Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6599)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước825826827828829830831Trang sauTrang cuối

“Chúng tôi đã thực hiện bước đi đặc biệt này bởi vì chúng tôi tin rằng chính sách và suy nghĩ kỳ thị chủng tộc của Wilson khiến ông ấy trở thành cái tên không phù hợp cho một trường học mà các học giả, sinh viên và cựu sinh viên phải kiên quyết chống lại tai họa kỳ thị chủng tộc dưới mọi hình thức,” theo bản tuyên bố cho biết. Wilson là tổng thống thứ 28 của Hoa Kỳ tại chức từ năm 1913 tới 1921. Ông ấy trước đó đã là chủ tịch của Đại Học Princeton và thống đốc New Jersey.

Công Cổ Phần Công Nghệ Sao Bắc Đẩu tại Việt Nam đã bị Ngân Hàng Thế Giới trừng phạt bằng cách cấm vận 7 năm vì lừa đảo và gian lận trong 2 dự tại VN mà Ngân Hàng Thế Giới tài trợ, theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm 26 tháng 6 năm 2020.

Chính phủ Liên bang Đức buộc 67.000 khách du lịch đã được đưa về từ nước ngoài vì đại dịch corona phải trả cho các chuyến bay từ 200 đến 1000 euro. Điều này nhằm chi trả 40% tổng chi phí cho chiến dịch duy nhất trong lịch sử là 94 triệu euro. Việc chia sẻ chi phí bị mắc kẹt thì theo thứ bậc: Đối với các chuyến bay từ Quần đảo Canary và Bắc Phi, phải trả 200 euro, cho miền nam châu Phi và Karibik, phải trả 500 euro, những người trở về từ Nam Mỹ và châu Á phải trả 600 euro, và bất cứ ai được đưa về từ New Zealand và Úc nhận hóa đơn 1000 euro.

Vào đầu tháng 6, 2020, các đài truyền thông đều đăng tin kho báu của Forrest Fenn đã được tìm thấy ở rặng núi Rocky Mountains. ông Fenn, là một nhà sưu tập đồ cổ và nghệ thuật, 87 tuổi, nổi tiếng, mới đây tuyên bố cái kho báu mà ông cố tình chôn nó cách đây 10 năm, đã có người tìm ra. Người thợ săn bảo vật ấy đã dấu tên và gởi cho ông Fenn một tấm ảnh trong lá thư từ miền Đông Hoa Kỳ, chứng minh ông ta đã tìm được chiếc rương ấy. Điều ông loan báo cùng giới truyền thông không có một bằng cớ nào trưng ra, không biết có minh chứng được sự thật không, nhưng nó thật sự đã chấm dứt một cuộc săn lùng bảo vật kéo dài trong nhiều năm.

Trong khi đó tại Hoa Kỳ, Texas và Florida đang ngưng việc mở cửa trở lại khi số trường hợp mắc vi khuẩn coronas trên cả nước đạt con số kỷ lục. Hơn 30 tiểu bang đang chiến đấu với số lượng ngày càng tăng và Mỹ đang tính trung bình nhiều trường hợp mới hàng ngày hơn bao giờ hết. Nhưng Phó Tổng Thống Mike Pence cho biết hôm Thứ Sáu “tất cả chúng ta đã thấy những tin tức đáng khích lệ khi chúng ta mở lại nước Mỹ.” Ít nhất 9 tiểu bang đã tuyên bố họ sẽ không tiến thêm tới giai đoạn kế tiếp của việc tái mở cửa. Đó là những tiểu bang Arizona, Arkansas, Delaware, Idaho, Louisiana, Maine, Nevada, New Mexico và North Carolina. Thống Đốc Tiểu Bang Texas Greg Abbott đã ban hành một sắc lệnh hành pháp hôm Thứ Sáu nhằm hạn chế một số doanh nghiệp và dịch vụ nhất định như một phần trong nỗ lực của tiểu bang nhằm “ngăn chặn sự lây lan của Covid-19.”

Vào ngày 25 tháng 6 năm 2020, Học Khu Westminster đã thông qua nghị quyết (5-0) lên án kỳ thị và ủng hộ công bằng cho người da màu khác nhau. Học khu Westminster sẽ bắt đầu dạy về lịch sử của các sắc dân khác nhau ở Mỹ và thực hiện các chương trình để giáo viên và nhân viên tôn trọng những người khác nhau nhiều hơn.

Việt Nam và Phi Luật Tân cảnh báo về sự bất an ngày càng tăng ở Đông Nam Á tại hội nghị thượng đỉnh khu vực vào Thứ Sáu, 26 tháng 6 năm 2020, trong bối cảnh lo ngại rằng Trung Quốc đang đẩy mạnh hoạt động tại Biển Đông đang tranh chấp trong đại dịch vi khuẩn corona, theo Reuters cho biết. Hà Nội và Manila đã công bố các phản đối Trung Quốc vào tháng Tư sau khi Bắc Kinh đơn phương tuyên bố thành lập các khu hành chính mới trên các đảo trong các tuyến đường thủy gặp khó khăn mà Việt Nam và Phi Luật Tân cũng có tuyên bố chủ quyền.

Cục Thống Kê Dân Số đã sẵn sàng để đưa ra thông báo về việc tiếp tục một số hoạt động ngoài hoạt động Cập Nhật/Để Lại Tài Liệu và lấy dấu vân tay nhân viên mới.

