Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6261)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước255256257258259260261Trang sauTrang cuối

Khi nói về chính trị, Hoa Kỳ đang ngày càng phân cực. Nhưng khi nói về sống lâu và khỏe mạnh, thì đó là điều mà ai ai cũng muốn. Ở Hoa Kỳ, ngày càng có nhiều người chuyển nơi sinh sống từ các bang xanh (blue state: nghiêng về Đảng Dân Chủ) sang các bang đỏ (red state: nghiêng về Đảng Cộng Hòa). Sự thay đổi này có nhiều tác động, và một trong số đó là họ đang chuyển đến những nơi có tuổi thọ trung bình thấp hơn.

Bảng xếp hạng các chỉ số về điều kiện sống mới nhất của EIU cho thấy, điều kiện sống ở các thành phố trên khắp thế giới đã phục hồi hoàn toàn sau khoảng thời gian chật vật do đại dịch COVID-19 gây ra. Dữ liệu của EIU đánh giá điều kiện sống ở 173 thành phố theo 5 mục: sự ổn định, chăm sóc sức khỏe, văn hóa và môi trường, giáo dục và cơ sở hạ tầng. Các thành phố ở khu vực Châu Á-Thái Bình Dương phục hồi mạnh mẽ nhất. Chỉ số cũng cho thấy cuộc sống ở các thành phố đã phần nào tốt hơn so với bất kỳ thời điểm nào trong 15 năm qua

Từ đầu năm 2023, hành khách của các hãng hàng không Hoa Kỳ phải đối mặt với tỷ lệ trễ máy bay cao nhất kể từ năm 2014. Tình hình bay trễ nghiêm trọng xảy ra ngay sau tháng 12 năm 2022, khi Southwest Airlines trải qua một cuộc khủng hoảng kinh hoàng, hủy 71% số chuyến bay. Đáp lại, vào ngày 8 tháng 5 năm 2023, chính quyền Biden đã đề xuất các quy định mới, yêu cầu các hãng hàng không phải bồi thường cho những hành khách có chuyến bay bị hủy hoặc bị hoãn đáng kể vì các nguyên nhân không phải loại bất khả kháng (chẳng hạn như thời tiết xấu). Theo quy định mới, các hãng hàng không sẽ phải cung cấp chi phí ăn uống, chỗ ngủ nghỉ và cả phương tiện đưa đón hành khách.

NANTERRE – Các thành phố lớn của Pháp đã trải qua đêm bạo loạn thứ ba kể từ sau vụ cảnh sát bắn chết một thiếu niên gốc Algeria và Moroccan; Tổng thống Emmanuel Macron đã đấu tranh để ngăn chặn tình trạng bất ổn gia tăng, theo tin Reuters.

Như đã được dự đoán từ nhiều tháng qua, hôm nay, tòa tối cao pháp viện đã phán quyết loại bỏ việc sử dụng chủng tộc như một yếu tố trong quá trình tuyển sinh đại học, phá bỏ tiền lệ hàng thập kỷ trong đời sống người Mỹ và giáng một đòn quyết tử vào cuộc tranh đấu dành sự đa dạng cho sinh viên trong các trường đại học. Các thẩm phán bảo thủ kết luận rằng các chính sách tuyển sinh tại Đại học Harvard và Đại học Bắc Carolina đã vi phạm điều khoản bảo vệ bình đẳng của hiến pháp Hoa Kỳ. Phán quyết này nghiêm cấm việc sử dụng chính sách Đặc Quyền Hỗ Trợ Thiểu Số (Affirmative Action) ở Hoa Kỳ, từng đóng vai trò quan trọng hằng thập kỷ nhằm mục đích tăng số lượng sinh viên Da đen, gốc Tây Ban Nha và các nhóm thiểu số khác tại các trường cao đẳng và đại học của Hoa Kỳ, từng giúp ích cho rất nhiều sinh viên Việt Nam vào những năm cộng đồng người Việt chân ướt chân ráo đến Hoa Kỳ.

