Hôm nay,  

Hình như là...

14/10/202311:38:00(Xem: 3854)
Truyện

hoangquan

Mơ mòng, tranh Hoàng Thanh Tâm.

 

Người bạn nàng, bạn thời trung học, tha thiết rủ rê nàng sang Mỹ chơi một chuyến. Hắn bảo, nhà cửa hắn rộng rãi thoải mái, không việc gì phải nộp tiền cho khách sạn. Vẫn giọng cà chớn ngày xưa, hắn cười ha hả trong điện thoại:
    – Đi cho biết đó biết đây, ở hoài bên Đức biết ngày nào khôn.
    Nàng ngoa ngoắt trả lời:
    – Ừa, hồi nào ế độ, tui sẽ qua, chủ yếu thăm bạn bè. Chớ tui đâu mặn mà gì với xứ của mấy người phổi bò như ông.
    Thế mà, khi nàng viết điện thư cho hắn, báo ngày giờ nàng cùng gia đình du lịch Hoa Kỳ, hắn xuýt xoa xin lỗi: “Chết dở, trọn mùa hè tui không có nhà. Tui đi làm bên Anh”. Quá áy náy, hắn nhờ người quen, thay mặt hắn, đón tiếp, trao chìa khóa nhà hắn cho gia đình nàng trọn quyền sử dụng. Hắn gởi cho nàng mấy dòng, ghi tên người quen, tên Việt hẳn hoi, nhưng lạ hoắc, kèm theo địa chỉ điện thư để liên lạc. Họ hàng, bạn bè của nàng chẳng có ai tên như vậy. Nàng thất vọng, ngại quá. Nhưng đâu còn cách giải quyết nào khác. Nàng tiến hành thủ tục trao đổi thông tin. Nàng kính cẩn thưa gởi “người xa lạ”. Chắc “người xa lạ” được nhiều trận cười, khi nhận những lá thư với những câu hỏi lẩm cẩm của nàng. Dần dà, nàng thấy ra, hình như “người xa lạ” không hẳn là người lạ. Theo lời anh ấy kể, anh và nàng có quen biết chung ít nhất một người. Thời trung học, nàng đi học thêm Anh văn ở trung tâm Việt Mỹ. Nàng học cùng lớp với chị hoa khôi của trường. (Anh văn là sinh ngữ phụ của chị. Bởi vậy, chị phải vào lớp chung với mấy đứa nhóc tì thua chị ba, bốn tuổi). Nghe kể, chị hoa khôi hồng nhan đa truân. Thời đi học, ong bay, bướm lượn dập dìu. Thế mà, chị trở thành “góa phụ ngây thơ”, khi tuổi chưa đến tứ tuần. Anh ấy bảo, cũng may, mạng anh còn lớn. Hồi đó, anh xin đi học thêm ở trung tâm Việt Mỹ, chỉ vì bị người đẹp hớp hồn. Thời học trò, anh luôn tìm cách học bớt, chứ anh bận đi chơi, làm gì có thì giờ học thêm. Nếu ngày xưa, chị hoa khôi nhận đơn của anh, chắc giờ này anh đang bơi lội trong mấy chảo dầu dưới địa ngục rồi. Nàng vẫn chưa nhớ ra anh là ai. Nhưng lối anh kể chuyện, nàng thấy ngồ ngộ.
    Nàng nghe bài hát Áo Dài Quê Hương, có vẻ bí hiểm. Dường như là mối tình câm của một văn nhân với sư cô. Lắng nghe hoài, có những câu nàng không thông được. Trong thư hỏi anh ấy cách đặt chuyến đi chơi đến công viên quốc gia, nàng viết vào phần tái bút, nhờ anh liếc vào bài hát, xem có hiểu không. Anh ấy trả lời bằng một giọng rất “hình sự”, rằng, rất có thể đó là mối tình của trang công tử với bóng hồng... ta-li-băng. Chỉ nghe tả tà áo, gót chân, chứ không thấy nét mặt. Dù những tưởng tượng về mối tình thơ mộng tan thành mây khói, nàng đã cười thật lâu, thật giòn. Nàng thích cái dí dỏm của anh ấy. Nàng kể cho nhỏ bạn thân nghe về chương trình của chuyến du lịch và những trục trặc bất ngờ. Nhỏ bạn chăm chú nghe nàng huyên thuyên tường thuật, buột miệng:
    – Ê, có gì đâu mà mày cười hoài vậy!
    – Ừ, tao thấy vui, thấy tức cười, thì cười. Đơn giản vậy thôi!
    Nhỏ bạn đăm chiêu:
    – Thiệt đơn giản như vậy không? Tao thấy có gì là lạ.
    Nàng cười lớn:
    – Trời đất, mày sao cả lo quá vậy. Khéo lo bò trắng răng.
    – Có lẽ tao cả lo. Mà cũng có lẽ không.
    – Nghe nè, tao nói chuyện với mày, rất hợp, rất thích, nên tao vui. Vậy, mày có  lo ra, lo vô gì không?
    – Không, mắc mớ gì phải bận tâm. Tìm được tri kỷ thì còn hạnh phúc nào bằng.
    Nàng mừng rỡ:
    – Ý kiến mày hay quá. Đối thoại với anh ấy cũng vui như khi tao tán gẫu với mày. Có gì  đâu mà phải nhăn trán, nhíu mày.
    Nhỏ bạn giãy nảy:
    – Chết, chết, sao mà mày nói chuyện huề vốn vậy. Như sao được mà như...
    Nàng cắt ngang:
    – Như chớ sao không như! Mày hay coi mấy phim, truyện tình cảm éo le nên bị nhiễm đó.
    Hôm sau nhỏ bạn điện thư cho nàng, công nhận là lo hơi xa. Nhỏ bạn thú tội, kể ra, nhỏ hơi ép nàng một tí, chuyện đâu có gì mà ầm ỹ. Chắc là, ở nhà, nhỏ bạn chuyên trổ tài cà chua bảy món, canh cà chua, cà chua nhồi thịt, cà chua xào thịt bò... Cho nên không trách nhỏ bạn cà chua với nàng. Nhưng nàng rất cảm kích cái sự cà khịa của bạn. Chứng tỏ là nhỏ bạn thương nàng, để ý đến nàng, chứ ai mà bận tâm vì thiên hạ vô tình. Thỉnh thoảng, nhỏ bạn thẽ thọt:
    – Đề cao cảnh giác nghen mày.
    Nàng cười khanh khách:
    – Trời, vậy là mày coi thường tài nghệ của tao. Mày coi, tao đi làm trong cái cộng đồng do phái mạnh làm chủ. Tao làm việc với biết bao đồng nghiệp đẹp trai, học giỏi, con nhà giàu. Họ ăn bơ nhiều, nên khen, tán trơn tru. Đó, tình trạng xe cúp không khóa để ngay bờ hồ bao nhiêu năm. Tao vẫn tỉnh như sáo sậu. Bảo đảm, tao vĩnh viễn miễn nhiễm ba cái bịnh tim lằng nhằng.
    Nhỏ bạn lúc lắc đầu:
    – Mày ngó bộ giống ếch ngồi đáy giếng. Chưa thấy quan tài, chưa đổ lệ đó thôi. Vậy chớ mấy cha đồng nghiệp của mày có khái niệm gì về ...Ơn em hồn sớm ngậm ngùi/ Kiếp sau xin giữ lại đời cho nhau không?
    Nàng nói ro ro như đang thi hùng biện:
    – Không. Nhưng lắm khi họ cũng dễ thương, có những thông cảm tinh tế. Ví dụ như anh hàng xóm tao nè. Tao thích hoa lá. Tao diễn tả cây kim tước chi. Chẳng ai hiểu đó là cây gì, chỉ thấy tao chăm sóc chậu cây trông như cái chổi chà dựng ngược. Vậy mà, một buổi chiều, tao đang cặm cụi bón đất, tỉa lá, anh hàng xóm chồm người qua hàng rào, reo lên: “Ồ, em trồng kim tước chi à. Tôi thích cây này lắm.” Tao vui vui, hớn hở khoe thêm các cây cảnh trong vườn nhà. Anh chàng nghe đến đâu, hiểu đến đó. Cuối tuần, tao làm vườn, anh chàng đứng bên kia hàng rào, kể chuyện trên trời, dưới đất. Anh ta khoe, mới đặt cây dương cầm. Anh ta mời lúc nào có dịp ghé qua, nghe anh đàn. Đó, mày thấy chưa. Anh hàng xóm của tao có đầy đủ điều kiện nhứt cự ly, nhì tốc độ. Mà có sao đâu!  
    – Trời, trời. Mày đem so sánh vậy là không được. Tâm hồn như mày, chấp trăm ông tây chẳng nhằm nhò gì.
    Nàng vẫn nghịch ngợm:
    – Bà chị hù quá vậy. Tao là một ngoại lệ.
    Nhưng nàng xuống giọng:
    – Nếu mày nghe tao kêu cứu cháy, thì giúp nhe.
    Nhỏ bạn chép miệng:
    – Ôi, tao hổng biết sao nữa. Giúp thì tao sẵn sàng. Nhưng cái điệu như mày, tao sợ chỉ có rồng trời mới cứu nổi.
    Nàng vẫn vui, vẫn cười. Vui hơi quá, cười hơi nhiều. Nhỏ bạn đôi khi có những lo lắng mơ hồ. Nàng trấn an bạn:
    – Tao vẫn thanh lịch trên đường phố, an toàn trên xa lộ.
