Hôm nay,  

Nguyễn Thị Khánh Minh và “Tháng năm là mộng đang đi”

3/3/202300:00:00(View: 5548)
 
1 ra mat sach Toan canh
Toàn cảnh buổi ra mắt tập thơ “Tháng năm là mộng đang đi.”
 
Buổi ra mắt tập thơ “Tháng năm là mộng đang đi” của Nguyễn Thị Khánh Minh đã hoàn tất, nhưng nhiều câu hỏi vẫn lơ lửng sau khi nhà thơ nổi tiếng này nói rằng ấn phẩm này có lẽ là tập thơ cuối cùng của chị. Không có lời giải thích rõ ràng vì sao tập thơ thứ 12 này có thể là ấn phẩm cuối cùng của chị, nhưng buổi ra mắt sách hôm 25/2/2023 tại một quán cà phê giữa Little Saigon đã để lại nhiều kỷ niệm trong những người yêu thơ tham dự.

2 nguyen duc cuong noi chuyen

Nhà thơ Nguyễn Đức Cường (đứng) nói lời chào mừng và bên phải, đang ngồi là Phạm Quốc Bảo, Vũ Hoàng Thư. Tận bên trái là Lê Giang Trần. 

 
Quán cà phê Creamery Pop ở một vị trí tuy “gần mà xa” – bởi vì, tuy nằm ở góc đường McFadden và Brookhurst, chỉ cách tiệm Coffee Factory có chừng mươi bước chân, một số văn nghệ sĩ loay hoay hoài tìm không ra, như nhà thơ Lê Giang Trần, lái xe tới ngay trước tiệm vẫn bấm phone hỏi tiệm ở đâu, như dường họ Lê đang đứng ở “trạm người quá bước” và người chỉ đường qua điện thoại cũng vất vả giải thích. Trước đó khoảng nửa giờ, nhà báo Phan Tấn Hải cũng đi lạc, may được họa sĩ Nguyễn Đình Thuần và nhà thơ Nguyễn Quốc Thái níu áo, chỉ lối. Than ôi, mới biết, thơ là một mạng lưới huyền ảo, có vẻ như đã làm hư vô hóa một tiệm cà phê. Thêm một trở ngại: trời mưa từ rạng sáng, làm nhiều trở ngại.

3 KM TL HB 5 phu nu

Từ phải: Hoàng Thị Kim (phu nhân của Cung Tích Biền), Hòa Bình, Nguyễn Thị Khánh Minh, Thanh Lương và phu nhân của nhà thơ Nguyễn Hồi Thủ.

 
Ban tổ chức buổi ra mắt thi tập “Tháng năm là mộng đang đi” của Nguyễn Thị Khánh Minh là hai người bạn thân nhiều thập niên của chị: nhà thơ Nguyễn Đức Cường, và chị Thanh Lương. Mở đầu là lời giới thiệu của Nguyễn Đức Cường, lời cảm ơn, và lời mời uống cà phê và ăn sáng. Buổi ra mắt thơ của thi sĩ Nguyễn Thị Khánh Minh năm nay khác với những lần trước tại Little Saigon: có tham dự của vợ chồng nhà thơ Nguyễn Hồi Thủ, anh ruột của NT Khánh Minh, lái xe từ San Diego tới (nghĩa là, trời mưa thì mặc trời mưa…).

4 Phan Chanh Khanh RMS NTKM

Từ trái: Nguyễn Đức Cường, Nguyễn Thị Khánh Minh, Thanh Lương, Phan Chánh Khánh, Vũ Hoàng Thư và phu nhân.

 
Tham dự trong buổi ra mặt thi tập có các văn nghệ sĩ và thân hữu: Cung Tích Biền (và phu nhân), Lê Giang Trần, Thành Tôn, Hòa Bình, Nguyễn Đình Thuần (và phu nhân), Vũ Hoàng Thư (và phu nhân), Phan Chánh Khánh, Nguyễn Quốc Thái, Nguyễn Hồi Thủ (và phu nhân), Phan Tấn Hải, Phạm Quốc Bảo, bà quả phụ Cao Xuân Huy, Nguyễn Đình Cường, Thanh Lương, và Nguyễn Thị Khánh Minh. Một số bạn văn khác có hứa tới nhưng rồi không tới được vì nhiều trở ngại.

5 Khanh Minh ky ten va noi chuyen

Hình trái: ngồi bên Thanh Lương, tác giả NTKM ký tặng. Hình phải: tác giả NTKM nói về thi tập.

