Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6369)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước871872873874875876877Trang sauTrang cuối

Các bãi biển và công viên tại thành phố Jacksonville thuộc tiểu bang Florida đã mở cửa hôm chiều Thứ Sáu, 17 tháng 4 khi ngày càng có nhiều tiểu bang xem xét việc nới lỏng các hạn chế đặt ra để chống lại đại dịch vi khuẩn corona, theo bản tin của CNN cho biết hôm Thứ Sáu. Đám đông tại Bãi Biển Jacksonville đã reo hò khi các vật cản đã được lấy đi khỏi bãi biển, theo Đài WJXT của CNN cho biết. Các bãi biển sẽ mở cửa từ 6 giờ tới 11 giờ sang và từ 5 giờ tới 8 giờ tối mỗi ngày với một số hạn chế, theo trang mạng của thành phố Jacksonville cho biết. Các hoạt động giải trí như chạy, đạp xe đạp, đi bộ và bơi lội sẽ bị cấm trong thời gian mở cửa lại này, theo trang mạng nói trên cho biết.

Khoảng 80 triệu người được gửi tiền trợ cấp kinh tế trong tuần này – nhưng nếu bạn không nằm trong số đó, thì điều đó không có nghĩa là bạn sẽ không nhận được tiền, theo bản tin của CNN cho biết hôm Thứ Sáu. Bạn là một trong 60 triệu người đang chờ đợi. Khoảng 90% người Mỹ có đủ điều kiện để nhận tiền trợ giúp, mà loại bỏ những người có lương cao, theo phỏng đoán từ Trung Tâm Chính Sách Thuế cho biết.

Hôm nay, 17 tháng 4-2020, sau khi phân tích những dữ liệu do Coronavirus Resource Center tại Đại học Johns Hopkins cung cấp, nhật báo Wall Street Journal phát hiện rằng trong 24 tiếng đồng hồ từ 8 giờ tối ngày Thứ Tư 15/4 tới 8 giờ tối ngày Thứ Năm 16/4, số người Mỹ bị virus Vũ Hán hạ sát là 4,591 người. Con số ấy gần gấp đôi số người bị thiệt mạng hôm trước, 2569. Tuy nhiên, số trường hợp lây nhiễm mới, 31,451, cũng rất gần số lây nhiễm mới hôm trước.

Hôm Thứ Sáu, 17 tháng 4, đại công ty bán lẻ Walmart tuyên bố họ sẽ thuê thêm 50,000 công nhân làm việc tại các tiệm, câu lạc bộ và trung tâm phân phối để đáp ứng nhu cầu gia tang đối với hàng hoá và nhu yếu phẩm gia đình từ khách hàng mua dự trữ trong thời gian đại dịch vi khuẩn corona. Công ty bán lẻ này nói họ đã tới mục tiêu thuê 150,000 công nhân sớm hơn 6 tuần lễ trước hạn kỳ, nhận trung bình 5,000 người mỗi ngày vào lúc hàng triệu người Mỹ mất việc làm vì các lệnh “phải ở trong nhà” bất ngờ từ các chính quyền tiểu bang và địa phương.

45 năm, từ làn sóng người Việt tị nạn đến Mỹ đầu tiên vào năm 1975, đến nay cộng đồng gốc Việt tại Mỹ được xem đã khá ổn định với nhiều thành công cá nhân và trong mỗi gia đình. Trải qua nhiều đời tổng thống, bất luận đảng phái nào, người gốc Việt đã từng bước hội nhập rồi thăng tiến trên đất nước thứ hai của mình. Đọc lại câu chuyện lịch sử để thấy không phải một sớm một chiều hay chỉ riêng với một đời tổng thống nào mới giúp họ tạo dựng nên cuộc sống hiện nay mà đó là cả quá trình trong suốt gần nửa thế kỷ qua.

SACRAMENTO - CA, Chủ tịch Thượng viện lâm thời Toni G.Atkins công bố thành lập một ủy ban đặc biệt về ứng phó khẩn cấp trước đại dịch COVID-19 trên toàn tiểu bang California. Thượng Nghị Sĩ Tom Umberg là một trong các thành viên của Ủy ban quan trọng này.

Theo nhật báo USA Today số ra ngày April 5, 2020, Bác sĩ Jerome Adams, US Surgeon General (Tổng Y sĩ?) của Hoa Kỳ, từng so sánh sự tàn phá của trận đại dịch trên khắp nước Mỹ hiện nay như việc Pearl Harbor bị tấn công năm 1941, như việc Pentagon (Ngũ Giác Đài) và World Trade Center tại New York cùng bị tấn công ngày 11 tháng 9 năm 2001: “This is going to be the hardest and the saddest week of most Americans’ lives … This is going to be our Pearl Harbor moment, our 9/11 moment, only it’s not going to be localized. It’s going to be happening all over the country.”

Văn phòng bác sĩ Quỳnh Kiều vừa gửi tới tòa soạn Việt Báo một thông báo của Hội Bất Vụ Lợi Project Vietnam Foundation, nội dung cho biết sẽ giúp xét nghiệm nhanh cho Covid-19 miễn phí cho cộng đồng người Việt tại quận Cam.

