Hình trên: Huy hiệu Giải Nobel. Trump có thể thắng Giải Nobel Hòa Bình hay Nobel Kinh Tế?.
Campuchia đề cử Trump Giải Nobel Hòa Bình. Kinh tế gia Nhà Trắng Peter Navarro nói Trump xứng đáng thắng Giải Nobel Kinh Tế. William Nordhaus (Nobel Kinh Tế 2018): Trump chỉ là cậu nhóc đập phá kinh tế thế giới, chỉ có thể thắng Giải Ig Nobel (Giải Nobel Quậy).
Theo báo Newsweek, những người từng đoạt giải Nobel Kinh tế đã phản ứng trước ý kiến cho rằng chương trình nghị sự thương mại của Tổng thống Donald Trump đã giúp ông được đề cử cho giải thưởng danh giá này.
Trong buổi phỏng vấn hôm thứ Năm trên Fox Business, Peter Navarro, cố vấn thương mại Nhà Trắng, đã mô tả tác động của các chính sách thuế quan toàn diện của tổng thống là "một sự tái cấu trúc cơ bản của môi trường thương mại quốc tế".
"Nhiều người nói về Donald Trump cho giải Nobel Hòa bình", Navarro nói thêm. "Tôi nghĩ rằng, vì ông Trump về cơ bản đã giảng dạy về kinh tế thương mại thế giới, ông ấy có thể được đề cử giải Nobel Kinh tế."
.
Những người từng đoạt giải Nobel nghĩ gì về ý tưởng này?
Newsweek đã trao đổi với những người đoạt giải - chính thức là Giải thưởng Khoa học Kinh tế Sveriges Riksbank tưởng nhớ Alfred Nobel - về triển vọng Trump được đề cử hoặc giành giải thưởng.
Newsweek đã liên hệ với Nhà Trắng để xin phản hồi về những ý kiến của các nhà khoa học đoạt giải Nobel trong bài viết này.
.
Eric Maskin (2007)
"Tôi nghĩ Donald Trump khó có thể được trao giải Nobel Kinh tế", Maskin, người đồng nhận giải thưởng này năm 2007 vì những đóng góp cho lý thuyết thiết kế cơ chế, cho biết.
"Giải thưởng được trao cho những khám phá về kinh tế, chứ không phải cho các chính sách kinh tế", ông nói với Newsweek. "Và ngay cả khi nó được trao cho một chính sách, vẫn còn quá sớm để biết chắc chắn tác động của thuế quan do Tổng thống Trump áp đặt sẽ như thế nào."
Maskin nói thêm rằng có "lý do chính đáng" để cho rằng, nếu mức thuế quan cao do Trump áp đặt vẫn còn hiệu lực, "những tác động lâu dài đối với Hoa Kỳ và thế giới sẽ là tiêu cực - nhưng chúng ta hãy chờ xem."
.
Roger Myerson (2007)
"Giải Nobel Kinh tế là một giải thưởng khoa học, và do đó, nó được trao cho những tiến bộ trong hiểu biết chung về kinh tế học", Roger Myerson, đồng nhận giải thưởng năm 2007 cùng với Maskin và nhà kinh tế học người Mỹ gốc Ba Lan Leonid Hurwicz, cho biết.
Ông lưu ý rằng giải thưởng này không dành cho chính sách kinh tế, và lưu ý rằng cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang và người chiến thắng năm 2022 Ben Bernanke được công nhận nhờ công trình nghiên cứu học thuật về cuộc Đại suy thoái, chứ không phải hành động của ông trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
"Với tư cách là Tổng thống Hoa Kỳ, Donald Trump đã đưa ra những quyết định cũng sẽ có tác động kinh tế to lớn đến hàng triệu người, dù tốt hay xấu", Myerson nói với Newsweek. "Nhưng nếu Peter Navarro muốn chứng minh ông ấy là ứng cử viên cho Giải Nobel Kinh tế, thì giải thưởng đó nên dựa trên những đóng góp của Donald Trump cho hiểu biết của chúng ta về một chính sách kinh tế tốt."
Myerson cho biết nhiều chính sách gần đây của Trump đã thách thức những quan điểm kinh tế thông thường, nhưng để có lập luận vững chắc cho giải thưởng, tổng thống cần "xuất bản các bài báo liên quan đến các tài liệu kinh tế và xác định những giả định khác nhau đã dẫn ông đến lựa chọn chính sách của mình."
"Nếu Tổng thống Trump thực sự có những hiểu biết sâu sắc về việc hoạch định chính sách kinh tế, việc ông công bố một bản phát triển ý tưởng một cách nghiêm túc và chu đáo có thể là một đóng góp quan trọng cho khoa học kinh tế," ông nói thêm. "Tuy nhiên, tôi phải cảnh báo ông ấy rằng số lượng đóng góp quan trọng cho khoa học kinh tế còn lớn hơn số lượng giải thưởng mà Ủy ban Nobel có thể công nhận."
.
