Hôm nay,  

Bà ... Nội ư?

20/01/202408:28:00(Xem: 3860)
Truyện

soingoc

Nằm trên giường tôi vươn vai duỗi chân thật thoải mái làm sao ấy, nhìn lên đồng hồ trên bàn đã 9 giờ sáng, bên ngoài trời Montreal tuyết nhè nhẹ bay trắng xóa thật đẹp. Hôm nay thứ hai đầu tuần, mọi người hàng xóm xung quanh đi làm hết, cả khu nhà yên ắng đến lạ thường, tôi mỉm cười thỏa mãn “mình về hưu rồi mà, phải tự sướng chứ!”
    Từ từ bước xuống giường, sau khi làm vệ sinh cá nhân xong, tôi đi vòng quanh nhà xem xét tất cả mọi ngõ ngách từng chi tiết nhỏ như người khách lạ mới dọn đến ở trọ vài đêm vậy. Từ xưa đến nay tôi lo đi làm, dậy sớm, đầu tắp mặt tối, chợ búa cơm nước, nuôi dậy con cái, đến cuối tuần là lao ra chợ mua bán cho cả tuần với hai xe chợ đầy ắp tải về, đến nỗi bà cashier phải lên tiếng:
    – Chị mua để bán dépanneur hả?
    Tôi quay qua quay lại xem chị quầy hàng hỏi mình hay ai, thấy chị gật gật đầu, tôi đáp :
    – Nhà tôi tuy chỉ có 2 thằng cu nhỏ và một thằng cu già thôi nhưng chúng ăn như hổ ạ!
    – Vậy mà em tưởng chị mua để bán depanneur thì em cho giá rẻ hơn.
    Đi chợ về rồi phải sắp thức ăn ra, cái thì bỏ vào freezer để giữ cho tươi, dùng cho vài ngày sắp tới, cái thì bỏ vào tủ lạnh thường để ăn dần trong nay mai…
    Tôi đã bận rộn để không có đủ thì giờ nhìn ngắm căn nhà mình còn mới hay cũ, cái gì cần sửa chữa, mà chỉ nhìn sơ xài thế thôi, tính tôi lại rất kỹ, thấy điều gì không hợp mắt ví dụ như bức tường bị tróc sơn vì lâu ngày hay bên ngoài nhà có vết nứt nhỏ là gọi thợ sửa ngay; bây giờ tôi đã về hưu non sau 32 năm cống hiến tất cả công sức, trí óc cho xã hội của quê hương thứ hai này, tôi sẽ có rất nhiều thì giờ để chọn thợ sửa lại căn nhà nếu cần phải sửa.
    Chắc hẳn mọi người sẽ hỏi tại sao chồng tôi không giúp vợ trong những vụ sửa chữa nhà cửa phải không ạ? Chàng biết tính tôi chỉ muốn làm điều gì tôi thích, nên chàng chỉ đưa tiền cho tôi, ủng hộ tôi, chứ chẳng bao giờ cho thêm ý kiến làm gì để mất công hai vợ chồng lại cấu xé lẫn nhau.
Trong lòng phơi phới, nhìn góc nào cũng thấy thật hoàn hảo, đẹp mắt đến không cần phải sửa đổi gì nữa cả. Những cánh hoa mai vàng « ngàn năm y nguyên » của tôi vẫn khoe sắc trong chiếc lọ cao thằng đứng trong góc phòng khách làm nổi bật bộ ghế salon da đỏ sẫm màu. Bên cạnh là bức tượng Phật Quan Thế Âm mùi trầm hương thơm ngát trên chiếc kệ gỗ nâu sậm kê sát tường. Tôi chắp tay lạy Phật đã cho gia đình tôi nhiều sức khỏe và phò hộ cho những ngày tháng thật bình an.
    Tôi tiến vào phòng ngủ của hai con trai, tất cả giường tủ còn đây, y hệt như trước khi chúng nó bỏ lại đến nơi ở mới riêng; anh Tutu (tên ở nhà) thứ nhất đi làm xa ở North Bay nha sĩ trong quân đội Canada, sáu tháng mới về thăm nhà một lần, và rất ít phone nói chuyện với mẹ tuy rằng cậu bé này rất tình cảm và thường hay quấn quít mẹ khi còn ở nhà. Cậu này chắc tính cũng giống tôi lắm, mê công tiếc việc, làm gì là đắm đuối đến quên ăn!