Các viên chức tình báo và an ninh quốc gia Hoa Kỳ nói rằng chính phủ Mỹ đang tìm hiểu khả năng vi khuẩn corona lây lan từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc đúng hơn là từ một ngôi chợ, theo nhiều nguồn tin thân cận với vấn đề này là người cảnh báo hãy còn sớm để đưa ra bất kỳ kết luận nào, theo bản tin của CNN hôm 16 tháng 4 năm 2020 cho biết. Ngoại Trưởng Anh Dominic Raab nói hôm Thứ Năm rằng TQ phải trả lời những câu hỏi hóc búa về cách làm sao vi khuẩn corona đã xảy ra và làm sao nó có thể đã bị ngăn chận.

Ủy Ban Dựng Cờ Chính Nghĩa Quốc Gia đã được phép của Thành Phố Westminster để treo cờ Việt và Mỹ trên các đường phố trong khu Little Saigon để tưởng niệm Tháng Tư Đen lần thứ 45 hai tuần trước ngày 30 tháng 4. Tuy nhiên Ủy Ban đang thiếu khoản $2,500 cho các chi phí mua cờ và thuê mướn công ty gắn cờ.

Trúc Hồ là một nhạc sĩ và một nhà hoạt động truyền thông nổi tiếng trong cộng đồng Người Mỹ Gốc Việt. Những cống hiến không mệt mỏi của ông trong cộng đồng, những việc làm đáng kể của ông cùng với ca nhạc sĩ SBTN có thể được xem như là sự thể hiện toàn hảo của nền văn hóa Việt Nam. Cùng với SBTN, nhạc sĩ Trúc Hồ đã sản xuất DVD âm nhạc “Những Người Lính Bị Bỏ Rơi” để vinh danh những người lính Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, và để tưởng niệm 45 năm Tháng Tư Đen.

Tại trung tâm thành phố Vũ Hán của China, rõ ràng nhiều người đã chết vì virus corona mới hơn so với trước đây: Cơ quan hành chánh của thành phố tuyên bố vào ngày thứ Sáu rằng 1290 trường hợp tử vong đã được ghi nhận thêm. Con số này là kết quả của việc xem xét dữ liệu có sẵn. Điều này tương ứng với mức tăng 50 phần trăm. Kết quả là 3869 người chết riêng ở Vũ Hán và 4632 trên khắp Trung Cộng.

Sau khi tổng thống Donald Trump hăm doạ sẽ cắt bỏ phần đóng góp của Mỹ cho Tổ chức Y tế Thé giới (OMS/WHO) vì cách tổ chức này giải quyết đại dịch Vũ Hán không minh bạch và có ẩn ý, đã gây ra thảm hại khủng khiếp cho cả thế giới như hiện nay, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus, Tổng Giám đốc của Tổ chức Y tế Thế giới (OMS), liền phản ứng mạnh bằng cách khuyến cáo lãnh đạo các quốc gia là “đừng chính trị hoá đại dịch Covid-19 nếu không muốn có nhiều túi đựng xác chết hơn nữa “.

Tôi sống hơi dai, trải dài từ thế kỷ này qua thế kỷ khác nên đã có dịp đưa tiễn khá nhiều vật dụng tân kỳ (máy đánh chữ, máy fax, máy ảnh chụp phim, radio, akai cassette, DVD …) về nơi an nghỉ cuối cùng. Cứ tưởng như thế là tất cả đều đã mồ yên mả đẹp, và sẽ tiêu diêu nơi miền cực lạc nhưng thực tế lại không hẳn thế.

Tính đến nay, 13 tháng 4, đã một tháng kể từ ngày Tổng Thống Trump tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia.Trong phát biểu tại Vườn Hồng của Bạch Ốc, đứng cạnh các nhà lãnh đạo của các đại công ty bán lẻ và thử nghiệm thuốc, TT Trump hứa vận dụng các nguồn lực công và tư để chống vi khuẩn corona, theo trang mạng www.npr.org cho biết hôm 13 tháng 4.“Chúng tôi đã và đang làm việc rất cực trong việc này. Chúng tôi đã có tiến bộ to lớn,” theo Trump cho biết. “Khi bạn so sánh điều chúng tôi đã làm với các khu vực khác trên thế giới, nó thật là tuyệt vời.”Nhưng có rất ít đều hứa hẹn hôm đó đã được thực hiện. Nhóm Điều Tra của NPR đã tìm hiểu sâu vào mỗi tuyên bố được đưa ra từ bục nói ngày đó. Và thay vì một chiến dịch bảo vệ toàn quốc, thu thập mẫu thử nghiệm và thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, nhóm này phát hiện một ít các dự án thí điểm nhỏ và các nỗ lực bị hủy bỏ. Trong một số trường hợp, không có hành động nào được thực hiện cả.
Trang đầuTrang trước871872873874875876877Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.