Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6382)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước143144145146147148149Trang sauTrang cuối

Sinh năm 1964, Tim Walz là một cựu chiến binh với 24 năm phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ. Về kinh nghiệm chính trường, ông là một nhà lập pháp và hành pháp thâm niên cấp liên bang và tiểu bang qua sáu nhiệm kỳ là Dân biểu quốc hội liên bang và hiện đang là Thống Đốc nhiệm kỳ thứ nhì của Minnesota. Tốt nghiệp Cao học về lãnh đạo ngành giáo dục, không chỉ Tim Walz mà cả cha và vợ ông đều từng là những nhà giáo dục. Vợ ông là bà Gwen Walz cũng là một nhà giáo dục, từng là một cô giáo văn chương. Họ gặp nhau, lập gia đình trong thời gian cả hai dạy học. Bà cũng là một nhà hoạt động xã hội tích cực và ủng hộ các hoạt động chính trị của ông trong cuộc hôn nhân đã 30 năm. Về tôn giáo, gia đình ông thuộc nhánh Tin Lành Lutheran. Hồ sơ nhân thân này cho thấy ông là một nhân vật yêu nước cấp tiến, có tinh thần và cả một quá trình phụng vụ quốc gia và cộng đồng lâu dài cùng một nền tảng gia đình truyền thống.

Phó Tổng thống Kamala Harris đã chọn Thống đốc Minnesota Tim Walz làm người bạn đồng hành tranh cử, theo nhiều nguồn tin. Sự lựa chọn này đánh dấu bước thăng tiến nhanh chóng nhưng ngắn ngủi của đảng viên Dân chủ vùng Trung Tây này từ một người tương đối vô danh trở thành động lực hàng đầu thúc đẩy các cuộc tấn công của đảng vào Donald Trump và chương trình nghị sự MAGA.

LONDON – Hôm thứ Hai (5/8), Thủ tướng Anh Keir Starmer tuyên bố những kẻ biểu tình bạo lực nhắm vào các cộng đồng Hồi giáo sẽ bị trừng phạt nghiêm khắc theo luật pháp, theo Reuters.

WASHINGTON – Hôm thứ Hai (5/8), ít nhất 5 quân nhân Hoa Kỳ đã bị thương khi một căn cứ quân sự ở Iraq bị tấn công; khu vực Trung Đông đang chuẩn bị đối mặt với những đòn trả đũa từ Iran và các đồng minh sau khi các nhân vật cấp cao của Hamas và Hezbollah bị tiêu diệt vào tuần trước, theo Reuters

Là con của một gia đình Việt Nam tị nạn, Derek Tran xứng đáng đại diện tại Quốc Hội cho cộng đồng gốc Việt ở thủ đô người Việt tị nạn.

Bangladesh: Tổng tư lệnh quân đội Bangladesh cho biết Thủ tướng Sheikh Hasina đã từ chức sau nhiều tuần bất ổn. Phụ tá của bà cho biết bà đã trốn khỏi thủ đô Dhaka bằng trực thăng để sang Ấn Độ. Trong bài phát biểu trước toàn dân, Tướng Waker-Uz-Zaman cũng cho biết một chính phủ lâm thời sẽ được thành lập để điều hành đất nước.

KYIV – Hôm Chủ Nhật (4/8), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết các phi công Ukraine đã bắt đầu sử dụng máy bay chiến đấu F-16 do Hoa Kỳ sản xuất cho các hoạt động quân sự, theo Reuters.

HOA KỲ – Hôm Chủ Nhật (4/8), Trung Tâm Báo Bão Quốc Gia (National Hurricane Center, NHC) dự báo Bão nhiệt đới Debby (tropical storm) sẽ mạnh lên thành siêu bão (hurricane) trước khi đổ bộ vào khu vực Big Bend thuộc Vịnh Florida vào trưa thứ Hai, theo Reuters.

