Hôm nay,  

Tưởng Nhớ Lý Khôi Việt

13/08/200800:00:00(Xem: 12545)

Lý Khôi Việt

"…Một vị tướng trấn giữ biên cương là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng một vị tướng bảo vệ bờ cõi văn hóa dân tộc, bảo vệ bầu trời tâm linh, tinh thần của dân tộc lại càng quan trọng hơn, vì mất văn hóa là mất tất cả… Trong kỷ nguyên toàn cầu hóa ngày nay, với rất nhiều cơ hội và cũng với rất nhiều thử thách, tất cả tăng ni, Phật tử trong nước cũng như ngoài nước phải là những chiến sĩ chánh pháp, xả thân sống chết vì đạo, coi sự hưng thịnh của dân tộc và đạo pháp quan trọng hơn sự sống chết của bản thân, thì may ra chúng ta mới gìn giữ được, tiếp nối được, thực hiện được những gì mà cha ông chúng ta đã làm trong suốt hơn 20 thế kỷ vừa qua…"

Đó là những dòng chữ bật lên trong trí nhớ của tôi, khi nghe tin nhà văn Lý Khôi Việt từ trần. Đó là những dòng chữ anh đã viết như thế trong bài "Tưởng Nhớ Thầy Huyền Không Thích Mãn Giác" gần hai năm trước. Khi chữ được nắn nót viết xuống cho người, ngẩng đầu lên mới thấy cũng là viết trong ngổn ngang tâm sự của mình. Và bây giờ Lý Khôi Việt từ trần, ra đi ở một tuổi còn trong khung ngũ thập, với còn quá nhiều việc dang dở.

Nhà văn Lý Khôi Việt tên thật là Lê Hiếu Liêm, pháp danh là Không Minh Trí, cựu đốc sự Quốc Gia Hành Chánh VNCH, Giám Đốc Trường Phật Học Lý Trần, đã từ trần vào 12 giờ trưa ngày 10-8-2008 tại Bắc California, hưởng thọ 56 tuổi.

Tôi gặp Việt từ 18 năm trước, lúc nào nghĩ tới Việt cũng nhớ kèm với hai hàng ria độc đáo, một kiểu rất là Châu Âu, không Đông Phương tí nào, nhưng đôi mắt lại rực sáng một kiểu rất là Huế. Lý Khôi Việt tốt nghiệp Tiến Sĩ ở Pháp, lúc nào cũng bộc lộ tâm nguyện muốn đóng góp cho quê hương và đạo pháp.

Nhà văn Huy Phương, chú của Lý Khôi Việt, nói với tôi hôm Thứ Hai 11-8-2008 rằng lòng của Lý Khôi Việt lúc nào cũng muốn tìm cơ hội đóng góp cho đất nước, nhưng không được đáp ứng "và thấy rõ tình hình quê nhà sau năm 1975, nên mới dồn sức đóng góp cho văn hóa. Trong khi ai cũng trùm chăn, thì Việt nhảy ra, và tất nhiên là có bất đồng, tất nhiên là có tranh cãi…"

Tôi từng nghe kể rằng Thầy Thích Thiên An, vị thầy Việt Nam đầu tiên mang Đạo Phật vào giảng đường đại học Mỹ, đã mời Lý Khôi Việt từ Pháp sang Mỹ để sẽ góp sức xây dựng một ngôi trường chuyên về Phật Học. Nhưng rồi Thầy Thích Thiên An viên tịch trước khi ước mơ này thành tựu, để lại trong tâm Lý Khôi Việt một thôi thúc về văn hóa.

Người ta dễ dàng nhìn thấy thôi thúc văn hóa này trong bài Lý Khôi Việt viết để tưởng nhớ Thầy Thích Mãn Giác, trích:

"…Chúng con đang tưởng nhớ đến Thầy như tưởng nhớ một vị tướng quân của nền văn hóa dân tộc. Là một nhà trí thức, một kẻ sĩ thời đại, Thầy đã cống hiến cả cuộc đời để bảo vệ, phát huy văn hóa dân tộc, và để đối thọai với những tư trào văn hóa ngoai lai, hữu thần cũng như vô thần, đến từ phương Tây. Đẹp như hình ảnh của thi hào Nguyễn Du "trường kiếm quẫy thu phong", Thầy đã vung thanh kiếm dài trên trận địa văn hóa, giáo dục, một cách thông thái, tài hoa, và đôi khi dí dỏm.  Một vị tướng trấn giữ biên cương là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng một vị tướng bảo vệ bờ cõi văn hóa dân tộc, bảo vệ bầu trời tâm linh, tinh thần của dân tộc lại càng quan trọng hơn, vì mất văn hóa là mất tất cả. Những tác phẩm Thầy đã viết ra những di sản văn hóa quý giá để lại cho những thế hệ con cháu hôm nay và ngay sau…

Chúng con đang tưởng nhớ đến Thầy như tưởng nhớ một vị tướng quân của chánh pháp. Tướng quân của chánh pháp, đó là lời Đức Phật vĩ đại đã gọi vị đệ tử  siêu việt nhất của mình về giáo pháp, Ngài Xá Lợi Phất… Học hỏi, tu tập, bảo vệ và truyền bá Phật pháp, đó là những hành động yêu nước căn bản nhất, quan trọng nhất, để hoàn thành sứ mạng văn hóa thời đại tối thượng của người Phật Tử Việt hiện nay, đó là tiếp nối tổ tiên suốt 2.000 năm qua, duy trì phát huy đạo Phật để đạo Phật tiếp tục là tôn giáo lớn nhất của Việt Nam, là suối nguồn tâm linh sâu đậm nhất của Việt Nam, là quốc đạo của dân tộc…