 
Tập thơ "Tháng năm là mộng đang đi" của Nguyễn Thị Khánh Minh do Văn Học Press xuất bản, 2023. Tựa: Trịnh Y Thư. Bạt: Vũ Hoàng Thư. Nhận định: Cung Tích Biền. Tranh bìa: Phạm Cung. Ảnh chân dung: Chương-Chương. Thiết kế sách: Trịnh Y Thư. Thiết kế bìa: Lê Giang Trần. Đọc bản thảo: Trần Thị Nguyệt Mai.

Đang lưu hành ở:
 
Tập thơ “Tháng năm là mộng đang đi” khác biệt hẳn với các thi tập trước kia của Nguyễn Thị Khánh Minh. Tập này thuần là thơ lục bát. Nghĩa là rất quen thuộc. Khoan. Bạn hãy nhận ra thêm: lục bát, nhưng rất tân kỳ, rất lạ.

6 Nguyen Quoc Thai_NTKM Thanh Luong
Từ trái: Thanh Lương, Nguyễn Quốc Thái, NTKM.
Bạn có thể nghe nhà thơ Đỗ Hồng Ngọc (Đỗ Nghê) nói về cái lục bát rất lạ trong thi tập này của NTKM qua bài "Đọc Thơ Khánh Minh, Tháng năm là mộng đang đi” gửi từ Sài Gòn:

Tháng năm là mộng đang đi… của Khánh Minh là một tập thơ lục bát lạ, nó vừa “sang cả u u” lại vừa “chơn chất thật thà”, đầy những kỷ niệm nhỏ to với bạn bè khắp chốn. Bởi nó là mộng. Mộng thấy quê nhà là nét dễ mến nhất, “khánh minh” nhất. Mộng thấy biển xanh. Thấy bóng nắng. Thấy cổ tỉnh. “Vằng vặc một tấm lòng/ Giếng xưa trăng rọi bóng” (trạm trạm nhất phiến tâm/ minh nguyệt cổ tỉnh thủy. Nguyễn Du).”
 
Tuy vang vọng âm hưởng ca dao, nhưng văn phong NTKM không phải của những ngàn năm trước của ông bà mình. Rất thâm diệu. Theo Đỗ Hồng Ngọc giải thích thêm, trích cùng bài trên:

Không chỉ vậy, thấm đẫm nơi Khánh Minh còn là cõi Phật, với Nghiệp, với nhân quả, với “mũi tên nào để vết thương/ thôi thì đau, để nhẹ nhàng cái vay”.
Mũi tên nào để vết thương
Thôi thì đau, để nhẹ nhàng cái vay
Hạt vơi đong nỗi hạt đầy
Ơn trời, mưa bóng mưa mây thôi mà
Đi đi. Đường hãy còn xa…
(Dặm trường)

Trong thi tập dày khoảng 220 trang, Nguyễn Thị Khánh Minh giải thích trong Lời Ngỏ (trang 7-8), trích đôi dòng:

Bạn Thơ ơi,
Với riêng tôi, Lục Bát thân thuộc như hơi thở.

Cha mẹ tôi kể thường ru tôi ngủ bằng những câu thơ lục bát. Như thế thì chưa biết nói đã được nhạc Lục Bát ấp ưu trong từng hơi thở đầu đời. Cứ thế mà bén rễ, ăn sâu vào cảm thức, cho đến khi bật ra thành câu thuở chập chững làm thơ, xem như Lục Bát là miếng cơm mớm cho những câu thơ bắt đầu tập nhai tập nuốt. Rồi theo hoài. Rồi thành quen. Đến nỗi Lục Bát gần như một phản xạ của rung động tức thì. Rồi cùng mình lặn lội tháng ngày, nuôi lẫn nhau thêm cái trầm lắng của sự chiêm nghiệm có được theo thời gian.

Và tôi đã cảm nhận rằng Lục Bát, dù mang nét chân phương như ca dao, vè, hay đầm đẫm nét sang cả của một Sáu Tám thâm viễn u u, thì ở mỗi tính cách, Lục Bát vẫn có sức quyến rũ riêng.

Tôi  đã  gom lại những bài Lục Bát của mình để có được một tặng phẩm nhỏ  này  như một tri ân Lục Bát, như quả thu được từ hoa lời ru của cha mẹ, như sợi tằm chắt chiu gửi cho Đời cho Người.”
 
Dù chân phương, hay sang cả thâm viễn u u… Nhưng đọc thơ, cũng như nghe nhạc. Không phải ai cũng đọc thơ được, bất kể đã học thuộc lòng toàn bộ Truyện Kiều và Lục Vân Tiên. Bên cạnh Đỗ Hồng Ngọc, cũng có một Trịnh Y Thư trân trọng những dòng thơ của nhà thơ nữ họ Nguyễn. 
 
