Hôm nay,  

Lung Tung Beng, Lộn Tùng Phèo

10/06/202015:54:00(Xem: 4581)

Pham Tran
Phạm Trần


Giáo sư Đặng Hùng Võ, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài Nguyên-Môi trường dẫn lời Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng nói như than, như khóc rằng:” Trong đội ngũ hiện nay, cán bộ có biểu hiện xấu còn nhiều, "không để lọt vào Trung ương cán bộ giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất".

Tuy nhiên ông Trọng, sau 9 năm cầm quyền từ 2011, đã không biết làm cách nào để không cho lọt vào Trung ương những kẻ tham nhũng, hay tập đoàn “ăn của dân không từ cái gì” (tuyên bố của Bà Nguyễn Thị Doan, khi còn là Phó Chủ tịch nước, ngày 11/09/2013).

Trước khi bàn thêm, hãy nhìn vào bức tranh tham nhũng và bè cánh trong đảng cầm quyền đang ăn hại trong guồng mày nhà nước như thế nào, qua quan sát của Giáo sư Võ.

Ông viết:”Nhìn vào thực tế về cán bộ và điều hành đang diễn ra từ cấp cơ sở tới trung ương. Vào một cơ quan, nhìn thấy những người anh em, chú cháu, họ mạc, đồng hương, đồng liêu... của người đứng đầu và vợ người đứng đầu thì thấy công tác cán bộ ở đây ra sao.


Vào những lúc mở lòng khi trà dư tửu hậu, ta có thể nghe thấy những chuyện cụ thể về giá để chạy một chức vụ hiện nay, cách đưa tiền và những "tín hiệu" là đủ hay chưa. Nhiều nơi còn đặt ra nhiều nấc thang phụ cho một chức vụ. Bước một là chạy lên được phó phụ trách, bước hai lên quyền trưởng, rồi bước ba mới lên được trưởng. Có nơi còn gọi thầm thủ trưởng là "thợ đóng ghế bậc cao". Nghe thật đau lòng! (Trích bài “Chọn những người đứng đầu”,báo VnExpress,ngày 04/06/2020)

Sau đó, ông Võ nêu bằng chứng đảng chỉ biết đánh võ mồm, và vẫn còn cái thói giơ cao đánh khẽ những phần tử tham nhũng to đầu. Ông nêu bằng chứng:”Suốt từ 2014 tới 2017, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Yên Bái đã xây dựng một biệt phủ rất lớn, không thực hiện đúng quy định về kê khai, minh bạch tài sản và thu nhập cá nhân. Vị này sau đó chỉ bị giáng chức, nộp phạt 500 triệu Đồng và cho tồn tại mọi loại tài sản không thể giải trình được đầy đủ nguồn gốc.”

Đáng chú ý là chuyện ở Yên Báy đã xẩy ra, sau 3 năm ông Trọng lên chức Tổng Bí thư khóa đảng XI (2011), và sau 1 năm ông tái chức đứng đầu Đàng khóa XII, bắt đấu từ năm 2016.

Vậy chẳng nhẽ ông Trọng không hay biết gì. Hơn nữa ông Trọng còn là Trưởng ban Chỉ đạo phòng, chống Tham nhũng Trung ương của đảng từ ngày 01/02/2013 mà để xẩy ra như thế thì ông có “tâm tư” không, hay ông biết mà không làm gì được ?

