Hôm nay,  

Thu Đã Đi Rồi

16/01/202112:32:00(Xem: 7528)
blank

THU ĐÃ ĐI RỒI

phan ni tấn

 

Hôm nay là ngày 16 tháng Giêng năm 2021, một năm thật mới thật đẹp nhưng cũng thật buồn. Buồn như buổi chiều nay được tin một người chị, một người bạn vừa vĩnh viễn ra đi. Đó là danh ca Lệ Thu.
 

Sau nhiều ngày chống chọi với Thần Tử, cuối cùng danh ca Lệ Thu đã nhắm mắt lìa đời. Đây là cái chết đầu tiên cũng là cái chết đầu năm 2021 của một nữ danh ca hải ngoại nhiễm phải con siêu vi khuẩn Vũ Hán, một vũ khí sinh học của Trung cộng.
 

Nói về danh ca LỆ THU, tôi còn nhớ ngày 7 tháng 7/2006, nhân mùa hè ấm áp tôi bay qua Houston, Texas tham dự đêm dạ vũ ca nhạc chủ đề Tình Ca và Nhạc Sống do cô em Túc Trí và anh em địa phương tổ chức với sự góp mặt của Khánh Ly, Lệ Thu, Việt Dzũng và Anh Dũng. Nghệ sĩ chúng tôi lâu ngày gặp lại nhau vui vẻ kéo nhau lên sân khấu cùng cất tiếng ca vang một khúc hát ngợi ca mùa hè rực rỡ.

Lệ Thu là một danh ca, trời phú cho giọng hát đặc biệt thích hợp với những ca khúc của các nhạc sĩ Trường Sa (Mùa Thu Trong Mưa, Xin Còn Gọi Tên Nhau...), Phạm Duy (Mùa Thu Chết) và nhiều tác giả khác: Y Vân, Cung Tiến, Phạm Đình Chương, Dương Thiệu Tước, Trầm Tử Thiêng, Nguyễn Văn Thương… Vậy mà đứng cạnh tôi, cùng Khánh Ly, Việt Dzũng, Anh Dũng, chị Lệ Thu hát rất chân tình một ca khúc mùa hè của tôi.
 

Từ đó chúng tôi không còn dịp gặp lại nhau cho đến bảy năm sau thì Việt Dzũng qua đời (2013), rồi hôm nay tới phiên chị Lệ Thu.
 

Danh ca Lê Thu ra đi để lại nỗi tiếc thương cho gia đình, bạn hữu và giới mộ điệu. Chị ra đi cũng mang theo thoáng kỷ niệm của tôi với chị, một thoáng thôi cũng là kỷ niệm. Trong giờ giải lao thấy tôi đứng dựa cột "suy tư", chị Lệ Thu bước tới nhỏ nhẹ hỏi "Anh Tấn suy tư gì thế?" . Một câu hỏi xả giao bình thường nhưng thật thân thiện và ấm áp.
 

Nay thì Lệ Thu đã ra đi. Dù vậy, tôi vẫn nghĩ ở bên bờ kia chị vẫn nhìn thấy và cảm nhận được những người mến mộ mình; chị xứng đáng nhận được lòng yêu mến của giới mộ điệu trong và ngoài nước.
 

Danh ca Lệ Thu tên thật Bùi Thị Oanh, sinh ngày 16 tháng 7năm 1943 tại Hải Phòng, là một trong những giọng ca lớn của nền tân nhạc Việt Nam.

 

* * *

 
Sự mất mát một danh ca khiến tôi nhớ tới nhiều văn nghệ sĩ trong và ngoài nước cũng đã từ biệt cõi đời năm 2020 vừa qua để lại cho đời nhiều nỗi tiếc thương. Xin kể riêng những người trong lãnh vực âm nhạc mà tôi từng quen biết.

Danh ca Thái Thanh mất ngày 17 tháng 3, 2020 tại California, Hoa Kỳ.

Nhạc sĩ Lê Dinh mất ngày 9 tháng 11, 2020 tại Longueuil, Quebec, Canada.

Danh hài Chí Tài mất ngày 9 tháng 12, 2020 tại Sài Gòn, Việt Nam.
 

Nhạc sĩ Lam Phương mất ngày 22 tháng 12, 2020 tại California, Hoa Kỳ.
 

 Và đầu năm nay danh ca Lệ Thu mất ngày 15 tháng 1, 2021 tại Califorinia, Hoa Kỳ.
 

