Hôm nay,  

Sợ Đổi Mới Chính Trị Sẽ Tan Hàng Rã Đám

01/04/201600:00:00(Xem: 6993)

blank
Phạm Trần

Vấn đề có cần đổi mới chính trị thì đổi mới kinh tế mới thành công đang là chuyện nhức đầu của đảng Cộng sản độc quyền lãnh đạo ở Việt Nam.

Nhiều trí thức trong và ngoài đảng và chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước đã khẳng định “đổi mới chính trị là nhu cầu cấp bách”, nhưng Tổng Bí thư đảng Nguyễn Phú Trọng và những cái đầu cực kỳ bảo thủ và giáo điều trong Hội đồng Lý luận Trung ương và Ban Tuyên giáo quyết chống, vì sợ sẽ tan hàng rã đám.

Ông Trọng thì nói: “Chúng ta phải tiếp tục đổi mới, đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, nhưng đổi mới phải đúng hướng, không được lạc đường, từ cực này nhảy sang cực kia. Các thế lực xấu, thù địch đang rất muốn chúng ta thay đổi chế độ chính trị. Tại một số hội nghị Trung ương và Bộ Chính trị tôi đã nói, đổi mới chính trị không có nghĩa là thay đổi chế độ chính trị, không có nghĩa là làm thay đổi bản chất của Đảng ta, Nhà nước ta. Đường lối phải đi đúng phương hướng của Cương lĩnh và Hiến pháp mới được thông qua. Tiếp tục phát huy dân chủ nhưng phải có kỷ cương, kỷ luật.”

(Diễn văn tại Hội nghị cán bộ toàn quốc về tổng kết công tác tổ chức xây dựng Đảng năm 2015, nhiệm vụ trọng tâm năm 2016, tổ chức tại Hà Nội ngày 26/03/2016.)

Ông Tổng Bí thư đảng CSVN không nói cho dân biết “đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ” là đổi mới những gì và làm ra sao, hay có cần những con người mới và việc mới hay không?

Nhưng nếu phải “đúng phương hướng của Cương lĩnh và Hiến pháp mới được thông qua” thì nói “đổi mới” làm gì cho vô nghĩa? Bởi vì cả Cương lĩnh “xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011)” lẫn Hiến pháp năm 2013 đều cho phép đảng tự ý nhân danh dân để chiếm độc quyền cai trị, dù dân chưa hề bao giờ bỏ phiếu hay trao quyền này cho đảng.

Cương lĩnh 2011 đã tự chép lại những gì ghi trong Cương lĩnh thông qua hồi tháng 6-1991 tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII:”Đảng Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của dân tộc. Đảng lấy chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động, lấy tập trung dân chủ làm nguyên tắc tổ chức cơ bản.”

Đến khi sửa và bổ sung Hiến pháp 1992 thì Quốc hội do “đảng cử” cho “dân bầu” lại chép lại và bổ túc Điều 4 trong Hiến pháp 2013: “Đảng Cộng sản Việt Nam - Đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của Nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội.”

Họ cũng đã thêm mắm thêm muối cho mặn mà trong Điều 4 mới rằng: “Đảng Cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình.”

Và: “Các tổ chức của Đảng và đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và pháp luật.”

Tuy đảng nói thế nhưng chưa bao giờ đảng chịu làm đấy tớ của nhân dân là chủ nhân thật sự của đất nước như ông Hồ Chí Minh giáo dục. Ngược lại, đảng chỉ muốn cai trị dân và đòi dân phải lao động đầu tắt mặt tối nôi đảng và phải làm theo điều đảng muốn. Không một ai dám cãi đảng dù biết nhiều điều đảng bắt dân làm là vô lý, trái pháp luật và chà đạp quyền con người.

Nhiều khi đi ngược lại cả Hiến pháp như vẫn không chịu để cho Quốc hội thảo luận Dự luật Biểu Tình, đáng nhẽ phải trình ra Quốc hội tại kỳ họp 11, phiên cuối cùng của Khóa Quốc hội 13.

