Hôm nay,  

Mười Năm Sau (12/2004 – 12/2014) Nhìn Lại Thảm Họa Sóng Thần Tại Nam Á và Đông Phi

27/12/201400:00:00(Xem: 6331)
Biển muôn đời vạn kiếp, vẫn là kho tàng khổng lồ và vô giá nuôi sống con người. Nhưng chính con người lại là thủ phạm làm cho biển ô nhiễm nặng nề và trên hết tạo cho biển sự giận dữ trả thù, khi bị xúc phạm, qua các cơn động đất ngầm, bảo gió và tàn khốc nhất là những đợt sóng thần, hay TSUNAMI theo cách gọi của người Nhật. Đây mới chính là cơn ác mộng của nhân loại, vì nó vừa hung hãn, tàn bạo lại khó biết trước, dù nhân loại hiện nay đã có một nên khoa học kỹ thuật thượng đẳng hơn bao giờ hết. Tuy vậy, người ta vẫn chưa biết hết bí mật của sóng. Điều này đã khiến các kỹ sư khi xây dựng đê điền, đôi lúc cũng khựng điếng cùng cực, vì các thay đổi chớp nhoáng của sóng hay những đụn cát biển bồi cao, làm sai lệch những công trình đang thực hiện. Trong số 11 quốc gia bị nạn sóng thần, Thái Lan là nước duy nhất, nằm trong Hệ Thống Báo Động Sóng, do Hoa Kỳ thành lập năm 1965, sau trận động đất và sóng thần tàn phá Alaska năm 1964. Cơ quan này có tên “National Oceanic and Atmospheric Administration”, trụ sở đặt tại Honolulu, nhưng bao gồm các quốc gia Á Châu Thái Bình Dương, Thái Lan, Mỹ Châu, Úc, Tân Tây Lan, Nga và các Đảo thuộc địa của Pháp trong vùng. Do trên, Thái Lan đã biết trước một giờ, về cơn Sóng Thần sẽ tới, sau trận Động Đất 9.2 ngoài khơi Ấn Độ Dương. Nhưng vì chỉ nghĩ tới tư lợi,kinh tế, sợ nói lên sự thật, du khách sẽ di tản hết, giống như thời gian đã xảy ra bệnh cúm gà, gây tổn hại kỹ nghệ du lịch, đang hốt bạc. Kết quả không có một tín hiệu báo động nào được phổ biến, khiến cho thành phố du lịch nối tiếng Phuket và Đảo Phi Phi bị tàn phá nặng nề, hằng ngàn người bị chết thảm cũng như mất tích, khi đang vô tình giỡn mặt với tử thần. Tóm lại tính tới ngày 31-12-04, theo tin của Evening Standars, nạn nhân Sóng Thần ngày 26-12-2004 tại các nước Nam Á và Đông Phi đã lên tới 125.000 người chết, đó là chưa kể nhiều ngàn người mất tích không tìm thấy thi thể. Indonesia là quốc gia bị thiệt hại nặng nhất.

Tại Thiên Đàng Xã Nghĩa VN may mắn không bị tai trời lần này nhưng suốt năm 2004, cũng đã chịu nhiều lần thiên tai tàn phá nặng nề như bảo tố, mưa lớn, lụt và nhất là nạn hạn hán kéo dài từ tháng 4-2004 tới cuối năm, tại các tỉnh miền nam Trung Việt, từ Bình Định vào, mà thiệt hại nặng nề nhất vẫn là tỉnh Bình Thuận, với nguy cơ hằng trăm ngàn người phải chết đói.

Mỗi năm mỗi tuổi như đuổi xuân đi. Trước thềm năm mới sắp tới, nhân loại ngoài cái sự buồn rầu đón thêm một chiếc lá vàng rơi xuống bờ vai của cuộc đời, còn bồn chồn trước những tai trời, ách nước không báo trước như vụ sóng thần vừa xảy ra, được coi như là những bi kịch tàn khốc cuối năm, dù mới cảm nhận qua tin tức, cũng đã thấy vị đắng của phận người trong thời loạn.