Trong phần Tựa (ở trang 9-20) của thi tập -- với bài nhan đề “Lục Bát Nguyễn Thị Khánh Minh: Tơ Tóc Cũng Buồn” -- Trịnh Y Thư ghi nhận:
 
Toàn tập thơ Tháng Năm Là Mộng Đang Đi của Nguyễn Thị Khánh Minh là mấy trăm bài lục bát. Đây quả là một thách thức về hình thức biểu đạt, bởi không dễ dàng chút nào để duy trì tính nghệ thuật và cùng lúc giữ cho người đọc sự thú vị xuyên suốt khi đọc từ bài này sang bài khác. Tôi nghĩ Nguyễn Thị Khánh Minh đã có sự tự tin vững vàng hiếm có khi làm như thế.

Thể thơ lục bát từ nhiều năm đã không được nhiều nhà thơ, nhất là những nhà thơ trẻ, chọn làm hình thức biểu đạt tâm tư mình. Kỳ thực, nó bị bỏ rơi một cách buồn bã. Một thể thơ truyền thống của dân tộc, gắn bó với tâm hồn Việt Nam cả nghìn năm, ngày nay bị quay lưng lại, bị ruồng rẫy một cách đáng thương? Phải chăng nó không còn thích hợp cho những thao tác sáng tạo mới? Phải chăng niêm luật thơ lục bát gò bó quá, âm nhạc trong thơ lại đơn điệu, dễ nhàm chán, ý tình chẳng thể nào biểu đạt cho trọn vẹn? Phải chăng tính cách trữ tình, ý nhị của lục bát cũng kềm hãm, không cho bốc cháy những tứ thơ mãnh liệt, khốc liệt khiến nó không còn phù hợp với tiếng nói và nhịp đập của thời đại? Người ta chán thơ lục bát bởi dễ làm nhưng khó hay. Và vì khuôn sáo. Khuôn sáo ở những chỗ gieo vần, một hình thức làm cho đầy, lấp đầy những khoảng trống để “bắc cầu” cho những từ quan trọng hơn trong bài thơ.

Tôi tin là, qua tập thơ Tháng Năm Là Mộng Đang Đi, Nguyễn Thị Khánh Minh đã khắc phục được gần như tất cả những nhược điểm trên của thể thơ lục bát. Hãy lấy ra một bài thơ tiêu biểu:
 
Tôi ngồi lại. Một nốt nhạc
tím. Và chiều, một khúc hát bay xa
Rưng rưng mầu lá trên hoa
Một vệt sáng ngày vàng. Pha tĩnh vật
Rót đầy ly chiều ong mật
Hứa hẹn tôi về một giấc nắng mai
(Tĩnh vật chiều)” (Trang 12-14)
 
Bìa sau của thi tập “Tháng năm là mộng đang đi” là lời nhận định của nhà văn Cung Tích Biền, trích từ bài "Khánh Minh, Chữ Nghĩa Nơi Tấc Lòng" đăng nơi các trang 187-195 như sau:
 
Một hôm, được mời dự một buổi ra mắt một tập thơ của Khánh Minh, được mời phát biểu đôi lời, tôi nhớ tôi chỉ nói đúng mấy từ, “Nói về thơ Khánh Minh ư? Khánh Minh, đã là Thơ rồi”.

Khánh Minh là nhà thơ, viết cả văn.

... Thơ và văn của Khánh Minh rất đều. Không cái nào là tay trái.  Khánh Minh, người có hai tay mặt.


... Tôi hiểu, Khánh Minh cũng có cái ý thức “Đứng riêng mỗi mình”. Đây là thái độ chân thiện, cần thiết trong mỗi người cầm bút.

Rât mừng, trong chừng mực, thơ văn Khánh Minh có một chốn riêng. “Mình không giống ai”. Và, mong sẽ không ai giống mình. Cô đã thành công.

... Thơ văn của cô, ra đi từ tấc lòng, trở về trong tấc lòng.” (trang Bìa sau thi tập)
 
Tập thơ “Tháng năm là mộng đang đi” có cái hay là trang nào cũng hay. Bài nào cũng hay. Bạn không cần đọc liên tục một lần. Mỗi ngày, bạn có thể mở ra một trang bất kỳ. Có thể đọc trang bên phải trước, hay bên trái trước. Đọc thế nào, thơ của Nguyễn Thị Khánh Minh vẫn hay.

