Hôm nay,  

Song ngữ: Last day of life: preaching the Dharma to Mom / Ngày Cuối Cho Mẹ

25/08/202315:43:00(Xem: 2947)
blank

Ngày Cuối Cho Mẹ

 

Hạnh Chiếu

 

Thánh sử đi qua cuộc đời của những bậc Thánh tăng để lại những bài kinh bất diệt trong lòng thế gian sanh diệt. Đạo Phật vì thế đã trở thành lẽ sống, thành suối nguồn vi diệu, tái tạo và nuôi dưỡng những mảnh đời, tưởng chừng như không gì có thể cứu rỗi.

 

Có những câu chuyện ta cứ ngỡ đã đi qua mất rồi nhưng thật ra nó vẫn còn đọng lại trong trái tim con người, nấc lên những rúng động ngàn năm. Đó là câu chuyện của vô lượng vô lượng Đức Phật, của Mục-kiền-liên, của Xá-lợi-phất, của tất cả những ai có mẹ có cha, có trái tim biết rụng về nguồn cội thiêng liêng.

 

 Ráng chiều không dám lướt nhanh trên bầu trời Nàlakà, bởi vì ở đây, tất cả như đang dừng lại chờ đợi một bóng hình rất thân. Người trở về. Sẽ ở lại nơi này vĩnh viễn hay tiếp tục ra đi? Không ai dám nghĩ tới. Đoàn Sa-môn cứ lẳng lặng bước theo sau Tôn giả, mặc dù Ngài đã nhiều lần khẩn khoản khước từ. Chẳng ai muốn quay về, chẳng ai không dán mắt vào từng bước chân già cỗi của Tôn giả trên con đường quê. Sanh lão bệnh tử đổ xuống đời người bất dung tình, cho dù đó là bậc Thánh tăng. Vận hết thần lực, Tôn giả cố gắng duy trì mạng căn, về cho kịp tới nhà. Bởi vì ở đó có mẹ già.

 

 Mẹ ngài là một tín đồ Bà-la-môn giáo, rất không thích Đức Phật và Tăng đoàn. Bà tức giận khi Ngài xuất gia theo Phật biết bao nhiêu. Sau đó, cứ mỗi lần nhớ con bà thiết trai cúng dường. Gặp con bà uất ức nguyền rủa. Xa con bà nhớ mong trông đợi. Đó là chuỗi nhân duyên lạ lùng của hai mẹ con Ngài. Cho nên Tôn giả biết rất rõ, ngoài Ngài ra không ai có thể độ mẹ thoát khỏi khổ hình. Nghe tin con trai về, bà ngạc nhiên “Ông con này, sao nay lại về?”. Rồi vẫn như mọi khi, bà vừa càm ràm, vừa tất bật đón Tôn giả và các bậc Thánh tăng.

 

 Tuy nhiên, lần này Xá-lợi-phất đòi mẹ phải dọn phòng cũ, nơi ngày xưa Tôn giả chào đời. Bà cũng thuận theo, trong lòng chẳng nghĩ ngợi chi. Thế là Ngài tĩnh tọa suốt đêm trong phòng, chư thiên lần lượt kéo đến đảnh lễ, ánh sáng chói tỏa, Kàlakà tràn ngập trong biển hào quang, khiến cho mẹ ngài hoảng kinh. Bà tìm đến và chiêm ngưỡng, thấy Tôn giả Xá-lợi-phất an định trong từng hơi thở. Thật khẽ, thật nhẹ, thật khinh an. Bà nhìn mãi không thôi, tâm mắt chẳng rời.

 

Từ trong chánh định, Tôn giả dùng tuệ nhãn xem thấy căn cơ của mẹ đã thuần thục. Thế là Ngài xuất định, vì mẹ thuyết pháp. Nghe xong, bà phát khởi lòng tin chân chánh, quy hướng Thế Tôn, quy hướng Tam bảo, tà kiến chóng dứt, thân an tâm lạc, vào được Sơ quả Tu-đà-hoàn. Ngay khi lão mẫu vừa sanh vào dòng thánh, Tôn giả Xá-lợi-phất lặng lẽ thu thần nhập diệt. Hoành tráng. Diễm lệ.