1 - Từ Động Đất tới Sóng Thần, những bi kịch tàn khốc không hề báo trước

Trong lịch sử Nhân Loại, đã xảy ra không biết bao nhiêu lần động đất nhưng trong số trên, trận động đất vào ngày 1-11-1755 tại thủ đô Lisbone của Bồ Đào Nha, coi như được ghi chép lại rất tỉ mỉ và đầy đủ nhất.

Khắp Châu Âu, từ tháng 5-1755, đã xảy ra nhiều trận động đất và núi lửa phun, như báo trước một bi kịch tàn khốc sắp tới cho nhân loại. Tại Ý và Hy Lạp có hai trận động đất nhỏ, này 11-9 nuí Hecla phun lửa, làm cả vùng Groenland phải rung chuyển dữ dội. Tháng 10-1755, Pháp và Thụy Sĩ thường có những trận mưa máu (nước mưa bị phù sa nhuộm màu đỏ ). Ngày 14-10, hơi nóng của nuí lửa Locarno bốc cao lên nghịt trời, làm thành những đám mưa mây màu đỏ, nhuộm hồng cả tuyết ở Pháp, Ý, Thuỵ Sĩ. Điềm trời quái dị làm ai cũng lo sợ và tiên đoán một tai họa ghê gớm nào đó sắp ập tới. Bồ Đào Nha lúc đó là một cường quốc, nên thủ đô vô cùng cực thịnh và ăn chơi xa xi nhất tại Âu Châu. Theo sử liệu, một tuần trước khi xảy ra trận động đất, tại Lisbone cũng như các vùng lân cận, đã có rất nhiều hiện tượng quái lạ từ loài sâu bọ, bò sát và chuột. Nói chung cả người và súc vật lúc đó đều mang một tâm trạng lo sợ, như hình có điều gì thảm khốc đang chờ đợi.

Rồi mọi sự cũng đã tới vào lúc 9.30 sáng ngày 1-11-1755 bắt đầu bằng 3 tiếng nổ làm rung chuyển cả trời, đất và thủ đô. Tuy thời gian xảy ra thật ngắn ngủi nhưng cũng đủ làm sụp đổ hầu hết các lâu đài và biến một thành phố sầm uất nhất Châu Âu lúc đó, thành một đống gạch ngổn ngang, còn nước sông Tage thì dâng cao, tràn lấp hết hải cảng. Sau đó một trận hỏa hoạn lớn nhất trong lịch sử nhân loại vào sáng ngày 2-11 làm xóa tên Lisbone trên bản đồ nước Bồ. Theo nhân chứng cũng là sử gia Sayfarht, thì chỉ trong tiếng nổ đầu tiên, khiến mặt đất bể một mảng lớn, chớp nhoáng ùa ngay 4000 căn nhà xuống, rồi cũng nhanh chóng khép kín lại, chôn sống vĩnh viễn người và vật. Tại bến tàu, hậu chấn của trận động đất, gây nên một con Sóng Thần cao như núi, giết ngay 800 lính thủy và ngư dân tại đó. Sóng thần tiếp tục tiến vào thủ dô, xoáy cuốn tất cả nhà cửa, người vật và ngay cả nước sông Tage cũng bị sóng rút hết, khi lùi về biển. Thống kê cho biết có 60.000 người chết và mất tích. Ngoài ra động đất và sóng thần, cũng đã tàn phá nặng nề các nước Pháp, Đức và xa hơn về phía bên kia bờ Địa Trung Hải, tại Maroc, Algérie, ngay cả bờ biển phía đông Châu Mỹ cũng bị địa chấn kéo dài tới năm 1756 mới chấm dứt.

Hơn ba thế kỷ sau, vào ngày chủ nhật 26-12-2004, một thảm kịch tương tự cũng đã xảy ra. Lần này là Sóng Thần mang tới, do hậu chấn của trận động đất dữ dội, mạnh tới 9.2, ngoài khơi Đảo Sumatra, trong Ấn Độ Dương. Lần trước nhân loại chưa có trình độ khoa học kỹ thuật, nên chỉ cảm nhận qua tâm linh và những kinh nghiêm sống từ thú vật quanh mình. Còn lần này trái lại đã biết trước nhưng vì thiếu thiết bị báo động tại các nước Nam Á và nhất là sự cố ý giấu nhẹm tin tức sóng thần của Thái Lan, nên đã khiến cho hằng trăm ngàn người phải chết hay bị mất tích, một cách tức tười bi thảm nhất trong lịch sử của nhân loại.