Lấy lý do Văn phòng Chính phủ đưa ra vì còn có những ý kiến khác nhau nên xin hoãn trình Dự Luật Biểu tình lần nữa. Sự thật là trong Bộ Quốc phòng và Bộ Công an (cơ quan soạn Luật biểu tình) vẫn có những phần tử chống Luật Biểu tình. Họ cho rằng nếu có Luật Biểu tình là “đổi mới chính trị”, đi ngược lại chủ trương của đảng. Mà “đảng” thì quyền quyết định lại nằm gọn trong Bộ Chính trị do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trong cầm đầu nên nói ngược, nói xuôi đến đâu cũng chỉ quy vào một mối mà thôi.

Vì vậy, mà đảng đã tự viết Hiến pháp để luật hóa Cương lĩnh và hợp thức hóa vai trò cầm quyền tự biên và tự diễn của mình khiến cho Bộ Luật cao nhất của Quốc gia thành lãng nhách.

BỨC XÚC HAY HOANG MANG?

Nhưng tại sao chỉ trong vòng 14 tháng mà ông Trọng đã phải nói lại quan điểm được gọi là “đổi mới chính trị”, theo cách nghĩ và làm phi truyền thống của lãnh đạo CSVN ?

Giản dị là vì tại Hội nghị Trung ương 10 khóa đảng XI, từ 05 đến ngày 12-01-2015, các Ủy viên Trung ương đã thảo luận đề xuất cần "đổi mới đồng bộ hơn giữa chính trị và kinh tế" nhưng không cho biết kết quả.

Chỉ thấy báo đảng đưa tin ông Trọng nói trong diễn văn bế mạc: “Phải nắm vững và khẳng định: Đổi mới chính trị không phải là làm thay đổi chế độ chính trị, thay đổi bản chất của Đảng ta, Nhà nước, mà là đổi mới cơ chế, chính sách, tổ chức bộ máy, kiện toàn nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đổi mới phương thức công tác, lề lối làm việc, cải cách hành chính, chống tệ tham nhũng, lãng phí, quan liêu, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của các cơ quan trong hệ thống chính trị, tăng cường quốc phòng, an ninh, giữ vững độc lập, chủ quyền quốc gia.” (VietNamNet, 12/01/2015)

Đề xuất được gọi là “đổi mới” của ông Trọng là không được thay thế hay làm sút giảm vai trò lãnh đạo và chính sách cai trị độc tôn của đảng Cộng sản. Ông chỉ muốn thay đổi cơ cấu tổ chức của của nhà nước sao cho tinh gọn và hiệu lực và nâng cao khả năng chuyên môn và tinh thần phục vụ của cán bộ, đảng viên trong tất cả mọi lĩnh vực.

Vì vậy mà Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh đã can đảm nói thẳng đề nghị “đổi mới chính trị” tại Đại hội Đảng lần thứ 12, sáng 22/1/2016.

Ông Vinh, người sẽ nghỉ hưu sau khi bàn giao cho người kế nhiệm trong Chính phủ mới vào tháng 7 (2016) là chậm nhất, nói:”Một hệ thống chính trị phù hợp với nền kinh tế kế hoạch hóa, đặc biệt là nền kinh tế trong thời kỳ chiến tranh, nay đã không còn phù hợp với nền kinh tế thị trường, thậm chí trở thành rào cản. Vì vậy, đổi mới hệ thống chính trị đồng bộ với đổi mới kinh tế là yêu cầu hết sức cấp bách. Đảng là người lãnh đạo cao nhất, cần chủ động và nghiêm khắc đánh giá lại chính mình, đồng thời thực hiện nghiêm chỉnh nghị quyết mà Đại hội Đảng toàn quốc đã xác định. Kiên quyết đổi mới tổ chức, chức năng nhiệm vụ của tổ chức Đảng, Nhà nước, các đoàn thể chính trị...”.

Ông Vinh cũng không dám nói hết ý nghĩ phải “đổi mới hệ thống chính trị” thì cần phải thay đổi như thế nào, nhưng ông đã thẳng thắn nói bộ máy cầm quyền và tư duy lãnh đạo của thời bao cấp khi còn chiến tranh không còn phù hợp với thời đại hội nhập vào nền kinh tế thị trường ngày nay.

