Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6127)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước226227228229230231232Trang sauTrang cuối

Giải Nobel Hóa học năm 2023 đã được trao cho 3 nhà khoa học đã nỗ lực khám phá và phát triển các chấm lượng tử (quantum dots), được sử dụng trong đèn LED và màn hình TV, cũng như cho các bác sĩ phẫu thuật khi loại bỏ mô ung thư. Moungi Bawendi, Louis Brus và Alexei Ekimov được ủy ban Nobel về hóa học ca ngợi là “những người tiên phong trong việc khám phá thế giới nano” khi công bố giải thưởng ở thủ đô Stockholm của Thụy Điển hôm thứ Tư. Johan Aqvist, chủ tịch ủy ban cho biết: “Trong một thời gian dài, không ai nghĩ rằng bạn có thể thực sự tạo ra được những hạt nhỏ như vậy. Nhưng những người đoạt giải năm nay đã thành công.”

Hunter Biden, con trai của Tổng thống Joe Biden, đã không nhận tội đối với cáo buộc nói dối về tình hình sử dụng ma túy của mình khi mua một khẩu súng ngắn. Đây là vụ truy tố hình sự đầu tiên đối với con của một đương kim tổng thống Hoa Kỳ. Vào tháng trước, Hunter Biden, 53 tuổi, đã bị cáo buộc ba tội danh liên quan đến việc khai man để mua một khẩu súng ngắn Colt Cobra vào năm 2018 và sở hữu súng bất hợp pháp vì có sử dụng ma túy. Phiên tòa kéo dài 25 phút tại tòa án liên bang Wilmington, Delaware. Thẩm phán Christopher Burke đặt ra các điều kiện để Hunter Biden được tại ngoại trong khi chờ xét xử, bao gồm việc phải có viên chức quản chế nếu muốn ra khỏi địa phương, không được phép sử dụng ma túy và rượu bất hợp pháp và cũng không được đi xin việc làm. Thẩm phán Burke cho biết Hunter Biden đã được xét nghiệm ma túy nhiều lần và đều có kết quả âm tính.

Một số dân cử Đảng Cộng Hòa tại Hạ viện Hoa Kỳ đã lật đổ Chủ tịch Đảng Cộng Hòa Kevin McCarthy; lục đục nội bộ trong đảng khiến Quốc Hội càng thêm hỗn loạn sau khi vừa mới hòa hoãn được nguy cơ đóng cửa chính phủ. Kết quả cuộc bỏ phiếu có tỷ lệ 216-210, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hạ Viện loại bỏ người lãnh đạo của mình, với 8 dân cử Đảng Cộng Hòa bỏ phiếu và 208 dân cử Đảng Dân Chủ bỏ phiếu thống nhất loại bỏ McCarthy. McCarthy nói với các phóng viên rằng ông sẽ không tham gia tranh cử chủ tịch Hạ Viện nữa.

Bao thu rồi, bước chân đã dẫn đi đâu, đến đâu, hay vẫn loanh quanh lẩn quẩn nơi ao tù nước đọng? Phương trời siêu tuyệt ngày đêm sáng ngời với hai vầng nhật-nguyệt, không ngừng dọi con đường sỏi đá lô nhô. Lối mòn ai người đi trước, không dẫm theo đó mà đi. Loay hoay một đời, trán nhăn tóc bạc, cuối cùng vẫn dậm chân tại chỗ.

Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển công bố hôm thứ Ba rằng Giải Nobel Vật lý năm 2023 được chia cho ba người đoạt giải vì công trình tiên phong của họ trong việc phát triển “các công cụ mới để khám phá thế giới điện tử bên trong nguyên tử và phân tử”.

Theo trang CNN, hơn một trăm con cá heo được phát hiện đã chết ở Amazon, Brazil trong tình hình hạn hán và nhiệt độ nước cao kỷ lục, có nơi nước nóng hơn 102 độ F. Theo Viện Mamirauá Institute, một cơ sở nghiên cứu được Bộ Khoa Học Brazil tài trợ, xác những con cá heo đều được tìm thấy ở Hồ Tefé trong 7 ngày qua. Viện cho biết số lượng cá heo chết cao như vậy là bất thường và nguyên nhân có thể là do nhiệt độ hồ cao kỷ lục và đợt hạn hán lịch sử ở Amazon. Tin tức này làm tăng thêm mối lo ngại của các khoa học gia khí hậu về những tác động của con người và tình trạng hạn hán khắc nghiệt đang xảy ra trong khu vực.

