẩn bị tinh thần tốt hơn nhưng lo ngại trước viễn cảnh các cuộc xung đột.
Tuy vậy Washington và cộng đồng quốc tế đã vượt được một thử thách là chặn lại Al Qaida, nay không còn có thể thực hiện nổi những cuộc tấn công tầm cỡ như vụ ngày 11 tháng Chín. Và có lẽ rốt cuộc đây là tất cả những gì họ muốn, khi quyết định bỏ lại Afghanistan với những ám ảnh của đất nước này.
Vẫn còn cơ hội cho Afghanistan, nhưng Biden không muốn cứu
The Economist nhận định, vẫn còn cơ hội cứu vãn Afghanistan, nhưng Biden không muốn cố gắng. Lý tưởng nhất là không triệt thoái toàn bộ lực lượng. Trong nhiều năm qua, với chỉ vài ngàn quân nhân và rất ít thiệt hại, Mỹ đã thành công trong việc cản bước Taliban - chủ yếu nhờ sức mạnh trên không. Giờ đây Mỹ đơn phương rút quân cho dù Taliban từ chối mọi dạng thức ngưng bắn. Le Figaro dẫn lời cựu tổng thống Donald Trump phê phán, nếu ông còn đương chức, việc triệt thoái chỉ tiến hành với một số điều kiện, và những gì hiện nay đang diễn ra « không thể chấp nhận được ».
Sự ra đi vội vã này khiến quân Hồi giáo không còn giả vờ đàm phán nữa, mà tập trung sức lật đổ chính phủ Afghanistan bằng vũ lực, chiếm được hai phần ba lãnh thổ. Mỹ không còn chiến đấu cơ tại Afghanistan để đẩy lùi, mà phải bay từ các căn cứ xa hơn ở vùng Vịnh và các hàng không mẫu hạm ở biển Oman, kém hiệu quả hơn. Nhiều nhân viên cơ khí chuyên bảo trì phi cơ của Không quân Afghanistan đã ra đi cùng với người Mỹ, làm giảm thêm hỏa lực của quân chính phủ.
Thay vì tìm cách trợ giúp chính phủ Afghanistan, Biden hôm 10/08 lại nói rằng người Afghanistan phải tự chiến đấu để bảo vệ đất nước mình. Theo The Economist, thực ra Mỹ vẫn có thể hỗ trợ dù không còn duy trì lực lượng thường trực. Chẳng hạn Mỹ có thể tung lực lượng đặc nhiệm vào những chiến dịch ngắn để tăng cường cho quân đội Afghanistan, mở rộng hoạt động các hàng không mẫu hạm để yểm trợ trên không, hay mượn đường các nước láng giềng để phi cơ Mỹ tạm thời bay vào. Và nhất là ông Biden phải khẳng định mạnh mẽ không bỏ rơi Afghanistan, để răn đe Taliban. Trong 20 năm qua, Hoa Kỳ không thể biến Afghanistan thành một nền dân chủ thịnh vượng, nhưng vẫn có thể ngăn cản nước này quay lại với chế độ thần quyền bạo lực.
Hồi giáo cực đoan sẽ gieo rắc tai họa khắp nơi
Về hậu quả, tuần báo Anh nhắc lại, khi Taliban lãnh đạo đất nước lần đầu năm 1990, các em gái không được đến trường, phụ nữ phải ở nhà, những ai nghe nhạc hoặc ăn mặc không đúng cách bị đánh đập. Từ đó đến nay, Taliban không mấy thay đổi. Tại những vùng tạm chiếm, họ sát hại công chức và nhân viên các tổ chức phi chính phủ, ra lệnh cho các gia đình phải gả con gái cho các chiến binh. Một sinh viên hoạt động nữ quyền khóc nức nở qua điện thoại với nhà báo Le Figaro : «Thật quá bất công cho phụ nữ Afghanistan, sau bao nhiêu năm học hành giờ đây phải ru rú trong nhà, với hy vọng không bị tra tấn và sát hại».
Một vương quốc Hồi giáo tái sinh không chỉ áp chế người dân Afghanistan mà còn gieo rắc tai họa cho cả khu vực. Afghanistan vốn đã là nước sản xuất heroin nhiều nhất thế giới, sẽ « xuất khẩu » nhiều triệu người tị nạn sang các nước láng giềng. Bạo lực cũng là một « mặt hàng xuất khẩu » khác. Một nhánh của Taliban đã giết chết khoảng mấy chục ngàn người Pakistan trong một chiến dịch khủng bố, phải mất nhiều năm trời mới chận đứng được. Sự rút lui không lấy gì làm vinh dự của Mỹ khiến một số nước trong khu vực hoan hỉ, nhưng niềm vui này sẽ không kéo dài. Chi tiết:
https://www.rfi.fr/vi/%C4%91i%E1%BB%83m-b%C3%A1o/20210814-afghanistan-s%C3%A0i-g%C3%B2n-c%E1%BB%A7a-biden
.
Gửi ý kiến của bạn