Ông nói: “Trọng tâm là hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, mở rộng dân chủ trong Đảng và trong xã hội.”

Từ trước Đại hội đảng XII, từ ông Nguyễn Phú Trọng xuống cho đến cấp Ủy địa phương và trong Chính phủ, chưa có cấp lãnh đạo cao nào dám đề xướng “mở rộng dân chủ trong xã hội” song song với “mở rộng dân chủ trong đảng”.

Các lãnh đạo đảng từ thời Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh khóa VI cho đến thời Nguyễn Phú Trọng khóa XII không ông nào dám hé răng nói đến mấy chữ “mở rộng dân chủ trong xã hội”. Tất cả chỉ biết đề cao “dân chủ trong đảng” như phương thức sinh hoạt nội bộ.

Có nghĩa anh muốn nói gì trong phòng họp cũng được, nhưng khi ra khỏi phòng thì miệng anh phải khóa lại. Và khi biểu quyết thì thiều số phải phục tùng đa số nên đảng gọi hoa mỹ là “tập trung dân chủ”!

Cũng giống như sinh hoạt của Quốc Hội trong mấy năm gần đây xem ra dân chủ hơn trước, nhưng hiếm thấy có Đại biểu nào dám đòi quyền làm chủ đất nước cho dân hay đòi Quốc Hội phải có những Đại biểu không chỉ biết gật mỗi khi đảng muốn.

Vì vậy bài tham luận của ông Vinh được báo chí và nhiều giới rong và ngoài đảng hoan nghênh là thẳng thắn vì đáp ứng nhu cầu đổi mới của xã hội. Riêng ông Trọng và lãnh đạo bảo thủ trong đảng thì đã lạnh lùng với ý kiến táo bạo này.

KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ

Việt Nam đã đổi mới kinh tế để khỏi chết từ Hội nghị Trung ương VI năm 1986, nhưng không chịu đổi mới chính trị cho nhân dân được trực tiếp tham gia việc nước theo thể thức bầu cử dân chủ và đa đảng chính trị.

Trong hệ thống cai trị hiện nay, người dân Việt Nam không dám phê bình chính sách của nhà nước và chủ trương của đảng. Lại càng không được chạm đến lãnh đạo vì họ là thành phần tự cho mình có quyền bất khả xâm phạm.

Báo chí mang danh ”báo chí cách mạng” nhưng toàn làm những chuyện phản cách mạng và đi ngược lại quyền lợi của dân. Chẳng hạn như khi Công an tấn công người dân đi biểu tình chống Trung Quốc xâm lược thì báo chí quay mặt làm ngơ. Ngược lại, họ lại đề cao đám công an đội lốt côn đồ hay dư luận viên đánh đập dân oan xuống đường đòi công bằng, tố cáo quan tham.

Báo chí cũng chưa bao giờ dám đụng đến “lỗ chân lông” lãnh đạo, dù biết họ có lỗi với dân hay tham nhũng, thối nát.

Trong phát triển kinh tế, sự thiếu công bằng trong đối xử giữa các doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước, cộng thêm với tình trạng phải trao phong bì tiền “bôi trơn” để không bị trù dập hay chậm thủ tục là một trong những nguyên nhân làm mất cân bằng trong phát triển.

Lại có vô số Doanh nghiệp Nhà nước (DNNN), dù tiếp tục làm ăn thua lỗ năm này quan năm khác mà vẫn được ưu tiên vay vốn, hưởng giá thuê mặt bằng nhẹ hơn doanh nghiệp tư nhân hay nước ngoài thì làm sao mà gánh nặng không đổ lên đầu người dân tiêu thụ và công nhân?

Ngoài ra còn phải kể đến khoản nợ công của Việt Nam, chia cho mỗi đầu người trong số 90 triệu dân là trên 1,000 US Dollars và tình trạng tham nhũng vẫn còn nghiêm trọng như đảng đã nhìn nhận thì làm sao đất nước khá lên được ?

Vì vậy, Thủ tướng mãn nhiệm Nguyễn Tấn Dũng đã phải nói: “Chống tham nhũng, tiêu cực không có cách nào khác là phải phát huy đầy đủ quyền làm chủ, quyền dân chủ của người dân gắn với công khai, minh bạch. Đây là giải pháp căn cơ nhất để chống tiêu cực, tham nhũng.”