NEW YORK, Donald Trump đã công kích Bộ trưởng Tư Pháp New York và thẩm phán trong phiên tòa xét xử cáo buộc gian lận bắt đầu hôm thứ Hai, theo Reuters.

Cuộc Chiến Tranh Lạnh mới đang diễn ra do cuộc chiến Ukraine mà Hoa Kỳ cho là cơ hội bằng vàng để làm suy yếu Nga. Sự trỗi dậy quá mạnh của Trung Quốc khiến Hoa Kỳ dùng sức mạnh kinh tế của mình gom cả Âu Châu, Úc Đại Lợi, Nhật Bản, Nam Triều Tiên thành một NATO Toàn Cầu để kiềm hoãn Hoa Lục mà tại Đông Nam Á, Việt Nam là trọng điểm chiến lược...

Phát biểu ở Iowa về xe điện, Trump tuyên bố rằng ông thà bị điện giật còn hơn bị cá mập ăn thịt nếu bị đắm tàu do động cơ thuyền điện gây ra – rõ ràng khiến khán giả, phần lớn là các bà mẹ, hoang mang.

Nếu cảm thấy mình ngủ không đủ giấc, quý vị không đơn độc! Có ít nhất một phần ba người trưởng thành không ngủ đủ thời gian được khuyến nghị, và phụ nữ gặp nhiều vấn đề về giấc ngủ hơn so với nam giới. Giấc ngủ có tầm quan trọng không nhỏ, bởi vì thiếu ngủ không chỉ liên quan đến các bệnh tim mạch, béo phì, tiểu đường type 2 và trầm cảm mà còn ảnh hưởng đến khả năng học tập và làm việc. Một nghiên cứu gần đây được công bố trên Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) cho thấy những sinh viên không ngủ đủ giấc thường có điểm trung bình thấp hơn và kết quả học tập giảm sút. Không chỉ sinh viên, khả năng tập trung làm việc cũng bị ảnh hưởng tương tự.

Dân cử Đảng Dân Chủ Dianne Feinstein, TNS 90 tuổi của California, đã tạ thế vào ngày 28 tháng 9 năm 2023.

Tổng thống Joe Biden đã thúc ép các dân cử Đảng Cộng Hòa trong Quốc Hội ủng hộ dự luật tiếp tục cung cấp viện trợ cho Ukraine, nói rằng ông “phát ốm và mệt mỏi” trước tình hình chính trị khiến cho chính phủ suýt phải đóng cửa, theo Reuters.

Trên những dãy núi hùng vĩ, mỗi ngày hàng trăm con khỉ xuống chùa Linh Ứng, xã Vĩnh An, Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) xin đồ ăn khiến nhiều du khách thích thú. Trong suốt 15 năm qua, ngôi chùa Linh Ứng đã trở thành nơi cưu mang hàng trăm con khỉ sống nơi vách đá. Bởi mỗi ngày mới bắt đầu, đàn khỉ được Đại đức Thích Tĩnh Hải trụ trì chùa Linh Ứng mang ngô ra chiêu đãi. Những năm gần đây, khi các dãy núi đá vôi được cấp phép khai thác cũng là lúc bầy khỉ đến gần với chùa Linh Ứng hơn với lý do nơi sinh sống bị hẹp lại, cộng với tiếng nổ mìn ngày 2 đến 3 lần nên đàn khỉ sợ tìm về chùa để trú ngụ, sinh tồn. Tôi chứng kiến cảnh hàng chục con chạy tán loạn mỗi khi có tiếng nổ mìn, nhìn cảnh tượng ấy nhiều người đến chùa không khỏi thương xót. Đặc biệt có lúc một con khỉ vừa qua đời giữa sân chùa thì nhiều con khác đã đưa đi chôn cất, nhìn cảnh ấy tôi không khỏi rớt nước mắt.

Nức lòng vạch cỏ rong tìm Non xa nước rộng đường chim mịt mù Sức cùng dạ mỏi tìm mô Rừng phong bóng ngả nghe hồ ve ngâm

một công ty Mỹ bị phạt vì hối lộ cán bộ VN. Một công ty sản xuất hóa chất có trụ sở tại Charlotte đã đồng ý trả hơn 218 triệu USD tiền phạt sau các cuộc điều tra liên bang cho thấy công ty này đã nhiều năm hối lộ các quan chức chính phủ nước ngoài để đổi lấy hoạt động kinh doanh, theo một thông cáo của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cho biết. .
Trang đầuTrang trước226227228229230231232Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.