 

 Tròn đầy. Một sự viên tịch hiếu đạo lưỡng toàn. Thì ra, nơi bậc đại trí tuệ không chỉ có tình mẹ, mà còn hơn cả tình mẹ - tình thương vô nhiễm, vô ưu.

 

 Cả một đời theo Phật thuyết pháp độ sanh, Tôn giả đã vâng lệnh Thế Tôn rống tiếng sư tử, độ vô lượng chúng sanh. Cho tới giây phút cuối cùng, trước khi giã từ cõi mộng, Ngài đã rống lên tiếng rống vang dội nhất, chấn động nhất. Bởi vì ở đó động đến trái tim của mẹ, đang từng phút từng giây, chờ đợi nhịp đập quả tim con, dẫn máu chảy về nguồn. Đại địa chấn động, mây mù ảm đạm, muông thú kêu vang, buồn thương bậc Đại trí tuệ đã rời xa thế gian. Nhưng đó lại là giây phút Tôn giả vui mừng nhất vì đã làm được công việc sau cùng, độ mẹ thoát khỏi trầm luân.

 

 Toàn bộ cuộc đời của Ngài không bỏ sót một hạnh nguyện nào. Vị đệ nhất thượng thủ Thánh đệ tử của Đức Phật, xứng đáng cho đời đời thế hệ Tăng lữ noi theo, độ tận chúng sanh mới vào Niết-bàn, trong đó nhất định có cha và mẹ. Nếu đem cuộc đời của Tôn giả Xá-lợi-phất lồng vào cuộc đời của tôn giả Mục-kiền-liên thì thật là vừa vặn làm sao. Mỗi ngài một sự thị hiện, bổ sung kiện toàn cho nhau một cách khít khao. Một bà mẹ còn tại thế, một bà mẹ đã qua đời, cả hai đều nhờ lòng đại hiếu của con mà vượt qua ách nạn.

 

 Có phải chúng ta cũng là người con Phật? Trong trái tim mình hẳn có đấng song thân? Cho nên bằng mọi cách hãy quay về chăm sóc cha mẹ. Trong tinh thần đạo pháp và hiếu hạnh của người xuất gia. Đừng để quá muộn màng. Có một điều chúng ta cũng chớ quên, đó là muốn kịp quay về với cha mẹ, trước nhất hãy quay về với chính mình. Có những bước chân quên mất đường về. Có những bước chân đã biết đường về mà không chịu về. Cung đường nào chắn ngang? Ma mị nào dẫn lối? Rồi ra, cũng sáu nẻo luân hồi mà thôi.

 

 Hãy như Tôn giả Xá-lợi-phất quay về lo cho mẹ trước khi người qua đời. Hay như Tôn giả Mục-kiền-liên lặn tận đáy sâu của tâm thức tìm mẹ, khi người đã qua đời. Nên nhớ là hai ngài đã chứng Thánh, chúng ta thì chưa. Khác nhau rất xa. Cho nên phải ráng tu trước cái đã. Người tu cần lắm đạo lực. Cha mẹ nhất định sẽ cộng hưởng theo. Ngày cuối cho mẹ, xin chờ tất cả chúng con.

 

Hạnh Chiếu

Thiền Viện Thường Chiếu

 

Nguồn:

https://thuvienhoasen.org/a17935/ngay-cuoi-cho-me

 

.... o ....

 

Last day of life: preaching the Dharma to Mom

 

Author: Hạnh Chiếu

Translated by Nguyên Giác

 

The historical accounts of the lives of the holy monastics have left enduring teachings in the hearts of those living in the realm of birth and death. Since its inception, Buddhism has become a guiding principle for many, serving as a profound source of inspiration and transformation for sentient beings who once believed that there was no escape from suffering.

 

There are stories that we thought would be forgotten after experiencing them, but in reality, they continue to reside in people's hearts, resonating with the echoes of thousands of years. These are the stories of countless Buddhas, including Muggallana and Sariputra, as well as all those who have mothers and fathers and whose hearts know how to turn to the divine source.

