Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6413)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước867868869870871872873Trang sauTrang cuối

Thống Đốc New York Andrew Cuomo hôm Thứ Năm, 23 tháng 4 nói rằng các kết quả sơ bộ từ một nghiên cứu kháng thể vi khuẩn corona cho thấy tỉ lệ lây nhiễm toàn tiểu bang là 13.9%, có nghĩa là khoảng 2.7 triệu cư dân có thể đã mang bệnh. 3,000 mẫu được thu thập từ 40 chỗ trong 19 quận, theo Cuomo cho biết, và cho thấy tỉ lệ lây lan cao 21.2% tại nhiều nơi như Thành Phố New York. “Có người bị lây bệnh và có người đã phát triển kháng thể để chống lại sự lây nhiễm,” theo ông Cuomo cho biết. “Họ đã bị lây vi khuẩn, họ đã phát triển kháng thể và họ hiện ‘bình phục’.”

Việt Nam bắt đầu nới lỏng lệnh phong tỏa trên toàn quốc hôm Thứ Năm, 23 tháng 4 theo sau chiến dịch ngăn chận sự lây lan mà có ít trường hợp bị truyền nhiễm và không có tử vong trong quốc gia Châu Á mà từ đầu được tin là có nguy cơ lớn nhất từ đại dịch vi khuẩn corona.

Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã ký sắc lệnh hành pháp để tạm thời đỉnh chỉ việc chấp thuận một số thẻ xanh. Sắc lệnh, gồm nhiều miễn trừ, kéo dài 60 ngày và rồi có thể gia hạn, theo ông Trump cho biết. Ông Trump nói rằng sắc lệnh được đặt ra để bảo vệ việc làm của công nhân Mỹ trong nền kinh tế co cụm vì vi khuẩn corona.

Gói tài trợ 484 tỉ đôla gồm thêm 321 tỉ đô la cho Chương Trình Bảo Vệ Lương (PPP) mới được tạo ra, là chương trình cho vay được đặt ra để giúp các cơ sở kinh doanh nhỏ duy trì với các khoản tiền vay được tha thứ trong thời gian khủng hoảng. Chương trình PPP là phổ biến và đã cạn số tiền tài trợ lúc đầu 350 tỉ đôla chỉ trong 2 tuần lễ. Nó là chương trình sẽ cần tài trợ thêm nữa. Các nhà lập pháp Cộng Hòa chỉ trích các nhà Dân Chủ ngâm dự luật – ban đầu là 250 tỉ đôla yêu cầu tài trợ cho PPP.

Theo tạp chí The Economist số phát hành tuần này (April 18 – 24, 2020), bên cạnh Đại học Oxford ở Anh và Viện Nghiên cứu Thuốc chủng ở Đức (Germany’s Federal Institute for Vaccines, đã nhắc tới hôm qua) , nhiều công ty chế tạo dược phẩm ở Mỹ đã cộng tác với các viện nghiên cứu để chế tạo và thử nghiệm thuốc chủng ngừa cho Covid-19. Các hãng ở Mỹ được nhắc tới là Novavax, Johnson & Johnson, và Moderna . Hãng này cộng tác với Viện Quốc gia Nghiên cứu các bệnh Dị ứng và Truyền nhiễm (National Institute of Allergy and Infectious Diseases, NIAID).

Tại San Fernando Valley, California,trong trường trung học, những kẻ quá khích đã tấn công bạo lực một thiếu niên 16 tuổi, buộc tội em ấy đang nhiễm coronavirus chỉ vì em là người Mỹ gốc Á châu. Đây chỉ là một trong hàng loạt sự việc phân biệt chủng tộc liên quan đến cuộc khủng hoảng toàn cầu do đại dịch COVID-19 gây ra. Trước tình hình này, Thượng Nghị Sĩ Tom Umberg đã có lời tuyên bố như sau: Virus COVID-19 không phân biệt đối xử. Nó không phân biệt dựa trên chủng tộc, dân tộc hoặc quốc tịch. Nó tấn công tất cả mọi người. Vì vậy, để chống lại một cuộc tấn công vào tất cả chúng ta, chúng ta phải đoàn kết. Bất kỳ sự chia rẽ xã hội nào mà chúng ta gây ra cho cộng đồng của chúng ta đều gây bất lợi cho sự an toàn và sức mạnh của chúng ta trong thời kỳ khủng hoảng. Nghịch cảnh không được chia rẽ chúng ta, nhất là thời gian này.