Ông Dũng nói như thế sáng 30/03 (2016) tại trụ sở Chính phủ trong khi cùng với Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Nguyễn Thiện Nhân chủ trì hội nghị đánh giá hợp tác giữa Chính phủ và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Ông nói thêm: “Nghe được nhiều luồng ý kiến, trí tuệ của toàn dân để mục đích cuối cùng là đưa ra được chủ trương, chính sách đúng, từ đó thì mới tạo được đồng thuận. Đối với Chính phủ, công tác vận động quần chúng rất quan trọng. Anh đưa ra chủ trương chính sách mà không đúng, không phù hợp thì không thể vận động được nhân dân. Phải đề cao phối hợp làm tốt công tác phản biện, giám sát cũng chính là phát huy quyền làm chủ của người dân, quyền dân chủ của người dân …”.

Đó là cách thực hành “dân chủ trong dân và trong xã hội”, thay vì chỉ biết thực hành dân chủ dành riêng cho đảng viên tại các cuộc họp của đảng mà ông Trọng vẫn đề cao từ trước tới nay.

Nhưng tại sao bây giờ, khi không còn quyền hành và sắp nghỉ hưu thì ông Dũng mới nói những câu nghe “mát tai” đến thế ? Không biết gần 10 năm giữ chức Thủ tướng và 7 năm làm Trưởng ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống tham nhũng ông đã làm gì mà tham nhũng “vẫn còn nghiêm trọng” cho đến ngày nay?

Nhưng cũng chính vì dân chưa có dân chủ và xã hội vẫn còn bị đảng kiểm soát nên đảng đã mất hết “liên hệ máu thịt” với dân và không được dân hợp tác trong công tác làm sạch đảng như đề ra Nghị quyết Trung ương 4, Khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay.”

Có lẽ vì thế mà ông Trọng đã khá thẳng thắn trong Diễn văn hôm 26/3 (2016) khi ông nói với Cán bộ Xây dựng đảng: “Hiện nay, trong dư luận xã hội vẫn râm ran chuyện chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy bằng cấp, chạy chế độ, chạy luân chuyển... Tại Hội nghị lần này, tôi đề nghị các đồng chí thẳng thắn thảo luận xem có chuyện ấy hay không, mức độ thế nào, để cho rõ ràng, minh bạch. Nếu có thì ta phải sửa, phải rút kinh nghiệm; nếu không có thì cũng phải trả lời, cho rõ ràng, sòng phẳng, xem ai chạy, chạy ai? Phải giải toả được tâm tư, tâm trạng đó; phải khắc phục cho được tình trạng này. Muốn thế, phải bằng luật pháp, bằng quy chế, quy định, rồi kiểm tra, đôn đốc ráo riết. Và trước hết là những người làm công tác cán bộ phải liêm chính, trong sáng, công tâm. Có phải không? Nhìn thẳng vào sự thật đi.”

Nhưng ông Trọng, người còn là Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương phòng, chống Tham nhũng và có bằng Tiến sỹ về môn Xây dựng Đảng mà không biết những chuyện bê bối này thì tại sao ông không đi “thăm dân cho biết sự tình” để tìm hiểu đến nơi đến chốn ?

Tôi tin nếu ông chịu xuất hành đến với dân thì nhiều người sẽ không ngại nói với ông:”Bác Trọng ơi, Bác có cho ăn vàng chúng tôi cũng không dám nói cho Bác nghe, vì có ai bảo vệ miếng cơm manh áo cho chúng tôi đâu. Hơn nữa quyền sinh sát nằm gọn trọng tay Bác mà Bác còn chưa biết, huống chi bọn dân đen thấp cổ bé miệng như chúng tôi. Nếu Bác không sợ tan hàng rã đám thì cứ trả quyền làm chủ đất nước cho chúng tôi và tôn trọng các quyền dân chủ và tự do đã ghi trong Hiến pháp thì chúng tôi tin Bác sẽ dược nghe dân nói cho biết đầy lỗ tai.”

Phạm Trần
(03/016)

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.