Nhắc đến danh ca THÁI THANH, tôi còn nhớ mùa hè 1996, nhà văn Mai Thảo và họa sĩ Khánh Trường tổ chức buổi ra mắt thơ của tôi tại hội trường báo Người Việt, Cali, Hoa Kỳ. Nhiều văn nghệ sĩ tên tuổi đến tham dự góp vui trong đó vui nhất là danh ca Thái Thanh lần đầu tiên gặp tôi, nói: "Anh Phan Ni Tấn đây nhỉ?" Giọng Hà Nội nhỏ nhẹ, thanh tao của chị làm tôi nhớ hoài.


 

Danh ca Thái Thanh tên thật Phạm Thị Băng Thanh, sinh ngày 5 tháng 6 năm 1934 tại Hà Nội, được mệnh danh "tiếng hát vượt thời gian".

 
Nhạc sĩ LÊ DINH thì tôi gặp vài lần ở Montreal trong những dịp anh em văn nghệ sĩ tổ chức những buổi ca nhạc hoặc ra mắt sách vào thập niên 1980. Lần cuối cùng hai anh em lại gặp nhau trong buổi vinh danh 4 nhạc sĩ Phạm Mạnh Cương, Lê Dinh, Trường Sa và Phan Ni Tấn, chủ đề Nét Nhạc và Cung Đàn do nhóm nghệ sĩ địa phương tổ chức ngày 7 tháng 11, 2015 tại hí viện Isabel Bader Theatre, Toronto.
 

Nhạc sĩ Lê Dinh tên thật Lê Văn Dinh, sinh ngày 8 tháng 9/1934 tại Gò Công. Hoạt động văn nghệ từ thập kỷ 1950 từ trong nước ra hải ngoại. Ông là một trong ba thành viên của nhóm Lê Minh Bằng (Lê Dinh, Minh Kỳ và Anh Bằng).
 

Danh hài CHÍ TÀI thì ai cũng gặp trên màn ảnh cũng như ở ngoài đời. Gặp mặt Chí Tài với bộ râu con kiến bất hủ quẹt ngang là gặp niềm vui. Mùa hè năm 2001, trong giờ giải lao show PBN 58 chủ đề "Những Sắc màu Trong Kỷ Niệm" tổ chức tại Canadian Broadcasting Centre Toronto, gặp tôi Chí Tài vồn vã bắt tay cười nói: "Anh Tấn cho em nhạc hát chơi". Ngón đàn guitar của Chí Tài phải công nhận tuyệt chiêu.

Danh hài Chí Tài tên thật Nguyễn Chí Tài, sinh ngày 15 tháng 8/1958 tại Sài Gòn. Nghề nghiệp: ca nhạc sĩ, diễn viên, nghệ sĩ hài.
 

Nhạc sĩ LAM PHƯƠNG tôi chỉ gặp duy nhất một lần tại tư gia của anh. Tháng 3/1999 được tin nhạc sĩ Lam Phương bị đứt mạch máu não, sau đó được xuất viện về nhà, ông Ngạn và  tôi có đến thăm anh. Mùa hè năm 2018, anh chị em Kiên Giang tại Quận Cam yêu thích văn nghệ có ý định tổ chức một buổi ca nhạc cho nhạc sĩ Lam Phương và tôi, nhưng vì lý do nào đó đã không thành. Nghe anh em nói lại nhạc sĩ Lam Phương cũng có ý định muốn gặp tôi. Thiệt đáng tiếc.
 

Nhạc sĩ Lam Phương tên thật Lâm Đình Phùng, sinh ngày 20 tháng 3/1937 tại Rạch Giá. Ông là một nhạc sĩ tiêu biểu của nền tân nhạc trữ tình Việt Nam với khoảng 170 ca khúc phổ biến từ thập niên 1950 đến nay.
 
blank

  

* * *

 

Cũng trong năm 2020 vừa qua, chúng ta đều biết một số tên tuổi trong và ngoài nước đã qua đời:

- Nghệ sĩ Nguyễn Chánh Tín (1952 - Jan 4/2020)

- Nhà văn Hồ Trường An (1938 - Jan 27/2020)

- Nghệ sĩ Ngọc Phu (1935 - Jan 31/2020)

- Ca sĩ Kim Anh (Ban Ba Con Mèo (1947 - Feb 28/2020)

- Nhạc sĩ, thiếu tướng Lê Minh Đảo (1933 - Mar 19/2020)

- Nhạc sĩ Trần Quang Lộc (1947 – Jun 7/2020)

- Nhà văn Túy Hồng (1938 – Jul 19/2020)

- Nhà văn, dịch giả Đỗ Phương Khanh (1936 – Aug 26/2020)

- Nghệ sĩ Hoàng Long (1936 - Sept 4/2020)

- Nhà văn (Nhật Tiến (1936 – Sept 14/2020)

