Hôm nay,  

Khó nhất là thắng chính mình

01/08/202222:16:00(Xem: 3651)

Tạp ghi

blank

Chiến thắng bản thân là chiến thắng hiển hách nhất – Platon.



"Ăn không cần ngon, ngủ không cần say, mặc không cần đẹp", ông bà mình thường dạy con cháu như thế. Nếu gia đình nào cũng thực hiện được những lời dạy bảo của ông bà thì đời sống này thật đẹp. Ăn không cần ngon, đỡ tốn tiền, mặc không cần đẹp, đỡ tốn tiền, ngủ không cần say, đỡ mất thì giờ. 


Không có nhu cầu nhiều thì đời sống giản dị, đỡ tốn kém, không phải cạnh tranh ráo riết người này với người kia, để nhiều thì giờ chăm sóc người thân của mình, để thì giờ đọc sách, làm việc từ thiện, để thì giờ cầu nguyện và suy ngẫm cuộc đời này sống để làm gì? Chết đi về đâu? Về nơi nào mình muốn đến? Để thì giờ sống với thiên nhiên, để nghe tiếng gọi của rừng xanh, xem bồ câu bay lượn trên mặt hồ phẳng lặng, nghe tiếng chim hót líu lo, nghe tiếng cười của con suối, ngồi lim dim đôi mắt dưới chân cây cổ thụ mà không cảm nhận được có những con chim ngây thơ, hồn nhiên đậu trên vai của mình.


Đời sống thanh thản, sống hồn nhiên không hận thù, không khát vọng, làm những gì mình muốn làm thì cứ làm, vui vẻ mà làm những điều tốt lành cho mình và cho người khác.


Khó nhất trong đời sống hiện nay là chiến thắng với chính mình. Mình cứ sống ngay thẳng, lương thiện, yêu người, yêu đời mà sống, vui vẻ mà sống, nếu ai đụng chạm đến mình thì có luật sư bênh vực, có chánh án để hỏi ý kiến, nếu bị bệnh thì có bác sĩ gia đình, bác sĩ chuyên môn giúp mình chữa bệnh, nếu không thích nấu ăn thì có những nhà hàng nổi tiếng nấu cho mình ăn, nếu mình muốn có nhà đẹp thì bán nhà nhỏ mua nhà lớn, muốn có nhà ở biển thì bán nhà trong thành phố, mua nhà ở gần biển, muốn mua nhà ở trên núi thì bán nhà ở thành phố mua nhà trên núi. Những gì người khác làm được thì mình phải làm được, phải làm được, không có gì khó trên trần gian này?


Tất cả mọi thứ đều ở trong tầm tay mình. Pháp có câu tục ngữ: muốn là  được ("Vouloir c'est pouvoir"), nhưng trên trần gian này không phải việc gì muốn cũng được, có những việc làm ngoài tầm tay với của mình, đó là những điều không tưởng. Đó là vấn đề tình cảm, trong cuộc đời này không phải mình quý mến người nào đó mà người đó phải quý mến mình. Đa số người có tài, có đức, hữu ích cho người khác thì được nhiều người quý mến, mà thời gian mỗi ngày người nào cũng giống nhau chỉ có 24/24 giờ, thì giờ giống nhau, mà người giỏi, có tài, có đức là người tốt hay giúp đỡ người khác, rất bận rộn, bận vì công việc hàng ngày, không có thì giờ để ăn, thì còn đâu có thì giờ để dành cho nhiều người một lúc. Với lại, trong trái tim của một người không có đủ chỗ để dành cho một trăm người, một ngàn người cùng một lúc. Những bất trắc xảy ra trong cuộc đời này, có những việc không chờ, không đợi vẫn xảy đến. Thường thường người nào cũng mong việc tốt đẹp sẽ đến nhưng than ôi thỉnh thoảng những việc không tốt vẫn xảy đến (đó mới gọi là đời?) thì phải làm sao? Cho nên quý vị không nên đợi chờ hay kỳ vọng quá nhiều vào người mà mình kính mến. Cho nên người là người, người không phải là thánh, thánh cũng không ban ơn, ban đức cho tất cả mọi người.


