Trump nợ Arizona 744 triệu USD — và đảng Cộng hòa của tiểu bang muốn Trump phải trả số tiền này
Sau đây là bản dịch bài viết của Gloria Rebecca Gomez trên báo Arizona Mirror hôm Chủ Nhật 14/9/2025, nhan đề "Trump owes Arizona $744 million — and the state's Republicans want him to pay up" (Trump nợ Arizona 744 triệu USD — và đảng Cộng hòa của tiểu bang muốn Trump phải trả số tiền này).
Các nhà lãnh đạo lập pháp đảng Cộng hòa đang yêu cầu chính quyền Trump bồi hoàn cho Arizona số tiền 744 triệu USD đã chi cho an ninh biên giới trong 4 năm qua - một tháng sau khi Thống đốc Katie Hobbs gửi yêu cầu riêng của mình, nhưng vẫn chưa được trả lời.
Ngân sách liên bang vừa được thông qua dành ra khoảng 13 tỷ USD để chi trả cho các tiểu bang các chi phí liên quan đến biên giới phát sinh từ năm 2021, thời điểm bắt đầu nhiệm kỳ của cựu Tổng thống Joe Biden. Quỹ được thành lập theo lời kêu gọi của phái đoàn quốc hội Texas, và phần lớn số tiền dự kiến sẽ được phân bổ cho tiểu bang Texas, nơi đã chi hơn 11 tỷ USD để thực hiện các chính sách thực thi di cư mạnh mẽ.
Vào ngày 10 tháng 9, Chủ tịch Thượng viện Arizona Warren Petersen và Chủ tịch Hạ viện Steve Montenegro đã gửi thư cho Bộ trưởng An ninh Nội địa Kristi Noem, nói rằng một phần số tiền đó nên được trao cho tiểu bang Arizona. Trong một tuyên bố chung bằng văn bản, hai người đã chỉ trích gay gắt Biden và kêu gọi chính quyền Trump giúp tiểu bang thu hồi hàng triệu đô la đã chi cho an ninh biên giới.
"Trong bốn năm, chính quyền Biden đã không bảo vệ được biên giới của chúng ta, để Arizona gánh vác gánh nặng," Petersen viết. "Cơ quan lập pháp do đảng Cộng hòa lãnh đạo của chúng tôi đã đầu tư hơn nửa tỷ đô la để giữ an toàn cho công dân của chúng ta, và việc bồi hoàn những chi phí đó là hoàn toàn đúng đắn."
"Nhờ Tổng thống Trump và chính quyền của ông, Washington cuối cùng đã coi an ninh biên giới là ưu tiên một lần nữa, và người đóng thuế ở Arizona xứng đáng được hoàn trả cho công việc chúng tôi phải làm trong thời gian Biden bỏ bê nhiệm vụ," Montenegro lặp lại.
Lãnh đạo Đảng Cộng hòa: Arizona nên được hoàn trả
Trong bốn năm nhiệm kỳ của Biden, tỷ lệ vượt biên đã đạt mức cao kỷ lục. Sự gia tăng này là do nhiều nguyên nhân, bao gồm cả sự thay đổi trong xu hướng di cư khiến nhiều gia đình đi cùng nhau hơn và các chính sách liên bang mà các chuyên gia tin rằng đã khuyến khích nhiều lần cố gắng nhập cảnh trái phép vì chúng ưu tiên trục xuất nhanh chóng hơn là hình sự hóa. Sự gia tăng đột biến về số lượng người nhập cư đã gây ra một vấn đề chính trị đau đầu cho Biden, người đã phản ứng bằng cách thắt chặt các chính sách tị nạn của đất nước và phối hợp với Mexico để ngăn chặn người di cư, cuối cùng dẫn đến mức thấp kỷ lục vào năm 2024.
