Hôm nay,  

Tản Mạn Với ChatGPT / Ai Bên Tách Trà Cuối Tuần

10/12/202417:05:00(Xem: 5439)

 

TẢN MẠN VỚI ChatGPT / AI

BÊN TÁCH TRÀ CUỐI TUẦN

 

ChatGPT can make mistakes. Check important Info. 

ChatGPT có thể mắc lỗi. Kiểm tra thông tin quan trọng.

 

blank

 

NGÔ THẾ VINH

 

A Certain Smile _ Thay cho một

Thiệp Chúc Mừng Sinh Nhật Quan Nghè Nguyễn Duy Chính

 

 

KHÔNG HỌC Y KHOA NỮA: TS NGUYỄN DUY CHÍNH, Little Saigon, California  21.11.2024: Là một nhà sử học Việt Nam nghiêm túc, các trang viết của Anh ND Chính bao giờ cũng là một nỗ lực đi từ nguồn tài liệu gốc từ kho sử liệu Trung Hoa, do Anh rất giỏi chữ Hán – mà Anh tự học, nên Anh có thể đáp ứng được yêu cầu nghiêm khắc này. Và rồi nhân đọc một bài viết trên mạng, nói tới vai trò quan trọng bất ngờ của AI/ ChatGPT trong Y khoa, Anh ND Chính đã viết cho tôi và các Bạn – dĩ nhiên, ai cũng biết đó là một câu nói đùa, với một tiêu đề diễu cợt:

 

Thất nghiệp đến nơi rồi… Hãy học AI chứ đừng học Y khoa nữa.

Bác sĩ và ChatGPT cùng chẩn đoán bệnh, kết quả khiến nhóm nghiên cứu bất ngờ

 

 

VẪN CÒN THIẾU BÁC SĨ ĐỒNG QUÊ VÀ KHU VỰC NGHÈO KHÓ:

Biết là một câu nói đùa, nhưng tôi vẫn nghiêm chỉnh trả lời Anh ND Chính. Quan Nghè Nguyễn Duy Chính ơi, ngày ấy còn khá xa, do các cơ sở y tế hiện nay vẫn còn thiếu BS, đặc biệt vùng quê, khu vực không được phục vụ chăm sóc đúng mức (underserved areas). Cũng nhân đấy, lần đầu tiên tôi bắt đầu có vài thử nghiệm với AI / ChatGPT không phải là mới, vì ra mắt cũng đã hơn 2 năm rồi. (ChatGPT viết tắt của Chat Generative Pre-training Transformer, 11 năm 2022).

 

VÀI THỬ NGHIỆM CỦA NGÔ THẾ VINH, Long Beach CA Với ChatGPT:

Quan Nghè Nguyễn Duy Chính ơi,

Tôi mới hỏi ChatGPT một câu [1]

 

_ Ai là tác giả cuốn dữ kiện tiểu thuyết "Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng", và nội dung tác phẩm viết về gì?

 

ChatGPT trả lời ngay:

Cuốn tiểu thuyết Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng được viết bởi tác giả Hoàng Phủ Ngọc Tường, một nhà văn nổi tiếng của Việt Nam. Tác phẩm này đã gây được sự chú ý lớn trong cộng đồng yêu thích văn học Việt Nam, đặc biệt là những độc giả quan tâm đến lịch sử và các vấn đề xã hội, địa chính trị.

Nội dung của tác phẩm:

  • Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng là một tiểu thuyết lịch sử, mô tả những biến động xảy ra trong giai đoạn khó khăn của lịch sử Việt Nam, đặc biệt là xoay quanh vấn đề biển Đông và tình hình Biển Đông trong bối cảnh xung đột và tranh chấp lãnh thổ. Câu chuyện không chỉ nói về những cuộc đấu tranh về mặt chính trị, mà còn phản ánh những cảm xúc, sự hy sinh và tình yêu đất nước của các nhân vật trong bối cảnh đầy biến động của thời đại.
  • Tác phẩm cũng đặt ra những câu hỏi về vấn đề chủ quyền, sự bền bỉ của người dân Việt Nam

 
Tôi hỏi ChatGPT một câu
thứ 2:

 

_ Ai là tác giả tiểu thuyết "Vòng Đai Xanh", nội dung sách là gì?