Cho nên đừng trách bất cứ người nào nếu gọi điện thoại mà không thấy người bên kia bắt máy, hay viết email mà không thấy hồi âm, mình là mình, mình mong khi mình viết email là người ta phải hồi âm, điện thoại không thấy nghe, người nhận email, nhận điện thoại không có bổn phận phải trả lời. Trong trái tim của họ, trong đời sống của họ không có bạn, và bạn không phải là người quan trọng trong đời của họ, bạn kính trọng người đó không có nghĩa là người đó cần đến bạn, nhiều khi đọc email nhiều quá, mệt lắm, nhiều khi email của bạn đi vào thùng rác hoặc bị xóa ngay.


Mình quan trọng với mình, mình  phải chiến thắng chính mình, đừng kỳ vọng vào người khác, người khác không phải là mình. Nhiều người tôn thờ người nào đó, xem họ như thần thánh (thánh sống), rồi một ngày nào đó sẽ thất vọng vì không có vị thánh nào hiện diện ở cuộc đời này, không có thánh nào có tiếng nói ở cõi đời này. Tốt nhất trong vấn đề tình cảm, cho đi nhưng đừng bao giờ mong ước  nhận lại, để khỏi thất vọng.


Mình phải chiến thắng mình, lý trí phải mạnh mẽ, phải biết phân tích công việc làm hàng ngày, cũng phải phân tích mơ ước của mình, đừng kỳ vọng vào những việc nào ngoài tầm tay của mình, đừng đưa cánh tay của mình lên cao quá, mọi sự bình thường, kỳ vọng những gì mình có thể hái được, bắt được, nghĩa là mọi sự phải trong tầm tay với của mình, phải chiến thắng chính mình, phải biết mình là ai? Mình có thể làm những việc gì và không thể làm những việc gì?


blank

Chiến thắng bản thân mới chính là chiến thắng vĩ đại nhất trong cuộc đời của mỗi người.


Hạnh phúc ở trong tầm tay của mình, mơ ước những gì mình có thể làm được, đừng với tay cao quá, hạnh phúc những gì mình đang có và có thể có, đừng với cao. Tình cảm không thể xin mà được, muốn có xe đẹp, nhà đẹp thì có ngay, tình cảm không phải muốn là có.

*


Một cô gái rất đẹp đến thăm tôi, vừa ngồi xuống ghế đã khóc nức nở. Cô nói:


- Cô ơi, con khổ quá!


Cô gái tốt nghiệp Tiến sĩ hạng danh dự ở một trường đại học nổi tiếng ở miền Đông. Cô chỉ nói một câu rồi tiếp tục khóc. Cha mẹ giàu, con một, học giỏi, xinh đẹp, sao lại kêu khổ quá?


Tôi ngồi yên nhìn cô gái khóc, tôi nhìn thấy nét đẹp chân thành trong những giọt nước mắt của cô gái. Làm cho người khác khóc đâu phải dễ, người khóc cũng có sự dễ thương trong những giọt nước mắt đó. Có một điều đặc biệt mà nhiều người nhận thấy là ai buồn đến với tôi khóc một trận, trút hết tâm sự cho tôi, rồi khi ra về với nụ cười thật tươi.


Mọi việc khó khăn rồi cũng qua đi chỉ còn lại là con người. Tại mình sống trong tưởng tượng nhiều quá, tưởng người khác quan tâm đến mình, tưởng người khác cho mình một chút tình cảm nào đó. Tốt nhất đừng nghĩ gì hết, ở đời sắc sắc không không, không có gì hết, người đến rồi người đi, ta vẫn Tạ Ơn người, mọi sự sẽ được bình thản. Đừng tưởng tượng đến người nào đó, đừng quan tâm quá mức về một người nào đó thì sẽ vui hơn, không có gì hết thì sẽ hạnh phúc hơn.