    Cậu nhỏ thứ hai tên Bê ở nhà, vừa đám cưới tháng năm xong, mua luôn căn nhà mới ở khá xa bố mẹ cho tiện đi làm. Tôi ngồi thừ trước những tấm hình của các con từ nhỏ đến lớn, ở mỗi độ tuổi của chúng, anh Tutu bế em Bê từ lúc mới lọt lòng trong vòng tay, rồi đến những tấm hình của hai anh em đẩy xe trượt tuyết cho nhau trên một núi tuyết thật cao sau nhà, đôi má phính căng hồng tròn như những trái đào, đầu đội mũ len có hai cái tai thỏ thật dễ thương, chúng nó lăn vòng vòng từ trên cao xuống, rơi lọt thỏm vào hố tuyết, bị tuyết trên cao rơi lấp miệng hố, một hai phút yên lặng trôi qua, bàn tay bé xíu với đôi găng đỏ nhô lên từ hố tuyết, nó đưa khuôn mặt đỏ au vì lạnh ra khỏi hố tuyết trắng. Những ngày mùa đông tôi tranh thủ về sớm để cho hai cu ra tuyết chơi, cả hai đều mê mùa đông, không biết lạnh là gì, nặn những ông già tuyết cao đến quá đầu người bằng cách khiêng cái thang ba chân để leo lên cao gắn cái đầu của ông già tuyết, với chiếc mũi dài bằng củ carotte.
 
    Bao nhiêu kỷ niệm buồn vui lẫn lộn trôi qua dưới mái nhà mà chúng tôi đã trải qua cùng nhau từ thuở ấu thơ của hai cậu bé đến khi khôn lớn, hôm nay tôi mới có thì giờ ngồi đây hồi tưởng lại.
Tôi đã từng xem những vị khách hàng ở nhà bank của tôi làm việc là thượng khách, tôi đã đặt để họ lên trên tất cả, là ưu tiên số một, hơn cả sức khỏe vì khi bệnh tôi cũng cố lết vào để giải quyết hồ sơ và gặp gỡ họ; suốt 32 năm làm việc trong niềm đam mê say sưa đến cả những ngày nghỉ tôi cũng không lấy cũng chỉ vì quá yêu công việc!
    Thế mà sau khi cháu Bê lập gia đình, tôi bỗng đưa ra quyết định nghỉ hưu ngay lập tức vì cảm thấy đủ rồi, làm ai cũng không khỏi ngạc nhiên.
    Tôi muốn có thì giờ làm những điều tôi yêu thích mà từ trước đến giờ tôi chưa thể làm được vì không có thì giờ. Tôi nhớ lời thằng Bê nói trước khi lập gia đình:
    – Mẹ mà không về hưu đi chơi bây giờ thì đến khi mẹ muốn đi sẽ không đi được nữa đấy!
    – Tại sao chứ? Mẹ chưa đến tuổi về hưu cơ mà, còn phải đến 6 năm nữa.
    – Chúng con lấy nhau xong sẽ có con ngay đấy!
    – Bộ muốn có con là có dễ như mình muốn sao chứ?
    – Con đã plan rồi, sau đám cưới là vợ con sẽ có bầu ngay!
    Tôi cười mà quay phắt đi :
    – Nói cứ như thật!
    Nhưng ngẫm nghĩ lại thì nó nói phải, tôi phải ngưng làm để nghĩ đến bản thân mình và gia đình khi tôi còn sức khỏe tốt, chứ đợi già rồi mới về hưu, lúc đó quá mệt mỏi còn sức đâu mà lội bộ ở những nước Châu Âu nữa chứ!
    Đang miên man suy nghĩ về cuộc đời, tôi nghe tiếng phone reng cắt đứt dòng suy nghĩ của ngày đầu tiên về hưu non, tôi vội vàng nhìn thử ai gọi, tên « thằng Bê » hiện lên màn hình :
    – Allo con yêu…
    – Mẹ ơi, thứ bẩy này mình họp hai gia đình tại nhà con nhé.
    – Chuyện gì vậy con? … để mẹ xem thứ bẩy này mẹ có bận đi karaoke không cái đã nhe.
    – Rất quan trọng mẹ phải bỏ karaoke đó!