- Nhiếp ảnh gia Đinh Tiến Mậu (1935 – Oct 8/2020)

- Nghệ sĩ cải lương Nam Hùng (1938 – Oct 21/2020)

- Nghệ sĩ Ánh Hoa (1941 – Nov 1/2020)

- Ca sĩ Ngọc Cẩm (1930 – Nov 2/2020)

- Ca sĩ Mai Hương (1941 – Nov 29/2020

 

Toronto 16.1.2021

 

phan ni tấn

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Người ta thường gói ghém một cuộc đời trong dăm ba trang giấy để gọi là hồi ký. Người ta cũng thường dùng thước đo của 10 năm, 20 năm, 30 năm… để hoài niệm một điều gì đó, cho dù là hạnh phúc hay mất mát. Nhưng không dễ gì để tái hiện cả một cuộc đời dài 80 năm, trong đó có lịch sử, có tình yêu, có nhân quả, có triết lý sống, có ân tình, có nghệ thuật, có tài năng… chỉ trong một đêm. Vậy mà, Đêm-Khánh-Ly-80-Tuổi, đã làm được điều đó.

Không hiểu sao, khi những giòng nhạc trong bài Tuổi Đá Buồn của TCS qua tiếng hát của ca sĩ Khánh Ly vang lên từ máy phát thanh ở rạp hát của Bowers Museum, lòng tôi bỗng nhiên rưng rưng. Cho dù lúc ấy, nhân vật chính là nữ ca sĩ Khánh Ly chưa xuất hiện trên sân khấu trong buổi tối kỷ niệm Sinh Nhật 80 tuổi của bà hôm thứ sáu tuần trước. Cho dù tôi đã nghe rất nhiều lần tiếng hát Khánh Ly từ lúc rất trẻ khi còn ở trong nước, hay những năm sau này ở Mỹ khi về già. Có lẽ tôi xúc động vì ý nghĩa của buổi tối kỷ niệm ngày sinh nhât của môt người nghệ sĩ đã hơn 60 năm ca hát cho đời và tạo cho mình môt chỗ đứng riêng với giọng hát đặc biệt của mình.

Nhìn lui lại kỷ niệm. Khánh Ly với nụ cười đồng cảm những lời văn vẻ tôi đang chia sẻ với 800 khán giả những tâm sự của Trịnh Công Sơn qua những ca từ mà Khánh Ly đã chọn để gửi đến người nghe trong chương trình nhạc “Khánh Ly và Từ Công Phụng” do Việt Art Production tổ chức ngày 6 tháng 3 năm 2011. Phần một, Khánh Ly hát nhạc Trịnh Công Sơn và Phần hai, Từ Công Phụng hát nhạc của ông. Hai nhạc sĩ cùng với Vũ Thành An, Lê Uyên Phương và Ngô Thụy Miên tạo ra một chân trời âm nhạc mới cho những thế hệ trẻ trong thập niên 1960-1975 và kéo dài sang hải ngoại.

Năm 2016, một vụ án xảy ra ở Little Saigon, California, gây chấn động cộng đồng hải ngoại, các hãng thông tấn cũng như báo chí truyền thông địa phương. Bảy năm sau, tình tiết và những nhân vật trong câu chuyện ly kỳ về ông Mã Long, tài xết taxi, bị ba tù vượt ngục bắt cóc, bước lên bục vinh quang ở Sudance Film Festival, dành hạng mục đạo diễn xuất sắc nhất của phim The Accidental Getaway Driver – Tài Xế Đêm. Hai năm sau nữa, vào ngày 27/2/2025, cuốn phim sẽ chính thức được trình chiếu trên màn ảnh rộng.

Cuối tuần qua, ở nhà hát Majestic, New York tràn ngập tiếng vỗ tay khi cựu Phó Tổng Thống Kamala Harris và phu quân Doug Emhoff bước vào. Đoạn video đăng trên broadwayworld và danh khoản Twitter Latina for Kamala cho thấy, vợ chồng cựu phó tổng thống đến thưởng lãm buổi nhạc kịch GYPSY của đạo diễn sáu lần đoạt giải Tony George C. Wolfe. Khi cả hai bước vào, khán giả đồng loạt đứng dậy vỗ tay và hô vang “Kamala” cho đến khi dàn nhạc bắt đầu chơi bản nhạc mở đầu của GYPSY. Cuối buổi biểu diễn, Harris và Emhoff đứng lên, gửi tràng pháo tay dài cho nghệ sĩ Audra McDonald và các bạn diễn. Chỉ vài ngày trước đó, bà Deborah Rutter, giám đốc của Trung Tâm Nghệ Thuật Biểu Diễn John F Kennedy – John F. Kennedy Center for the Performing Arts, thường được gọi là Kennedy Center, bị sa thải. Thay thế bà, không ai khác hơn chính là tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ, Donald Trump.