- Thưa thầy, con HẾT SỨC rồi...


- Thế giờ con muốn gì?


- Có lẽ con muốn quay lại ạ ...


- Ồ, con vẫn CÒN SỨC để quay lại à?


- ...


" Đôi khi hết sức chỉ là cái cớ cho sự lười biếng trỗi dậy và lấy nốt phần sức quý giá còn lại của bạn. Hãy cẩn thận!"


Tóm lại, mình phải biết những gì mình có, có thể có trong tầm tay của mình, không nên mơ mộng viển vông, không nên chờ đợi những gì không thể có. Sống cho chính mình, sống vui với những gì mình đang có, phải chiến đấu với chính mình, phải chiến thắng chính mình, và cũng từ biết chống người khác thì dễ, liên quan đến luật pháp thì có luật sư, còn chánh án công minh liêm chính, nhưng chống với chính mình thật khó, phải cố gắng.


Nhưng ở đời này nếu quan niệm "ăn không cần ngon, ngủ không cần say, mặc không cần đẹp", lòng bình thản, không tham lam, không hại người, tôn thờ người khác vì người đó chứ không phải vì mình, không phải vì lợi ích của chính mình thì làm việc gì cũng được.


Con hãy nhớ: 

Sống ... phải biết mình là ai?

Đừng vì sĩ diện mà làm khổ cha mẹ

Đừng vì tiền mà bán rẻ lương tâm

Đừng coi mình khôn ngoan mà lừa lọc dối trá.

Đừng vì hư danh mà khinh mạt người đời

Đừng nghĩ mình tài giỏi mà kiêu ngạo.

Sông có khúc, người có lúc

Gieo nhân nào thì sau này gặt quả đó.


Mong tất cả mọi người chúng ta mỗi người là một chiến sĩ, chiến sĩ lúc nào cũng tranh đấu và chiến thắng chính mình, chiến thắng những mơ ước ảo tưởng, chiến thắng không mong đợi những gì không thể có được, mình phải chiến thắng với chính mình, nếu mình thua mình thì mình không thể nào thành công ngoài xã hội. Thắng người thì dễ nhưng thắng chính mình thì khó, rất khó, nhất là bây giờ, phương tiện kỹ thuật quá cao, nhiều người sống trong ảo tưởng, tình cảm thì không thể sống trong ảo tưởng, mình phải sống thực tế, thực tế đôi khi tàn nhẫn, phũ phàng, nhưng thực tế vẫn là thực tế không thể thay đổi được. Mộng và thực khác nhau, khác nhau rất xa, cho nên mình phải sống với chính mình, sống với những gì mình có thể có, có thể thực hiện được và nhất là phải chiến thắng với chính mình, luôn luôn mình phải là chiến sĩ phải tranh đấu với chính mình và phải chiến thắng.


Xin Thượng Đế ban phúc lành cho tất cả mọi người có lòng nhân hậu.


Kiều Mỹ Duyên

(Orange County, 1/8/2022)