Theo các nhà khoa học, hiện nay con người nhờ máy móc, nên có thể biết trước được các thiên tai như động đất, bão tố, sóng thần và nhờ đó có thể tránh được phần nào sự thiệt hại vật chất và nhân mạng. Trong thiên tai thảm khốc vừa qua, hệ thống báo động Sóng của National Oceanic and Atmospheric Administration “ tại Honolulu đã nhận được tín hiệu động đất mạnh vào chúa nhật. Sự kiện này các nước Nam Á và Đông Phi cũng biết nhưng ngoại trừ Thái Lan, nằm trong hệ thống báo Sóng của Hoa Kỳ, nên biết trước được hướng di chuyển của Tsunami. Trong lúc đó hầu hết các nước Nam Á, trong Ấn Độ Dương,( trừ một trạm duy nhất của Úc, có khả năng ghi nhận được sự chuyển động của sóng nhưng cũng không cao quá 2 feet.), đều không có thiết bị cảm nhận sóng biển (wavesensors) và thiết bị cảm nhận sóng trên phao nổi.

Theo tin của Evening Standard, số nạn nhân động đất và sóng thần tại Nam Á và các nước Đông Phi đã lên tới 150.000 người, qua sự khám phá thi thể của các cư dân, tại làng mạc ven bờ biển phía tây Đảo Sumatra, thuộc tỉnh Aceh. Quân đội Nam Dương và Hoa Kỳ cũng đã tới đây, để lo chôn cất các nạn nhân, vì có nhiều thôn xóm, Sóng Thần giết hết mọi người. Thành phố Banda Aceh vì nằm gần trung tâm động đất nên bị tàn phá tơí 60%, trong lúc các vùng lân cận trên bờ biển thì bị sóng thần. Tính chung Indonesia bị nặng nhất với số nạn nhân lên tới gần 100.000 người. Kế đó là Sri Lanka, Ân Độ, Maldives, Miến Điện, Bangadesh, Mã Lai. Somalia, Tanzania, Keynia, Seychelles cũng có nhiều người chết.. Riêng Thái Lan, theo thủ tướng Shivanatra cho biết, số người chết có thể lên tới 7000 người, phần lớn là du khách phương tây tại các nước Bắc Âu, Châu Mỷ, Pháp, Anh, Hồng Kông, Nhật..

Thế giới dù đã tưng bừng đón năm mới 2005 nhưng đồng thời cũng không quên chuyện cứu trợ và giúp đỡ các nước bị thiên tai tàn phá ở Nam Á và Đông Phi, trong số trên Hoa Kỳ vẫn là quốc gia dẫn đầu về tiền trợ cấp cũng như thực phẩm, thuốc men và số thiện nguyện viên làm việc trong vùng bị nạn. Tuy nhiên vì có quá nhiều công việc phải làm cùng một lúc như chôn người, phát thực phẩm, cũng như trị bệnh và chích ngừa, trong lúc đó nhiều nước như Nam Dương, phương tiện chuyên chở thiếu thốn, đường sá xấu và hư hỏng nhiều, nên hàng cứu trợ của các nước cứ chất cao như núi tại phi trường, trong khi nạn nhân thì è cổ đợi tại chỗ. Chính Jan Egaland, nhân viên cứu trợ của Liên Hiệp Quốc cũng đã tuyên bố tại New York về sự trở ngại và thất vọng trên, đối với các điều phối viên cứu trợ. Nhưng dù gì chăng nửa, thì công cuộc cứu trợ nạn nhân động đất và sóng thần ngày chủ nhật 26-12-2004, được coi là lớn nhất của nhân loại với 60 nước tham gia, số tiền mặt lên tới 1 tỷ 150 triệu đô la, trong khi Tổng Thống W.Bush vừa tuyên bố sẽ cố gắng tăng cứu trợ lên 10 lần, tức 350 triệu đô la. Nhưng sự lo lắng nhất của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, như Bác Sỹ David Nabarro đã tuyên bố, đó là bệnh dịch sẽ bùng phát sau sóng thần, mà sự đau khổ cũng không kém gì nổi thương tâm vừa qua. Một điều lạ lùng đã xảy ra tại Tích Lan, là trong cơn sóng thần vừa qua, chỉ có người và nhà cửa bị thảm họa, còn các tượng Phật lớn nhỏ, tạc bằng đất đá vẫn được nguyên vẹn. Điều này đã chứng tỏ trời có mắt, quả báo luôn luôn chờ sẵn những kẻ bất lương vô hạnh, đang gây khổ đau cho đồng bào.