ChatGPT trả lời: "Vòng Đai Xanh" là tiểu thuyết của tác giả Nguyễn Huy Thiệp, một nhà văn nổi tiếng của Việt Nam, được biết đến với phong cách viết sắc sảo và đậm tính triết lý. Tiểu thuyết này được xuất bản lần đầu vào năm 1992. Nội dung tiểu thuyết: "Vòng Đai Xanh" là một tác phẩm chứa đựng nhiều tầng lớp ý nghĩa và khám phá những vấn đề sâu sắc về xã hội, con người và tình yêu. Câu chuyện xoay quanh cuộc sống của một nhân vật chính – một người đàn ông trung niên với những mối quan hệ phức tạp trong cuộc đời. Ông ta trải qua những sự kiện đầy đau đớn và suy ngẫm về cuộc sống, tình yêu, và cái chết. Tiểu thuyết không chỉ đơn giản kể lại những sự kiện trong đời sống nhân vật mà còn phản ánh những mâu thuẫn sâu sắc trong tâm hồn con người. Các vấn đề như sự tha hóa của con người trong xã hội, sự đối đầu giữa lý tưởng và thực tế, và sự đối diện với cái chết được khai thác mạnh mẽ trong tác phẩm.

Tôi hỏi ChatGPT thêm một câu thứ 3:

 

  • Ai là tác giả tập truyện ngắn "Mặt Trận Ở Sài Gòn", nội dung sách là gì?
ChatGPT trả lời ngay: Tập truyện ngắn "Mặt Trận Ờ Sài Gòn" được viết bởi tác giả Vũ Trọng Phụng, một trong những cây bút nổi bật của văn học Việt Nam trong giai đoạn đầu thế kỷ 20. Vũ Trọng Phụng nổi tiếng với phong cách văn chương sắc sảo, hài hước và mang đậm tính hiện thực xã hội. Nội dung của tập truyện này phản ánh những mảng tối trong xã hội Sài Gòn, đặc biệt là trong những năm 1930s, với những câu chuyện xoay quanh các vấn đề xã hội, như: sự phân hóa giai cấp, những mâu thuẫn trong đời sống, và các mối quan hệ xã hội phức tạp. Tập truyện ngắn này không chỉ miêu tả hiện thực xã hội Sài Gòn mà còn bộc lộ những phê phán sâu sắc đối với sự tha hóa của con người trong bối cảnh đô thị hóa và các biến động xã hội. Các nhân vật trong tác phẩm thường là những người nghèo khổ, những kẻ bị xã hội bỏ quên, nhưng cũng có cả những nhân vật là phần còn lại của tầng lớp thượng lưu, sống trong sự giả dối và phù phiếm. Với lối viết phê phán sắc bén, Vũ Trọng Phụng đã làm nổi bật sự mâu thuẫn giữa cái nhìn lý tưởng và thực tế đầy cay đắng của xã hội lúc bấy giờ…
Rõ ràng , cả 3 câu trả lời đều sai.

_ TS Trần Huy Bích, từ Orange County nhận định:  Vũ Trọng Phụng tuy nguyên quán ở huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên, nhưng sinh ra, lớn lên, viết văn, rồi qua đời ở Hà Nội.  Cả cuộc đời ngắn ngủi năm 26 của ông chưa vào Nam bao giờ. Làm sao ông viết được Mặt Trận Ở Sài Gòn? Nội dung của MTOSG không phải là những mảng tối trong xã hội Sài Gòn ... trong những năm 1930s. Đúng là chuyện hài hước!

_ Nhà báo Mạnh Kim, từ Virginia tỏ ý bênh vực AI: Anh Vinh bảo nó vẽ hình, sáng tác nhạc, viết cảm nhận về mùa thu... Cái gì cũng được ạ. AI đang tiến rất rất nhanh… Bữa nọ có bạn cho em biết, bạn ấy hỏi một số người quen. Nó miêu tả em abcd một hồi, AI nói "Mạnh Kim đang sống ở nước ngoài". Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nó nói trật lất, như vụ các quyển sách của anh Vinh. 