    – Thế à, chuyện gì quan trọng vậy? … ừ để mẹ phone bạn nhe.
    – Nếu đến mẹ nhớ đem cho con một món ăn ạ.
    – Ok mẹ sẽ đem món bánh cuốn hấp nồi nước cho con.
    – Dạ được đó, chứ con không thích ăn bánh cuốn chảo đâu.
    – Ừ được mà không lo!
    Từ nhà tôi đến nhà cháu Bê cũng mất 45 phút, phải qua cái cầu Champlain vì nhà cháu bên Longueuil, quẹo lòng vòng mới đến nơi. Nhà xa nên tuyết đầy đường, xe ủi tuyết chưa xúc, chúng tôi phải đi vòng quanh núi tuyết trước cửa nhà thằng Bê mới vô được trước thềm nhà. Bên trong đã đông đảo ba mẹ gia đình anh chị em bên con dâu Vân.
    Chúng tôi cùng nhau sắp xếp đồ ăn, bày biện bát đũa trên bàn và chuẩn bị nhập tiệc. Thằng Bê đặt máy quay hình ở đầu bàn trông thật long trọng, khi chúng tôi an vị hết, nó bắt đầu dõng dạc :
    – Con mời mọi người đến hôm nay để tuyên bố là….
    – Con sắp làm papa?
    – Vâng đúng rồi ạ, các mẹ sắp làm bà nội và bà ngoại, các bố lên chức ông nội, ông ngoại rồi ạ!
    – Oh thật vui quá! Thế con trai hay gái con biết chưa?
    – Dạ… lúc đầu con không muốn biết, định làm surprise khi sanh mới biết, nhưng vì ai cũng muốn mua đồ baby để sửa soạn cho dễ nên bây giờ tụi con mới quyết định là sẽ biết là trai hay gái!
    – Vậy hai con cũng chưa biết là mình có con trai hay gái luôn phải không?
    – Vâng! Tụi con cũng chưa biết là sexe nào cả. Hôm vợ chồng con đi nghe tim baby thì bà y tá có giấu một cái card cho biết trai hay gái vào một bao thư đưa cho người bạn con, khi nào con muốn biết thì sẽ xem cái card đó, nhưng cô bạn đưa ý kiến là làm party với hai bên gia đình như vậy để họp mặt và sẽ nói cho biết trai hay gái khi mọi người nhìn cái bánh mà các cô bạn sẽ đem tới trong vài phút nữa thôi.
    – Bây giờ mình chơi « cá độ» đi!
    – Ok! Mỗi vé cá độ trai hay gái thì sẽ phải đóng 5$, một người có thể cá cả hai sexes luôn.
Cả bàn ăn nháo nhào lên, quên cả ăn vẫn thấy no, mọi người hào hứng viết xuống tờ giấy nhỏ cá độ trai hay gái.
    Tôi mới về hưu chưa đi du lịch gì cả, chả lẽ lại đi nuôi cháu, thay tã, cho bú hay sao chứ, tôi thầm nghĩ nên ngồi thộn mặt, nhìn mọi người vui cười nói chuyện rôm rả. Bà sui lớn hơn tôi cả chục tuổi, bà mong có cháu lắm. Bà quay qua tôi lên tiếng :
    – Mình mong nó có con để bây giờ mình còn sức thì trông đỡ cho nó, chứ sau này mình lớn tuổi quá thì sao giúp nó được.
    Tôi vội vàng bán cái liền:
    – Vâng! Con gái khi sanh mà có mẹ còn khỏe trông nom thì thật quý lắm! Chị ở đây cùng với các cháu hay sao?
    – Đúng rồi, con Vân nó đã ordered mình ít nhất là ba tháng đấy! nó cũng dọn cho mình căn phòng cạnh phòng baby rồi.
    – Vậy thật đỡ lo ạ!
    Thằng Bê ôm cổ tôi nhõng nhẽo hỏi:
    – Mẹ thích trai hay gái? Mẹ lên chức bà nội rồi đấy!
    – Bà … Nội ư?... Con cũng sắp lên chức papa, đừng như con nít nữa nhe, trai hay gái mẹ đều yêu cả, miễn sao nó nhiều sức khỏe là được. Mà mẹ nghĩ nó là con trai đó!