THAM NHŨNG QUYỀN LỰC

Nhìn sâu hơn vào cách cơ cấu nhân viên, lãnh đạo của Bộ Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) là lĩnh vực chuyên môn của mình, Giáo sư nguyên Thứ trưởng Đặng Hùng Võ nêu ra những khuất tất:”Tôi cũng mới đọc Thông báo số 372/TB-TTBNV của Thanh tra Bộ Nội vụ (TTNV)về kết luận thanh tra việc tuyển dụng, quản lý và bổ nhiệm công chức, viên chức của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Rồi tôi thấy buồn vì có tới 58 trường hợp thiếu bằng lý luận chính trị, 4 trường hợp thiếu chứng chỉ ngạch chuyên viên, chuyên viên chính, 36 trường hợp chưa có chứng chỉ bồi dưỡng năng lực lãnh đạo nhưng vẫn được bổ nhiệm. Pháp luật đã quy định cụ thể về tiêu chuẩn cán bộ, nhưng họ vẫn được bổ nhiệm dù không đạt. Tôi hỏi lại về các trường hợp trên, người ta cho biết, họ vẫn được cho tồn tại, chưa xử lý gì.”

Với những việc làm chà đạp lên luật pháp và quy chế bổ nhiệm của Bộ TN-MT như thế, ban TTNV đã quyết từ ngày 09/08/2019 :”Với những hạn chế nêu trên, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT rà soát các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện về sử dụng và quản lý công chức, viên chức để kịp thời bổ sung, thay thế cho phù hợp quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và phù hợp với tình hình thực tiễn của ngành. Chỉ đạo thực hiện đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về quản lý biên chế công chức; số lượng người làm việc trong các đơn vị SNCL; tuyển dụng công chức, viên chức; bổ nhiệm công chức, viên chức lãnh đạo, quản lý và số lượng cấp phó; đảm bảo thực hiện chính sách tinh giản biên chế trong các cơ quan hành chính, đơn vị SNCL (sự nghiệp công lập) theo đúng chỉ tiêu kế hoạch và quy định của pháp luật.

Đối với các đơn vị chưa tự chủ hoàn toàn, Thanh tra Bộ Nội vụ kiến nghị Bộ trưởng Bộ TN&MT thực hiện số lượng người làm việc theo đúng chỉ tiêu được cơ quan có thẩm quyền giao; chỉ đạo các đơn vị rà soát, chấm dứt số LĐHĐ (lao động hợp đồng)làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ vượt so với số lượng cơ quan có thâm quyền giao; đến năm 2020 không sử dụng LĐHĐ làm công tác chuyên môn, nghiệp vụ trong các đơn vị SNCL chưa được giao tự chủ hoàn toàn.”

Lạ chưa ? Chuyện “tham nhũng quyền lực” của Bộ Tài Nguyên-Môi trường (TN-MT) đến nay, sau gần một năm bị phanh phui, mà hai ông đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vẫn để nguyên cho số càn bộ này tồn tại thì có phải họ chỉ chống nạn bè phái bằng mồm không ?

TÀI SẢN Ở ĐÂU-AI BIẾT?

Lan man qua chuyện “không để lọt vào Trung ương” khóa đảng XIII (Đại hội đầu năm 2021) những kẻ mà ông Nguyễn Phú Trọng gọi là “cán bộ giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất", ông Đặng Hùng Võ hiến kế:”Công khai tài sản của cán bộ và những người thân kèm theo giải trình nguồn gốc là việc có thể làm trước nhất. Tài sản gồm tiền, vàng, ngoại tệ, nhà, đất, xe cộ đều là những thứ định lượng được. Phần tài sản không giải trình được nguồn gốc chắc chắn là bất hợp pháp và phải xử lý, công khai toàn bộ với dân.”

Ông Đặng Hùng Võ đề nghị tiếp:”Trung ương có thể khảo sát tín nhiệm những vị trí lãnh đạo cần thiết theo ý kiến của đại biểu Quốc hội, của một số tổ chức xã hội, một số chuyên gia và người dân. Đánh giá cán bộ và chất lượng công việc của cán bộ không thể thiếu những ý kiến khách quan từ dân, ít nhất là những người có thông tin…”

Nhưng liệu có thể tin các “đại biểu Quốc hội” trong công tác chọn nhân sự vào Trung ương hay không ? Hỏi như vậy là vì chưa thấy có Đại biểu Quốc hội nào dám đứng ra tố cáo tham nhũng, hay đi điều tra những kẻ đã “ăn của dân không từ cái gì”.