  

At that time, the afternoon sun hesitated to swiftly glide across the sky of Nàlakà because everything here appeared to come to a halt, eagerly anticipating the arrival of a very familiar figure. Returnee, would he stay here forever or continue to leave? No one dared to think. The group of monastics quietly followed the Senior Venerable, even though he repeatedly implored them not to. No one wanted to go back; everyone's eyes were fixed on every step of the Senior Venerable on the country road. Birth, old age, sickness, and death fell brutally into the lives of people, even saintly monks. Trying his utmost, the Senior Venerable attempted to preserve his life in order to return home on time. Because his elderly mother was there.

 

The Senior Venerable's mother was a Brahmin believer who strongly disliked the Buddha and the Sangha. She was furious when her son left home to follow the Buddha. Then, every time she missed her son, the old woman performed an offering ceremony. Every time she saw her son again, the old woman was resentful and cursed. But when she was away from her son, she missed him and waited for him to return. That is the strange chain of predestined relationships between the old woman and her son. So the Senior Venerable knew very well that no one but himself could save the old woman from future karmic suffering. When she heard that her son had returned, the old woman was surprised. "Son, why have you returned home?" Then, as always, she grumbled and busily welcomed her son, the Senior Venerable, and other holy monastics.

  

This time, however, Sariputra insisted that his mother tidy up the old room where he had been born. The old woman also agreed without hesitation in her heart. So, while the Senior Venerable meditated all night in his room, heavenly beings came to pay their respects. They illuminated the whole city of Kalakà, filling it with a sea of light and causing the monk's mother to panic. The old woman came and admired Sariputra, noticing his calm demeanor with each breath. The scene around him was gentle, fragile, and peaceful. The old woman kept looking at her son in the sea of light, her eyes never wavering.

 

With deep concentration, the Senior Venerable utilized his wisdom eye to perceive that his mother's faculties had already reached maturity. So the Senior Venerable came out of meditation and began preaching the Dharma to his mother. After hearing the teachings, the old woman developed genuine faith and sought refuge in the Blessed One and the Three Jewels. As a result, her erroneous beliefs ceased, and she experienced a sense of peace in both her body and mind. She also attained the stage of stream-enterer. As soon as the old woman was born into the noble lineage, Sariputra peacefully entered Nirvana. So monumental. So magnificent.

 

Perfection. Complete filial piety before a noble death. It has been found that individuals with profound wisdom not only love their mothers, but they also strive to elevate their mothers to a state of purity, free from suffering.

  

For a lifetime, the Senior Venerable followed the Buddha's footsteps in preaching the Dharma to save sentient beings. He obediently carried out the World Honored One's command to roar like a lion, thus saving countless sentient beings. Until the very last moment, before departing from the realm of dreams, he let out the loudest and most startling roar. Because his voice touched his mother's heart, who anxiously awaited her son's heartbeat and felt the blood flowing back to its origin. The great earthquake shook, the clouds were gloomy, and the animals cried, mourning for the great wisdom who had departed from the world. But that was the moment when the noble monk was happiest because he had taken the final action of saving his mother from Samsara.

  

Throughout his entire life, he never broke a single vow. The first and foremost noble disciple of the Buddha has been worthy of eternal admiration from generations of monks who followed, as he sought to save all sentient beings and lead them to Nirvana, including his own parents. If we were to merge the lives of Venerable Sariputra and Venerable Moggallana, how fitting it would be! Each of them is a manifestation, complementing each other closely. A mother was saved while still alive, and another mother was saved after death, both thanks to the great filial piety of their children, who helped them cross the river of suffering and reach the other shore.

  

Are we also children of Buddha? In our hearts, we must have love for our father and mother. So, by all means, go back to taking care of your parents in the spirit of Dharma and the filial piety of the monastic tradition. Don't let it be too late. One thing we must not forget is that if we want to help our parents in time, we must first save ourselves. There are steps that forget the way home. There are footsteps that know the way back home but refuse to return. Which road is blocked by a barrier? Which Mara leads the wrong way? Just one wrong step will lead to the six realms of Samsara.

  

Do as Venerable Sariputra, who returned to take care of his mother before she died. Or like Venerable Moggallana, who dived to the depths of his mind to find his mother when she had passed away. Remember that both of them have reached the highest level of nobility, while we have not. Very different. So, try to practice diligently first. The practitioners need a lot of powerful cultivation that will resonate and have an impact on our parents. The last day of a practitioner should be spent with his or her mother. Dear Mom, please wait for your children.