    Ông bà sui nói to cho cả bàn nghe:
    – Tôi cá nó là con gái…
    Bỗng tiếng chuông cửa reo vang, cả nhà ùa ra reo lên :
    – Cake đã tới rồi! tránh ra để đem cake vào nào.
    Một chiếc bánh cao 40cm, đường kính 25cm được đặt ngay giữa gian bếp, tất cả mọi người đều hồi hộp, chiếc bánh này sẽ quyết định cuộc cá độ ăn thua của chúng tôi! Thằng Bê hào hứng :
    – Mọi người đã sửa soạn máy quay film chưa?
    Tôi nhìn xung quanh gian phòng bếp đầy ắp người bao quanh với cell phone như hôm cưới cách đây tám tháng, không có chỗ cho người chụp hình và quay phim di chuyển nữa.
    Thằng Bê lúc nào cũng lắm bạn nhiều bè, tính nó vui cười cả ngày nên được các bạn yêu quý lắm; ngẫm nghĩ không biết nó có chững chạc được để làm papa người ta không nữa.
Tôi cũng sửa soạn máy video chỉ muốn quay xem sự phản ứng của thằng Bê và con dâu Vân như thế nào khi biết con tương lai của mình là trai hay gái mà thôi.
    Khi cả hai đứa cùng cầm con dao đặt vào chiếc bánh, cùng đếm :
    – 1… 2… 3…
    Con dao răng cưa phập xuống chiếc bánh cao ấy, tất cả mọi người nhón gót bu vào chiếc bánh để nhìn vào bên trong, một lớp màu nâu của chocolate chảy ra, chính giữa bánh là lớp màu xanh nước biển hiện ra, màu xanh tượng trưng cho phái mạnh!
    Thằng Bê bỏ dao xuống hét lên vui mừng :
    – Con trai!
    Cả hai họ cùng hò reo :
    – Ah! Con trai! Con trai! A baby boy! My congrats! Mes félicitations!
    – Mẹ thằng Bê thắng lớn rồi!
    Tiếp theo sau đó là tiếng nổ bốp bốp của những chai champagne chúc mừng thằng Bê sẽ làm cha, người làm cha đầu tiên trong đám bạn học cùng lớp của nó…

Tôi sẽ là …Bà Nội người ta ư? Bà Nội đó! Cái cảm giác này đến thật bất ngờ, thú vị và đằm thắm, len lỏi vào trong tim và từng tế bào nhỏ trong óc, chưa bao giờ tôi có thể nghĩ đến cái chức không thi mà được nhận lãnh này! Chức này còn lớn và quan trọng hơn cả chức giám đốc ngân hàng của tôi hồi xưa nữa kia! chức này là cả đời chứ không phải chỉ vài năm phù du khi còn trong độ tuổi lao động đâu đấy!
    Tôi sẽ là người đầu tiên trong dòng họ có cháu, kiêu hãnh gì đâu ấy! tôi sẽ loan tin này cho tất cả cô chú, chị em trong nay mai thôi.
    Hít một hơi thật sâu, tưởng tượng một thằng bé con kháu khỉnh tròn vo như con gấu giống thằng Bê chạy chung quanh nhà, nghịch ngợm và láu lỉnh, nửa vui vì có thằng cháu đích tôn, nửa buồn là từ đây tôi sẽ phải bận bịu với nó, khó có thể tự tung tự tác sung sướng đi chơi như hiện nay.
    Tôi cảm động, đứng yên trong góc bếp, chụp từng người một trong máy của tôi, tôi muốn làm một album nhỏ sửa soạn cho sự ra đời của thằng cu Junior, nó sẽ là cháu đích tôn của cả hai thông gia chúng tôi, là sợi dây kết nối tình gia đình nội ngoại.
    Chồng tôi giữ yên lặng từ nãy giờ mới lên tiếng nhỏ bên tai tôi :
    – Ở Việt Nam làm ông bà nội phải chững chạc lắm rồi, bên đây sao lên chức ông bà nội mà mặt còn ham vui quá!
    Thằng Bê biết mẹ đang suy nghĩ mông lung cho tương lai, nó nhè nhẹ cười cười đến đứng bên tôi thầm thì :
    – Nhiều Bà Nội cũng còn… múa, ca hát và làm văn nghệ mà, mẹ cứ làm những gì mình thích nhé, đừng nghiêm túc quá sẽ mất vui!