The six marvelous Dharma gates, known in Chinese [and Vietnamese] as "Lục diệu pháp môn," refer to the six methods of meditation practice that assist us in entering the doorway of calm abiding and wisdom to go on the path to liberation or Nirvana…./…. Sáu pháp môn mầu nhiệm, Hán gọi là Lục diệu pháp môn. Nghĩa sáu phương pháp thực tập thiền quán, giúp ta đi vào cửa ngõ của định và tuệ, cửa ngõ giải thoát hay Niết bàn.

Du lịch trong kỳ nghỉ lễ 4 tháng 7 đang tới dự kiến sẽ đạt kỷ lục trong khi nhu cầu cao và các vấn đề khác có thể làm gián đoạn du lịch hàng không. Câu lạc bộ du lịch AAA cho biết họ dự kiến có hơn 50 triệu người ở Hoa Kỳ đi du lịch tầm xa hơn 50 dặm trong kỳ nghỉ sắp tới, rơi vào ngày thứ Ba 4/7 năm nay. Điều đó sẽ là kỷ lục

PARIS – Ở khu vực ngoại ô Nanterre của Paris hôm Thứ Tư, người biểu tình bắn pháo hoa vào cảnh sát và đốt cháy xe cộ; đây là đêm bất ổn thứ hai sau vụ cảnh sát bắn chết một cậu thiếu niên 17 tuổi được cho là đã phạm lỗi khi tham gia giao thông, theo tin Reuters.

OTTAWA – Lực Lượng Biên Phòng Hoa Kỳ (U.S. Coast Guard) cho biết, các mảnh vỡ từ chiếc tàu lặn bị nổ tung khi đang trên đường thám hiểm mộ phần Titanic, cùng với những phần xác được cho là của các nạn nhân, đã được đưa vào bờ để khám nghiệm, theo tin Reuters.

Tuổi Trẻ & Thanh Niên sa đọa tới cỡ đó lận sao? Cái được mệnh danh là những “nhà báo cách mạng”, hiện nay, chả lẽ chỉ rặt là một phường vô lại?

Làng báo CSVN được lệnh phải tăng cường bảo vệ nền tảng tư tưởng Đảng, ưu tiên Chủ nghĩa Mác-Lênin-Tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối lãnh đạo của Đảng. Nội dung này đã được Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng đưa ra tại Hội nghị kỷ niệm 98 năm ngày được gọi lả “Báo chi cách mạng Việt Nam” (21/06/1925-21/6/2023)...

Dấu hiệu kinh tế tăng tốc: xin mua nhà tăng. Các đơn xin đăng bộ mua nhà tại Hoa Kỳ đã tăng 3% theo báo cáo hôm thứ Tư từ Khảo sát Weekly Mortgage Applications Survey của Hiệp hội Ngân hàng Mortgage Bankers Association (MBA) cho tuần kết thúc vào ngày 23/6. Trong tuần trước, các đơn nộp đã tăng 0,5%.

WASHINGTON – Tối Cao Pháp Viện (TCPV) Hoa Kỳ đã đưa ra một số phán quyết quan trọng trong nhiệm kỳ hiện tại, bắt đầu từ tháng 10 năm ngoái, và dự kiến sẽ giải quyết những vụ còn lại vào cuối tháng 6, bao gồm các tranh chấp liên quan đến các hoạt động tuyển sinh đại học có tính phân biệt chủng tộc, kế hoạch xóa nợ sinh viên của Tổng thống Joe Biden và quyền LGBT.

Có một bức ảnh kỳ dị tại đại hội thượng đỉnh lần này, vì tuy là quốc gia nhà tổ chức G7 về chủ đề nữ quyền, đại diện được cử đến của Nhật Bản lại là một đấng mày râu, Masanobu Ogura—ông cũng là người đàn ông duy nhất trong cuộc họp này, chụp ảnh chung với 6 phụ nữ từ 6 quốc gia khác.

1) QUESTION: First and foremost, what should a Buddhist believer comprehend and do?.../… 1) HỎI: Một tín đồ Phật giáo trước hết phải hiểu và phải làm những gì?
Trang đầuTrang trước255256257258259260261Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.