7 vo chong Cung Tich Bien_Nguyen Hoi Thu_Thanh Ton
Từ phải: Thành Tôn, Nguyễn Hồi Thủ, vợ chồng Cung Tích Biền
 
Nhưng không dễ để đọc trọn ý, và cũng không dễ để có ai dám nói là hiểu hết ý thơ của Nguyễn Thị Khánh Minh. Bất kể là bạn đã từng đọc và học văn chương từ nhiều thập niên, cũng vẫn có những chữ làm bạn bất ngờ, và sẽ ngờ vực về vốn từ ngữ Việt của bạn. Như trường hợp tôi, khi gặp bài thơ Đêm Hoa ở trang 126, chữ “nổi nênh” làm tôi khựng lại, vì không hiểu rõ nghĩa. Khi tra từ điển, mới biết có chữ “nổi nênh” được dùng cho nghĩa: nổi nênh là một trạng thái giống như lênh đênh, bất định, lúc lên lúc xuống...

8 Hoa Binh_chi Huong vo hoa si ND Thuan_va vo cua Vu Hoang Thu

Từ phải: Hòa Bình, chị Hương tóc vàng sợi nhỏ (phu nhân của Nguyễn Đình Thuần), phu nhân của Vũ Hoàng Thư.

 
Như thế, chúng ta hiểu rằng ông bà mình có khi dùng chữ sau làm âm vang để nổi bật chữ trước.  Cùng trong bài đó, ở đoạn 2, có chữ "Tấm tâm" thì có lẽ do chính nhà thơ đặt ra (?), nhưng khi chúng ta đọc, âm vang vẫn rất là truyền thống ông bà mình. Đoạn 2 cũng ám chỉ tới một tích, rằng người thuyền quyên xưa đã để rơi một chiếc giày để chàng dò theo, thì bây giờ, "chiếc hài thơ, để chàng tầm xuân em" là cổ tích mới của Nguyễn Thị Khánh Minh. Bài thơ 2 đoạn, từ ngữ hầu hết là thuần Việt, nơi trang 126 như sau.
 
ĐÊM HOA
1.
Hạt đi hạt ở thầm thì
Tủi thân nỗi sớm niềm khuya tự tình
Sợi thương sợi khó lênh đênh
Làm sao buộc cái nổi nênh hạt sầu
Cầm canh hạt hạt đêm thâu
Một phút giây, bỗng nhiệm mầu đêm hoa
Trăng lên. Gương lược lụa là
  
2.
Bên đời hội trẩy xôn xao
Bụt ơi, áo mới, em vào đêm hoa
Vâng,
Nửa đêm em sẽ về nhà
Thôi xe, thôi áo, em lại là Tấm tâm
Ơn sao đã bỏ dấu thầm
Chiếc hài thơ, để chàng tầm xuân em
Bụt ơi, kết cỏ em đền…
---- 1999
 
Nói chung là, thơ Nguyễn Thị Khánh Minh không phải loại thơ đơn giản. Như bài thơ "Vẽ Hình" gồm sáu đoạn bốn dòng nơi trang 127-128, chúng ta cũng thấy những chữ đơn giản, rất đơn giản, nhưng là một hình ảnh về trăng và đêm. Nếu chúng ta ngồi xe buýt đọc, có thể không nắm hết ý. Phải về nhà, ngồi đọc thật chậm, đọc từng chữ, mới ngộ hết ý thơ của nữ thi sĩ họ Nguyễn. Nơi đây, chúng ta trích 4 dòng đầu của trang 127.
 
Vỡ ra. Rồi. Vụn thành đêm
Mảnh tan trăng. Lại mảnh thêm tôi vào
Có khi trăm vỡ. Bồi nhau
Lại tìm được bóng mà đâu trăng tròn
 
Nơi trang 167-174, nhà thơ Vũ Hoàng Thư trong bài viết "Lục bát Nguyễn Thị Khánh Minh – Để mải tìm. Mải đi" đã giải thích về những âm vang bay bổng trong thơ Nguyễn Thị Khánh Minh, trích như sau:
 
"...Lục bát là xương cốt thi ca Việt, như thơ Đường của Trung Hoa, như waka, haiku của Nhật Bản. Từ hội Đạp thanh lân la đoạn trường tân thanh Nguyễn Du, đến kỳ ảo nửa bãi nắng chia Lửa Thiêng Huy Cận, qua trùng phục quy hồi thể nghiệm tồn lưu Bùi Giáng, và đương thời lục bát hàn lâm ngắt dòng bậc thang hằng hằng nội công Hoàng Xuân Sơn… Nhờ thế, tuy vẫn giữ âm điệu 6/8 nhưng lục bát vẫn tiếp tục “mới” theo thời gian và mở rộng qua tài năng phi phàm thâm viễn rất mực của các kỳ danh thi sĩ vừa nêu. Cũng từ đó nảy sinh lục bát biến thể. Lục bát biến thể có thể tóm tắt dưới dạng những hình thức như biến đổi cấu trúc bằng trắc, số câu lẻ trong bài thơ thay vì chẵn như lục bát nguyên thủy, câu bát kéo dài thêm âm tiết như nói lối, hiệp vần không nhất thiết phải ở chữ thứ 6 của câu bát.