James Heckman (2000)
"Hãy để tôi nói thế này: Ông ấy xứng đáng hơn Barack Obama," Heckman nói, ám chỉ đến Giải thưởng Hòa bình năm 2009 được trao cho cựu tổng thống chỉ chín tháng sau khi nhậm chức. Ông nói rằng một giải thưởng hòa bình dành cho Trump là hoàn toàn chính đáng, "nếu ông ấy thành công trong việc mang lại hòa bình cho Trung Đông."
Tuy nhiên, Heckman, người được trao giải thưởng kinh tế năm 2000 cho công trình nghiên cứu về kinh tế lượng, cho biết ông "chắc chắn" Trump sẽ không bao giờ giành được giải thưởng này "vì những bình luận gay gắt của ông ấy".
"Sự thiên vị đối với chính trị của ông ấy rất lớn ở khắp mọi nơi và ông ấy không được trau chuốt như hầu hết những người đoạt giải khác", ông nói với Newsweek.
Heckman đồng ý với Navarro rằng Trump đã cố gắng tái cấu trúc thương mại toàn cầu, nhưng cho biết "chưa có kết luận" về tác động của việc này.
"Nhưng ai mà biết được. Thời thế đang thay đổi và [Bob] Dylan đã giành chiến thắng về văn học."
.
William Nordhaus (2018)
Trả lời Navarro, người mà ông gọi là "một nguồn lý thuyết và bình luận không đáng tin cậy", Nordhaus nói với Newsweek rằng ông hoài nghi rằng các chính sách thương mại của Trump không đạt được điều gì ngoài việc làm suy yếu ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ.
"Theo tôi hiểu về 'thành công' của Trump là: Trong nhiều thập niên, Hoa Kỳ đã xây dựng được một nguồn dự trữ khổng lồ về sức mạnh mềm và cứng cũng như thiện chí trên hầu hết thế giới - một lượng vốn xã hội khổng lồ", Nordhaus, người đã giành giải thưởng năm 2018 "vì đã tích hợp biến đổi khí hậu vào phân tích kinh tế vĩ mô dài hạn", cho biết.
"Trump đã lợi dụng nguồn vốn xã hội đó và đang sử dụng nó như một cậu thiếu niên hoang phí để hầu như không đạt được bất kỳ giá trị nào và phá hủy nhiều bộ phận quan trọng của cơ sở hạ tầng thể chế toàn cầu", Nordhaus nói.
Ông nói thêm rằng Trump có thể là "ứng cử viên hàng đầu" cho Giải thưởng Ig Nobel. Những người từng đoạt giải thưởng châm biếm này, được trao hàng năm kể từ năm 1991, bao gồm Tổng thống Nga Vladimir Putin và Edward Teller, nhà vật lý người Mỹ gốc Hungary được mệnh danh là "cha đẻ của bom khinh khí", cũng như chính Donald Trump, người đồng đoạt giải thưởng Giáo dục Y khoa năm 2020 do bị cho là đã xử lý sai lầm đại dịch COVID-19.
.
Những người khác nói gì
Cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro phát biểu với Fox Business hôm thứ Năm: "Đây là một cuộc tái cấu trúc cơ bản môi trường thương mại quốc tế theo cách mà thị trường lớn nhất thế giới đã nói rằng họ sẽ không lừa dối chúng tôi nữa. Chúng tôi sẽ có những thỏa thuận công bằng."
"Mọi việc ông ấy đang làm đều bất chấp những lời chỉ trích," Navarro nói thêm. "Thuế quan là cắt giảm thuế chứ không phải lạm phát, và nó đang hoạt động rất tốt."
Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt, trong một cuộc họp báo gần đây, đã phát biểu: "Trung bình, Tổng thống Trump đã làm trung gian hòa giải khoảng một hiệp định hòa bình hoặc ngừng bắn mỗi tháng trong sáu tháng tại nhiệm. Đã đến lúc Tổng thống Trump được trao giải Nobel Hòa bình."
.
Jeffrey Frankel, nhà kinh tế học và giáo sư tại Trường Harvard Kennedy, nói với Newsweek rằng viễn cảnh Trump nhận giải thưởng kinh tế là "vô cùng vô lý" và "hoàn toàn không có khả năng ông ấy sẽ được xem xét nghiêm túc."
"Về các chính sách được ban hành, thuế quan của Trump có thể đi vào lịch sử vì hậu quả sẽ rất tồi tệ, và, giống như thuế quan Smoot-Hawley năm 1930, có thể dạy cho một hoặc hai thế hệ về tác hại của thuế quan và giá trị của việc lắng nghe những cảnh báo từ các nhà kinh tế chuyên nghiệp, khi họ gần như nhất trí," ông nói thêm.
"Tôi phải nói rằng, tôi đặt khả năng Trump giành giải Nobel thậm chí còn thấp hơn khả năng Mỹ xâm lược Thụy Điển," ông nói thêm.
.
Điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Ngoài Thư ký báo chí Nhà Trắng, Trump còn được Pakistan, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và gần đây nhất là Campuchia đề cử cho giải Nobel Hòa bình.
Việc công bố giải thưởng cho tất cả các giải Nobel thường diễn ra vào tháng 10, sau đó là lễ trao giải được tổ chức vào tháng 12.