Những người theo đảng Cộng hòa trên khắp đất nước đã tận dụng vấn đề này để khơi dậy sự bất mãn của cử tri và thúc đẩy các chiến lược thực thi di cư nghiêm ngặt hơn ở cấp tiểu bang. Tại Arizona, Thống đốc lúc đó là Doug Ducey và cơ quan lập pháp do Đảng Cộng hòa kiểm soát đã phân bổ hơn 500 triệu đô la cho các sáng kiến an ninh biên giới vào năm 2022.
Phần lớn số tiền đó, khoảng 335 triệu USD, được dành cho việc xây dựng và bảo trì một bức tường biên giới được làm từ các container vận chuyển rỗng. Nhưng bức tường được xây dựng bất hợp pháp, và một thẩm phán liên bang đã ra lệnh cho bang dỡ bỏ nó chỉ vài tháng sau khi nó được dựng lên. Cuối cùng, tiểu bang đã chi hơn 200 triệu đô la trong số tiền đó mà không có kết quả gì.
Số tiền còn lại sau đó đã được Hobbs tái cơ cấu thành một chương trình tài trợ toàn tiểu bang cho các cơ quan thực thi pháp luật đang đối phó với hậu quả của hoạt động tội phạm bắt nguồn từ biên giới, chẳng hạn như buôn lậu ma túy.
Trong thư của mình, Petersen và Montenegro đã chỉ ra bức tường tồn tại trong thời gian ngắn này như bằng chứng cho thấy Arizona xứng đáng được bồi hoàn cho những khoản đầu tư vào an ninh biên giới, đặc biệt là khi đây là ưu tiên của Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên.
"Năm 2021 và 2022, các đảng viên Cộng hòa trong cơ quan lập pháp Arizona, cùng với Thống đốc Cộng hòa của chúng tôi, đã thành lập Quỹ An ninh Biên giới và phân bổ 599 triệu đô la để giải quyết cuộc khủng hoảng cấp bách và bảo vệ biên giới," họ viết. Kể từ đó, phần lớn số tiền này đã được chi tiêu, rõ ràng nhất là để thực hiện tầm nhìn của Tổng thống Trump về một bức tường biên giới phía nam.
Cùng với số tiền chi cho bức tường biên giới, ước tính 744 triệu đô la bao gồm 145 triệu đô la mà Petersen và Montenegro cho biết đã được sử dụng để trả cho cảnh sát trưởng địa phương và cảnh sát tiểu bang trong bốn năm qua.
Đảng Cộng hòa thừa nhận rằng Texas có khả năng sẽ nhận được phần lớn trong số 13 tỷ đô la được dành riêng để bồi hoàn, nhưng họ lưu ý rằng những nỗ lực của Arizona cũng xứng đáng được bồi thường.
"Texas, với đường biên giới lớn nhất với Mexico, đã đưa ra phản ứng mạnh mẽ thông qua Chiến dịch Lone Star," họ viết. "Nhưng Texas không đơn độc, và tiểu bang Arizona đã phân bổ nguồn lực đáng kể để bảo vệ biên giới của mình."
Xung đột chính trị giữa Thống đốc Dân chủ và các lãnh đạo lập pháp Đảng Cộng hòa làm mờ nhạt mục tiêu chung
Bức thư từ các đảng viên Cộng hòa hàng đầu của tiểu bang được gửi đi hơn một tháng sau khi Hobbs gửi thư riêng của bà — và nó yêu cầu ít hơn so với bà. Đảng Dân chủ đã yêu cầu gần 760 triệu đô la, bao gồm cả các khoản chi do người tiền nhiệm của bà thực hiện cũng như các sáng kiến mà bà ủng hộ, chẳng hạn như các lực lượng đặc nhiệm được thành lập để chống buôn lậu fentanyl hoặc hoạt động của các băng đảng trên toàn tiểu bang và việc triển khai lính Vệ binh Quốc gia đến biên giới.
