Hôm nay,  

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu & Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

25/11/202321:05:00(Xem: 6328)

 

LM Hồ Ngọc Cẩn: Tuồng Bảy Mối Tội Đầu

Trương Minh Ký: Tuồng Joseph

 

Phan Tấn Hải

 

 
blankTừ phải: GS Trần Huy Bích, GS Nguyễn Văn Sâm, và nhà văn Trần Ngọc Ánh (phu nhân của GS Sâm).
    

Giáo sư Nguyễn Văn Sâm vừa ấn hành một tác phẩm có nhan đề sách rất dài: “Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký.” Cuốn sách này là tuyển tập 2 vở tuồng được viết trong tinh thần Công Giáo của vùng đất Nam Bộ của thời kỳ cuối thế ký thứ 19 và đầu thế kỷ 20. Đây là ấn bản 2023 do GS Nguyễn  Văn Sâm giới thiệu và chú giải.

 

Chúng ta nói rằng tuyển tập tác phẩm trên là viết trong tinh thần đạo Công Giáo, thực ra vẫn có dị biệt giữa 2 vở tuồng trên. Mỗi vở tuồng vẫn có một giá trị riêng biệt. Một phần, mục đích của Linh mục Hồ Ngọc Cẩn khi soạn ra vở Tuồng Bảy Mối Tội Đầu là khác với ý định văn học của Trương Minh Ký khi soạn vở Tuồng Joseph. Ngay nơi dòng đầu tiên trong phần Tiểu Dẫn của Tuồng Bảy Mối Tội Đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn đã nêu ngay ra thẩm quyền siêu nhiên: “Hẳn như Lời Kinh Thánh dạy, vì ma quỉ ghen ghét, nên sự chết đã vào thế gian: nó đã hỏng mất thiên đàng, nó lại muốn cho loài người đồng sa hỏa ngục.” (trang 51) Do vậy, khi nói là tuồng, nghĩa là một sản phẩm nghệ thuật sân khấu để giải trí, những dòng chữ viết của LM Hồ Ngọc Cẩn có ý tuyên thuyết giáo lý Cơ Đốc hẳn hoi.

 

Phía nhà văn Trương Minh Ký lại khác. Vở Tuồng Joseph của họ Trương chỉ là “lấy sự tích đạo” chứ không phải “tuồng đạo.” Giáo sư Nguyễn Văn Sâm giải thích nơi trang 6 về Trương Minh Ký khi viết Tuồng Joseph: “Lấy tích từ sách truyện nầy kia hay từ đạo Phật, đạo Chúa, đạo Nho là chuyện bình thường. Cũng như ta nói Hàn Mặc Tử là tác giả chịu ảnh hưởng từ đạo Thiên Chúa chứ không nói đó là nhà văn Công Giáo…”

  blank              GS Nguyễn Văn Sâm ký tên lên sách.

Chúng ta có thể thấy văn phong dị biệt giữa Tuồng Bảy Mối Tội Đầu của LM Hồ Ngọc Cẩn và Tuồng Joseph – 1887 của Trương Minh Ký. Khởi đầu Tuồng Joseph của Trương Minh Ký là những lời nói thơ mộng của Joseph, nơi trang 8:

 

Phong điền võ thuận

Quốc thới dân an.

Trong vẻo nước sông vàng,

Lặng trang trời biển đỏ.

Joseph là tên mỗ,

Quê quán ở Chanaan.

Như tôi: Thung dung rèn tới bực tài năng,

Kềm thúc luyện theo đàng nhơn đức,

Thỉ chung một mực

Trung hiếu hai đàng.

Hà! Nghĩ cha già mừng được còn an.

Nhớ mẹ yếu thảm thương sớm mất.

Chừ cũng đà khuya rồi phải vào ma nghỉ…(hết trích)

 

Đọc những dòng thơ tự sự đầu vở tuồng, chúng ta không thấy chất đạo Công Giáo, trong khi nếu nói về hình ảnh thì duy có chữ “Chanaan” là một vùng đất Trung Đông, có tên trong Kinh Thánh. Nhưng nghĩ kỹ, chỉ qua những lời nói mở đầu này, có thể suy đoán là tác giả viết trong bầu không khí Nho giáo, khi nghĩ tới nhờ ơn đức của vua nên mới có “phong điền võ thuận, quốc thới dân an.”

 blank                        Bìa sách.