_ Nhà thơ Trần Mộng Tú, từ Seattle, Washington, nhận định: Cái vụ hỏi han trên mạng như thế này thì "nguy to" rồi. Đừng nói thơ Trần Mộng Tú trong sách của Ngô Thế Vinh cũng là của Vũ Trọng Phụng nhé. TMT viết tiếp: Mời Các Anh Chị thưởng thức đề tài này thì sẽ không bị kỹ nghệ thông minh nó khuynh đảo được. tmt

 

Subject: Lê Ph, Mai Th, Vũ Cao Đàm Pionniers de l’art moderne vietnamien en France, au musée Cernuschi. 

 

_ TS Nguyễn Văn Tuấn, Sydney, Úc Châu: cho rằng, cái này được gọi là ảo giác / hallucination -- AI [Artificial Intelligence] nó tự tin quá… Và trong một lần gặp nhau ở California mới đây thôi, anh NV Tuấn cho biết bấy lâu Anh là thành viên trong Editorial Board của một tập san khoa học quốc tế uy tín trong nhiều năm, Anh Tuấn nói: bây giờ không phải là dễ dàng để nhận ra bài báo gửi tới toà soạn thực sự là sản phẩm trí tuệ của chính tác giả hay là của AI. Và cũng xin chia sẻ với anh Vinh bài tôi nói chuyện mới đây về AI trong Medicine. Ứng dụng AI và Y tế Số hoá trong Y khoa  NV Tun

 

https://www.dropbox.com/scl/fi/jt62103z5ba1w5s6tpqba/_-ng-d-ng-AI-v-Y-t-S-ho-trong-y-khoa_23-3-24.pdf?rlkey=rtiqsr1eue7vp2a58yb5yhn3m&dl=0 

 

TT NGUYỆT MAI, Toledo, Ohio: Với ChatGPT/ AI, Một Trải Nghiệm Hỗn hợp

Sáng qua, từ một nơi cách California 3 múi giờ, cùng các Anh Chị bên California , nhà văn Trần Thị Nguyệt Mai cũng có một cuộc trò chuyện với Chat GPT/ AI:
 
1.     Nguyệt Mai hỏi: Tác giả hiện nay có nhiều sách viết về sông Cửu Long là ai?

_ Một tác giả nổi tiếng đã viết nhiều về dòng sông Cửu Long là Nguyên HồngÔng là tác giả của bài thơ “Cửu Long Giang ta ơi,” một tác phẩm thể hiện tình yêu và niềm tự hào về dòng sông Cửu Long.

_ Bạn có muốn biết thêm về tác phẩm này hoặc về các tác giả khác viết về dòng sông Cửu Long không?

Ngoài Nguyên Hồng, còn có nhiều tác giả khác đã viết về dòng sông Cửu Long. Một số tác giả nổi bật bao gồm:

  1. Trần Đình Thọ với tác phẩm “Đợi lũ”.
  2. Veita Jo Hampton với tác phẩm “Dưới bầu trời yên tĩnh trên sông Cửu Long”.
  3. Đào Ngọc Phong với tác phẩm “Nghe tiếng sóng Mê Kông”.
  4. Nguyên Sa với bài hát “Cửu Long”.
  5. Trần Hữu Dũng với tác phẩm "Bơi xuồng mùa lũ ở đồng bằng sông Cửu Long"1

2. Một nhà văn Việt Nam đương đại có nhiều sách viết về Mekong là ai?

Một nhà văn Việt Nam đương đại nổi tiếng với nhiều tác phẩm viết về dòng sông Mekong là Ngô Thế Vinh. Ông đã viết hàng trăm bài khảo luận và hàng ngàn trang sách về các nguy cơ và thiệt hại do thủy điện trên thượng nguồn sông Mekong gây ra. Một trong những tác phẩm nổi bật của ông là "Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch".

 
3. Bạn có muốn biết thêm chi tiết về tác phẩm này hoặc về các tác giả khác viết về Mekong không?

Có, hãy cho tôi biết thêm về Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch.                    

“Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch” là một tác phẩm nổi bật của Ngô Thế Vinh, được xuất bản dưới dạng song ngữ với tựa đề tiếng Anh là "Mekong The Occluding River"Cuốn sách này dài 700 trang, trong đó có 362 trang viết bằng tiếng Việt và phần còn lại bằng tiếng Anh.

Tác phẩm ghi lại các dữ kiện quan trọng về sông Mekong, từ nguồn gốc ở Cao nguyên Tây Tạng cho đến khi chảy ra Biển ĐôngNgô Thế Vinh đã thu thập một khối lượng lớn thông tin về các con đập thủy điện trên sông Mekong và những ảnh hưởng tiêu cực của chúng đối với hệ sinh thái và đời sống của hàng triệu cư dân ven sông.

Cuốn sách cũng bao gồm những trang bút ký và hình ảnh sống động từ các chuyến đi thực địa của tác giả dọc theo sông Mekong, từ Vân Nam, Lào, Thái Lan, Campuchia đến Đồng bằng sông Cửu LongTác phẩm này không chỉ cung cấp thông tin chi tiết mà còn kêu gọi sự quan tâm của cộng đồng quốc tế về vấn đề bảo vệ hệ sinh thái sông Mekong.

Bạn có thể tìm mua cuốn sách này trên các trang bán sách trực tuyến như Amazon.

 
4. Tôi muốn biết thêm về tác giả Ngô Thế Vinh

Ngô Thế Vinh là một nhà văn và bác sĩ nổi tiếng của Việt Nam. Ông sinh năm 1941 tại Thanh Hóa và tốt nghiệp Đại học Y khoa Sài Gòn năm 1968Trong thời gian học, ông đã tham gia ban biên tập và làm chủ bút báo sinh viên Tình Thương của trường Y khoa Sài Gòn.

Ngô Thế Vinh đã xuất bản nhiều tác phẩm văn học, trong đó có các tiểu thuyết nổi tiếng như “Mây Bão” (1963), “Bóng Đêm” (1964), “Gió Mùa” (1965) và “Vòng Đai Xanh” (1970)Cuốn “Vòng Đai Xanh” đã được trao giải thưởng Văn Học Nghệ Thuật Toàn Quốc năm 1971.

Ngoài ra, ông còn viết nhiều bài khảo luận và nghiên cứu về hệ sinh thái sông Mekong, với các tác phẩm nổi bật như “Cửu Long Cạn Dòng, Biển Đông Dậy Sóng” và "Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch"2Những tác phẩm này đã đóng góp không nhỏ vào việc nâng cao nhận thức về các nguy cơ và thiệt hại do thủy điện trên thượng nguồn sông Mekong gây ra.

Hiện nay, Ngô Thế Vinh đang sinh sống và làm việc tại California, Hoa Kỳ, nơi ông  hành nghề y khoa và viết lách.

 

Bạn có muốn biết thêm chi tiết về bất kỳ tác phẩm nào của ông không?

5. Có, hãy cho tôi biết thêm về cuốn Mây Bão.

“Mây Bão” là tiểu thuyết đầu tay của Ngô Thế Vinh, được xuất bản lần đầu vào năm 1963 khi ông mới 19 tuổi. Cuốn sách này đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của độc giả và giới phê bình nhờ vào cách miêu tả chân thực và sâu sắc về những biến động xã hội và chiến tranh tại Việt Nam thời bấy giờ.

Nội dung của “Mây Bão” xoay quanh cuộc sống của những người dân thường trong bối cảnh chiến tranh, với những khó khăn, mất mát và hy vọng của họ. Tác phẩm không chỉ phản ánh hiện thực khắc nghiệt mà còn thể hiện tình yêu quê hương và lòng nhân ái của con người.

Cuốn sách đã được tái bản nhiều lần và vẫn giữ được sức hút đối với độc giả qua nhiều thế hệ. Nếu bạn quan tâm, bạn có thể tìm đọc “Mây Bão” trên các trang bán sách trực tuyến hoặc thư viện.