Thỉnh thoảng chúng ta nghe rằng bạn này tu theo Thiền Chỉ, và rồi nghe rằng bạn kia tu theo Thiền Quán. Và rồi có bạn nói như dường hai pháp này dị biệt nhau, khi bạn này nói rằng Thiền Chỉ là cách vào Tứ Thiền, trong khi Thiền Quán là theo Tứ Niệm Xứ. Bất chợt, có bạn chợt nhớ lời khuyên quân bình từ Trần Thánh Tông rằng “Dụng của chân tâm, tỉnh tỉnh lặng lặng” và từ Vĩnh Gia Huyền Giác rằng “Tỉnh tỉnh lặng lặng phải…” Bài này sẽ ghi lời Đức Phật dạy rằng quân bình là ưu thắng nhất.

Nói tới đây tác giả xin được minh xác là hoàn toàn chúng tôi không dám phê bình hay chỉ trích bất cứ hành động nào của 3 nhân vật chính trong câu chuyện này đã gây ra: Ai là người đáng trách nhất? Ai là người đang thương nhất? Và ai là người khởi sự gây ra trọng tội làm phá vỡ hạnh phúc gia đình của người khác? Mục đích duy nhất của chúng tôi mỗi khi viết một đề tài nào về Pháp Luật Hoa Kỳ Thực Dụng, là chúng tôi chỉ muốn nêu lên vấn đề pháp lý nếu nội vụ phải đưa ra xét xử bởi tòa án Hoa Kỳ

Thứ Hai sẽ là mưa bom... Cuộc tấn công trả đũa của Iran vào Israel sau vụ ám sát nhà lãnh đạo chính trị Hamas Ismail Haniyeh có thể diễn ra sớm nhất là vào thứ Hai, theo các nguồn tin cho biết với Axios. Tướng Hoa Kỳ Michael E. Kurilla, người đứng đầu Bộ Tư lệnh Trung ương, đã đến Trung Đông hôm thứ Bảy khi các hoạt động chuẩn bị đang được tiến hành cho một cuộc tấn công tiềm tàng của Iran vào Israel

"Dòng Đời", tác phẩm thứ sáu của nhà văn Lê Lạc Giao, lấy cảm hứng từ sự tuôn chảy của một dòng sông để phác họa nhiều dòng chảy khác sâu kín, phức tạp, đa chiều trong nội tâm của Hiểu, nhân vật chính trong tiểu thuyết. Hiểu lạc trôi theo vận nước, bước qua những tàn tích của lịch sử, qua những bóng ma quá khứ, những khoảnh khắc cô đơn tuyệt vọng để tìm lại bản thân, hội nhập, đối diện với những thử thách mới trong hiện tại và tương lai.

Tập Cận Bình: Tôi sẵn sàng cùng đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm dẫn dắt xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Trung-Việt ngày càng thực chất và đi vào chiều sâu

Nền kinh tế thị trường là một hệ thống kinh tế trong đó các quyết định sản xuất, giá cả hàng hóa và dịch vụ được định hướng chủ yếu bởi sự tương tác tự do giữa người tiêu dùng và doanh nghiệp, nghĩa là dựa trên quy luật cung cầu, chứ không phải chính sách của chính quyền trung ương, được phép xác định những gì có sẵn và ở mức giá nào. Tuy nhiên nền kinh tế Việt Nam bị thao túng bởi các nhóm lợi ích gồm sự cấu kết giữa quan chức chính quyền và doanh nghiệp sân sau nhằm trục lợi. Chủ trương kinh tế thị trường với định hướng xã hội chủ nghĩa và những vụ án kinh doanh bất chính và tham nhũng hiện nay tố cáo kinh tế Việt Nam không phải là kinh tế thị trường.

PHÂN ƯU Nhận được tin buồn Người bạn đời của nhà văn Võ Phiến Bà Võ Thị Viễn Phố Pháp danh Nhật Trân Đã mệnh chung ngày 24 tháng 7 năm 2024 (nhằm ngày 19 tháng 6 năm Giáp Thìn) Hưởng thọ 94 tuổi. Chúng tôi xin chân thành phân ưu với tang quyến. Thành kính nguyện cầu Chư Phật mười phương sớm đưa hương linh Phật tử Nhật Trân Võ Thị Viễn Phố đoàn tụ cùng Phật tử Nhật Trí Đoàn Thế Nhơn trên non Tiên cảnh Phật.
Trang đầuTrang trước143144145146147148149Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.