Ngoại Trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo cho biết hôm Thứ, 26 tháng 6 năm 2020, rằng Washington đang áp đặt các hạn chế cấp visa đối với các quan chức Trung Quốc chịu trách nhiệm hạn chế các quyền tự do ở Hồng Kông, nhưng ông không nêu ra bất kỳ mục tiêu nào trong số đó, theo Reuters cho biết. Hành động này diễn ra trước cuộc họp kéo dài 3 ngày của quốc hội Trung Quốc từ Chủ Nhật dự kiến sẽ ban hành luật an ninh quốc gia mới cho Hồng Kông đã báo động các chính phủ ngoại quốc và các nhà hoạt động dân chủ. Các hạn chế visa của Hoa Kỳ áp dụng đối với các quan chức Đảng Cộng Sản Trung Quốc hiện tại và trước đây “được tin rằng họ phải chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa trong việc phá hoại quyền tự trị cao cấp của Hồng Kông,” ông Pompeo nói.

Các nhà giám sát ở California đã chấp thuận các quy tắc mới sẽ chứng kiến sự thay đổi lớn từ xe tải và xe van chạy bằng xăng và dầu diesel sang xe tải và xe van chạy bằng điện và nhiên liệu không thải khí độc. Các hướng dẫn đầu tiên của loại này, có hiệu lực vào năm 2024, bao gồm một loạt các loại xe tải, từ các mô hình hạng trung cho đến các “xe lớn” chuyên chở số lượng lớn hàng hóa trên khắp California và khắp cả nước. Các hướng dẫn hiện tại của Ủy Ban Tài Nguyên Không Khí California đã thúc ép các nhà sản xuất thêm xe tải điện và xe tải không thải khí.

Tổng Thống Donald Trump cho biết trên Twitter hôm Thứ Sáu, 26 tháng 6 năm 2020, rằng ông đã ký sắc lệnh hành pháp về bảo vệ các di tích, một hành động mà Tổng Thống đã nhạo báng trong tuần qua, theo CNN cho biết. "Tôi vừa ký một Sắc Lệnh Hành Pháp rất mạnh mẽ bảo vệ các Di Tích, Đài Tưởng Niệm và Tượng Đài Mỹ - và chống lại Bạo Lực Hình Sự gần đây,” theo Tổng thống viết hôm Thứ Sáu. “Bỏ tù lâu dài cho những hành vi vô luật pháp chống lại đất nước vĩ đại của chúng ta!”

New York -- Một chánh án hôm Thứ Năm, 25 tháng 6, đã bác bỏ nỗ lực của em trai của Tổng Thống Trump để ngăn chặn việc xuất bản một cuốn sách nói hết mọi thứ sắp xuất bản của Mary L. Trump, cháu gái của Tổng thống, theo bản tin của CNN Business cho biết. Chánh Án Peter J. Kelly của Tòa Án Thay Thế Quận Queens ở New York, nơi động lực để có được lệnh cấm tạm thời đã được nạp đơn hôm Thứ Ba bởi Robert S. Trump, bác bỏ vụ kiện vì lý do không có quyền tài phán. Ted Boutrous, luật sư về Tu Chính Thứ Nhất nổi tiếng, người đại diện cho Mary Trump, và cũng là người đại diện cho CNN trong quá khứ, tán thành quyết định của tòa án trong một tuyên bố.

Chính quyền tỉnh Quảng Nam tại Việt Nam đã lên tiếng phản đối loạt phim truyền hình Mỹ có tên “Madam Secretary” đang được chiếu trên Netflix khi đề cập đến Hội An đã chú thích là “Phù Lăng – Trung Quốc,” theo bản tin của Đài Á Châu Tự Do (RFA) cho biết hôm Thứ Sáu, 26 tháng 6 năm 2020.

Kêu gọi chính phủ Hoa Kỳ và chính phủ của các quốc gia tự do khác trên Thế Giới buộc nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam phải ngưng tất cả các chính sách và việc đàn áp tôn giáo, mở các cuộc điều tra tại chỗ về những vụ vi phạm tự do tôn giáo trầm trọng đã và đang diễn ra tại Việt Nam, đưa Việt Nam trở lại vào danh sách những “Các Quốc Gia Cần Quan Tâm Đặc Biệt” vì những vi phạm trầm trọng về nhân quyền và tự do tôn giáo, đã và đang diễn ra tại Việt Nam; và áp dụng những biện pháp chế tài về kinh tế và viện trợ, cho đến khi nhà cầm quyền Việt Nam chấm dứt nạn đàn áp tôn giáo và tôn trọng nhân quyền.

Người Pháp gặp nhau, bắt tay, hoặc ôm hun ở má, tay vừa vỗ lưng vài cái nếu thân mật lắm, buông ra, nhìn nhau và hỏi «Mạnh giỏi thế nào?». Người Pháp mang tâm lý sợ sệt, nhứt là sợ chết sau nhiều trận đại dịch, từ dịch Tây-ban-nha giết chết gần phân nửa dân số âu châu. Người Tàu, gặp nhau, chào và hỏi ngay «Ăn cơm chưa?». Ăn cơm rồi là hôm đó sống hạnh phúc vì phần đông người Tàu đói triền miên. Trốn nạn đói, chạy qua Việt nam tỵ nạn, vẫn còn mang nỗi ám ảnh nạn đói. Còn người Việt nam xứ Nam kỳ chào nhau và hỏi thăm «Mần ăn ra sao?». Gốc nghèo khó ở ngoài Bắc, ngoài Trung, đơn thân độc mã, vào Nam sanh sống giữa cảnh trời nước mênh mông, đồng hoang lau sậy, thoát cái nghèo là niềm mong ước từ lúc rời người làng, kẻ nước.
Trang đầuTrang trước825826827828829830831Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.