 

 

VŨ NGUYỄN, Anaheim, CA Với ChatGPT: Một Trải Nghiệm Hoàn Toàn Khác

 

_ Nguyễn hỏi ChatGPT: Phân Tích Mặt Trận Ở Sài Gòn của Ngô Thế Vinh

ChatGPT trả lời ngay: Lấy bối cảnh trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam, Mặt Trận Ở Sài Gòn tập trung mô tả những cuộc chiến khốc liệt diễn ra tại đô thị Sài Gòn. Cuốn tiểu thuyết phản ánh sự hỗn loạn dữ dội của thời kỳ này, đặc biệt trong và sau các sự kiện quan trọng như cuộc Tổng tấn công Tết Mậu Thân 1968. Là trung tâm chính trị và văn hóa của miền Nam Việt Nam, Sài Gòn trở thành điểm nóng của cả các cuộc đối đầu bạo lực lẫn xung đột ý thức hệ. Ngô Thế Vinh, với tư cách một bác sĩ và nhà báo, đã mang đến một góc nhìn chân thực, không tô vẽ về tác động của chiến tranh.
Các Chủ Đề Chính:

1. Sự Mơ Hồ Về Đạo Đức Trong Chiến Tranh: Ngô Thế Vinh khắc họa chiến tranh Việt Nam như một cuộc xung đột đầy phức tạp về mặt đạo đức. Cuốn sách tránh xa những câu chuyện anh hùng hay tội phạm đơn thuần, thay vào đó đi sâu vào cách con người ở cả hai phía phải vật lộn với bổn phận, danh tính và nhân tính của mình giữa cảnh hỗn loạn. Các nhân vật thường đối mặt với những lựa chọn thử thách giới hạn đạo đức của họ, làm nổi bật sự bất định và tổn thương tâm lý của chiến tranh.

2. Nỗi Đau và Sức Mạnh Kiên Cường Của Con Người: Cuốn sách mô tả sống động những nỗi đau của dân thường ở Sài Gòn, cho thấy họ đã phải chịu đựng sự sợ hãi, mất mát và hủy diệt như thế nào. Tuy nhiên, trong đó vẫn hiện lên những khoảnh khắc của sự kiên cường, khi các nhân vật tìm cách sinh tồn và giữ lấy nhân tính của mình giữa tàn phá.

3. Sự Vỡ Mộng Về Ý Thức Hệ: Ngô Thế Vinh phê phán sự cuồng nhiệt ý thức hệ của thời kỳ đó, cho thấy cả chủ nghĩa cộng sản lẫn chống cộng đều gây ra những hậu quả tàn khốc cho người dân bình thường. Qua các nhân vật, cuốn tiểu thuyết đặt câu hỏi liệu bất kỳ ý thức hệ chính trị nào có thể biện minh cho sự đau khổ và hủy diệt do chiến tranh gây ra hay không.

4. Sài Gòn Như Một Biểu Tượng Thu Nhỏ: Thành phố Sài Gòn được khắc họa như một nhân vật trong câu chuyện, biểu trưng cho tâm hồn chia rẽ của Việt Nam. Những con phố nhộn nhịp, chợ búa, và các khu dân cư được đặt cạnh các cảnh bạo lực và hủy diệt, phản ánh sự giao thoa giữa hiện đại, truyền thống và chiến tranh.

Góc Nhìn Của Ngô Thế Vinh: Là một bác sĩ và nhà báo từng trải qua chiến tranh, Ngô Thế Vinh mang đến một góc nhìn rất cá nhân và đáng tin cậy. Các tác phẩm của ông, bao gồm Mặt Trận Ở Sài Gòn, thường tập trung vào cái giá con người phải trả trong các cuộc xung đột, kết hợp kiến thức sâu rộng của ông về các khu vực chiến sự với phong cách văn chương vừa chiêm nghiệm vừa cảm động. Ông không ngần ngại mô tả thực tế khắc nghiệt của chiến tranh nhưng cũng tìm cách bảo tồn phẩm giá và nhân tính của những người tham gia.