Theo dõi sinh hoạt Quốc hội thì thấy số Đại biểu có trình độ sinh hoạt nghị trường và có khả năng nêu vấn đề chất vấn hoặc đòi điều tra minh bạch quốc nạn tham nhũng, lãng phí chỉ đếm trên đầu ngón tay. Tuy nhiên, nhiều Đại biểu lại có “mẫu số chung” là trốn họp, thích đi ra nước ngòai du lịch và mua đồ ngoại nhưng dưới vỏ bọc “đi nghiên cứu” !

Bằng chứng như bà Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã từng than phiền rằng bên cạnh tồn tại triền miên qua nhiều kỳ họp là hồ sơ, tài liệu của Chính phủ gửi sang QH chậm thì kỳ họp thứ 7 (10/5 – 13/6/2019) là kỳ họp ĐB vắng nhiều nhất trong tất cả các kỳ họp QH.

Bà nói:“Mỗi ngày đều vắng không dưới 30 người. Có ngày vắng trên dưới 100 người. Có đoàn có hôm vắng 50% như TP.HCM, TP.Hà Nội. Có đoàn 7 ĐB thì vắng 4, 6 ĐB thì vắng 3”.

Bà Ngân còn cho biết:”Nguyên nhân chính là các ĐB đi công tác nước ngoài trong thời gian diễn ra kỳ họp quá nhiều.” (theo báo Thanh Niên, ngày 17/07/2020)

Ăn lương của dân để làm Đại biểu cho Dân ở Quốc hội mà hành động phản dân như thế thì có xấu xa nào hơn không?



Do đó, việc dựa vào ý kiến của Đại biểu Quốc hội để chọn “lãnh đạo cần thiết”, theo ý kiến của Giáo sư Võ, cũng cần phải nghĩ lại cho chín, để tránh hậu họa.

Trở lại với bài viết của nguyên Thứ trưởng Bộ TN-MT thì ông đã kết luận dè dặt rằng:”Đánh giá con người theo định lượng là cách khoa học và hiệu quả nhất để có cán bộ đủ năng lực điều khiển nhà nước tại mọi vị trí. Việt Nam sẽ trở nên thịnh vượng nếu không thất bại trong khâu chọn cán bộ.”

Chữ “nếu” của Giáo sư Đặng Hùng Võ không viển vông mà là một thách thức trong thực tế đời sống chính trị “nói nhiều làm ít” kinh niên của đảng Cộng sản Việt Nam.

Vì rằng chuyện gọi là “kê khai tài sản” của cán bộ, đảng viên, quân đội, công an”, nhất là những người có chức, có quyền đã thực hiện ở Việt Nam từ lâu, nhưng có bao nhiêu tài sản do tham nhũng mà có đã được tìm thấy, hay được công khai cho dân biết, dù đảng vẫn oang oang tuyên truyền khẩu hiệu “dân biết, dân bàn,dân làm, dân kiểm tra”.

Lý do vì khai xong, tờ khai chỉ được phổ biến trong nội bộ, niêm yết tại cơ quan, tại doanh nghiệp nơi người khai làm việc. Nhân dân, nhất là ở địa phương người khai, không được phép dòm vào, vì Thủ trưởng của người khai đã cất vào tủ khóa lại.

Vậy mà ông đảng trưởng Nguyễn Phú Trọng vẫn phán phải loại không những kẻ “chạy” chức, “chạy” quyền mà còn không để lọt vào Trung ương những kẻ :“Kê khai tài sản không trung thực, có biểu hiện giàu nhanh, nhiều nhà, nhiều đất, nhiều tài sản khác mà không giải trình rõ được nguồn gốc; bản thân hoặc vợ, chồng, con có lối sống thiếu gương mẫu, lợi dụng chức quyền để thu lợi bất chính..” (Trích bài “Một số vấn đề cần đặc biệt quan tâm về chuẩn bị nhân sự Đại hội XIII”, phổ biến ngày 26/04/2020.)