Chúng con đang tưởng nhớ đến Thầy như tưởng nhớ đến một vị tướng quân của cuộc vận động cho nhân quyền và tự do tôn giáo ở Việt Nam. Thầy là người Việt đầu tiên đã mạnh mẽ gióng lên tiếng chuông nhân quyền và tự do tôn giáo cho Việt Nam trước công luận thế giới và trước các cơ quan truyền thông, các diễn đàn, tổ chức quốc tế và với các chính quyền trên thế giới…

Và đặc biệt thầy cũng là người đầu tiên nói rằng cuộc vận động này phải được tiến hành một cách ôn hòa, bất bạo động, không hận thù. Thầy đã hành động, tất cả chỉ vì lòng yêu nước thiết tha và lòng từ bi vô lượng đối với đồng bào, với tha nhân, dứt khoát không có một chút mưu đồ riêng tư nào, tham vọng nào, và tuyệt đối không có một chút hận thù nào với bất cứ ai. Bởi vì Phật giáo không có kẻ thù. "Phật giáo chỉ có những người bạn đã thông cảm và những người bạn chưa thông cảm"mà thôi, như thiền sư Thanh Từ đã từng nói…" (hết trích)

Những dòng chữ Lý Khôi Việt viết để tưởng nhớ Thầy Thích Mãn Giác, cũng đã tiền định cho một vận mệnh của Việt trên hành trình đóng góp và gìn giữ cho nền văn hóa dân tộc.

Đó cũng là lý do Lý Khôi Việt rộng rãi góp công, góp của cho nhiều hoạt động từ thiện ở quê nhà. Lý Khôi Việt cũng là một tác nhân tích cực trong Qũy Giáo Dục Huế Hiếu Học để giúp học sinh nghèo ở quê nhà.

Cũng với một tâm thức nồng nhiệt, Lý Khôi Việt đã nhìn thấy Phật Giáo Hòa Hảo xuất hiện như một dấu mốc lớn trên chặng đường văn hóa của dân tộc Việt, và Việt đã viết sách ca ngợi Đức Huỳnh Giáo Chủ là một vị Bồ Tát của Phật Giáo Việt Nam. Những bài viết phân tích này còn lưu trữ trên mạng Phật Giáo Hòa Hảo (http://hoahao.org) .

Cũng với tầm nhìn lớn của một nhà văn hóa, Lý Khôi Việt đã ca ngợi Đại Lễ Vesak Liên Hiệp Quốc trong tháng 5-2008 vừa qua được thực hiện tại Hà Nội và khắp  64 tỉnh thành Việt Nam bằng ngôn ngữ cực kỳ thơ mộng qua bài nhan đề "Quốc lễ Phật đản 2008: Cơn mưa pháp lớn nhất trong lịch sử Phật giáo Việt Nam." Bài viết còn lưu trên mạng www.Talawas.org  này mở đầu bằng những dòng chữ dị thường:

"Đại lễ Phật đản Liên hiệp quốc 2008 từ 14 đến 16 tháng 5 là cơn mưa pháp vĩ đại, dịu dàng, tươi mát, chưa từng có trong lịch sử hơn 20 thế kỷ của Phật giáo Việt Nam, làm rung động hàng chục triệu trái tim khát khao chân thiện mỹ. Chưa bao giờ giáo pháp vi diệu của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni có một cơ hội được rao giảng rộng lớn như thế ở Việt Nam. Tất cả, từ hàng triệu lá cờ Phật giáo ngũ sắc, từ lời kinh cầu nguyện, qua những bài diễn văn chính trị, những bài tham luận Phật pháp, đến những chương trình văn nghệ hoành tráng, những đoàn xe hoa, thuyền hoa, hai chục ngàn ngọn nến bừng sáng ở Trung tâm Hội nghị Quốc gia Mỹ Đình, 100.000 chiếc đèn hoa sen trên hồ Xuân Hương ở Đà Lạt, trên sông Hương ở Huế, trên sông Kỳ Cùng ở Lạng Sơn, ở Phú Yên…" (hết trích)

Viết đẹp như thế thật khó tìm. Nhưng sống đẹp như Lý Khôi Việt còn khó tìm hơn nữa.

Trong tận thâm tâm, tôi vẫn luôn luôn nhớ tới các cuốn sách về Phật Học in bằng máy photocopy đóng bìa giấy bản, thô nhám, với các phương tiện rẻ tiền ở các năm đầu của thập niên 1990s, do Lý Khôi Việt thực hiện để gửi tặng khắp thế giới cho những ai cần đọc, và cũng bằng nhiều phương tiện để đưa các sách này vào Việt Nam. Thời đó, nhà nước CS Việt Nam  đang xiết gắt, gây khó dễ đối với mọi sinh hoạt tôn giáo. Thời đó, cũng chưa có mạng Internet phổ cập. Và thời đó, người người còn lo tìm cho đủ ăn, chứ không mấy ai lo đắp bồi, gìn giữ văn hóa.

Trong hoàn cảnh đó, Lý Khôi Việt đã xuất hiện như một nhà văn hóa. Và vị trí này đã trở thành một hình ảnh đẹp trên hành trình văn hóa Việt. Một hình ảnh đẹp, rất đẹp.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.