    Thằng Bê và con dâu Vân đưa mời tôi một ly rượu champagne nhỏ, chúng tôi cụng ly, cùng nhìn sâu trong ánh mắt của nhau, hiểu rằng tre già măng mọc, xã hội có tốt hay không cũng chính do sự xây dựng từ trong gia đình nhỏ của mình; những người trẻ của ngày hôm nay là sự trưởng thành của thế hệ tương lai.

 

-- Sỏi Ngọc

Montreal, Jan’24

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi định cư tại San Diego đã ngoài bốn mươi năm qua. Vùng đất hiếm hoi khó có nơi nào sánh được: bởi chỉ nội trong một ngày lái xe quanh quẩn, người ta có thể đi từ biển lên núi, từ rừng xanh đến sa mạc, thưởng ngoạn đủ đầy hương sắc của đất trời. Sáng sớm thong dong bên vịnh Mission, mặt nước yên như tờ, hàng cọ in bóng trên nền sương mỏng. Trưa ghé Julian, nhâm nhi ly cà phê hay lát bánh táo giữa tiết trời lành lạnh và màu xanh thăm thẳm của rừng thông. Chiều về, con đường tới Borrego mở ra vùng sa mạc hoang vu, xương rồng rải rác trên nền đá đỏ. Suốt dọc hành trình đâu đó hiện ra vườn cam, vườn bơ, đồng nho trĩu quả giữa thung lũng nắng chan hòa. Cảnh vật thay đổi không ngừng, khi mộc mạc, lúc rực rỡ, nhưng vẫn hài hòa như một bản nhạc êm dịu của đất trời. Mỗi lần lái xe ngang qua, tôi cảm thấy mình như được nối lại với nhịp sống của đất, và lòng bỗng nhẹ nhàng lạ thường.
Nhà kho Walmart ở ngoại ô Dallas chiều 24 tháng 12 lạnh như cái tủ đông bị quên đóng cửa. Đèn neon trên trần sáng trắng, lâu lâu chớp một cái như mệt mỏi. Mùi nhựa mới, mùi carton ẩm và tí mùi dầu máy trộn lại với nhau, cảm thấy nghèn nghẹn như cổ họng khi nuốt tin xấu. Tôi đứng giữa hai dãy kệ cao ngất, tay cầm clipboard, tay kia nhét sâu trong túi áo khoác xanh có logo Walmart. Đồng hồ trên tay: 5:17 PM. Giáng Sinh, Walmart đóng cửa sớm lúc 6 giờ. Nếu rời đúng giờ, chạy bốn tiếng, trừ chút kẹt xe, tôi sẽ về đến Houston khoảng mười, mười rưỡi. Trễ, nhưng vẫn còn kịp thấy tụi nhỏ mở quà.
Khi những ngày tháng cuối của một năm đang dần hết, chúng ta thường có lúc bồi hồi nhớ về cố hương, về mảnh đất chôn nhau cắt rốn, hoặc nơi đã in dấu nhiều kỷ niệm đã qua trong đời. Và tôi cũng vậy, xin được nhớ về Gò Vấp, nơi có địa danh Xóm Mới, vùng ngoại ô không xa Sài Gòn, được nhiều người biết đến như vùng đất với nhiều dân Bắc kỳ di cư, nổi tiếng là khu Xóm Đạo, đã từng là nơi sản xuất pháo cùng với món thịt cầy (mộc tồn) lừng danh.