Bức thư tháng 7 là lần thứ hai Hobbs tìm cách gây áp lực lên chính phủ liên bang để hoàn trả cho Arizona các chi phí liên quan đến biên giới. Năm 2023, trong bối cảnh mức độ nhập cư cao kỷ lục, Hobbs đã kêu gọi chính quyền Biden hoàn trả cho Arizona 512 triệu đô la mà tiểu bang này đã chi cho an ninh biên giới. Theo phát ngôn viên Christian Slater, yêu cầu đó đã bị phớt lờ và bức thư mới nhất của Hobbs vẫn chưa nhận được phản hồi.
Không rõ bức thư thứ hai sẽ có tác động gì đến việc đảm bảo hoàn trả cho Arizona. Petersen và Montenegro không trả lời yêu cầu bình luận về việc liệu họ có cảm thấy họ sẽ thành công hơn Hobbs trong việc thúc đẩy phản hồi hay không.
Sự khác biệt giữa hai bức thư, và sự thiếu hợp tác giữa những người viết chúng, làm nổi bật sự phân chia đảng phái — ngay cả khi cả hai đều tìm kiếm cùng một kết quả. Slater cho biết Hobbs không cố gắng đưa Petersen hoặc Montenegro vào thư tháng 7 của bà, và cả hai cũng không liên hệ với văn phòng của bà để tham gia vào văn phòng của họ. Tuy nhiên, bà nói thêm rằng bà "vui mừng khi thấy các thành viên đảng Cộng hòa trong cơ quan lập pháp làm theo sự lãnh đạo của bà".
Trong thư của mình, Montenegro và Petersen đã nhấn mạnh một cuộc tranh cãi chính trị với Hobbs để ngụ ý rằng yêu cầu bồi hoàn của bà là không chân thành. Năm ngoái, đảng Cộng hòa đã ủng hộ một dự luật biến việc vượt biên Arizona-Mexico thành tội phạm cấp tiểu bang. Hobbs đã phủ quyết nó. Sau đó, nó được đóng gói lại thành một đề xuất bỏ phiếu được 63% cử tri Arizona chấp thuận.
Petersen và Montenegro đã ám chỉ mối thù chính trị đó cả như bằng chứng cho thấy tiểu bang Arizona cam kết tăng cường an ninh biên giới và dường như để làm suy yếu yêu cầu của Hobb.
"Năm ngoái, cử tri Arizona đã ủng hộ áp đảo 'Đạo luật Bảo vệ Biên giới', được cơ quan lập pháp Arizona đưa ra trưng cầu dân ý sau khi Thống đốc Dân chủ Katie Hobbs phủ quyết dự luật," họ viết. Chúng tôi biết rằng năm nay, Thống đốc Hobbs hiện đang yêu cầu bồi hoàn các chi phí liên quan đến biên giới.
Trong một tuyên bố bằng văn bản đi kèm với thông báo về bức thư mới, Montenegro đã nhắc lại những lời chỉ trích đối với Hobbs.
"Không giống như Thống đốc Hobbs, đảng Cộng hòa tại Hạ viện và Thượng viện đã kiên định về an ninh biên giới ngay từ đầu," ông nói. "Cử tri Arizona đã lên tiếng rõ ràng khi họ áp đảo thông qua Đạo luật Bảo vệ Biên giới mà đảng Dân chủ đã cố gắng ngăn chặn. Công dân của chúng tôi biết rằng họ có thể tin tưởng vào Cơ quan lập pháp Đảng Cộng hòa để bảo vệ và sử dụng khôn ngoan bất kỳ khoản tiền nào Arizona nhận được thông qua Đạo luật Bự và Đẹp."
Trong thư gửi Noem, Petersen và Montenegro cho biết bất kỳ số tiền nào được hoàn trả sẽ được bổ sung vào quỹ chung của tiểu bang, đặt dưới sự giám sát chặt chẽ của đảng Cộng hòa và được sử dụng để cứu trợ người nộp thuế ở Arizona, mặc dù không có kế hoạch chi tiết nào được vạch ra.