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi có một số kỷ niệm với Miền Đông Hoa Kỳ. Nhớ những ngày cùng theo nhà thơ Giang Hữu Tuyên ôm báo dưới mưa tuyết lất phất. Nhớ những buổi chiều ngồi tới khuya ở nhà anh Ngô Vương Toại, một nhà báo nổi tiếng từ thơi sinh viên ở Sài Gòn vì bị bắn trên một sân khấu nhạc ngoài trời và cuối đời trở thành một nhà truyền thông nổi tiếng trên đài Á Châu Tự Do RFA. Tôi nhớ giáo sư Nguyễn Ngọc Bích, người cực kỳ uyên bác với vốn học và nghiên cứu, và cũng là người cực kỳ thơ mộng với các phân tích về thơ Việt Nam và quốc tế. Và nhớ tới họa sĩ Đinh Cường, người khi vừa mới tới định cư ở Hoa Kỳ là đã có những cuộc triển lãm sôi nổi.
Biết cụ từ lâu, nhưng chúng tôi không được vào lớp học của cụ, tuy vậy có nhiều lần thầy Nguyễn Đăng Thục, mời cụ thỉnh giảng ở đại học văn khoa Saïgon, chúng tôi đã được nghe những lời giảng giải, , những lời vàng ngọc của cụ, hôm đấy cụ nói về vấn đề “dinh tê”, là chỉ dậy cho thanh niên sinh viên tại sao lại có vấn đề dinh tê, là việc đi kháng chiến, rồi lại đổi ý về thành phố… đã lâu rồi, tôi vẫn nhớ lơ mơ là thầy giảng cặn kẽ từ đầu, từ ngôn từ… dinh là đi, là đi về (như trong câu: anh đưa nàng về dinh, vậy đó, vậy đó, phải đúng không, anh Nguyễn Viết Sơn?) còn tê là nhại theo chữ tây thời Pháp thuộc, ý nghĩa của chữ rentrée! Nếu tôi nhớ lơ mơ thì xin một chữ đại xá! Tại vì lâu quá lâu rồi.
William Shakespeare và Anne Hathaway thành vợ chồng vào năm 1582. Chàng mới mười tám tuổi, nàng hai mươi sáu và đang mang thai. Một năm sau, Susanna ra đời. Đến năm 1585, cặp song sinh Judith và Hamnet xuất hiện, khiến căn nhà nhỏ ở Stratford-upon-Avon đầy thêm tiếng trẻ. Trong khi Anne ở lại quê chăm con và giữ nếp nhà, Shakespeare phần lớn thời gian sống giữa London—cách Stratford gần trăm dặm—nơi ông theo đuổi sân khấu và chữ nghĩa. Những năm tháng ấy, ông vẫn đều đặn đi về, nhưng cuộc sống gia đình đa phần đặt trên vai Anne.
Nói đến thi ca “một thời” của Thầy thì khả năng nào để nói, chữ nghĩa nào để diễn đạt, và tư tưởng – tình cảm nào để thấu ý thơ. Thôi thì mình nói bằng tấm lòng chân thành, bằng chút ân tình quý kính mà Thầy trò một thời học tập, làm việc bên nhau. Do vậy, xin đừng bông đùa chữ nghĩa mà thất lễ. Tản mạn thi ca, người viết muốn nói đến vài ý thơ của Thầy đã rơi rớt đâu đó, ẩn núp dưới rặng chân mây, bên bờ vực thẳm, hay như là ủ mình nơi “không xứ” vượt thoát tử sinh của bậc Đại sĩ, mà hòa quyện với đời một thứ tình cảm thâm trầm, da diết của thi nhân.
LTS: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ (1945-2023) là một học giả, nhà văn, nhà thơ, nhà phiên dịch Tam Tạng Kinh điển Phật Giáo của Việt Nam trong thời hiện đại. Thầy đã xuất bản hàng chục tác phẩm về Phật học, văn học và triết học. Thầy viên tịch vào ngày 24/11/2023 tại Chùa Phật Ân, Đồng Nai, Việt Nam. Việt Báo xin dành số báo đặc biệt kỳ này để tưởng niệm hai năm ngày Thầy viên tịch và cũng để tỏ lòng tri ân những đóng góp của Thầy cho nền văn hóa và văn học của Dân Tộc và Phật Giáo Việt Nam.