Ông từ người Papua New Guinea đón cha xứ mới người Việt Nam trước cổng nhà xứ. Dáng người ông từ khoảng chừng 30, khuôn mặt PNG nâu nâu đậm nét đăm chiêu, ánh mắt ẩn hiện nét hồi tưởng. Khi nhìn thấy cha xứ mới đang kiên nhẫn đứng đợi dưới mái hiên nhà xứ, nụ cười xuất hiện trên môi ông từ để lộ hàm răng trắng đều thường thấy nơi người bản xứ. Nhưng nụ cười ấy vụt tắt khi ông mở cửa, mời cha xứ lên xe. Ông từ nhanh chóng quay về lại trạng thái khô khốc khi chiếc xe cũ lăn bánh nhọc nhằn trên con đường đá sỏi gập ghềnh. Sau vài câu trao đổi xã giao ngắn gọn, ông từ lại chìm vào trạng thái im lặng. Thời gian trôi qua, năm phút rồi mà vẫn không ai nói thêm một lời nào. Cuối cùng cha xứ lên tiếng,
Giáo Sư Dương Ngọc Sum, với tôi, là hình ảnh tiêu biểu, đáng kính từ nhân cách, hiếu học, luôn luôn cởi mở, tính tình hòa nhã, thân thiện với mọi người. Ông định cư tại Hoa Kỳ theo diện H.O 3 vào tháng 7 năm 1990 (trước tôi một tháng, H.O 4) và cũng trải qua những giai đoạn thăng trầm trong tháng ngày tị nạn. Nhân dịp kỷ niệm Lễ Thượng Thọ 90 tuổi của GS Dương Ngọc Sum, nhà giáo và nhà văn, nhà thơ Dương Tử, viết những dòng về ông
Mấy chị em tôi chia nhau mua nhiều loại báo: Làng Văn, Thế Kỷ 21, Văn, Văn Học… chuyền tay nhau đọc. Tôi “quen” Thế Kỷ 21 đã lâu, nhưng chỉ là quan hệ... đơn phương. Vào những năm 90 của thế kỷ trước, tôi gởi bài đến tờ báo Măng Non, sau này đổi thành Văn Nghệ Trẻ của nhà văn Ngô Nguyên Dũng ở Tây Đức. Mãi năm 2003, tôi mon men vượt đại dương, tìm đến Làng Văn Canada. Được thời gian ngắn, anh Ngô Nguyên Dũng cho biết, báo Làng Văn phải đình bản, vì những khó khăn về tài chánh. Duyên văn nghệ của tôi với Làng Văn chưa kịp “bén” đã chấm dứt. Nghe chị Hoàng Nga “mách nhỏ”, tôi gởi bài đến Văn Học. Có lẽ địa chỉ hotmail của tôi bị nhầm là thư rác, junkmail, điện thư bị trả lại với lý do không giao thư được. Tôi vẫn tiếp tục viết, xếp trong “tủ”, lâu lâu đem ra đọc. Mỗi lần đọc, dặm thêm chút “mắm muối”.
Tôi học được cụm động từ “đi lăng quăng” của bố Sỹ vào những ngày còn học tiểu học. Sau giờ tan trường hay vào cuối tuần, thỉnh thoảng bố lại hỏi mấy thằng con trai: “Có đi lăng quăng không?” Dĩ nhiên là có rồi! Ngồi ở thùng xe phía sau chiếc Daihatsu, chúng tôi theo bố đi giao sách ở những tiệm sách, sạp báo ở trung tâm Sài Gòn. Cũng có khi chỉ là ra một công viên, chúng tôi được chạy nhảy, trong khi bố ngồi trên xe viết lách. Không rõ có bao nhiêu tác phẩm của Doãn Quốc Sỹ được viết trong hoàn cảnh này. Rồi cụm từ “đi lăng quăng” trở lại sau gần một nửa thế kỷ. Ở căn nhà Lampson thành phố Garden Grove, mỗi chiều tôi đi làm về ghé qua, bố đã ngồi đợi trước cửa. Thấy tôi đến, bố hỏi ngay: “Có đi lăng quăng không?” Thế là hai bố con bắt đầu hành trình “lăng quăng” đúng nghĩa, qua những khu dân cư ở gần nhà. Đi không có phải là để đến một nơi chốn nào đó. Đi chỉ để mà đi, để hai bố con có thì giờ ngồi bên nhau trò chuyện. 50 năm trước, bố chở con đi; 50 năm sau đổi ngược lại.
Buổi sáng cuối cùng ở Chamonix im lặng lạ thường. Suốt đêm qua, tôi đã để cửa sỗ mở toang, nên khi giựt mình thức dậy, ánh sáng trong suốt của núi tràn đầy phòng. Tấm mền len và drap giường trắng lóa như được phủ lân tinh. Không một tiếng động nào từ dưới đường phố vọng lên. Chỉ có hơi lạnh. Tôi nằm co ro và nghĩ đến ly cà-phê đen. Mùi thơm sẽ bốc lên cùng hơi nóng, rồi tan dần vào không khí. Giống như ký ức. Đôi giày đóng đầy đất bùn và gậy trekking đã xếp gọn gàng trong bao duffle cùng với áo quần đi núi từ đêm hôm qua. Chúng nằm bên cửa, sẵn sàng lên đường. Bên ngoài cửa sổ, rặng núi Mont Blanc vẫn kia, vẫn vĩ đại, vẫn trùng điệp, vẫn lặng lẽ xa xăm. Tôi nghĩ đến 11 ngày vừa qua và cảm thấy buồn buồn, làm như có điều gì tôi đã đánh mất, hay đã để quên trên ngọn núi kia, ở đâu đó, trong quãng đường dài tôi đã đi.