 

Hạnh Chiếu

Written at Thiền Viện Thường Chiếu

 

.... o ....




Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Một sinh viên tại Đại học Massachusetts Amherst đã bị bắt vào tối thứ Sáu sau khi bị cáo buộc đã đấm mặt một sinh viên Do Thái trong một cuộc biểu tình ôn hòa trong khuôn viên trường kêu gọi trao trả thường dân bị Hamas bắt làm con tin. Biểu tình do UMass Hillel tổ chức đã kêu gọi “không khí trong khuôn viên trường an toàn cho tất cả sinh viên”.
CALIFORNIA Mới bước vào đầu mùa cúm năm nay, California đã có 5 người chết do cảm cúm, nhưng đối với các viên chức y tế trong và ngoài tiểu bang, đây không phải là loại vi-rút duy nhất đáng báo động. Bị nhiễm vi-rút hợp bào đường hô hấp – hay còn gọi là RSV – vào thời điểm này trong năm là chuyện bất thường. Số ca nhiễm đang gia tăng trên toàn tiểu bang, và cho đến nay đã có 3 người chết do RSV. Các viên chức y tế dự kiến số ca nhiễm RSV sẽ tăng thêm trong những tuần tới.
Bộ Quốc Phòng Nga cho biết, Imperator Alexander III, tàu ngầm hạt nhân chiến lược mới của Nga, đã thử thành công hỏa tiễn đạn đạo xuyên lục địa Bulava, theo Reuters.
Một cảnh sát ở San Jose, California đã bị sa thải sau khi các nhà điều tra nói rằng họ thấy những tin nhắn phân biệt chủng tộc được gửi hồi tháng 6/2023. Mark McNamara, một cảnh sát da trắng, đã sử dụng những lời miệt thị chủng tộc trong các tin nhắn, một trong số đó có nội dung: “Tôi ghét người da đen.”
Khuya nay, rạng sáng mai, đổi giờ: vặn đồng hồ lùi 1 tiếng, tức là bạn có thêm 1 tiếng để ngủ. Hầu hết nước Mỹ sẽ lùi lại 1 tiếng đồng hồ, và bạn trước khi đi ngủ đêm nay (Thứ Bảy) nên vặn lùi giờ để sáng sớm Chủ Nhật có ngay giờ mới.
Trump nổi giận, chửi mắng luật sư, khi biết ngày xét xử. Cựu Tổng Thống Donald Trump đã nổi cơn thịnh nộ với một trong các luật sư của mình khi biết ngày bắt đầu phiên tòa xét xử bằng tiền bịt miệng ở Thành phố New York vào tháng 3/2024 — đã gọi luật sư Todd Blanche là “thằng nhóc fxxx” (“little fucker”) trong một tràng đả kích kéo dài 30 phút. Cơn giận được tiết lộ như một phần trong bài báo dài của tác giả Jonathan Karl trên tờ The Atlantic hôm thứ Năm.
Vào sáng ngày Thứ Hai 30/10/2023, ông Marc Knapper, Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam đã bắt đầu chuyến công du Little Sài Gòn cùng phái đoàn đến viếng thăm Đài Truyền Hình SBTN và tòa soạn Việt Báo tại Garden Grove. Cùng đến thăm tòa soạn Việt Báo cùng ông đại sứ còn có ông Lou Correa, Dân Biểu Liên Bang Địa Hạt 46, là một vị dân cử phục vụ nhiều năm tại vùng Little Saigon Quận Cam. Ông Knapper là một nhà ngoại giao kinh nghiệm, đã trở thành Đại Sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam kể từ Tháng Bảy 2021. Trong buổi thăm viếng, ông Knapper đã dành cho Việt Báo một buổi trò chuyện ngắn liên quan đến nhiều vấn đề khác nhau của mối quan hệ ngoại giao Mỹ-Việt. Khi được hỏi có sự khác biệt nào trong chính sách ngoại giao của Hoa Kỳ đối với Việt Nam giữa chính phủ Biden và người tiền nhiệm hay không, ông cho biết quan hệ ngoại giao Mỹ-Việt hiện nay đang phát triển tốt đẹp, có tính chất kế thừa qua các đời tổng thống, với sự đồng thuận cao từ lưỡng đảng.