Tiền liên bang có thể có ý nghĩa gì đối với Đạo luật Bảo vệ Biên giới (Secure the Border Act)?
Tương lai của việc cấp vốn cho an ninh biên giới ở Arizona đầy bất trắc về pháp lý, nhưng 13 tỷ đô la do chính phủ liên bang phân bổ có thể giải quyết vấn đề này. Số tiền này không chỉ dùng để bồi hoàn cho các bang về các hành động trong quá khứ, mà còn được dành riêng để thưởng cho các hành động nhằm ngăn chặn việc vượt biên trái phép cho đến năm 2029.
Đạo luật Bảo vệ Biên giới, mà Petersen và Montenegro đã quảng bá trong thư của họ, hiện đang bị vướng vào kiện tụng cấp tiểu bang và bị đóng băng bởi phán quyết liên bang. Điều đó có thể thay đổi, đặc biệt là khi chính quyền Trump đã rút đơn kiện chống lại một luật tương tự ở Texas.
Phiên bản Arizona trao quyền cho bất kỳ cảnh sát nào trong tiểu bang bắt giữ những người bị nghi ngờ vượt biên giới phía nam, cho phép các thẩm phán tiểu bang ban hành lệnh trục xuất và tạo ra một loạt các hình phạt hình sự mới nhằm trừng phạt những người không phải công dân vì xuất trình giấy tờ giả.
Vấn đề là đạo luật này không có nguồn tài trợ cố định, vi phạm Hiến pháp Arizona, vốn quy định rằng bất kỳ biện pháp bỏ phiếu nào có khả năng phát sinh chi phí mới cho tiểu bang đều phải nêu rõ nguồn thu không đến từ quỹ chung của tiểu bang. Mặc dù các quan chức thực thi pháp luật đã đưa ra nhiều cảnh báo trong các cuộc tranh luận lập pháp năm ngoái rằng các yêu cầu của đạo luật này sẽ buộc họ phải gánh chịu chi phí, nhưng các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã từ chối khắc phục vấn đề. Vì điều khoản tài trợ bị thiếu đó, một nhóm bảo vệ quyền lợi người nhập cư đã khởi kiện pháp lý chống lại nó vào đầu năm nay với hy vọng ngăn chặn nó không bao giờ được thực hiện.
Một vướng mắc pháp lý khác ngăn chặn việc thực thi Đạo luật Bảo vệ Biên giới là vụ kiện chống lại luật Texas mà phiên bản Arizona được xây dựng dựa trên đó. Phiên bản Arizona rõ ràng tạm dừng các điều khoản liên quan đến việc hình sự hóa việc vượt biên trái phép cho đến khi phiên bản gốc ở Texas có hiệu lực.
Chính quyền Biden ban đầu đã đưa luật Texas, được gọi là SB4, ra tòa, lập luận rằng luật này đã xâm phạm một cách vi hiến vào quyền hạn duy nhất của chính phủ liên bang trong việc thực thi luật di trú. Cuối cùng, tòa án đã đóng băng luật này, nhưng vào tháng 3, chính quyền Trump đã thông báo rút khỏi vụ kiện. Vào tháng 7, một tòa kháng án đã giữ nguyên phán quyết ngăn chặn việc thi hành luật. Nhưng tháng trước, Bộ trưởng Tư pháp Texas Ken Paxton đã yêu cầu xét lại.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ cho đến nay vẫn từ chối phán quyết về nội dung của vụ kiện liên quan đến SB4, nhưng nếu vụ việc cuối cùng được đưa lên Tòa án Tối cao với đa số thẩm phán bảo thủ trong tương lai, những người phản đối lo ngại rằng tòa án cao nhất có thể nghiêng về quyền của các tiểu bang trong việc ban hành luật thực thi di trú riêng của mình.
Send comment