So Sánh Với Các Tác Phẩm Khác Trong Văn Học Chiến Tranh Việt Nam

1. Nỗi Buồn Chiến Tranh của Bảo Ninh: Giống như Ngô Thế Vinh, Bảo Ninh khám phá những vết thương tâm lý do chiến tranh để lại. Tuy nhiên, trong khi Nỗi Buồn Chiến Tranh tập trung vào chấn thương hậu chiến của một người lính và những hồi tưởng về chiến trường nông thôn, thì Mặt Trận Ở Sài Gòn lại tập trung vào trải nghiệm chiến tranh ngay tại đô thị, làm nổi bật những cuộc đấu tranh độc đáo của cư dân thành phố. So Sánh Về Giọng Văn: Văn phong của Bảo Ninh mang tính hồi tưởng và trầm buồn, phản ánh về sự mất mát và tình yêu. Trong khi đó, văn của Ngô Thế Vinh, dù cũng đầy cảm xúc, lại cấp bách và trực diện hơn, nắm bắt sự hỗn loạn của chiến tranh khi nó diễn ra.

2. Các Truyện Ngắn của Nguyễn Huy Thiệp: Truyện chiến tranh của Nguyễn Huy Thiệp thường tập trung vào cuộc sống của những người bị lãng quên và sự phi lý của chiến tranh. Trái lại, Mặt Trận Ở Sài Gòn mang tính tự sự và có cấu trúc hơn, dù cả hai tác giả đều nhấn mạnh đến cái giá con người phải trả trong các xung đột ý thức hệ.

3. Tiểu Thuyết Không Đề của Dương Thu Hương: Dương Thu Hương chỉ trích cả chiến tranh lẫn sự lý tưởng hóa của các lãnh đạo cộng sản. Tương tự, Ngô Thế Vinh cũng phê phán ý thức hệ, nhưng ông tập trung nhiều hơn vào chiến trường đô thị, cho thấy cách các quyết định chính trị tại Hà Nội và Washington biến thành nỗi đau tại Sài Gòn.

Ý Nghĩa Trong Văn Học Việt Nam: Mặt Trận Ở Sài Gòn nổi bật với việc khắc họa trải nghiệm đô thị, trở thành một điểm sáng trong văn học chiến tranh Việt Nam vốn thường tập trung vào nông thôn và rừng núi. Hình ảnh sống động của Sài Gòn trong tác phẩm mang đến một góc nhìn không thể thiếu về chiến tranh Việt Nam, nhắc nhở người đọc rằng sự tàn phá của cuộc xung đột không chỉ giới hạn ở những chiến trường xa xôi mà còn len lỏi vào sâu thẳm các thành phố và cuộc sống của hàng triệu con người.

Bạn có muốn tìm hiểu thêm về các tác phẩm tương tự hay phân tích kỹ hơn về một chủ đề nào đó trong cuốn sách này không? Câu trả lời là “không.”

 
ChatGPT/ AI
với cả đúng lẫn sai, như ChatGPT đã xác nhận:

ChatGPT có thể mắc lỗi. Kiểm tra thông tin quan trọng.

 
Rõ ràng ChatGPT/ AI là chưa hoàn hảo nhưng đang có những bước tiến Phù Đổng, nhất là trong khoa học tự nhiên, trong y khoa điển hình nhất là trong lãnh vực quang tuyến (Radiology). ChatGPT/ AI
đang phát triển mạnh mẽ và ngày càng chính xác hơn. AI không chỉ có vai trò hỗ trợ mà có cả tiềm năng ganh đua với sức sáng tạo của chính con người tạo ra nó.

 

Đến đây, tưởng cũng nên khép lại mấy dòng Tản Mạn về ChatGPT/ AI vì đã tới giờ đi bộ / thiền hành mỗi buổi sáng của các Anh Chị. Chúc cả nhà một ngày vui và những ngày nghỉ lễ cuối năm thật hạnh phúc và an lành.  