    Bạn mừng:
    – Ủa, mày sắm Suzuki hồi nào vậy. Thấy mày vững vàng, tao yên tâm.
    Nàng phân tích “tình hình chiến sự”. Tuyệt thế giai nhân hoặc phụ nữ đau khổ mới là mối nguy tiềm ẩn. Gái sắc thì có thể làm cho trai tài xao xuyến. Người nữ bất hạnh có sức thu hút bản năng che chở bảo bọc của người nam. Nàng hoàn toàn không thuộc vào những trường hợp nguy hiểm này. Trong mắt nàng, các chị em nàng là những con thiên nga kiều diễm. Nàng là con vịt ngoan trong gia đình. Nhưng là con vịt hạnh phúc vô cùng trong trần gian. Với thương yêu vô bờ của gia đình, nàng vào đời bằng những bước chân rất tự tin. Dù đã có những nhọc mệt làm nàng ngập ngừng, đã có gai góc làm nàng lao đao, nhưng nàng chưa quỵ té bao giờ. Bởi, nàng là nàng. Nàng hài lòng với cuộc sống của nàng, quanh nàng. Nàng đã qua rồi thời gian chạy theo những ước mơ nho nhỏ, vưa vừa, lơn lớn nàng đã vẽ vời rất mỹ thuật. Nàng chỉnh đốn lại cuốn tự điển của đời mình. Nàng vẽ lại những giấc mơ theo những kỹ thuật khác, những giấc mơ vừa tầm tay với, những giấc mơ trở thành những hoạch định cho cuộc sống nặng vật chất thời đại ngày nay. Nàng ý thức rất rõ những may mắn trong đời mình. Mấy ai trong thiên hạ có được cái gần như trọn vẹn trong đời sống như nàng. Nàng chăm chỉ vun xới hương hoa hình thức. Nàng hoan hỉ tham gia những sinh hoạt thời thượng, mà có lúc lầm tưởng là những ý thích thật của mình. Nàng muốn mình có mặt khắp nơi. Nàng muốn mình được nghe mọi chuyện, được thấy mọi điều. Thỉnh thoảng, giữa những vội vàng của cuộc chạy đua, nàng giật mình, thấy mình càng lúc càng rời xa cuộc sống nội tâm của mình. Nàng cảm thấy chùng lòng. Nhưng dòng đời mải miết trôi, nàng không muốn thấy mình bị bỏ lại sau lưng. Trong nàng, thỉnh thoảng có những giằng co nho nhỏ. Nhưng tiếng nói của cái tôi nội tâm sẽ sàng quá, bị tiếng nói rành rọt của cái tôi hình thức át đi liền. Nàng hài lòng khoác cái tôi hình thức và vòng hào quang vô hình, dù hời hợt, nhưng tự tin, vững vàng.
    Những thư đi, tin lại với anh ấy dần dà dắt nàng về chốn cũ, thuở ấu thơ, thời niên thiếu... Nàng vui mừng gặp lại con bé của Thiếu Nhi, Thằng Bờm, Tuổi Hoa xanh, Tuổi Hoa đỏ, Ngàn Thông rụt rè, nghiêm trang hơn số tuổi của nó. Thấp thoáng đâu đó là cô thiếu nữ bước sang Tuổi Hoa tím, Tuổi Ngọc. Thay vì đọc tạp chí Wirtschaftswoche, Focus... để theo dõi những biến chuyển kinh tế xã hội, nàng lục mấy thùng thư cũ, soạn lại những sổ, sách nàng ghi chép lăng nhăng. Thay vì coi ti vi, theo dõi các bình luận gia bàn về phát triển của thị trường chứng khoán, nàng xem chương trình nhạc Việt Nam. Tự lúc nào, không rõ, nàng rộng rãi ban phát thì giờ cho chính nàng. Nàng tận hưởng niềm vui, dù rất nhỏ, nhưng quý báu, mà mới đây nàng xem như những món xa xỉ quá đắt, ngoài khả năng của nàng. Một cuối tuần, trời hè tuyệt diệu, nàng ra vườn, ngắm những hoa, những lá nàng chăm chút. Ngắm hoa clematis tím ngắt, nàng nhớ đến … chiều nay dưới giàn hoa thơm ngát hương đời, thầm mơ giàn hoa tím xưa chưa phai... Nhìn những cánh phong lữ thảo rơi trên sân, nàng tưởng như thấy... em đi trong xác pháo, anh đi không ngước mắt, thôi đành, em... Nàng gối đầu trên tay, ngắm trời xanh ngắt, buổi trưa êm đềm quá. Nàng mơ màng, ngủ một giấc thật ngon ngoài vườn. Khi thức dậy, bất chợt nàng nhớ Đời sống trôi hoài không nghỉ ngơi, đời sống kéo dài cõi trần ai, anh thôi, anh thôi không làm thơ, em yên em yên vui chuyện nhà... Rồi đầu óc nàng lại miên man mấy câu hát mà mấy chục năm nàng chẳng nghe... hay lịm người trong thú đau thương... Thật lạ lùng, lòng nàng đang vui, tự dưng ở đâu mà mấy lời nhạc buồn rũ đó vào đầu nàng.
