Hôm nay,  

Tự Phát Đấu Tranh

08/09/200700:00:00(Xem: 10428)

Xưa, Trần Quốc Toản, một thiếu niên đời Trần, đã bóp nát trái cam lúc nào không biết vì căm phẫn trước tình trạng đất nước bị giặc Nguyên xâm lăng, và cũng vì anh chưa đến tuổi trưởng thành để tham dự hội nghị Bình Than hầu góp phần đánh giặc. Đó không chỉ là cảm xúc xuông vô dụng. Tình cảm yêu nước ấy và ý thức trách nhiệm với quê hương thúc đẩy anh sáng kiến ra cách hành động. Dù còn nhỏ, anh tự phát đứng lên rủ bạn bè, người thân, lập nhóm chiến đấu. Giặc đến là tự phát xông trận. Cảm phục lòng yêu nước và tính tự phát ấy, nhiều bạn trẻ hưởng ứng tham gia. Từ từ nhóm phát triển thành một đội quân, một đoàn quân, rồi sáp nhập vào đại quân nổi tiếng của Trần Hưng Đạo. Mục đích ban đầu, "phá cường địch, báo hoàng ân", đã trở thành động lực cứu nguy toàn dân tộc.

Không chờ đợi ai hay tổ chức nào kêu gọi mới chiến đấu. Lòng yêu nước và cảnh dân chúng đau thương trước mắt thúc đẩy anh phải làm một cái gì cho đất nước. Anh không câu chấp vào quan niệm chung của xã hội bấy giờ là phải tới tuổi trưởng thành mới được tham gia việc nước. Tình trạng nguy cấp của đất nước và tình yêu đối với dân tộc buộc anh phải vượt khỏi thông lệ bình thường ấy. Anh đã tự phát lập nhóm chiến đấu, tạo nhiều chiến công hiển hách, khiến giặc Nguyên khốn đốn, khiếp sợ, thua xiểng niểng.

Chính lòng yêu nước và tinh thần tự phát ấy đã thúc đẩy người hùng Lý Tống sáng kiến ra một phương cách hành động táo bạo và độc đáo. Ngày 7/11/2000, ông từ Thái Lan bay về Sàigòn, thả trên 50.000 tờ truyền đơn xuống thành phố thúc giục toàn dân nổi dậy đấu tranh cho tự do dân chủ. Trở về Thái Lan, ông bị tòa án tại đấy kết án 7 năm tù.

Đó không phải lần duy nhất ông làm công việc anh hùng ấy. Trước đó, năm 1992, ông đã thực hiện một chuyến bay tương tự, cũng tại Sàigòn, bị CSVN bắt và kết án 20 năm tù, nhưng kết cục ông chỉ bị tù 6 năm rồi được thả. Đầu năm 2000, ông lại bay từ Florida sang thủ đô Havana thả truyền đơn kêu gọi nhân dân Cuba tranh đấu cho dân chủ. Lần này ông bị thẩm vấn nhưng được trắng án. Những hành động can đảm ấy khiến người Việt và người Cuba từng tranh đấu cho dân chủ coi ông là anh hùng. Không ít người phê bình ông thế này thế kia. Riêng tôi, tôi rất cảm phục tinh thần yêu nước, lòng can đảm, nhất là tinh thần tự phát tranh đấu của ông.

Tất cả các nhà tranh đấu hiện nay như HT Thích Quảng Độ, TT Thích Tuệ Sỹ, TT Thích Không Tánh, Lm Nguyễn Văn Lý, Lm Phan Văn Lợi, Ks Đỗ Nam Hải, nhà báo Nguyễn Khắc Toàn, Ls Nguyễn Văn Đài, Ls Lê Thị Công Nhân, anh Nguyễn Ngọc Quang, doanh nhân Phạm Bá Hải, nhà văn Trần Khải Thanh Thủy, sinh viên Nguyễn Tiến Trung, sinh viên Nguyễn Hoàng Lan, v. v...; mới đây có thêm Ks Phạm văn Trội, nhà giáo Vũ Hùng, ký giả Trương Minh Đức, sinh viên Vũ Hùng, cựu tình báo viên Võ Văn Nghệ, các chị Vũ Thanh Phương, Lê Thị Kim Thu, Lữ Thị Thu Duyên, Hồ Thị Bích Khương, Lữ Thị Thu Duyên, Cao Quế Hoa, Lê Thị Nguyệt, và nhiều nhà tranh đấu mới khác; rồi đến hàng chục ngàn công nhân đình công, hàng chục ngàn dân oan biểu tình... Tất cả đều là tự phát, được thúc đẩy bởi lòng yêu nước, lương tâm và ý thức trách nhiệm trước tình hình đất nước đang bị giặc nội xâm tàn phá khiến dân tình đau khổ, đất nước tụt hậu.

Trong những người tranh đấu ấy, rất nhiều người chẳng tài giỏi, đặc sắc hay ưu tú trong xã hội. Biết bao người khác vượt trội hơn họ về đức độ, tài năng, học vấn, tầm ảnh hưởng, khả năng lên tiếng... Nếu những người này cũng can đảm tranh đấu như họ thì cục diện đất nước đã thay đổi nhanh chóng! Nhưng nếu cứ chờ đợi người này người kia giỏi hơn mình dấn thân trước đã như đại đa số các trí thức, thanh niên, sinh viên hiện nay đang chờ thì sẽ chẳng có ai tranh đấu cả. Mọi cuộc tranh đấu hầu hết đều tự phát, không ai chờ ai! Tại sao phải chờ đợi ai đó tranh đấu trước đã" Tại sao chính ta không phải là người ấy" Những người hiện đang tranh đấu kia họ có chờ ai đâu" Lòng yêu nước thúc đẩy họ sáng kiến ra phương cách hành động, giúp họ vượt thắng sợ hãi để cấp bách cứu nước cứu dân.