Thử đọc bài thơ “Ngơ Ngác” của Khánh Minh trong hình dạng lục bát biến thể. Cô gọi thể thơ mới này là “lục bát biến tấu”.
  
Đang ở đâu trên dòng nhạc
Một nốt tôi ngơ ngác. Không lời
  
Đang ở đâu trên chiều rơi
Rơi mãi rơi. Bơ vơ tôi. Viên cuội
  
Đang đi đâu trong bóng tối
Bóng theo sau. Chỉ lại mỗi mình đi
  
Đang đi đâu hay bước về
Chỉ biết bây giờ. Quanh khuya. Đầy gió…
(Ngơ ngác)
  
Từng hai câu một của bài thơ như nhịp bước gõ xuống vỉa hè khô, nhờ vào âm bằng trắc đã được hoán chuyển vị trí. Như những tiếng nện gót của một mình ta trên đường chiều. Một mình. Bước tới và nhìn lui, chỉ còn một bóng của chính mình vãng lai. Người bổng rơi như Lời. Lời mở những tầng khí hậu của tự do, của thênh thang khi mọi ràng buộc đã dứt. Rơi tự do." (ngưng trích)
 
Trong khi đó, với nhà thơ Nguyễn Xuân Thiệp, thi tập này là một chuỗi tiếng chim đang lưu giữ những giấc mơ. Trong bài thơ nhan đề "Tiếng Chim" --- ở trang 177-178 trong thi tập "Tháng năm là mộng đang đi" --- Nguyễn Xuân Thiệp viết, có dẫn ra hình ảnh "vầng trăng cổ tích" của Nguyễn Thị Khánh Minh, trích:
 
"Tôi đã gặp trong thơ nguyễn thị khánh minh
những tiếng chim
... [...]
tiếng chim. xin giữ lại bầu trời. vầng trăng cổ tích
kẻo mai kia
không còn thơ
và giấc mơ kia
và con đường
và bóng nắng
ơi tiếng chim. xin giữ lại.
 
Phần Phụ Lục, trang 181, có bài thơ của nhà thơ Hoàng Xuân Sơn nhan đề "Chút Ân Cần Cho Khánh Thi" với bốn dòng như sau:
 
Chợt nghe ngân khánh vang lừng
Sáng thơ sáng cả một vùng tạ thanh
Đẹp từ câu hát em, anh
Cảm ơn đời có trường thành náu nương.
 
Chúng ta khi đọc thơ của Nguyễn Thị Khánh Minh, khi gấp trang sách lại, hiển nhiên là vẫn còn những gì đang lãng đãng trong hư không, như dường có cái gì cứ theo hoài… Nhà thơ Trần Thị Nguyệt Mai ghi theo một cách khác, trong bài thơ nhan đề “Mộng” đề tặng Nguyễn Thị Khánh Minh nơi trang 184, với hai dòng đầu làm ngẩn ngơ:
 
Giật mình còn nhớ nụ cười
Con mắt như vẫn có đuôi. Theo hoài
 
Cũng nơi Phụ Lục, các trang 179-180, là bài thơ của Phan Tấn Hải đề tặng tác giả thi tập, toàn văn như sau.
 
Bên kia những dòng thơ
 
      --- Tặng nhà thơ Nguyễn Thị Khánh Minh
 
Bên kia những dòng thơ
một thời bạn đã viết
một thời bạn trải lên giấy những mùa hè rực rỡ nắng trưa
nơi bạn bước những lối ngõ Sài Gòn rợp trời hoa phượng
nơi mối tình thơ dại một thời làm tê lạnh những chiều mưa
nơi lưng trời thảng thốt tiếng chim bay mùa ngược gió
nơi bạn lưu hương vào chữ để học vẽ bùa như người xưa.
 
Bên kia những dòng thơ
một thời bạn đã viết
một thời bạn bước đi giữa những dòng chữ thực và mơ
nơi gót chân bạn là lời Nha Trang rì rào biển sóng
nơi bên rèm bạn hội ngộ Mỵ Nương cười nói đêm mưa
nơi dòng thơ còn vọng tiếng thì thầm bốn ngàn năm cổ tích
nơi rất buồn, âm vang tỳ bà Vua Rồng đàn nhớ Âu Cơ.
 
Bên kia những dòng thơ
một thời bạn đã viết
một thời bạn đứng nơi ruộng đồng khô hạn để đọc thơ gọi mưa
một thời bạn chép đồng dao bạt ngàn trang giấy mới
nơi những dòng mực còn đọng rất buồn trận gió lạc mùa
nơi bạn ghi những dòng lục bát bùa phép để mời hoa mai nở
nơi tôi còn đứng bên ngựa đá Lý Trần một thời mỏi chân đua.
 