Khánh Ly khóc.Tôi bất ngờ. Mọi người chưa nghĩ ra. 300 cái đầu, 600 trăm con mắt, 600 trăm lỗ tai, 300 hơi thở đều im lặng. Một cảnh tượng hoàn toàn đồng cảm. Tâm trạng nặng nề trong bóng tối tràn ngập cả thính đường. Lúc đó, sân khấu kéo màn. Hậu cảnh sáng dần lên, thấy tấm hình lớn, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đang cầm cây đàn thùng, tay kia quàng qua mái tóc Khánh Ly. Nét mặt ông chìm đắm vào địa đàng âm nhạc và Khánh Ly trẻ như thời còn chân đất ở quán Tre.

Ngày 12 tháng 2 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã sa thải một nửa số thành viên được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Trung Tâm về Nghệ Thuật Biểu Diễn John F. Kennedy (Kennedy Center for the Performing Arts, gọi tắt là Kennedy Center). Ngay sau đó, các thành viên còn lại, phần lớn là những người mà Trump vừa bổ nhiệm, đã bỏ phiếu để đưa ông lên làm chủ tịch của Kennedy Center. Hội đồng cũng đã bãi nhiệm Deborah Rutter, người từng giữ chức chủ tịch trung tâm từ năm 2014. Mặc dù Rutter vốn dĩ đã có kế hoạch rời đi sau bảy tháng nữa, nhưng hội đồng vẫn quyết định thay thế bà ngay lập tức bằng Richard Grenell, một cựu viên chức trong chính quyền Trump hồi nhiệm kỳ đầu.

Bùi Giáng sinh năm 1926 tại Quảng Nam, mất ngày 7/10/ 1998 tại bệnh viện Chợ Rẫy, Sài Gòn. Bùi Giáng là nhà nghiên cứu, khảo luận, dịch thuật và làm thơ. Ông thông thạo nhiều ngoại ngữ Anh, Pháp, Đức…, nghiên cứu những tư tưởng triết học của Jean Paul Sartre, Heidegger, Nietche, Albert Camus…, dịch nhiều tác phẩm nổi tiếng của các nhà văn trên thế giới Henry Miller, Simone de Beauvoire, St Exupéry, Sagan, khảo luận những tư tưởng triết học Đông Tây Kim Cổ… Ông xuất bản nhiều tác phẩm dịch thuật, nghiên cứu, phê bình, nổi tiếng các tập thơ Mưa Nguồn, Lá Hoa Cồn, Ngàn Thu Rớt Hột…

Lũ con cháu chúng tôi sang thăm cô Nhã chú Từ ở thành phố Malmo, miền Nam Thụy Điển, vào khoảng giữa tháng 10 2024. Có chúng tôi về, cô chú vui lắm và thường cùng chúng tôi ra ngoài dạo phố, ngắm cảnh, ăn uống. Trong một buổi chiều đi uống cà phê, chúng tôi chụp được tấm hình cô chú nắm tay nhau đi dạo trong một công viên thanh bình, khi trời đất vào thu, dưới ánh nắng nghiêng nghiêng của buổi hoàng hôn cuối ngày. Chúng tôi đặt tên tấm hình đó là “Vẫn nắng vàng dù buổi chiều của đời”, là câu đầu tiên trong bài hát Vầng Trăng Xưa, chú Từ sáng tác trong trại giam Hàm Tân vào năm 1985.

Bước vào phòng triển lãm, ba bức tranh đầu tiên bên tay phải đập vào mắt người thưởng ngoạn là ba tác phẩm của họa sĩ Ann Phong: “I Told You, The Earth Is Warming Up”; “Looking Back, Looking Forward”; “If We Don’t Care For Nature, It Will Disappear.” Chọn ba tác phẩm này cho cuộc triển lãm, họa sĩ giải thích: “Các tác phẩm nghệ thuật của tôi phản ánh mối quan hệ giữa người với người; trách nhiệm mà chúng ta phải có đối với trái đất nơi chúng ta đang sống. Thật đau lòng khi chứng kiến ​​thiên nhiên bị tàn phá bởi lòng tham và sự thiếu hiểu biết của con người. Có vẻ như khi chúng ta càng làm cho cuộc sống của mình trở nên tiện nghi, thì chúng ta càng tạo ra nhiều ô nhiễm hơn; càng làm cạn kiệt tài nguyên của trái đất một cách bất cẩn hơn…”
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.