    Hôm sau, nàng nhận được điện thư của anh ấy, kể, bài thơ Sinh Nhật, Phạm Thiên Thư cảm hứng qua bài hát Tóc mai sợi vắn sợi dài của Phạm Duy. Ô, lạ quá! Như thể anh ấy đã nghe những suy nghĩ của nàng. Trời nắng đẹp, nàng bỏ bữa cơm văn phòng. Nàng nghỉ trưa nơi băng ghế cạnh hồ hoa súng trong công viên gần hãng. Nàng ngồi ngắm những đóa hoa màu hồng thắm, chăm chú nhìn những con chuồn chuồn bay chờn vờn trên những ngọn cây thủy trúc, nghe cơn gió nhẹ ru buổi trưa êm ả. Lòng nàng tràn ngập niềm vui.
    Tiếng Anh nàng xài trong việc làm chính xác và đơn điệu, chủ yếu cho hợp đồng tín dụng, cho ý kiến pháp lý. Nói chuyện ngoài lề với khách hàng hoặc với đồng nghiệp chỉ quanh quẩn thời tiết đẹp xấu, nóng lạnh... Bởi thế, giọng văn trong thư của nàng khô quắt, khô queo. Tuy vậy, anh ấy vẫn đáp lại bằng tiếng Anh tươi vui, hoa mỹ.  Nàng chưa biết “trình độ” tiếng Việt của anh ấy, vì chưa nghe anh nói, chưa thấy anh viết. Chắc phải còn hay hơn cả tiếng Anh. Anh ấy nhận xét, tiếng Việt trữ tình hơn tiếng Anh, ngay trong thứ tự của mẫu tự. Trong tiếng Anh, giữa I và U cách nhau xa tít mù. Trong tiếng Việt, EM và ANH sát bên nhau. Có lần, nàng làm ngon, kể chuyện, tính chọc quê anh ấy. Nàng rất tin vào cái “lanh” của mình, chờ nhìn nạn nhân tối tăm mặt mũi. Nàng chỉ cho anh cách đếm tương. Mua bốn chai tương, xếp hàng ngang, rồi đếm: tương một, tương hai, tương ba, tương tư. Nàng còn cao hứng xưng mình là cô giáo. Gởi thư đi rồi, nàng cười mỉm, chờ thắng lợi. Anh ấy trả lời rằng, là cô giáo giỏi, chắc chắn nàng đã thực hành đếm rồi. Anh tưởng như thấy bốn chai tương nàng thực tập xếp hàng trong bếp của nàng. Anh hỏi, nàng có rảnh không, anh đưa cho mượn cuốn truyện Vòng Tay Học Trò. Đọc thư xong, nàng tắt tiếng. Nàng mới là nạn nhân, đích thị gậy bà đập lưng bà. Nàng ngồi thừ, mặt nghệch ra. Giận mình chơi dại. Không tri bỉ, tri kỷ, mà tính chuyện bách chiến, bách thắng. Nàng sùng anh ấy “đánh” nàng thẳng tay. Bạn bè biết nàng bị nạn như vầy, mất mặt binh chủng. Nàng sẽ không đọc truyện của Nguyễn Thị Hoàng, mà sẽ đọc cuốn Vĩnh Biệt Chiến Trường, Farewell to Arms của Hemingway. Nàng quạu lắm, hậm hực ném “bút”. Ngày hôm sau, dù vẫn bận rộn với trăm công ngàn chuyện, trong đầu nàng có một cuộc chạy đua của ba ngôn ngữ Việt, Đức, Anh. Đột nhiên, nàng tìm ra câu trả lời cho cái thư “hắc ám” của anh ấy. Những ý tưởng đanh đá ào ào dẫn ngón tay nàng nhấn nhanh trên bàn phím. Nàng nể mình dễ sợ. Nàng nôn nao không biết làm sao mà huênh hoang khoe với đám bạn quỷ của mình, rằng nàng vẫn còn đủ cựa để đảm nhận vai gà đá cho bạn bè. Nàng lim dim, tưởng như nghe tiếng vỗ tay cổ võ của đám bạn. Nàng vui vẻ cả buổi chiều. Trong cơn vui bỗng nhiên nàng khựng lại. Ủa, mình đó sao, nàng nhẩm lại những điều nàng