Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6412)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước136137138139140141142Trang sauTrang cuối

Đầu tiên, chúng ta cần nghĩ đến các khía cạnh xã hội của việc trục xuất hàng loạt. Nó sẽ ảnh hưởng đến xã hội Hoa Kỳ như thế nào? Hơn 1 triệu người Hoa Kỳ đã kết hôn với người không có tình trạng cư trú hợp pháp và một tỷ lệ lớn người nhập cư bất hợp pháp có con là công dân Hoa Kỳ. Nếu Cơ quan thực thi Di trú và Hải quan Hoa kỳ (ICE), Lực lượng Vệ binh Quốc gia và cảnh sát địa phương bắt giữ hàng triệu cha mẹ và đưa họ ra khỏi gia đình họ, điều đó sẽ ảnh hưởng gì đến bầu không khí trong nước? Không phải bầu không khí đó sẽ giống với cuộc đàn áp người Do Thái của Hitler trong Thế chiến thứ hai sao?

Trước đây, nhiều người thường sử dụng thức uống tăng năng lực (energy drinks) khi cần giữ tỉnh táo và tăng cường năng lượng. Nhưng giờ đây, thức uống này đã có một vai trò mới: những người tạo ảnh hưởng (influencers) trong giới tập thể dục và thể hình đang rủ nhau sử dụng các loại nước này để giảm cân.

Đến hẹn lại lên, mùa bầu cử nào cũng vậy, nhiều người kỳ vọng giới trẻ Hoa Kỳ sẽ tích cực hơn, đi bầu đông đủ hơn. Đặc biệt, trong năm nay, Phó Tổng thống Kamala Harris, người vừa chính thức trở thành ứng viên Tổng thống của Đảng Dân Chủ, đang rất được lòng các cử tri trẻ tuổi. Trên TikTok có nhiều đoạn clip và hình ảnh meme (ý tưởng) do các nam nữ thanh niên ủng hộ bà Harris tạo ra và chia sẻ rộng rãi. Trong các clip và meme này có hình ảnh cây dừa với nhiều ẩn ý ám chỉ đến từ “brat” (một từ phổ biến trong giới trẻ, có thể hiểu nôm na là “nhóc”).

Ngày cuối tuần của Lễ Lao Động là một trong những thời điểm đi lại bận rộn nhất trong năm, khi mọi người lái xe đến các điểm đến giải trí lớn để ăn mừng cùng bạn bè và những người thân yêu. Nhưng sự gia tăng trong việc đi lại sẽ đi kèm với việc tăng rác thải trên hệ thống đường cao tốc. Rác thải không chỉ gây mất thẩm mỹ và không tốt cho sức khỏe, mà rác thải trên đường còn có thể tạo ra tình trạng lái xe không an toàn và đe dọa tính mạng con người.

Sky River Casino sẽ mở màn hàng loạt chương trình khuyến mãi hấp dẫn cho Mùa Thu này, mang đến cho khách hàng nhiều cách để thắng lớn và nâng cao trải nghiệm chơi game. Mỗi Chủ Nhật trong Tháng 9, khách hàng có cơ hội giành giải thưởng lên tới $2,000 cùng Chương trình Ghế Nóng Tề tụ, với tổng giải thưởng $100,000! Khách phải chơi máy kéo hoặc bàn bài dùng thẻ Sky River Rewards để có cơ hội ngồi vào ghế nóng.

Pechanga Resort Casino xin vui mừng được thông báo về chương trình đặc biệt trong dịp Tết Trung Thu. Nhân dịp này, quý khách có cơ hội giành được giải thưởng trị giá $250,000 tiền mặt và các lần quay thưởng EasyPlay trong suốt tháng 9. Hai ngày thứ Sáu đặc biệt - ngày 13 và 27 tháng 9 - sẽ là tâm điểm của sự kiện hấp dẫn này. Trong suốt tháng này, chỉ cần kéo máy hoặc chơi bài bàn để nâng cao cơ hội chiến thắng của quý vị. Vào lúc 10:30 tối mỗi đêm quay thưởng, nhiều người chiến thắng sẽ nhận được giải thưởng EasyPlay trị giá $250, $500 và $750. Điểm nổi bật của chương trình đặc biệt này là giải thưởng lớn trị giá $100,000 tiền mặt, đang chờ đợi một người may mắn.