Với lòng kính cẩn và tri ân, xin được cùng hướng về vị Thầy chung của chúng ta: Hòa Thượng Thích Tuệ Sỹ, người đã một đời cống hiến cho sự nghiệp văn hoá, giáo dục và sự tồn vong của Chánh Pháp. Người là bậc Cao tăng, Thạc đức của Phật giáo Việt Nam. Người là hiện thân của Bồ-đề nguyện và Bồ-đề hành. Người là bậc Đại sĩ, bằng bi nguyện và hùng lực đã giữ vững con thuyền Đạo pháp trong lòng Dân tộc. Từ thuở thiếu thời, Người đã bộc lộ tài hoa, cốt cách và phẩm hạnh cao quý của Sa môn. Tuổi ba mươi đã phải khép lại những trang cảo thơm, lên rừng xuống biển, chịu lênh đênh cùng vận nước thăng trầm. Bản án tử hình không khiến Người dao động tâm tư, chỉ làm sáng thêm tinh thần “uy vũ bất năng khuất”. Tù đày và quản thúc không thể thay đổi được một người đã quyết tâm sống trọn vẹn với những giá trị mình đã lựa chọn.
Quán trọ là cõi tạm thế gian. Nẻo về là Niết-bàn lộ. Từ quán trọ đến Niết-bàn, nói xa thì muôn trùng vạn dặm của ba A-tăng-kỳ kiếp, mà nói gần thì chỉ cách nhau trong đường tơ kẽ tóc của một móng tâm. Tâm khởi động thì ở quán trọ. Tâm tịch lặng thì là Niết-bàn. Khi khởi tâm “nhớ nửa cung đàn” thì đang ở quán trọ. Nhưng hãy để ý chữ “nửa cung đàn” là cách ẩn dụ của nhà thơ Tuệ Sỹ. Nó diễn bày một cách tinh tế cảm thức siêu thoát của nhà thơ. Nhớ trọn cung đàn thì đó là thứ nhớ nhung bị vướng lụy của tình cảm phàm tình. Nhớ “nửa cung đàn” thì đó chỉ là dư âm lướt nhẹ qua tâm hồn rỗng lặng như cánh chim bay qua bầu trời xanh không để lại dấu vết gì. Thầy Tuệ Sỹ là người nghệ sĩ siêu thoát, như có lần nhà bình luận văn học Đặng Tiến đã viết về thơ của Thầy trong bài “Âm trầm Tuệ Sỹ”:“Thơ bao giờ cũng phản ảnh ba tính cách: môi trường xã hội trong lịch sử; ngôn ngữ trong những biến chuyển với thời đại; và tác giả, qua đời sống hàng ngày;
“Cụ tượng” – cái tên nghe vừa vụng, vừa ngang. Vụng, vì nó ngắt gọn một cách bất chấp quy phạm. Ngang, vì nó từ chối cả hệ thống gọi tên vốn dĩ đã quá đông đúc của nghệ thuật: nào “trừu tượng”, nào “biểu hiện”, nào “tối giản”. Bùi Chát không tham gia vào cuộc xếp loại ấy, anh chỉ muốn gọi đúng động tác của mình: cụ thể hóa những mảnh hỗn độn mù mờ bên trong.
Tôi không trừu tượng hóa thế giới hiện thực này. Khi vẽ, tôi chỉ cụ thể hóa những trừu tượng luôn có sẵn trong tôi. “Trừu tượng” đối với tôi không phải sự biến dạng hiện thực. Nó vốn tồn tại từ trước, trong những tầng hỗn độn mù mờ bên trong con người. Thứ đó không tên gọi, không hình dáng, như một khối đá chưa được đẽo gọt, một đám mây cuộn không thể nắm bắt. Khi vẽ, tôi chỉ làm công việc duy nhất: kéo nó ra ngoài, trao cho nó một hình thái bằng màu, bằng nét, bằng bố cục.
Mùa Thu ở Seattle hiện tại và mùa Thu ở làng Cau, tỉnh Thái Bình mấy mươi năm về trước cùng bềnh bồng trôi trong trái tim của một người di tản, như những con tằm qua bao bàn tay của người phụ nữ lao động thành tấm áo tơ đẹp như gấm trên nước Trung Hoa… mà người dệt lụa không bao giờ được mặc, và người mặc áo tơ tằm đó cũng không bao giờ biết được công lao và tài hoa của người làm nên sản phẩm quý đó.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.