Nhưng ai, tổ chức nào trong đảng CSVN biết cán bộ, đảng viên tham nhũng mà không dám nói ra, hay vì anh chị nào cũng dính mép nên đánh bài ngậm miệng, mũ ni che tai cho yên ổn cả làng ?

Bằng chứng sinh hoạt đảng từ cấp Chi bộ lên tận Trung ương, đâu đâu cũng đầy hồ sơ khai báo lý lịch cá nhân, họ hàng, hang hốc của mỗi đảng viên. Thậm chí cái kim cũng khó lọt qua lời khai, nhưng khối lượng tài sản giấu kín và những ngôi biệt thự bạc tỷ, xe hơi bạc triệu thì lại không bao giờ thấy. Lý do những cơ ngơi này toàn do người khác đứng tên, khó mà tìm ra chủ nhân thật.

Nguyên Tổng bí thư đảng khóa VIII Lê Khả Phiêu đã từng nói tài sản tham nhũng đã được phân tán cho người khác đứng tên nên rất khó giải quyết.

DÂN BIẾT NHƯNG AI NÓI

Vì vậy, bây giờ trong làng báo nhà nước, đã máy mó có bài khuyến cáo cần có yếu tố nhân dân, phải hỏi ý dân, lắng nghe tiếng nói của dân, và hãy tin dân để tìm ra cán bộ tốt, những người xứng đáng ngồi vào Trung ương XIII.

Dưới Tiêu đề “Cán bộ có bao nhiêu nhà, xe dân biết cả, phải có cơ chế để dân nói ra“, đài Tiếng nói Việt Nam (VOV, Voice of Vietnam) viết :” Ông Dương Quang Phái, nguyên Vụ trưởng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cho rằng, cần tin dân, dựa vào dân để lựa chọn cán bộ.”


Ông nói:“Nhiều ý kiến chia sẻ là những người giàu nhanh, nhiều xe sang, nhiều nhà đất thì không đưa vào Trung ương. Theo tôi ý kiến đó là đúng, nhưng làm sao để kết luận được họ? Đây là vấn đề rất khó, cho nên để giải quyết được vấn đề này thì vai trò của cấp ủy quản lý đảng viên rất quan trọng, nhưng quan trọng nhất là phải dựa vào nhân dân. Cán bộ có bao nhiêu nhà, bao nhiêu xe, dân biết cả. Nhưng phải có cơ chế để người dân nói ra.”

Bài học để lọt cán bộ suy thoái từ nhiệm kỳ khóa 12 cho thấy, công tác cán bộ đòi hỏi hết sức thận trọng. Trong đó có vai trò quan trọng của công tác tổ chức trong lựa chọn cán bộ. Đặc biệt, cần tin dân, dựa vào dân để lựa chọn cán bộ đủ đức, đủ tài. (theo VOV,ngày 15/05/2020)

Nhưng tại sao lại phải sắp xếp hay tổ chức để lấy ý dân về chọn lựa cán bộ lãnh đạo, hay còn được gọi mỹ miều là “cấp chiến lược” ? Lý do vì từ lâu đảng CSVN đã quen thói quy chụp những ý kiến trái chiều với lãnh đạo nên người dân không muốn tham gia thật lòng với các cuộc “lấy ý kiến nhân dân” của đảng.

Hơn nữa ai cũng biết phần lớn chuyện đảng giả vờ lấy ý dân chỉ diễn ra sau khi cấp trên hay Trung ương đã quyết rồi nên người dân, trong trường hợp này, chỉ đóng vai bung xung, bị đảng sử dụng để trang điểm cho đảng.

Vì vậy, Giáo sư-Tiến sỹ Phùng Hữu Phú – Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Lý luận Trung ương, Tổ phó thường trực Tổ biên tập Văn kiện Đại hội XIII mới nhìn nhận:”Bên cạnh những kết quả đã đạt được cũng cần thẳng thắn nhìn nhận trong thực tế, có lúc, có nơi việc lấy ý kiến còn sơ sài, hình thức, quy mô, đối tượng lấy ý kiến còn hẹp.