Trước khu Thương Xá Phước Lộc Thọ vào lúc 11 giờ trưa Thứ Năm ngày 23 tháng 4 năm 2020, nhóm thiện nguyện Nailing It, Whale Spa, Advane Beauty College, United Way… Đã tổ chức buổi họp báo để giới thiệu một số các nhà hàng Việt Nam đã chuẩn bị khoảng 10,000 phần ăn đặt biệt để tặng các nhân viên y tế bệnh viện, viện dưỡng lão, nhà tạm trú cho người vô gia cư ngoài các phần ăn còn có tặng khẩu trang, găng tay…

Vi-rút Corona ảnh hưởng và trì hoãn thống kê dân số mỗi thập niên và cản trở công việc cần thiết đến từng nhà/ Pilar Marrero (Ethnic Media Services) / Arturo Vargas, giám đốc điều hành cơ quan National Association of Latino Elected Officials (Hiệp Hội Quốc Gia Viên Chức La Tinh NALEO), định nghĩa dịch vi-rút corona là “một ác mộng” đã tác động đến cộng đồng La Tinh làm ngăn trở bao nỗ lực trong kế hoạch thực hiện Thống Kê dân Số 2020. “Chúng tôi xúc tiến với một thông điệp và chiến lược mới, nhưng trong thâm tâm chúng tôi biết không cách nào có được một thống kê đầy đủ nếu không đến từng nhà” ông nói. “Cho tới lúc này, chúng tôi không biết Cục Thống Kê Dân Số có thể ra đường để làm công việc tiếp theo như đã dự định vào tháng Sáu (lúc đầu định vào giữa Tháng Năm.) Tôi nghĩ đến cuối tháng này sẽ có thông báo.” NALEO và những nhóm khác tiếp tục làm việc để “xoay chiều” - chuyển tiếp hàng trăm sự kiện nhân viên đến từng nhà qua phương tiện truyền thông được trả tiền hoặc

Chúng ta chỉ có thể tung hoành trong một ngày thật ngắn ngũi mà thôi. Hãy trân quý ngày hôm nay. Chúng ta sẽ mất tinh thần, sẽ mất hết niềm tự tin cũng như sự can đảm, và cuộc sống chúng ta sẽ chìm đi nếu chúng ta để gánh nặng của ngày hôm qua và của ngày mai chồng chất thêm vào gánh nặng của ngày hôm nay. Không phải những kinh nghiệm của ngày hôm nay làm chúng ta thất vọng, nhưng đó chính là những đắng cay, hối hận, dằn vặt của ngày hôm qua cùng những nỗi lo ngại, ưu tư của ngày mai chưa đến, đã làm u ám vẫn đục ngày hôm nay. Vậy hãy sống trọn vẹn cho ngày hôm nay mà thôi.

Có một sự kiện quốc gia mà nhà lãnh đạo bí ẩn Bắc Hàn, Kim Jong Un, không bao giờ bỏ qua: thăm Lăng Mặt Trời Kumsusan vào ngày 15 tháng 4 để đánh dấu sinh nhật của ông nội, người sáng lập chế độ. Trong lăng, cả ông nội và cha của Kim đều được chôn ở đó. Vì thế khi Kim không xuất hiện trong ngày này tại Bình Nhưỡng, thì nó gây sự suy luận về những nơi ông ấy ở và ngay cả sức khỏe của ông. Những lời đồn như thế lôi cuốn thêm sau khi báo Daily NK, trang mạng có trụ sở tại Hán Thành dựa vào các nguồn tin ẩn danh bên trong Bắc Hàn, tường trình hôm Thứ Hai rằng Kim đang hồi phục từ một cuộc giải phẫu tim được thực hiện hôm 12 tháng 4.