viết, sao mà điêu ngoa dữ vậy. Sao mà chanh chua quá sức. Không, nàng không muốn mình như vậy. Theo thời gian nàng đã không ngừng “trung hòa hóa” lượng sinh tố C của chanh và sinh tố A của ớt trong nàng. Lòng nàng ngổn ngang những nghịch lý, những mâu thuẫn. Tiếng nói nghiêm khắc không bằng lòng nàng xử sự như vậy, và buộc nàng phải viết thư xin lỗi anh ấy. Tiếng nói khác không giấu vẻ vui mừng, bênh vực nàng, rằng nàng đã hồi phục phần nào những cá tính thật của nàng. Trong những đối thoại giữa anh ấy và nàng, nàng đã nhiều lần là trọng tài đứng giữa, nghe những tranh chấp của “người hiền” và “người dữ” trong nàng. Nàng đã nhiều lần phải chịu để người hiền thắng cuộc. Nhưng nàng có nhiều thiện cảm với người dữ và thiên vị khi cần thiết. Nàng đã phải xin lỗi nhiều lần vì những phản ứng quá quắt của mình. Lúc nàng nói: “Sorry seems to be the hardest word”, anh ấy cười, trêu ghẹo:  “… means never having to say sorry”.
    Nàng chú ý đến mình nhiều hơn. Nàng bỏ thì giờ làm những việc nàng thích mà không cần phải suy nghĩ là việc ấy sẽ có những đóng góp gì cho đời sống vật chất. Nàng kiểm kho dĩa nhạc của mình, mới hay, mình đã mua nhiều dĩa mà chưa bao giờ nghe thử. Nàng mở thùng ghế, khám phá ra một lô sách truyện Việt nàng đã mua sắm từ thuở còn là hàn nho. Dọn qua nhà mới, nàng định sắm thêm một tủ sách, chưa thực hiện được. Cho nên mấy năm trời, ngồi trên một núi chữ nghĩa mà chẳng biết.
    Ban đầu, nàng viết tiếng Việt, chào hỏi thật cung kính. Anh ấy bảo, máy anh không có chương trình tiếng Việt, anh buộc phải viết tiếng Anh. Về sau, nàng bắt chước anh, viết tiếng Anh, chào nhau trong thư với chữ Hi gọn lỏn. Lần này, nàng viết thư, hỏi anh về những danh lam, thắng cảnh quanh quẩn nơi tỉnh nàng sắp đến. Thay vì viết Hi, nàng đổi sang Hello. Thư vừa gởi đi, nhanh như cắt, nàng nhận được thư trả lời của anh ấy, chỉ có câu:  “Hello, is it me you're looking for? và đường link của YouTube. Chẳng có thông tin gì cho câu hỏi của nàng. Nàng thoáng ngạc nhiên, mà cũng hơi bực bội, ngẫm nghĩ: “Chắc tại mình hỏi rầy rà, người ta lên mặt làm cao chứ gì.” Bỗng dưng, như tia chớp lóe nhanh trong đầu nàng. Đây là một câu trong một bài hát ngoại quốc nàng yêu thích. Ôi, sao nàng vô ý dữ vầy. Thời ở trung học, nàng đã bao lần nghêu ngao theo Lionel Richie: “Hello, is it me... Tâm trí nàng bồng bềnh. Nàng bấm nhẹ đường link. Giai điệu của bài hát vừa lạ lẫm, vừa quen thuộc. Nàng lơ mơ, nghe ca sĩ thì thầm “But let me start by saying, I love you...” Chợt nàng hốt hoảng. Chỉ còn hơn hai tuần nữa thôi. Khi nàng đến nơi, “người xa lạ” làm tròn phận sự người bạn gởi gắm. Nàng nhận chìa khóa nhà người bạn. Như vậy mọi chuyện thu xếp ổn thỏa. Đâu còn cớ gì để viết thư hỏi này, hỏi nọ. Chẳng có thư hỏi, làm sao có thư trả lời. Hình như nàng hơi buồn buồn. Hình như nàng hơi tiêng tiếc.
    Nàng biết, nàng là, đã là, người mơ mộng. Nhưng nàng cũng biết, lý trí vẫn luôn tìm cách lấn lướt con tim. Có lẽ, nhờ vậy mà cuộc sống vẫn giữ được nhịp bình thường (và tầm thường) trong hai vạn sáu ngàn ngày không sầu của kiếp người.
    Bỗng nhiên, nàng nhớ đến tựa một cuốn truyện thời Tuổi Ngọc của Hoàng Ngọc Tuấn: Hình Như Là Tình Yêu.