Sau thảm họa Tsunami ở Nam Á, tại Hoa Kỳ hầu hết các nhà khoa học như Richard Eisner, giám đốc California Office of Emergency, cũng như Bruce Jaffe thuộc US.Geologial Survey tại Santa Cruz, cùng đồng thuận về lời cảnh báo rằng, miền duyên hải phía tây Hoa kỳ, từ Mũi Mendocino tới Puget Sound,qua các tiểu bang California, Oregon và Washington, sẽ xảy ra thảm họa Sóng Thần như vừa qua tại các nước Nam Á trong Ấn Độ Dương. Nguyên do vì tầng địa chất Cascadia Sudduction Zone, từ 14 năm về trước đã có hiện tượng chuyển dịch tầng địa chất, sau trận động đất 7,1 trong vùng Humboldt vào ngày 25-4-1992. Tuy nhiên nhiều năm nay, tại các tiểu bang CA,WAS, OR cũng như Alaska và Hawaii đã xây dựng một hệ thống báo động Tsunami, bằng các thiết bị chìm dưới đáy biển và các phao nổi, luôn theo sát đường đi của sóng, với hy vọng tránh được phần nào thảm họa vô hình, tuy biết trước nhưng không làm sao ngăn cản được.


2 - Sóng Thần, Cơn Thịnh Nộ Của Đại Dương:

Muôn đời sự chuyển động của các đợt sóng, vẫn là những điệu luân vũ không bao giờ chấm dứt, giữa không gian và biển cả, do gió và mặt trăng điều khiển, khi thì thầm mơ mộng như lời ru của thơ nhạc. Nhưng rồi chỉ trong một giờ, một đêm, sự tuyệt vời kia sẽ biến thành thảm họa thiên nhiên, có sức tàn phá không thua gì bom nguyên tử. Quả vậy sóng biển vô hình vạn trạng, từ gợn nhẹ đìu hiu như gió, cho tới núi sóng Tsunami, chúa tể hung tàn, không một ai có thể ngăn cản nổi. Theo các khoa học gia, thì hiện tượng Sóng Thần, chẳng có ăn nhập gì tới thủy triều, mà nguyên nhân phát sinh ra nó là các trận động đất hay đất chùi dưới đáy biển. Để vượt qua khoảng cách mênh mông, Tsunami có vận tốc tới 800 km/giờ và tàn phá tất cả mọi vật khi tiến vào bờ. Năm 1964 động đất ở Anchorage và tiếp theo là sóng thần, tàn phá nặng nề thành phố biển Valdez. Cơn sóng dữ còn tiếp tục ập tới bờ biển California, tàn phá và làm chết nhiều người tại thành phố Crescent City. Vì tính chất phức tạp, nên ngay cả toán học, cũng phải khó khăn khi tìm hiểu từ khối lượng nước tới cho tới hình dạng của sóng, qua đủ dạng rún biển, sóng bạc, bọt sóng, mưa biển, sương biển.. Thời đệ nhị thế chiến, sự nghiên cứu về sóng biển, được coi như là một bí mật quân sự, được bảo vệ cẩn mật, coi như là một yếu tố chiến lược quyết định, trong các lần đổ bộ từ tàu lên bờ biển, tại các mặt trận ở Thái Bình Dương, Âu Châu, Bắc Phi. Trước khi một triệu quân Đồng Minh đổ bộ lên bờ biển Normandie của nước Pháp, thì Tổng Tư Lệnh Mặt Trận là Tướng Eisenhower đã được các Khoa Học Gia báo cho biết, Ngày N đổ bộ, sẽ có sóng to gió lớn. Nhưng vì yếu tố bất ngờ, cuộc đổ quân lớn nhất trong lịch sử chiến tranh đã thành công, làm cho Phe Trục trở tay không kịp, vì đã không tin Đồng Minh dám đổ bộ trong khi biển có sóng lớn.