Đảng Cộng sản Việt Nam đã lộ rõ tâm địa chống dân chủ bằng mọi giá để kéo dài độc tài cai trị, làm giầu bất chính trên lưng người dân nhưng lại ngoan ngoãn cúi đầu trước hành động cướp đất, chiếm Biển Đông của Trung Cộng. Những việc này, tuy không mới, nhưng đã bung ra vào lúc đảng ra sức vận động cán bộ, đảng viên, kể cả cựu lãnh đạo và cựu chiến binh đóng góp ý kiến vào các Dự thảo văn kiện đảng XIII để khoe khoang.

Thống Đốc Texas Greg Abbott nói với Fox Business hôm Thứ Tư, 22 tháng 4 rằng tiểu bang của ông sẽ tái mở cửa các công viên và một số cơ sở kinh doanh bán lẻ trong tuần này bởi vì người dân “cần tiếp tục đời sống của họ” trong thời gian đại dịch vi khuẩn corona. “Người dân Texas yêu thích làm việc,” theo Abbott nói với Stuart Varney của Fox Business. “Họ cần tiếp tục cuộc sống của họ, vì thế có tình trạng cấp bách để trở lại làm việc. Chúng tôi sẽ cung cấp lộ trình đó trong cách rất an toàn bảm bảo chúng tôi sẽ mở cửa nhiều cơ sở kinh doanh theo khả năng trong khi cũng vẫn giữ an toàn của người dân của tiểu bang Texas.”

Missouri đang kiện chính quyền Trung Quốc và các tổ chức hàng đầu khác vì vai trò mà họ đóng trong đại dịch vi khuẩn corona và những ảnh hưởng đối với tiểu bang, cáo buộc rằng TQ che dấu thông tin, bịt miệng những người tiết lộ tin và làm rất ít để chận đứng sự lây lan của dịch bệnh, theo Bộ Trưởng Tư Pháp Tiểu Bang Missouri Eric Schmitt tuyên bố hôm Thứ Ba, theo CNN cho hay.

Thay mặt Ban Tổ Chức, xin ngợi khen tất cả các thí sinh đã tham gia cuộc thi, xin chân thành cám ơn quý phụ huynh đã tận tình hướng dẫn con em, quý khán giả đã theo dõi và cổ động, quý giám khảo đã cộng tác đắc lực, quý mạnh thường quân đã bảo trợ, quý ca nhạc sĩ và thiện nguyện viên đã tích cực đóng góp trong chương trình văn nghệ gây quỹ cho các giải thưởng, và quý cơ quan truyền thông đã phổ biến chương trình trong suốt thời gian qua. Đặc biệt cám ơn ca sĩ Bích Vân đã hướng dẫn học trò của VS Studio tham dự cuộc thi thật đông.

Hôm nay xin được bắt đầu bằng hai tin vui: 1).-Ít hôm trước, Bloomberg News đã loan tin các giáo sư tại Đại học Oxford sắp cho thử một loại vaccine có thể dùng để ngừa vi khuẩn Vũ Hán. Tin ấy đã được Bộ trưởng Y tế của Anh quốc xác nhận. Theo tin đài VOA, trong một cuộc họp báo ở London ngày hôm qua, 21/4/2020, Bộ trưởng Y tế Anh Matt Hancock loan báo rằng hai nhóm nghiên cứu Anh đã đạt được những tiến bộ rất đáng kể trong việc chế tạo vaccine chống Covid-19. Một toán sẽ bắt đầu thử nghiệm trên người vào ngày 23/4 (tức ngày mai). Ông Hancock cho biết đó là các nhà nghiên cứu tại Đại học Oxford và Đại học Hoàng gia London (Royal University of London). Nhóm Oxford, cộng tác chặt chẽ với Cơ quan Quản lý Dược và các Sản phẩm Chăm sóc sức khỏe (MHRA), đang chuẩn bị để tiến hành thử nghiệm trên người trong tuần này. Chính phủ Anh đã cấp 25 triệu đô la cho những nỗ lực ấy. Chính phủ cũng sẽ cấp hơn 27 triệu đô la cho Đại học Hoàng gia London để chuẩn bị cho những giai đoạn thử ng
Trang đầuTrang trước867868869870871872873Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.