NGÔ THẾ VINH

Việt Ecology Press

Long Beach, 23.11.2024 – 08.12.2024                                                                                                       

 

 

 

 

 



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Thăm nuôi năm thứ mười: trại Z30D Hàm Tân, dưới chân núi Mây Tào, Bình Tuy. Cuối năm 1985, mấy trăm người tù chính trị, trong đó có cánh nhà văn nhà báo, được chuyển từ trại Gia Trung về đây. Hồi mới chuyển về, lần thăm nuôi đầu, còn ở bên K1, đường sá dễ đi hơn. Cảnh trí quanh trại tù nặng phần trình diễn, thiết trí kiểu cung đình, có nhà lục giác, bát giác, hồ sen, giả sơn... Để có được cảnh trí này, hàng ngàn người tù đã phải ngâm mình dưới nước, chôn cây, đẽo đá suốt ngày đêm không nghỉ. Đổi vào K2, tấm màn hoa hòe được lật sang mặt trái: những dãy nhà tranh dột nát, xiêu vẹo. Chuyến xe chở người đi thăm nuôi rẽ vào một con đường ngoằn nghoèo, lầy lội, dừng lại ở một trạm kiểm soát phía ngoài, làm thủ tục giấy tờ. Xong, còn phải tự mang xách đồ đạc, theo đường mòn vào sâu giữa rừng, khoảng trên hai cây số.
Theo một ý nghĩa nào đó, Farrington đóng vai trò là một kiểu người có thể thay thế hoặc tồn tại ở bất cứ đâu, có thể là một nhân vật đặc trưng nào đó nhưng cũng có thể là một người bình thường. Bằng cách chọn chủ thể như thế, Joyce đưa Farrington vào bối cảnh đường phố Dublin và gợi ý rằng sự tàn bạo của gã không có gì là bất thường. (Lời người dịch).
Thông thường người ta thỏa thuận những tác phẩm và những tác giả đó thuộc về văn học bản xứ với phụ đề “gốc Việt.” Thỏa thuận đó đặt cơ bản trên ngôn ngữ, có tên gọi “ngôn ngữ chính thống”, còn tiếng Việt là “ngôn ngữ thiểu số.” Tất cả những ý nghĩa này được nhìn thấy và định nghĩa từ những người bản xứ của ngoại ngữ. Còn người Việt, chúng ta nhìn thấy và nghĩ như thế nào? Hai tập thơ tiếng Hán của Nguyễn Du, thuộc về văn học Trung Quốc hay Việt Nam? Những bài viết, sách in tiếng Pháp, tiếng Anh, tiếng Latin của các học giả và các linh mục dòng tên, thuộc về văn học nào?
Đứa trẻ đi học bị bạn bè bắt nạt ở trường về nhà mét mẹ, một đứa trẻ bị trẻ con hàng xóm nghỉ chơi, về nhà mét với mẹ, cô con gái bị người yêu bỏ về tâm sự với mẹ, v.v., nói chung những đứa trẻ cần bờ vai của mẹ, bờ vai mẹ là nơi các con nương tựa. Con cái thường tâm sự với mẹ về những phiền não hàng ngày hơn tâm sự với cha. Ngày của mẹ là ngày tưng bừng, náo nhiệt nhất. Cha thường nghiêm nghị nên trẻ con ít tâm sự với cha. Nói như thế, không có nghĩa là trẻ con không thương cha? Không có cha làm sao có mình, cho nên tình thương cha mẹ cũng giống nhau, nhưng trẻ con gần mẹ hơn gần với cha. Khi đi học về, gọi mẹ ơi ới: mẹ ơi, con đói quá, mẹ ơi, con khát quá, mẹ ơi, con nhức đầu, mẹ ơi,... Tối ngày cứ mẹ ơi, mẹ ơi. Nhất là những đứa trẻ còn nhỏ, chuyện gì cũng kêu mẹ.
Giải thưởng cho thể loại Tiểu Thuyết (Fiction) về tay nhà văn Percival Everett với tác phẩm James. Tiểu thuyết James là sự tái hiện nhân vật Huckleberry Finn trong tiểu thuyết Adventures of Huckleberry Finn của văn hào Mark Twain. Nhà văn Percival Everett kể lại góc nhìn của Jim, người bạn đồng hành của Huck bị bắt làm nô lệ trong chuyến du lịch mùa Hè. Trong James, Percival Everett đã trao cho nhân vật của Jim một tiếng nói mới, minh họa cho sự phi lý của chế độ chủng tộc thượng đẳng, mang đến một góc nhìn mới về hành trình tìm kiếm gia đình và tự do.