 

–  Hoàng Quân

 

Trích lời trong những nhạc phẩm của các nhạc sĩ:

Giữ đời cho nhau, thơ Du Tử Lê, nhạc Từ Công Phụng

Dưới giàn hoa cũ, Tuấn Khanh

Tà áo xanh, Đoàn Chuẩn, Từ Linh

Tóc mai sợi vắn sợi dài, Phạm Duy

Thú đau thương, Phạm Duy

Hello, Lionel Richie

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Nhạc sĩ Hùng Lân mất vào ngày 17/9/1986 tại Sài Gòn. Hôm nay, ngày 17/9/2025 tôi nhớ tới ông. Tính ra đã 39 năm. Ba năm trước, tại nhà thờ Phanxicô Dakao đã có một lễ giỗ 36 năm ngày mất của ông. Linh mục Đỗ Xuân Quế, chủ tế lễ giỗ, đã nói trong thánh lễ: “‘Hôm nay là lễ giỗ thứ 36 của ông Phêrô Hoàng Văn Hương tức là nhạc sĩ Hùng Lân. Ông là người đáng cho chúng ta trân trọng và quý nhớ. Vậy chúng ta hãy cùng nhau cầu nguyện cho ông được vào nước Thiên Chúa. Nếu ông đã được vào rồi thì xin nhớ đến chúng ta là những người đang tiếp tục cuộc hành trình nơi dương thế đang hướng về Nước Trời.” Sau thánh lễ là chương trình tưởng niệm trong đó có tiết mục trình diễn nhạc của Hùng Lân, cả nhạc đạo lẫn nhạc đời. Người dẫn chương trình cho tiết mục này là nhạc sĩ Cao Huy Hoàng, đến từ Phan Thiết. Ông chia sẻ: “Nếu ngày ấy, thầy Hùng Lân qua đời, Chúa hỏi ‘nén bạc của ta đâu?’, thầy có lẽ không trả lời hoặc chưa trả lời kịp thì hôm nay, chúng ta có thể nhìn lại và thấy được rằng nén bạc của thầ
« Chưa gặp em tôi đã nghĩ rằng, có người con gái đẹp như trăng… khi gặp em rõ thấy một bà chằng! » … Chằng tinh, hay chằn tinh là một loài người hay cũng coi là một loài quỷ hung ác. Tùy vào hoàn cảnh, tùy vào người ta gặp, ta đối diện. Nay thế giới có nhiều loại chằn tinh, chằn ở trong mọi lãnh vực, chính trị, văn hoá, kinh tế, giáo dục và cả trong xã hội v.v…Do đấy, ta muốn tìm hiểu nguyên do chằn ở đâu ra. Hẳn là trong văn hóa Nam Bộ Việt Nam - Ấn Độ - Khmer…? Theo tác giả Huỳnh Thanh Bình, chằn là một loại sinh vật truyền kỳ, làm hộ pháp, canh giữ chùa, tháp, chánh điện phật giáo nam truyền và chiếm vị trí quan trọng trong văn hóa và tâm linh của người Khmer nam bộ, phổ biến trong kho tàng truyện kể dân gian và tuồng tích sân khấu của đa phần người Đông Nam Á.
Cả ông ta và tôi cùng cười xòa. Ui, mình đúng là đãng trí thứ thiệt. Phần Lan đã gia nhập Eurozone từ 1999 và dùng Euro ngay từ buổi đầu như những quốc gia thành viên khác. Ngày trước, nhắc đến những thủ đô bắc Âu, người ta thường nghĩ đến Oslo giàu có của Na Uy, Copenhagen trẻ trung của Đan Mạch. Giờ đây, Helsinki dần dà từng bước góp mặt vào danh sách những thủ đô được du khách ưa chuộng. Sức thu hút của thành phố ngày càng tăng. Từ 15 năm nay, Helsinki là một trong những thành phố tân tiến nhất Âu châu.