TOKYO – Hôm thứ Năm (29/8), bão Shanshan tấn công vào khu vực tây nam Nhật Bản, làm mất điện nhiều nơi, khiến các nhà máy lớn và sân bay phải đóng cửa, hàng triệu người được lệnh phải di tản, theo Reuters.

LHQ – Hôm thứ Năm (29/8), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết Israel và Hamas đã đồng ý tạm ngừng giao tranh, trong ba ngày khác nhau ở các khu vực khác nhau, tại Gaza để 640,000 trẻ em được chích ngừa bại liệt, theo Reuters.

Vào năm 2023, có tổng cộng 1,970 tội ác thù hận đã được các cơ quan thực thi pháp luật tại California báo cáo; nhưng chỉ có 5 vụ thực sự được đưa ra xét xử.

Báo Nhật Asahi.com ấn bản tiếng Anh hôm 28/8 có bản tin của phóng viên Yuta Torio ghi nhận tình hình gia tăng số người bị bắt vì tội trộm và nhiều tội khác trong giới thực tập sinh Việt Nam. Bản tin ghi rằng các thực tập sinh người Việt chiếm gần một nửa trong số 400.000 thực tập sinh nước ngoài làm việc tại Nhật Bản phần lớn trong các ngành công nghiệp, xây dựng và nông nghiệp.

Trong một buổi vận động tranh cử được tổ chức tại một sân vận động hockey ở ST Cloud, Minnesota của Donald Trump với hơn 8.000 người ủng hộ, bản nhạc nổi tiếng "The Winner Takes It All" nổi lên và hình ảnh của nhóm nhạc ABBA, với một Agnetha Fältskog trẻ trung với phấn mắt xanh nổi bật, và Anni-Frid Lyngstad với mái tóc nâu xoăn, hòa mình vào bài hát trước khi Donald Trump xuất hiện. Đám đông người ủng hộ, hầu hết đều đội những chiếc mũ đỏ, đã cùng nhau đung đưa theo giai điệu và hát theo lời bài hát, tạo nên một khung cảnh đầy phấn khích.

HOA KỲ – Hôm thứ Tư (28/8), Cơ quan Kiểm soát và Phòng bệnh (CDC) cho biết đã có thêm 5 trường hợp tử vong và 14 ca bệnh mới trong đợt bùng phát bệnh listeriosis (ngộ độc thực phẩm) do vi khuẩn Listeria gây ra, chủ yếu là từ các loại thịt nguội bị nhiễm trùng, theo Reuters.

Hôm thứ Tư (28/8), các nhà nghiên cứu của công ty an ninh mạng Mandiant (công ty con của Google Cloud, thuộc Alphabet) phát hiện một nhóm tin tặc Iran đã giả danh công ty tuyển dụng nhân sự để lừa các viên chức an ninh quốc gia tại Iran, Syria và Lebanon vào bẫy gián điệp mạng, theo Reuters.

Không có bằng chứng nào cho thấy gian lận bầu cử sâu rộng ở tiểu bang California. Chưa từng có ứng cử viên tổng thống nào của Đảng Cộng hòa chiến thắng ở tiểu bang này kể từ George H. W. Bush năm 1988. Tổng thống Biden đã giành chiến thắng ở California với gần 30 điểm vào năm 2020.

Hãng hàng không SAS đã chính thức hoàn thành quá trình tái cơ cấu tại cả Hoa Kỳ và Thụy Điển, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử phát triển của mình. Theo thông cáo báo chí được công bố gần đây, SAS mô tả quá trình này là một thành công lớn, giúp hãng hàng không trở nên mạnh mẽ hơn về cả mặt cạnh tranh lẫn tài chính.
Trang đầuTrang trước136137138139140141142Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.