Hôm nay,  

Lưu Hiểu Ba Và Văn Hoá Đối Thoại

11/10/201000:00:00(Xem: 6372)

Lưu Hiểu Ba và văn hoá đối thoại

Ngân Giang
Nếu như năm 2009, Uỷ Ban Giải Nobel Hoà Bình trao tặng giải Nobel cho ông Obama vì những gì ông có thể làm được và để khuyến khích ông sau khi dọn vào Bạch Ốc có những chính sách đem lại hoà bình cho nhân loại thì năm nay Uỷ Ban quay trở về truyền thống, trao giải cho người đã có quá trình đấu tranh cho hoà bình và nhân quyền. Con người xuất sắc và may mắn đó là ông Lưu Hiểu Ba.
Lưu Hiểu Ba người gốc Trường Xuân, thủ phủ tỉnh Cát Lâm của Trung Quốc, năm nay 55 tuổi và hiện đang bị chính quyền Trung Quốc giam giữ tội “kích động lật đổ chính quyền.” Ông bị kết án 11 năm tù năm 2009 vì tham gia Hiến Chương 08, một bản tuyên ngôn với 350 chữ ký của các trí thức trong xã hội Trung Quốc kêu gọi tự do ngôn luận, đa đảng. Chính quyền Trung Quốc không lạ lẫm gì ông vì năm 1989 ông đã tham dự cuộc biểu tình đòi dân chủ ở quảng trường Thiên An Môn của sinh viên. Sau nhiều lần bị đưa đi lao động cải tạo và quản thúc tại gia, ông vẫn tiếp tục viết các bài bình luận phê bình hệ thống chính trị trong nước, phần lớn phải gửi ra nước ngoài để xuất bản. Những việc ông làm đã được Tổ Chức Nhà Báo Không Biên Giới vinh danh năm 2007 và ông còn được vinh dự bầu làm chủ tịch Văn Bút Độc Lập Trung Quốc, một phân nhánh của Văn Bút Quốc Tế.
Đánh gia cao sự nghiệp đấu tranh bất bạo động cho nhân quyền và tự do của hơn 1 tỉ dân Trung Quốc, giải Nobel năm nay được trao cho ông phản ánh đúng tinh thần của giải thưởng cao quý có lịch sử hơn 100 năm này. Tên ông từ nay được cả thế giới biết đến, ngoại trừ quê hương ông. Cả một lục địa rộng lớn với hơn 1 tỉ dân, ngoài một số ít quan tâm đến cuộc vân động dân chủ ở Trung Hoa và những ai biết cách vượt bức tường lửa do chính quyền Trung Quốc thiết lập, nếu có ai nghe tên ông thì chỉ biết ông là một tội phạm đang bị giam tù, và nếu nghe tin ông được trao giải Nobel đăng ngắn ngủi trên báo chí trong nước thì phần lớn chỉ là lời phê phán gay gắt của Bộ Ngoại Giao Trung Quốc, xem đó là một quyết định đi ngược lại tôn chỉ của giải này và ảnh hưởng xấu quan hệ Trung Quốc – Na Uy. Người dân Trung Quốc may mắn đọc được mẩu tin này trên báo chí trong nước sẽ đắn đo tự hỏi biết tin ai, Uỷ Ban Giải Nobel Hoà Bình hay chính quyền Trung Quốc" Chính quyền Trung Quốc không đủ tự tin vào khả năng thuyết phục của mình nên ngoài việc lên tiếng phản đối vắn tắt trên báo chí, họ đã xoá bỏ tất cả các bài viết, các kết quả tìm kiếm trên Mạng có tên Lưu Hiểu Ba hay cụm từ “Nobel peace prize 2010.”