Bà xỏ chân vào đôi dép, lê lẹp xẹp vào buồng. Bà lấy ra một bịch nhựa trong đó đựng trăm thứ lặt vặt không ra hình thù gì. Bà nhìn trước, ngó sau như người ăn trộm. Chị mua ve chai đứng ở ngoài cửa bếp. Như một việc đã quá quen thuộc, chị đón lấy cái túi, móc vào cái cân xách. Trước kia chị phân loại giấy ra giấy, nhựa ra nhựa, nay thì hai bên đã thỏa thuận với nhau là có một cái giá trung bình cho toàn thể. Bà thì nhìn đăm đăm vào mớ hàng lặt vặt ấy như nhìn một thứ gì quý giá lắm. Mà không quý sao được, vì đó là kết quả của nhiều tuần bà lượm lặt và cất giữ.
Cho tới bây giờ, thỉnh thoảng trong giấc ngủ tôi vẫn nằm mơ tới chuyện thi Tú tài và giật mình tỉnh dậy, mừng húm mà mồ hôi vẫn đổ ra. Trong lần thi Tú Tài I, tôi đã thức đêm thức hôm học đến bị yếu phổi. Chữ “Tú Tài” nặng nhọc với tôi như vậy tuy nghĩa của nó là “đẹp đẽ, có khả năng, tài giỏi”.Ông Tú Xương có lẽ cay đắng với chữ “Tú Tài” không kém gì tôi. Ông vác lều chõng đi thi tất cả 8 lần, từ khoa Bính Tuất (1886) tới khoa Bính Ngọ (1906). Ba lần đầu ông đạp vỏ chuối, tới lần thứ tư, năm Giáp Ngọ (1894), ông mới vớ được cái Tú Tài nhưng là Tú Tài đậu vớt, chữ ngày đó gọi là “Tú Tài Thiên Thủ”. Ông chết với cái danh Tú Tài, chẳng bao giờ kiếm được cái “Cử Nhân” mặc dù vẫn cặm cụi đi thi.
*SONG THAO Tôi chừ chỉ chơi thể thao trên ghế sa-lông, ngồi coi người ta chơi. Thứ tôi coi người ta chơi là hockey, tennis và đôi khi bóng tròn. Mình không còn khả năng thì coi người ta chạy nhảy cũng là một cách chơi. Cách chơi biết mình biết ta. Các ông bạn tôi cũng chơi như tôi. Có điều mỗi người chơi theo ý thích riêng của mình. Ông Hoàng Xuân Sơn, ông Luân Hoán cũng na ná như tôi. Nhưng ông Luân Hoán hơi ngả về bóng tròn. Ông Hồ Đình Nghiêm máu mê hơn. Ông sa đà vào bóng tròn. Thời gian vừa qua, ông coi giò coi cẳng các nữ nhân tranh giải bóng tròn thế giới FIFA một cách mê mệt. Ngày ngày ông bá cáo bà con trên Facebook tường tận về từng cặp chân vàng mà trắng, cô nào đá hay, cô nào chụp banh giỏi, ông rành như có họ hàng thân thiết.
Bạn có thể xem bài này như truyện ngắn. Có thể gọi là nhiều truyện ngắn trong một truyện ngắn, hay là ghép từ nhiều mẩu truyện. Bạn cũng có thể đọc như tùy bút, hay bản tin, hay là vân vân... nghĩa là bất cứ những gì có chữ, có thể đọc lên, có thể nghe được như âm thanh. Đó là những gì tự nhiên hiện lên trong trí nhớ của tôi, những gì tôi bất chợt nghe bên tai khi ngồi bên sông, ven biển, góc rừng, hay khi nửa đêm nhìn ra hàng hiên.