Trong các loại thiên tai thường xảy ra như nuí lửa, động đất, gíó bão,,thì sóng cũng được xem như là một hung thần tàn bạo đáng nể sợ. Tại bờ biển Scotland trong mùa đông chướng, các đợt sóng lớn có thể làm xê dịch những tảng đá có trọng lượng trên 500 tấn, một cách nhẹ nhàng. Ngoài biển, khi gió lớn tới cấp 14, sóng có thể đánh tung các con tàu trọng tải từ 10.000 tấn trở lên, vào bờ là chuyện rất thường. Tại HoaKỳ, tiểu bang Florida là vùng đất suốt 60 năm qua, từng chịu nhiều thảm cảnh Cyclone, qua các cơn bão lớn tàn pha như Hugo năm 1989, Andrew năm 1992 và năm 2004, cũng bị mưa bão lớn, gây sóng cao hất nhiều du thuyền lên mái nhà trong bờ.

Bờ biển Waimea Bay ở Đảo Big Island của Tiểu Bang Hawaii, có sóng to nhất trên thế giới, còn những con sóng cao từ 9-10m, được coi là chuyện bình thường. Ngày 3-4-1968 tại dây có một con sóng cao tới 16,50m. Nhưng sóng dài nhất lại thường xảy ra trong Vịnh Matanchen của Mễ Tây Cơ, thường có chiều dài từ 2-3km khi ập vào bờ. Ngày 24-4-1771, có một ngọn sóng thần cao tới 93m, từ ngoài khơi Đảo Isigaki, khi đập vào bờ đá, đã bứng một rặng San Hô nặng 828 tấn, văng xa tới 2 km. Ngày 4-12-1984, các nhà địa chất học, đã tìm lại được dấu vết của ngọn Sóng Thần cao 340m, mà 100.000 năm trước, đã đập vào bờ biển Lanai của Tiểu Bang Hawaii, nguyên do từ một Vẫn Thạch khổng lồ rớt xuống biển, khiến núi lửa bị nức chảy nham thạch, làm lở đáy đại dương. Theo sự giải thích của Nhà Hải Dương Học Williart Bascom, chính phần cuộn lỏm của sóng, mới là nguyên nhân làm nhiều tàu thuyền bị chìm.

Theo Walter Munk, một chuyên gia khí tượng, thì sau thập niên 50 của Thế kỷ XX tới ngày nay, người ta đã theo dõi được đường đi của sóng, dễ dàng hơn nhờ các Vệ Tinh bay ở trên cao, có thể nhìn xuyên các tầng mây mù che kín phía dưới. Bài học sóng thần ngày chủ nhật 26-12-2004, đã được biết trước nhưng vì các nước Nam Á thiếu thiết bị cảm nhận hay không chịu tin vào khoa học kỹ thuật, nên đã hứng chịu một thảm kịch chưa từng có trong lịch sử nhân loại.

Nhưng đối với những cơn sóng Tsunami, khổng lồ và hung hãn, thì thật khó biết trước đường đi của chúng. Sáng sớm ngày 1-4-1946, trong quần đảo Aléoutiennes ở Alaska, bị một cơn động đất 7.3 và 45 phút sau đó, ngọn Hải Đăng tại Mũi Scotch, cách mặt nước 10m, bị một sóng thần cao 30m, phá hủy hoàn toàn.. Cùng ngày, lúc 7 giờ sáng, cơn sóng thần trên từ Alaska kéo tới thành phố Hilo, trên Đảo Hawaii, giết chết 159 người và làm sập đổ nhiều nhà cửa tại đây.