Họ cũng không chờ gia nhập một tổ chức nào trước đã, hay chờ có được sự bảo đảm an toàn nào đã rồi mới đấu tranh. Không! Họ không chờ đợi! Tình cảnh dân chúng bị áp bức đau khổ không cho phép họ chần chờ. Chính khi lên tiếng đấu tranh, họ mới được nhân dân trong và ngoài nước cùng thế giới tự do ủng hộ, lên tiếng bảo vệ. Nếu họ không tự phát đấu tranh, ai biết đến họ để tiếp tay, ủng hộ hay bảo vệ" Đôi khi tình thế cấp bách buộc họ đứng ra lãnh trách nhiệm, chấp nhận đứng mũi chịu sào thành lập các tổ chức đấu tranh. Nhưng đa số tự ghi danh vào các tổ chức đấu tranh khi các tổ chức này lên tiếng mời mọi người gia nhập. Khởi đầu chỉ có những người tự phát đấu tranh, dần dần họ mới liên kết được thành tổ chức, đoàn ngũ để đấu tranh mạnh mẽ và hữu hiệu hơn. Các tổ chức này có bổn phận giúp đỡ các cá nhân đấu tranh, bảo vệ họ, tạo điều kiện để họ tiếp tục đấu tranh.

Tổ quốc hiện nay đang bị giặc nội xâm tàn phá đau thương. Là con dân nước Việt, là thanh niên, thanh nữ, là sinh viên, học sinh, tương lai tổ quốc, rường cột nước nhà... bạn có nghe thấy tiếng rên xiết của bao nhiêu oan khiên, ngang trái chất chồng không" Bạn có xúc động trước tình trạng đau thương của dân tộc hiện nay không" Cảm xúc ấy chỉ là cảm xúc xuông hay sẽ biến thành hành động" Những người đang tranh đấu hiện nay, biết bao người kém bạn về nhiều phương diện, họ tranh đấu được, lẽ nào bạn không" Những người đang tranh đấu hiện nay, nhiều người liễu yếu đào tơ, một con sâu nhỏ cũng làm họ sợ hãi, thế mà họ dám ngang nhiên tranh đấu, lẽ nào bạn không dám" Bản tính bạn mạnh dạn hơn họ, lẽ nào bạn lại hèn hơn" Nhát thì đành chấp nhận, chứ hèn làm sao chấp nhận được, phải không bạn" Hãy sáng kiến và tự phát hành động!

Bạn còn chờ đợi gì và chờ đợi bao lâu nữa" Hãy tự phát làm theo lòng yêu nước của bạn thúc đẩy! Hãy thử bắt đầu bằng một việc rất nhỏ xem. Chẳng hạn đem đến cho một dân oan biểu tình nào đó một gói mì ăn liền, một chai nước, hay một ổ bánh mì, một gói xôi để người ấy no bụng mà tranh đấu và cũng để tỏ tình đồng bào, được không" Thử bộc lộ nỗi bất bình và chia sẻ cảm nghĩ của mình với những bạn đồng học hoặc đồng nghiệp với mình về tình hình đất nước, để gây ý thức yêu nước và trách nhiệm cứu nước nơi họ, được không" Thử tự phát lập thành một nhóm hai ba người để cùng thường xuyên chia sẻ, tìm hiểu xem mình có thể làm gì hữu ích cho đất nước, cho công cuộc đấu tranh đòi tự do dân chủ đang được phát động, có được không" Người nọ người kia làm được, tại sao tôi không"

Hãy dũng mãnh noi gương anh hùng tuổi trẻ Trần Quốc Toản xưa, và bao tấm gương anh hùng trẻ tuổi trước mắt: Nguyễn Văn Đài, Lê Thị Công Nhân chẳng hạn! Hãy bắt đầu hành động dù chỉ bằng một hành động nhỏ. Đừng thấy hành động nhỏ mà coi thường: "gió góp lại thành bão" đấy! Một tiếng nói phản kháng độc tài, một hành động ủng hộ dân chủ, dù nhỏ bé cũng đều góp phần vào quá trình xây dựng tự do dân chủ. Tùy vị thế, hoàn cảnh và sáng kiến, hãy nói cho nhà cầm quyền độc tài biết: "Đủ rồi, thanh niên chúng tôi không thể mãi mãi nhắm mắt làm ngơ cho nhóm nhỏ mấy trăm người của các ông tiếp tục bóc lột nhân dân mãi mãi. Đất nước này do ông cha ta bao đời hy sinh dày công xây dựng, tuyệt nhiên không phải của riêng ai, chắc chắn là không phải của riêng các ông".

Thanh niên ơi! Hãy ra tay cứu lấy đất nước! Hãy tự phát hành động! Hãy thử bắt đầu bằng một việc thật nhỏ xem! Một danh nhân nói: "Hoặc ngay bây giờ, hoặc không bao giờ! " Phải, nếu bây giờ không bắt đầu, thì chẳng bao giờ bắt đầu cả! Hoặc lên tiếng đấu tranh, hoặc im lặng đồng lõa với tội ác. Không có con đường thứ ba!

Canada, ngày 5/9/2007

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.