Năm nào cũng vậy, tháng 7 tháng 8, mùa mưa, mùa lũ lụt lại về trừng phạt quê hương Việt Nam. Từ rất xa xôi, người Việt khắp nơi thấp thỏm buồn rầu và lo sợ cho cảnh ngập lụt, bão tố hoảng loạn ở nhà, không riêng chỉ miền Trung mà cả miền Nam cũng lụt, miền Bắc và Bắc trung phần bị càn quét dữ dội do bão Bualo, rồi kế đến là bão Matno. Miền Bắc và cả thủ đô Hà Nội mưa bão trước chưa kịp khô, lại ngập nước, đường phố hóa thành sông do vỡ đập nước Lạng Sơn, nước sông dâng cao đỉnh điểm, tại thành phố còn có một số tổ chức cứu trợ, nhưng kẹt là ở các tỉnh miền cao, nước lên quá mau, đa số dân cư phải leo vội lên trú trên những mái nhà cao hơn. Cũng tại xả nước các đập thủy điện nữa v.v…
Đợi, và đợi. Có đến khoảng gần một trăm người xếp hàng đợi. Mới có năm giờ sáng thôi! Trời Đà Lạt đổ sương xuống nghe ướt tóc, ướt vai. Phòng bán vé còn đóng kín cửa. Sáu giờ mới bán vé. Biết vậy rồi, nhưng đám đông người này vẫn đến sớm chờ đợi. Chẳng qua là số xe có giới hạn, mình đến sớm mới mong có xe đi, nếu không thì phải về và trở lại vào ngày mai. Người ta nhìn nhau, như ngầm nói qua đôi mắt rằng đến sớm chắc ăn hơn. Mà không chừng có người đã ngủ đêm trước phòng bán vé để được xếp hàng phía trên cùng.
Tháng 7 trời xanh cao, mùa lên hâm nóng. Mặt đất nung nhiệt ngấm ngầm địa chấn, như muốn cùng người rung vang lời ngân quá khứ. Tháng 7 gọi về hàng phượng đỏ thắm rung rinh chùm nở, thứ lung linh ảo mờ, gần gụi mà xa thẳm, “mù không lối vào...” (TCS). Vang vang trong gió, lời trẻ thơ láng giềng vọng lại đùa vui tiếng nước...
Nếu Thanksgiving ở bên Mỹ mang màu sắc rộn rã chuẩn bị cho mùa Giáng Sinh, thì Thanksgiving bên Canada lại rơi vào Tháng Mười dịu êm, có đủ màu sắc nâu vàng đỏ của lá cây chuyển màu cuối Thu, với màu cam của những trái pumpkins cho lễ hội Halloween . Những ngày này, gia đình tôi chộn rộn với những đợt “thu hoạch” cuối cùng, chuẩn bị dọn dẹp vườn tược sạch sẽ trước khi mùa lạnh đang đến. Theo ý nghĩa nguyên thủy của Thanksgiving là Tạ Ơn đất trời cho mùa màng bội thu, thì năm nay gia đình tôi cũng xin được Tạ Ơn. Mấy cây táo và plum trúng mùa trĩu quả, hái mấy lượt vẫn không hết. Những quả plum tím căng mọng ngọt ngào, vừa đem tặng bạn bè, hàng xóm, vừa để đông lạnh ăn dần, mà vẫn còn mấy rổ tươi đầy ắp. Mùa táo, nhiều gia đình Việt Nam thích đem ngâm chua ngọt, trong khi những người bản xứ làm mứt táo, hoặc sên táo làm apple pie, một trong những món bánh khoái khẩu của nhiều người trong bàn ăn Thanksgiving bên cạnh pumpkin pie .


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.