Bên kia những dòng thơ
có phải Minh là nhật (*)
có phải minh là ngày
để giấy mực lung linh giữa mơ và thật
 
Bên kia những dòng thơ
có phải Minh là nguyệt
có phải minh là trăng
để sáng mãi trong thơ một vầng trăng khuyết.
 
Bên kia những dòng thơ
bên kia những dòng thơ.
 
Phan Tấn Hải - 11/2022
(*) Minh: viết ghép chữ nhật + chữ nguyệt .

9 NTKM va ba qua phu Cao Xuan Huy
Từ phải: tác giả NTKM và bà quả phụ Cao Xuân Huy.
 
Ấn phẩm “Tháng năm là mộng đang đi” của Nguyễn Thị Khánh Minh là một tập thơ hy hữu, hiếm gặp trong cõi chữ nghĩa phù du này, nơi những dòng thơ có thể sẽ được người đời sau gọi là “vầng trăng cổ tích” – như nhà thơ Nguyễn Xuân Thiệp nói ở trên. Một câu hỏi vẫn còn lơ lửng, rằng vì sao nhà thơ NTKM gọi đây có thể sẽ là tập thơ cuối cùng. Có phải để rồi sẽ chỉ viết tản văn, một thể loại mà chị cũng ưa thích và đã in 3 tập tản văn? Hay chỉ để tịch lặng nhìn ngắm cõi đời này, khi chữ nghĩa thậm thâm vi diệu đã rơi vào vô ngôn?