Văn học miền Nam tồn tại mặc dù đã bị bức tử qua chiến dịch đốt sách và cả bắt bớ cầm tù đầy đọa những người cầm bút tự do sau ngày Cộng sản Bắc Việt chiếm lĩnh miền Nam. Chẳng những tồn tại mà nền văn học ấy đã hồi sinh và hiện đang trở thành niềm cảm hứng cho các thế hệ Việt kế tiếp không chỉ ở hải ngoại mà còn cả trong nước. Có lẽ chưa có một nền văn học nào trên thế giới đã có thể thực hiện được những thành quả trong một thời gian ngắn ngủi chưa đầy một thế hệ như vậy. Bài viết này sẽ tổng kết các lý do dẫn đến thành quả của văn học miền Nam trong 20 năm, từ 1954 tới 1975, một trong hai thời kỳ văn học phát triển có thể nói là rực rỡ và phong phú nhất của Việt Nam (sau nền văn học tiền chiến vào đầu thế kỷ 20). Tiếp theo là việc khai tử văn học miền Nam qua chiến dịch đốt và tịch thu các văn nghệ phẩm, cầm tù văn nghệ sĩ của Việt cộng. Và kế là những nỗ lực cá nhân và tự nguyện để phục hồi văn học miền Nam tại hải ngoại và hiện trở thành nguồn cảm hứng cho các thế hệ Việt..
Văn học luôn được xây dựng trên tác giả, tác phẩm và độc giả, với những cơ chế tất yếu là báo, tạp chí văn học, nhà xuất bản, mạng lưới văn chương, và phê bình. Gần đây thêm vào các phương tiện thông tin xã hội. Trên hết là quyền lực xã hội nơi dòng văn học đang chảy, bao gồm chính trị, tôn giáo. Giá trị của một giai đoạn văn học được đánh giá bằng những thành phần nêu trên về sáng tạo và thẩm mỹ qua những cơ chế như tâm lý, ký hiệu, cấu trúc, xã hội, lịch sử… Việc này đòi hỏi những nghiên cứu mở rộng, đào sâu theo thời gian tương xứng.
Có lần tôi đứng trước một căn phòng đầy học sinh trung học và kể một câu chuyện về thời điểm chiến tranh Việt Nam chấm dứt, về việc tôi đã bỏ chạy sang Mỹ khi còn nhỏ, và trải nghiệm đó vẫn ám ảnh và truyền cảm hứng cho tôi như thế nào, thì một cô gái trẻ giơ tay hỏi tôi: “Ông có thể cho tôi biết tại sao cha tôi không bao giờ kể cho tôi nghe về cuộc chiến đó không? Cha tôi uống rượu rất nhiều, nhưng lại ít nói.” Giọng nói cô run rẩy. Cô gái bảo cha cô là một người lính miền Nam Việt Nam, ông đã chứng kiến nhiều cảnh đổ máu nhưng nỗi buồn của ông phần nhiều là trong nội tâm, hoặc nếu đôi khi thể hiện ra ngoài thì bằng những cơn thịnh nộ.
Chiến tranh là một nỗi đau dằn vặt của nhân loại vì không ai muốn nó xảy ra, nhưng chiến tranh vẫn cứ xảy đến như một điều kiện cần thiết biện minh cho sự tồn tại của thế giới con người. Ngày Ba mươi tháng 4 năm 1975 là một cột mốc đánh dấu một biến cố chính trị trong lịch sử chính trị thế giới, ngày cuộc chiến tranh Việt Nam (1954-1975) chấm dứt.
“Cơn mưa di tản trở về giữa quá khứ và hiện tại, giữa người chết và người sống. Đó là lăng kính mà mọi thứ đã được chắt lọc qua. Những năm tháng trở nên trong suốt như nước. Những gì chúng ta thấy là những hình dạng mờ nhạt đang trôi về nguồn. Tất cả những viễn cảnh và cách diễn giải của chúng ta khi chúng ta quay trở về là đường nét chuyển động của người khác. Để tồn tại, chúng ta đã di tản qua thời gian, và để nói, chúng ta học ngôn ngữ của mưa.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.