Chẳng hiểu vì sao, vào lúc bắt đầu cảm thấy già, tôi lại lẩm cẩm đi tìm lại định nghĩa về chữ “bạn”. Bạn tôi là ai? Tại sao tôi lại kết bạn với họ? Lúc trẻ đã từng có một thời suýt bị vợ bỏ vì “lo cho bạn nhiều hơn cho gia đình”; nhưng khi đến độ tuổi “lục thập nhi nhĩ thuận” tôi lại đâm ra làm biếng gặp hầu hết những nhóm bạn từng một thời thân thiết.
Hôm đó, cô nhất định phải giết cây dạ quỳnh. Khi đêm tối bao phủ, cô sẽ ra tay. Lấy một con dao bén để xắt cành lá nó ra từng mảnh nhỏ. Lấy chai thuốc Draino loại hủy hoại rễ cây để ngâm hết các rễ của nó. Nó phải chết một cách tiệt tích, không còn một chút cơ hội nào sống sót. Nó phải bị phơi khô trên cao vì Quỳnh đụng đất sẽ có thể mọc lại. Cô biết, giết Quỳnh là mất đi tiếng nói vo ve chị em tâm sự. Cô đơn khi có Quỳnh sẽ thay vào cô đơn không có Quỳnh. Cô sẽ bắt đầu một cô đơn khác.
Càng lớn tuổi chừng nào, thì người ta lại thường hay nhớ tới những kỷ niệm trong dĩ vãng của mình nhiều bấy nhiêu. Nhất là những người cao niên đã về hưu, không còn bị ràng buộc bởi những công việc làm thường ngày của mình như trước kia, nên có nhiều thì giờ rảnh rỗi ngồi ở nhà một mình, để hồi tưởng lại những kỷ niệm buồn vui khó quên trong cuộc đời mình, rồi để có những lúc tâm sự cho nhau nghe lại những kỷ niệm khó quên này, trong những dịp tiệc tùng họp mặt bạn bè.
Lộc đã chết! Tích ngỡ ngàng khi nghe tin đó. Chàng không tin vào tai mình. Làm sao Lộc có thể chết được? Mình mới gặp anh ấy có tuần trước thôi mà! Trông anh còn khỏe mạnh, tự tin, tràn đầy sức sống. Vậy mà bây giờ anh đã không còn nữa. Cái chết của anh có cái gì đó không thật. Và có lẽ đó là lần đầu tiên Tích đứng trước nhận thức trực tiếp và thâm sâu về tính chất phi lý của một sự kiện quá bình thường trên đất nước chiến tranh này.
Từ giữa tháng Tám, trước ngày Lễ Labour Day, các trung tâm shopping đã rầm rộ quảng cáo “On Sale” cho mùa “Back To School”. Các con tôi đã lớn, qua rồi cái thuở đi sắm backpacks, tập vở, giấy bút, lunch bags, áo quần, nhưng lòng tôi vẫn nao nao bâng khuâng nhớ về những kỷ niệm ấy. Cũng có lúc tôi lại nh ... chính tôi, ngày xưa là cô giáo trẻ khi còn ở Việt Nam, và nhất là những tháng ngày ở trại tỵ nạn Thailand, làm cô giáo “đặc biệt” có những học trò cũng rất “đặc biệt”.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.