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Tòa giúp Trump qua hồ sơ vụ án ngầm, đôi khi phán quyết mà không giải thích, không ký tên - Tòa này đã cấm Biden xóa nợ sinh viên, ngăn cản Biden kềm chế đại dịch Covid-19 Bái báo của New York Times nhận định như thế, và được phóng viên Adam Lynch của Alternet phân tích hôm 6/12/2025.
- Tối Cao Pháp Viện Mỹ Xem Xét Quyền Công Dân Theo Nơi Sinh. - Chi Phí Sinh Hoạt Và Y Tế Tăng Cao - Đảng Cộng Hòa Lo Ngại. - Nhiều Tiểu Bang Và Thành Phố Tăng Mức Lương Tối Thiểu Để Đối Phó Lạm Phát. - DB Marjorie Taylor Greene: Trump Nổi Khùng Khi Bà Đòi Công Bố Hồ Sơ Epstein. - Texas: DB Lloyd Doggett Quyết Định Nghỉ Hưu Sau Phán Quyết Của TCPV. - Indiana: Hạ Viện Tiểu Bang Thông Qua Bản Đồ Bầu Cử Mới Sau Nhiều Tranh Cãi. - Biden Chỉ Trích Đảng Cộng Hòa Vì Biến Vấn Đề Đồng Tính Thành ‘Trái Banh Chính Trị. - Dân Biểu Arizona Bị Xịt Hơi Cay Khi ICE Bố Ráp. - Úc Đại Lợi: Cháy Rừng Dữ Dội, Chính Quyền Kêu Gọi Dân Di Tản. - CFPB Xem Xét Thu Hẹp Quy Định Chống Kỳ Thị Trong Lĩnh Vực Tín Dụng. - Texas: Hàng Trăm Cuộc Gọi 911 Trong Ngày Lễ Độc Lập. - Louisiana: Ba Tù Nhân Khoét Tường Vượt Ngục, Một Người Tự Sát Khi Bị Vây Bắt. - Indonesia: Gần 1,000 Người Thiệt Mạng Trong Trận Lũ
-- Bãi bỏ chích ngừa viêm gan B cho trẻ sơ sinh tại Hoa Kỳ. -- Bị Chỉ Trích Vụ Đánh Chìm Ghe, Hegseth Càng Thách Thức Dư Luận. -- Tối Cao Pháp Viện Cho Phép Texas Dùng Bản Đồ Bầu Cử Mới Có Lợi Cho Đảng Cộng Hòa -- Tòa Bạch Ốc mở cổng tố cáo ‘thiên kiến báo chí’, lập Bảng Ô Nhục Truyền Thông. -- Chính Quyền Trump Chuẩn Bị Cấm Nhập Cảnh Hơn 30 Quốc Gia. -- Sở Di trú Hoa Kỳ rút ngắn thời hạn lao động của ngoại kiều. -- San Diego: Phát Hiện Thêm Hài Cốt Tại Nhà Cũ Của Can Phạm Giết Người. -- Đại Bồi Thẩm Đoàn Bác Truy Tố Bộ Trưởng Tư Pháp New York. -- Tòa Kháng Án Cho Vệ Binh Quốc Gia Tiếp Tục Hiện Diện ở D.C.. -- New York Times: Chính Quyền Zelensky Cố Tình Dung Túng Tham Nhũng. -- Giáo Sư Harvard Bị Bắt Giữ Và Trục Xuất Vì Nổ Súng Bắn Chuột Gần Giáo Đường Do Thái. -- Nga siết FaceTime, tăng kiểm soát mạng lưới truyền thông. -- Netflix thâu tóm Warner Bros. với giá 72 tỉ Mỹ kim, gây chấn động kinh đô điện ảnh. -- California Báo Động Không Khí Đỏ...
Năm 2026 sắp đến, hứa hẹn nhiều thay đổi sâu rộng về khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe đối với người có thu nhập trung bình thấp, người già, người tàn tật, nguyên nhân là do những chính sách mới, thay đổi luật ngân sách và cải cách Medicare/Medicaid.
J421. Gangamala Jātaka -- Lời Nguyện Nửa Ngày: Câu Chuyện về Công Đức Tóm tắt: Đức Phật khuyên người tại gia nên giữ ngày chay tịnh. Sau đó, Ngài kể câu chuyện về một người nhịn ăn nửa ngày và được tái sinh làm vua. Vị vua này đã rộng lượng chia sẻ vương quốc của mình cho một người lương thiện, người sau này đã từ bỏ cuộc sống thế tục và trở thành một vị Phật Độc Giác.
Chính quyền luôn biết cách tạo nên những khung hình đẹp. Cuộc bố ráp chung cư ở South Shore, Chicago, hồi tháng Chín là một ví dụ trọn vẹn: trực thăng lơ lửng giữa đêm, dây thả xuống mái nhà, đặc nhiệm xộc vào hành lang, cửa phòng tung ra trước khi máy quay bắt được một màu da ngăm và đôi tay bị trói. Mọi thứ gọn ghẽ như một đoản phim chuẩn bị sẵn cho truyền hình. Nhưng đó chỉ là phần được chiếu. Phần còn lại — phần không hiện ra trong những đoạn phim trơn tru — là đời sống bị giằng khỏi gối ngủ, bị đặt vào xe chở tù giữa đêm, và kỳ lạ thay, không ai biết họ là ai. Chính quyền nói chiến dịch nhắm vào bọn Tren de Aragua. Họ nói tòa nhà có súng, chất nổ, ma túy. Họ nói bắt được hai người có liên hệ. Họ không đưa danh sách ai bị giữ. Không đưa chứng cứ. Không trả lời những câu hỏi đơn giản nhất.
Tháng 10 năm 2025, một phiên bản mới của Bài thi Công dân Nhập tịch Hoa Kỳ chính thức được áp dụng. Bài thi cập nhật có 20 câu hỏi thay vì 10 câu như trước đây, được chọn ra trong bộ 128 câu hỏi. Để thi đậu, thí sinh phải trả lời đúng ít nhất 12 câu. Những người từ 65 tuổi trở lên và đã có thẻ xanh trên 20 năm vẫn được phép thi bài thi đơn giản hơn, chỉ gồm 10 câu hỏi lấy từ trong một bộ câu hỏi giới hạn.