Sóng Thần theo tiếng Nhật là Tsunami, thường rất ít xảy ra nhưng nếu có, chúng sẽ tung hoành không sao cản nổi. Tới nay, danh từ Sóng Thần vẫn không được các nhà khoa học chấp nhận, vì hiện tượng Tsunami không có liên quan gì tới sức hút của Mặt Trời và Mặt Trăng, mà hoàn toan do những cơn chấn động dử dôi của võ trái đất. Sự lạ lùng nhất của Tsunami là tại sao, một đợt sóng bình thường nhìn thấy ngoài biển, lại trở thành Tsunami có sức tàn phá khủng khiếp, khi tiến vào bờ. Sức mạnh của Tsunami là sự cấu thành của cột nước, không bị lệ thuộc vào chiều sâu của biển. Còn tốc độ trái lại rất khủng khiếp, lên tới 800 km/giờ. Sóng thần khi vào tới bờ, bị dồn ép trong địa hình giới hạn, làm nó phải vươn cao lên và đổ ập vào bờ. Vì không ý thức được hiểm họa trên nhiều người đã phải chết thảm vì Tsunami.

Từ năm 1948, một Trung Tâm Báo Động Sóng Thần đã được thành lập tại Honolulu, để bảo vệ Hawaii và 25 quốc gia ven biển Thái Bình Dương. Trong 10 năm đầu, Trung Tâm đã báo động được hai lần có Sóng Thần nhỏ nhưng năm 1960, một Tsunami khổng lồ xuất hiện, gây nhiều thươg vong tại Chili, Hawaii và Nhật, thì máy móc của Trung Tâm lại im re, không hề phát hiện một tín hiệu bao động nào hết. Theo các nhà Khoa Học, sở dĩ có tình trạng trên vì máy móc sẽ trỡ thành bất khiển dụng, trong trường hợp động đất xảy ra ở dưới đáy biển, tạo thành sự sụt lở của bùn, đá hoặc băng, một cách chớp nhoáng. Do trên, năm 1958 tại Alaska có một Tsunami lớn nhất nhưng máy móc không ghi nhận được. Tóm lại không phải Tsunami chỉ diễn ra một lần, trong một chu kỳ 10-20 năm như Bruce Turner, một chuyên gia địa chất từng nhận xét, mà nó có thể xuất hiện bất chợt và bất cứ nơi nào trên thế giới, vì cho tới nay, chưa có ai ngăn cản nổi.

3 - Tai Trời, Ách Người Tại Xã Nghĩa trong năm 2004:

Sau khi xảy ra động đất và sóng thần tại Nam Á, Nguyễn Ngọc Thủy viện trưởng viện khoa học của VC, trong lúc được phỏng vấn, đã khoe là VN nhờ không nằm trong vòng cung đông đất của vùng Thái Bình Dương, nên đã tránh được thảm họa Sóng Thần vào ngày chủ nhật 26-12-2004 như các nước Nam Á và Đông Phi. Nhưng có điều VC lại quên nói tới, là suốt năm 2004, đồng bào VN cũng đã chịu nhiều tai trời như Lũ Lụt, Bão Tố tại các tỉnh Miền Bắc, Miền Nam nhưng đau khổ nhất vẫn là Nạn Hạn Hán, đã xảy ra từ tháng 4-2004 tới cuối năm, tại các tỉnh Nam Trung Phần, từ Phú Yên vào, mà khô hạn nhất vẫn là tỉnh Bình Thuận. Từ bao đời, vùng Tam Phan (Phan Rang, Phan Rí và Phan Thiết) đã nổi tiếng nhất trong nước là vùng khô hạn và mưa ít. Trong năm 2004, từ tháng tư đang trong mùa mưa, nhưng suốt mấy tháng trời chỉ nắng chan chan, khiến cho hầu hết sông, suối, lạch, hồ gần như khô tới đáy. Thêm vào đó, nước mặn từ biển, xâm nhập vào các con sông khô nước tại các quận Tuy Phong, Hòa Đa, Hàm Thuận Nam và Hàm Tân, khiến cho hơn 50.000 mẫu ruộng trong tỉnh khô cháy. Trong lúc đó, các hồ Cà Giây, Đá Bạc không còn nước, riêng Hồ Sông Quao-Đa Mi chỉ còn chưa tới 19 triệu lít nước. Tóm lại khô hạn chẳng những làm cho ruộng đồng khô cháy, mà còn không đủ nước uống cho đàn gia súc, nguy cơ làm cho 16.430 gia đình - 75.778 người chết đói, nếu tình trạng nắng hạn vẫn không thay đổi. Trong lúc đó, tình trạng khô cháy tại các tỉnh Ninh Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên và Bình Định cũng chẳng có gì hơn Bình Thuận. Các hồ chứa nước nổi tiếng Ninh Giang, Đa Nhim (Ninh Thuận), Đồng Cam, Tam Giang, Phú Xuân (Phú Yên), Núi Một, Hội Sơn, Thuận Ninh (Bình Định), cũng khô cạn nước.