Sở Di Trú đã ra mắt công cụ tự phục vụ Thay đổi Địa chỉ (E-COA) mới để giúp công dân nước ngoài cập nhật địa chỉ của họ dễ dàng hơn. Tất cả công dân nước ngoài, kể cả người có thẻ xanh, phải thông báo cho Sở Di Trú về việc thay đổi địa chỉ trong vòng 10 ngày kể từ ngày chuyển đi. Ngoài ra, điều quan trọng là phải thông báo cho Sở Di Trú biết về việc thay đổi địa chỉ, đặc biệt nếu bạn có các hồ sơ đang chờ duyệt xét mà Sở Di Trú có thể cần liên hệ với bạn hoặc gửi thông tin cho bạn - chẳng hạn như Giấy phép Làm việc hoặc Thẻ xanh.
Trong 3 tuần kể từ khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas bùng nổ, các trang mạng xã hội tràn ngập những hình ảnh và câu chuyện về các cuộc tấn công. Điều đáng nói là nhiều cái trong số đó đã được chứng minh là sai sự thật.
Người sử dụng đăng ký tài khoản tại Châu Âu kể từ tháng 11 sẽ phải trả tiền $9.99 mỗi tháng để giữ tài khoản hiện tại mà không cần phải xem quảng cáo. Theo Meta, công ty Mẹ của Facebook, từ tháng 11 năm nay, dịch vụ mới, không gắn quảng cáo (ad-free) này sẽ được tung ra ở các nước EU, Khu vực Kinh tế châu Âu (EEA) và Thuỵ Sĩ nhưng không có ở Anh.
Từ Adidas AG đến Nike Inc, các nhà sản xuất quần áo và giày dép đã chuyển chuỗi cung ứng của họ ra khỏi Trung Quốc do căng thẳng địa chính trị và chi phí sản xuất thấp hơn. Nhưng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu ngày càng bất ổn và nhu cầu tiêu dùng suy yếu, nhiều công ty đã nhận ra rằng việc tìm kiếm các trung tâm sản xuất thay thế cũng đi kèm với những thách thức riêng. Một số thậm chí còn đóng cửa cơ sở sản xuất vừa mới thành lập để quay về Trung Quốc đại lục.
Cách đây không lâu, ngôi sao nhạc pop 29 tuổi Justin Bieber đã phải hủy chuyến lưu diễn quốc tế sau khi một phần khuôn mặt của anh bị liệt do biến chứng của bệnh giời leo (shingles), bệnh lo một loại siêu vi gây ra và được cho là chỉ ảnh hưởng đến người cao niên. Tuy nhiên, thực tế là bất cứ ai cũng có thể mắc bệnh giời leo và có một số bằng chứng cho thấy số trường hợp mắc bệnh ngày càng gia tăng ở người dưới 50 tuổi.
Trưởng Phòng Điều Hợp Quân Bình của Quận Los Angeles đã công bố một chương trình tài trợ nhằm cung cấp 9,8 triệu đô la tài trợ dành cho các nỗ lực của cộng đồng nhằm cải thiện việc phân phối quân bình thực phẩm trong Quận. Quỹ Kế Hoạch Giải Cứu Liên Bang Hoa Kỳ (ARP) sẽ được trao cho các tổ chức phi lợi nhuận và các nhóm đang nỗ lực mở rộng các chương trình đổi mới như nông nghiệp đô thị và thu hồi rác thải từ thực phẩm.
Tập đoàn Nhân sâm Hàn Quốc tại Hoa Kì (KGCUS), nơi sản xuất thương hiệu nhân sâm số một thế giới CheongKwanJang, tự hào giới thiệu thức uống thảo dược có ga HSW kết hợp hồng sâm 6 năm tuổi, tới các khách hàng quan tâm đến sức khỏe tại WaBa Grill, một trong những chuỗi nhà hàng hàng đầu chuyên phục vụ món cơm lành mạnh
Giờ đây, người dân California có thể chuyển sang trồng những loại cây chịu hạn tốt cho sân vườn nhà mình với sự trợ giúp của các nguồn tài chính ngày càng phong phú trên trang web Save Our Water (https://saveourwater.com/)


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.