Trong khi đó, ngay trang đầu của Tuổng Bảy Mối Tội Đầu, linh mục Hồ Ngọc Cẩn đưa ngay văn phong nhà thờ Ky tô vào từ dòng đầu, với nhân vật nói mở đầu cho tuồng là Thiên Thần:

 

Bạch: Trung thần hưởng phước tại thiên đình

Ngụy quỉ lưu giam chốn địa hình

Lương thiện hà giao nhơn bất nghĩa,

Thanh liêm khỉ mộ chúng khuy tình.

Nói: Hỉ hoan nơi cõi thọ

Nhàn lạc chống quang vinh.

Hằng chầu chực Chúa chí linh.

Cùng giữ gìn người dương thế

Tính linh thiêng phụng quyền Thượng đế…(hết trích)

 

Nghĩa là, ngay dòng đầu, LM Hồ Ngọc Cẩn nói tới thiên đình (cõi trời), nói tới địa ngục (có quỉ, có lưu giam chốn địa hình), lại nói rằng “chầu chực Chúa chí linh” và rồi “phụng quyền Thượng đế.” Đó là những khái niệm của thiện thắng ác, của những người Ky tô hữu phụng quyền Thượng đế. Như thế, hoàn toàn mất hẳn tính nhà Nho trong những lời nói đầu vào tuồng, mà chỉ là văn phong Kinh Thánh Cơ Đốc.

 

Tuyển tập được Giáo sư Nguyễn Văn Sâm phát hành từ tuần qua trong vòng các thân hữu, và trong giới học giả thân quen. Trong đó, Giáo sư Trần Huy Bích đã theo sát để hỗ trợ, vì GS Nguyễn Văn Sâm vừa rời bệnh viện sau một kỳ nằm bệnh viện nhiều tuần lễ.

 

Hai vở tuồng trong tuyển tập có nhiều giá trị về văn học sử đối với những người nghiên cứu về thời kỳ đầu của văn học Công Giáo Nam Bộ, và đồng thời cũng có giá trị đặc biệt với những người nghiên cứu về tiến trình sơ kỳ của công cuộc hình thành chữ quốc ngữ tại Việt Nam.

 

Các độc giả quan tâm, có thể liên lạc với tác giả qua:

GS Nguyễn Văn Sâm – Email: [email protected]

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước884885886887888889890Trang sauTrang cuối

Theo số liệu được cung cấp từ WHO, CDC, CCDC…Coronavirus Realtimes Update và dựa trên biểu đồ của trang mạng Newsbreak.com thì số người Mỹ bị nhiễm Covid-19 chỉ thât sự tăng mạnh kể từ ngày 20-3. Đến nay 28-3 chỉ có 9 ngày mà số liệu người Mỹ bị nhiễm Covid-19 đã tăng lên đến mức kỷ lục, 122,458 cas, vượt cả Ý (92,472) và Trung Quốc (81,439).

Hai tuần qua ở nhà suốt, vì trường tôi đóng cửa sớm nhất trong vùng, từ ngày 11/3. Những ngày qua chỉ ra sân khi trời nắng và một lần đi chợ mua thực phẩm.

Chuyên gia dịch bệnh hàng đầu của nước Mỹ tiên đoán hôm Chủ Nhật, 29 tháng 3 rằng Hoa Kỳ cuối cùng sẽ chứng kiến từ 100,000 tới 200,000 người chết vì đại dịch vi khuẩn corona, mà đã lấy mạng 2,000 người Mỹ khi các trường hợp lây lan gia tăng khắp nước, theo CNN cho biết hôm Chủ Nhật.

Chính phủ của Thủ Tướng Anh Boris Johnson được tường thuật là đã giận dữ với việc Trung Cộng giải quyết vụ vi khuẩn corona, với các viên chức Anh được trích lời hôm Chủ Nhật cảnh báo rằng Bắc Kinh phải đối mặt “sự tính toán” một khi khủng hoảng COVID-19 chấm dứt.

Trung Tâm Kiểm Soát và Ngăn Ngừa Bệnh Tật Hoa Kỳ (CDC) hôm Thứ Bảy, 28 tháng 3, đã đưa ra lời khuyên về việc đi lại thúc giục người dân tại New York, New Jersey và Connecticutt “hạn chế việc đi lại không cần thiết trong nội địa” trong vòng 2 tuần tới, theo CNN cho biết vào chiều tối Thứ Bảy.