Trong lúc cả thế giới cùng đau khổ trước thảm họa động đất và sóng thần vừa qua, khiến cho cả trăm ngàn nạn nhân bị chết thê thảm, làm cho 5 triệu người trong vùng lâm cảnh tay trắng, sống đời màn trời chiếu đất, thì tại Xã Nghĩa, Công An VN lại khoe, tính tới cuối năm 2004, đảng VC cùng Trung Cộng, đã cùng cắm được hằng ngàn cọc biên giới Việt- Hoa. Hỡi ơi, qua mấy ngàn năm lịch sử, chưa có triều đại nào, mà con cháu Lạc Hồng lại bị nhục nhả, hèn kém như Triều Đại Hồ Chí Minh. Tai trời tuy có làm cho đồng bào khổ đau, chết người và mất mát vật chất nhưng con người có thể tạo lại được những mất mát đã mất. Còn VC đem bán nhượng đất đai, lãnh hải cho Trung Cộng, thì biết tới bao giờ, chúng ta và con cháu mới thu hồi lại được ? Chẳng nhưng thế VC còn bán nhượng lãnh hải phía nam, cho cả Nam Dương và Thái Lan, để đổi lấy tiền, chuẩn bị chạy. Ngày nay, Trung Cộng qua những văn kiện bán nước của VC, do chính Hồ Chí Minh, Phạm Văn Đồng ký từ năm 1958 (Hoàng Sa, Trường Sa), Nguyễn Văn Linh, Đổ Mười, Phạm Đồng (cam kết Thành Đô 1990) tới nay, đã coi biển Đông Hải của VN là lãnh hải của Tàu. Chúng ỷ sức mạnh và văn kiến bán nước, ngang ngươc muốn làm gì thì làm, từ sự đem giàn khoan dầu KanTan 3 vào hoạt động trong Vịnh Bắc Việt,giàn khoan HĐ81 năm 2014, cho tới việc xảy ra cơm bữa trên biển Đông, bắt cướp, tông tàu, rượt đuổi ngư dân VN, bất chấp công pháp quốc tế, cũng như sự hiện diện của các chóp bu đảng bù nhìn, chỉ biết đàn áp đồng bào trong nước mà thôi.

VN may mắn không bị thiên tai sóng thần vừa qua, nhưng ách người thì thê thảm không sao kể xiết. Tính tới cuối năm 2004, VC đã qua mặt quan thầy Nga So-Trung Cộng, về sự tham nhũng đứng đầu thế giới. Người VC cũng được xếp hạng là có nhiều tỷ ohú đô la nhiều nhất...

Thảm họa cũng đã tới miền đông bắc nước Nhật với động đất lẫn sóng thần vào ngày 26-3-2011, làm hơn 9000 người thiệt mang nhưng đau khổ nhất vẵn là việc các nhà máy điện nguyển tử bị hư hỏng, làm thất thoát chất phóng xạ trong không khí lẫn nước biển, khiến cho nước Nhật khốn đốn tới nay vận chưa giải quyết xong..

Cuối Chạp 2014

Viết tại Xóm Cồn Hạ Uy Di

MƯỜNG GIANG

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.