Trao giải Nobel cho ông Lưu Hiểu Ba, Ủy Ban Giải Hoà Bình Nobel gửi một thông điệp đến chính quyền Trung Quốc về sự trì trệ cải tổ hệ thống chính trị đã quá hạn. Ông Lưu Hiểu Ba không phải là người cực đoan, cố chấp vì chính ông đã công nhận sự cải thiện trong xã hội Trung Quốc qua 30 năm cải cách, nhưng ông đã nói thay cho cộng đồng quốc tế khi kêu gọi Trung Quốc phải thực sự thay đổi hệ thống chính trị đã lỗi thời. Chính quyền Trung Quốc không thể mãi tách cải cách kinh tế ra khỏi cải cách chính trị bởi đó chỉ là 2 mặt trong đời sống xã hội. Nếu như một cá nhân chỉ có thể phát triển đầy đủ, toàn diện khi đời sống kinh tế, tinh thần, sức khỏe, và tâm linh đều khỏe mạnh thì một xã hội sẽ khiếm khuyết, méo mó nếu nó chỉ phát triển một chiều. Chính trị nếu hiểu theo nghĩa nhà Nho ngày xưa là trị dân theo đường ngay nẻo chánh thì nó đã không còn phù hợp trong thế giới ngày hôm nay bởi không có thiểu số nào có quyền tự cho mình quyền chọn con đường cho đa số. Chính trị trong thế giới văn minh hiện đại ngày nay chính là đối thoại, thương lượng tìm cách hoà giải các lợi ích, chính kiến khác nhau. Đời sống kinh tế Trung Quốc thay đổi từng ngày tạo ra sự xuất hiện mỗi lúc một nhiều hơn những nhóm lợi ích, quyền lợi khác nhau. Văn hóa độc thoại cào bằng lợi ích, tư tưởng người dân vào một rổ “toàn dân một lòng” ngày càng bộc lộ tính lỗi thời trong xã hội ngày càng phong phú, đa dạng. Mỗi ngày Trung Quốc tiếp tục duy trì văn hoá độc thoại, trong đó một đảng duy nhất đại diện cho toàn dân, và tự do ngôn luận chỉ là tự do cho đảng cầm quyền nói thay cho người dân, là mỗi ngày Trung Quốc để cho thời đại đi qua mặt mình và nguy hại hơn, cái rễ văn hoá độc thoại tiếp tục bám rễ sau chắc hơn vào cơ thể xã hội Trung Quốc.
Có thể bộ Ngoại Giao Trung Quốc nói đúng, ông Lưu Hiểu Ba không đại diện cho ai, không nói thay cho ai, nhưng tại sao chính quyền Trung Quốc không dám đối thoại với ông mà giam tù ông và xoá các thông tin về ông trên Mạng" Một chính quyền với sức mạnh khổng lồ của mình không dám công khai đối thoại với một cá nhân chỉ có ngòi bút" Cái ưu việt của chính trị theo nghĩa hiện đại mà Trung Quốc hiện đang thiếu chính là chỗ giải quyết những mâu thuẫn bằng đối thoại thay cho bạo lực. Đời sống chính trị bị tiêu diệt thì lấy gì để hoà giải những khác biệt"
Khẩu hiệu thời đại ngày hôm nay là phát triển bền vững, trong đó người ta nghĩ ngay đến kinh tế, môi trường. Phát triển kinh tế phải đảm bảo không huỷ hoại môi trường sống. Nhưng hiểu rộng hơn, phát triển bền vững còn bao gồm cả hệ thống chính trị, văn hoá xã hội. Liệu văn hoá độc thoại, hệ thống chính trị độc đảng có thể lâu bền được không" Hành động của một cá nhân hay của một chính quyền có thể tạo ra những mặt tích cực hay tiêu cực trước mắt khác nhau, nhưng điều quan trong hơn là về lâu dài, nó sẽ để lại những hệ luỵ gì" Hay nó sẽ cấy sâu hơn thói quen độc thoại, tự tôn của người dân trong xã hội" Một thói quen mà chính người mắc phải không dễ nhận biết.
Uỷ Ban Giải Nobel Hoà Bình trao giải cho một người Trung Quốc có thể thấy có phần là do mong muốn gây tiếng vang lớn cho ông, giúp cho công cuộc đấu tranh nhân quyền của ông cho 1 tỉ 3 trăm triệu người, 1 phần năm dân số nhân loại. Nhưng chắc chắn còn có nhiều người khác cũng xứng đáng như ông. Trong số đó hẳn có người Việt Nam.
Ngân Giang

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.