Trong khi đó, trên toàn cầu, hơn 30,841 người đã thiệt mạng, và hơn 662,541 người được xác nhận đã bị lây vi khuẩn COVID-19. Hơn 200 quốc gia, khu vực và vùng lãnh thổ đã báo cáo có trường hợp bị lây nhiễm vi khuẩn corona, theo Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO) cho biết.

Số trường hợp bị lây vi khuẩn corona tại Quận Cam đã nhảy vọt lên tới 403 hôm Thứ Bảy, 28 tháng 3 trong khi 85 trường hợp khác được xác nhận, là mức gia tang hàng ngày lớn nhất, theo bản tin Đài FoxLA cho biết.

Quận Santa Clara (bao gồm San Jose) trong 2 tháng có thể sẽ chết tới 16,000 người - có 2,010 người đã chết toàn quốc, trong số đó có 105 người chết tại tiểu bang California.

Trong vòng 5 ngày nữa, Los Angeles có thể chứng kiến sự gia tăng lây lan vi khuẩn corona tồi tệ như những gì mà Thành Phố New York bị quá tải đã kinh qua, theo các viên chức tiểu bang và thành phố cho biết hôm Thứ Bảy, 28 tháng 3.

Thống Đốc New York Andrew Cuomo hôm Thứ Bảy, 28 tháng 3, trong cuộc phỏng vấn với CNN nói rằng ông không tin việc cách ly New York là hợp pháp rằng nó sẽ là “Tuyên bố chiến tranh của liên bang,” sau khi TT Trump cho biết hông đang xem xét chiến thuật như thể đối với thành phố New York khi các trường hợp lây lan vi khuẩn corona gia tăng.

Cái chết của người y tá đầu tiên thiệt mạng ở New York xẩy ra hôm 18/3/20, cách nay đã 10 ngày. Không rõ đến hôm nay đã có thêm bao nhiêu y tá Mỹ thiệt mạng : thiếu thống kê vì nhiều lý do phức tạp. Nhưng các thống kê chính thức ở Ý cho biết tính đến ngày 18/3 (là ngày anh y tá Kious Kelly ở New York chết), số y tá ở Ý bị nhiễm bệnh đã lên đến 2,629 người, chiếm tới 8.3 phần trăm tổng số người nhiễm bệnh.

thời điểm này, khi thuốc chữa còn đang được nghiên cứu và thuốc ngừa thì chưa có, chúng ta có hai sự lựa chọn: chúng ta cùng nhau tự tách rời để làm thẳng đường cong và giúp sức cho cuộc đấu tranh chống lại COVID-19. Ngược lại, chúng ta cũng có thể quyết định con đường khác

Phòng thí nghiệm di động trong đó xét nghiệm coronavirus sẽ được thực hiện được cho là không lớn hơn máy nướng bánh mì (Toaster). Điều tốt nhất về nó là việc phát hiện nhiễm trùng sẽ tăng nhanh đáng kể.

Với chiều hướng số bệnh nhân bị nhiễm coronavirus tiếp tục gia tăng mỗi ngày theo số liệu của các cơ quan y tế ở Hoa Kỳ đưa ra, chúng tôi thấy vấn đề trở nên hết sức cấp bách trong việc chính quyền Hoa Kỳ nên ra thông báo bắt buộc (không phải dưới hình thức "khuyến khích") cho tất cả mọi người phải đeo khẩu trang khi ra khỏi nhà và đến những nơi công cộng. Là một nha sĩ đã hành nghề hơn 20 năm qua và phải đeo khẩu trang mỗi ngày khi chữa trị bệnh nhân, chúng tôi có một số điều chia sẻ với quý vị và các anh chị về vấn đề đeo khẩu trang.

Những ngày hôm nay các con số thống kê vẫn tiến triển hàng giờ, khiến cho những con số bây giờ và hiện tại ghi nhận được, chỉ qua vài tiếng sau là đã trở thành số cũ. Ngay trong giờ phút này trên toàn thế giới số người nhiễm khuẩn SARS-CoV-2 đã tăng lên đến 593.527 người và số tử vong vì COVID-19 là 27.214, nước Ý đang bị SARS-CoV-2 tấn công nặng nề nhất với số tử vong lên đến 9134 người . Tại nước Đức số người nhiễm khuẩn là 49.344 và tử vong vì COVID-19 là 304 người.
Trang đầuTrang trước884885886887888889890Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.