Từ những bài học kinh nghiệm đã làm được và chưa làm được từ nhiệm kỳ trước, lần này Đảng ta tiếp tục nhấn mạnh việc mở rộng diện lấy ý kiến của nhân dân trong quá trình giám sát xây dựng Đảng nói chung và xây dựng đội ngũ cán bộ nói riêng. Đặc biệt, trong dự thảo Văn kiện nhấn mạnh việc phải có cơ chế tạo điều kiện cho nhân dân thật sự tham gia vào quá trình xây dựng, giám sát đội ngũ cán bộ.”


Ông Phú nói tiếp:” Muốn chọn được cán bộ có đức, có tài vào bộ máy thì không gì tốt hơn bằng việc lắng nghe ý kiến của nhân dân. Bởi vì cán bộ ở trong lòng dân nên cái gì người dân cũng biết, vấn đề là phải tổ chức thế nào để lấy được ý kiến thật sự của họ…Dân thông qua mọi mối quan hệ nên họ biết hết. Người dân biết cán bộ nào tham nhũng, cán bộ có bao nhiêu đất, bao nhiêu nhà, biết lắng nghe dân sẽ kể cho nghe. Tất nhiên không phải tất cả ý kiến đều chính xác nhưng cơ bản là nếu chúng ta biết lắng nghe, biết phân tích thì sẽ hiểu cán bộ đầy đủ hơn.”(trích VOV, ngày 30/05/2020)

Rất đúng là dân biết hết. Cả chuyện ông quan nào có bồ nhí cũng khộng lọt qua được mắt dân. Nhưng, với lề lối làm việc “anh có ăn thì em cũng được nhờ” hay trong cơ chế “còn đảng còn mình” mà bảo dân hãy can đảm đứng lên “phất cờ khởi nghĩa” tố cáo những cán bộ, đảng viên tham nhũng giúp đảng thì rất khó. Lý do vì đảng không bảo vệ được miếng cơm manh áo và mạng sống cho dân, trong khi kẻ tham nhũng ở sát bên dân lại có hàng lọat “quân xanh, quân đỏ và côn đồ”, kể cả các phe phái trong Đảng bảo vệ thì có cho ăn vàng cũng không ai dám hé răng.

Hơn nữa, ông bà ta đã bảo:”Chờ được vạ thì má đã sưng” nên dân ta mới để mặc thây cho đảng tự đối phó. Người dân đã từng bị Công an và Công an giả dạng Côn đồ đàn áp dã man khi họ biểu tình chống Trung Quốc xâm lược Biển Đông và đàn áp ngư dân thì cán bộ đã nhiều lần bảo họ :“hãy về nhà đi, mọi chuyện đã có đảng lo.”

Do đó, chỉ khi nào người dân được quyền trực tiếp chọn Lãnh đạo qua bầu cử tự do, công bằng và dân chủ thì khi ấy những kẻ bất tài, có thành tích xấu, hay chỉ biết thu vét cho đầy túi tham, lợi ích nhóm hay làm tay sai cho Ngoại bang mới bị loại khỏi đội ngũ cầm quyền.

Ngược lại, nếu vẫn tiếp tục chọn người theo thông lệ “đảng cử dân bầu” hay “đảng chọn, cán bộ bỏ phiếu” thì có trăm năm, nhân dân Việt Nam vẫn chưa tìm thấy ánh sáng ở cuối đường hầm. -/-

Phạm Trần
(06/2020)


Ý kiến bạn đọc
13/06/202014:37:10
Khách
Kính chào tác giả. Khi nào có chút thời gian, xin mời tác giả liên lạc đến email tôi để thảo luận thêm. Trân trọng.
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...
Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.
Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.
Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.
(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.
Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật
Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”
Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.
Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.
Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.