Tập đoàn bán lẻ Costco đã nộp đơn kiện chính phủ Hoa Kỳ, yêu cầu được hoàn trả toàn bộ các khoản thuế nhập cảng nếu Tối Cao Pháp Viện phủ nhận thẩm quyền của Tổng thống Donald Trump trong việc áp đặt thuế quan mà không có sự chuẩn thuận của Quốc hội. Đơn kiện đề nghị Tòa Thương Mại Liên Bang tuyên bố các sắc thuế “khẩn cấp” của Trump là bất hợp pháp. Hai tòa cấp dưới trước đó đã phán quyết rằng ông vượt quá thẩm quyền theo Đạo Luật Quyền Hạn Kinh Tế Trong Tình Trạng Khẩn Cấp Quốc Tế (IEEPA). Nay hồ sơ đã đến Tối Cao Pháp Viện, và nhiều doanh nghiệp tìm cách bảo đảm quyền được hoàn tiền nếu các sắc thuế bị bác.
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đang chuẩn bị cắt toàn bộ quan hệ với Scouting America — trước kia là Boy Scouts — với lý do tổ chức này không còn giữ tinh thần trọng công trạng và đã chuyển sang “tấn công những không gian dành cho nam thiếu niên”, theo các tài liệu NPR xem được. Trong bản ghi nhớ dự thảo gửi Quốc hội, chưa chính thức công bố, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth chỉ trích Hướng đạo vì “vô giới tính” và cổ vũ các chương trình đa dạng và hòa nhập. Quan hệ giữa quân đội và Hướng đạo đã kéo dài hơn một thế kỷ, từ năm 1937 được ghi thành quy chế. Nhưng Hegseth cho rằng tổ chức “từng được Tổng thống Theodore Roosevelt ủng hộ” nay “không còn nâng đỡ tương lai của các thiếu niên nam”.
Cơ quan An ninh Vận tải Hoa Kỳ cho hay từ ngày 1 tháng 2, hành khách đi máy bay trong nước không có Real ID, hộ chiếu hoặc giấy tờ nhận dạng được chấp nhận khác sẽ phải trả phí 45 đô la để được xác minh danh tính qua hệ thống Confirm.ID.
-- New York Times Kiện Bộ Quốc Phòng Vì Hạn Chế Quyền Tự Do Báo Chí. -- Trump Đặt Tên Mới Cho Viện Hòa Bình: Mang Tên Chính Mình. -- Tổng Thống Trump Gây Phẫn Nộ Tại Cộng Đồng Somali Lớn Nhất Nước Mỹ. -- Lý Do Thật Sự Khiến Tư Lệnh Holsey Bị Buộc Về Hưu Sớm. -- Thông Báo Sa Thải Tăng Mạnh Nhất Kể Từ Thời Covid. -- Thượng Nghị Sĩ Báo Động Về Làn Sóng Ân Xá Ồ Ạt Của Trump. -- Rahmanullah Lakanwal Có Thể Bị Taliban Uy Hiếp Trước Khi Nổ Súng Vào Vệ Binh Quốc Gia. -- Trump Dựa Vào Tài Khoản Nước Ngoài Giả Danh Ủng Hộ MAGA. -- FBI Bắt Một Nghi Can Trong Vụ Đặt Bom Ống Trước Ngày 6 Tháng Giêng. -- Giám Sát Bộ Quốc Phòng: Nhắn Tin Signal Của Hegseth Làm Lộ Thông Tin Nhạy Cảm, Có Thể Gây Nguy Hiểm. -- Anh Quốc Trừng Phạt Nga Sau Khi Kết Luận Putin Chỉ Đạo Vụ Đầu Độc Năm 2018. -- Macron Kêu Gọi Trung Quốc Góp Phần Chấm Dứt Chiến Sự Tại Ukraina. -- Putin Nói Về Kế Hoạch Hòa Bình Do Trump Đề Xướng. -- IRS Cảnh Báo Mùa Giáng Sinh: Gia Tăng Gian Lận Thuế Và Trộm Danh Tánh...
Cộng đồng người Việt tại San Jose nói riêng và tại khắp các tiểu bang Hoa Kỳ và Thế giới nói chung vừa đón nhận tin buồn: Bác Vũ Văn Lộc, bút danh Giao Chỉ, nhà văn, nhà hoạt động cộng đồng và người sáng lập Viet Museum – Bảo tàng Thuyền nhân và Việt Nam Cộng Hòa tại San Jose, đã từ trần tại California. Sự ra đi của ông khép lại một hành trình dài nhiều cống hiến, nhưng di sản tinh thần mà ông để lại sẽ còn được nhắc nhớ trong nhiều thế hệ.
VVNM 2025 đánh dấu cột mốc 25 năm thành lập giải thưởng văn học lâu đời nhất của người Việt hải ngoại, lồng trong lịch sử 50 năm người Việt tị nạn. Trong hơn 14,600 trang sách là những câu chuyện của đủ loại ký ức, cảm xúc, có đủ cay, đắng, ngọt, bùi. Có những mất mát; chia xa, có những đoàn viên, thành tựu.
-- Trump Bắt Đầu Đàn Áp Di Dân Ở New Orleans.. -- Đảng Cộng Hòa Thắng Hẹp Ở Tennessee -- CDC Muốn Bỏ Khuyến Nghị Chích Vaccine Siêu Vi B Cho Trẻ Sơ Sinh. -- Chính Quyền Liên Bang Lên Kế Hoạch Trấn Áp Di Dân Somali Ở Minnesota. -- Gia Đình Ngư Dân Bị Hoa Kỳ Giết Hại Khởi Kiện. -- Trump Muốn Xây Lại Phi Trường Quốc Tế Dulles International Airport, Virginia. -- Tổng Thống Lee: Người Dân Hàn Quốc Xứng Đáng Nobel Hòa Bình Vì Ngăn Chặn Thiết Quân Luật. -- Trump Ân Xá Vợ Chồng Dân Biểu Bị Buộc Tội Hối Lộ Ở Texas. -- Sau Hội Đàm Ở Moscow Về Ukraine, Châu Âu Cáo Buộc Putin Giả Vờ Quan Tâm Hòa Bình.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.