Giáng Sinh vốn đâu chỉ là mùa của quà tặng cùng những dây đèn lấp lánh, sáng lòa, mà chính là mùa của những ý nghĩa linh thiêng, sâu thẳm. Phúc Âm của Thánh Matthew ghi chuyện Mary, Joseph và Chúa Jesus hài nhi đã chạy trốn đến Ai Cập để tránh sắc lệnh của Herod Đại đế, người ra lệnh giết tất cả các bé trai sơ sinh ở Bethlehem. Một thiên thần đã báo mộng cho Joseph, thế là gia đình phải bỏ trốn trong đêm, trở thành những người tị nạn. Mãi cho đến khi Herod qua đời, họ trở về đất Israel và định cư ở Nazareth.
Ngày nay, dưới nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Trump, chúng ta lại chứng kiến những dư âm của nỗi sợ hãi và sự ly tán đó, nhưng theo một chiều hướng ngược lại. Thay vì dang rộng vòng tay che chở, nước Mỹ lại đóng sập cửa và chia cắt. Sự tàn nhẫn càng gia tăng trong những ngày lễ.
Bóng tối mùa lễ
Ngay ngày 24 Tháng Mười Hai, trang web của Bộ Nội An (DHS) thông báo “Làm Cho Nước Mỹ An Toàn Trở Lại”, bắt giữ 17.500 người họ gọi là “nhập cư bất hợp pháp phạm tội hình sự” theo Đạo luật Laken Riley. The Guardian cho hay tính đến ngày 14 Tháng Mười Hai, ICE (Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ) đang giam giữ hơn 68.400 người, phá kỷ lục cao nhất trước đó được thiết lập vào đầu tháng.
Nhưng, hãy một lần “bình an dưới thế” để tìm hiểu những con số này. Nó kể một câu chuyện khác. Theo dữ liệu do trung tâm CATO Institute thâu thập, có đến 65% số người bị ICE bắt giữ không có tiền án tiền sự, và 93% không có tiền án về tội bạo lực. Con số này từ đâu? Nó được công bố từ ICE. ICE đã chia sẻ dữ liệu này với những người bên ngoài cơ quan, và những người này đã gửi đến CATO Institute.
Dưới thời Trump, số người nhập cư không có tiền án bị bắt giữ đã tăng vọt, chiếm nhóm lớn nhất trong số những người bị giam giữ, bất chấp những tuyên bố về việc tập trung vào những kẻ phạm tội bạo lực. Trên thực tế, số liệu thống kê của chính phủ cho thấy ở Pennsylvania, ngay cả những người tị nạn Bhutan, là những người đã được định cư hợp pháp ở đây nhiều năm, cũng bị bắt giam. Hơn 2,5 triệu người đã bị trục xuất hoặc tự nguyện rời khỏi đất nước trong 11 tháng đầu tiên nhiệm kỳ của Trump. Nhiều người trong số đó là những gia đình đã xây dựng cuộc sống ở đây hàng thập niên, đóng thuế, nuôi dạy con cái vốn đã là công dân Mỹ.
Tại khu trung tâm của Mission District, San Francisco, nhiều gia đình tập trung ở thánh đường St. Peter để tham dự thánh lễ tôn vinh quyền của người nhập cư, nhưng không khí tràn ngập nỗi đau u uất. Một người phụ nữ kể lại câu chuyện việc chồng của cô bị giam giữ tại văn phòng trình diện của ICE. Năm nay, cô và con nhỏ đón Giáng Sinh một mình. "Gia đình tôi đã tan nát," cô nói.
Hơn 120 người đã bị bắt giữ chỉ riêng ở thành phố đó kể từ Tháng Năm, thường là tại các phiên tòa hoặc các cuộc hẹn trình diện với ICE. Mọi chuyện diễn ra “âm thầm” như ông Santa leo ống khói vào phòng của đứa trẻ. Không có những cuộc đột kích ồn ào như quang cảnh diễn ra ngoài đường phố, chỉ là những vụ bắt giữ lặng lẽ, nhưng tàn khốc, làm tan vỡ gia đình.
Không chỉ riêng San Francisco. Tờ AMNY liên tục đăng những bài phóng sự thực tế về tình trạng bắt giữ di dân. Ở Queens, trẻ em cầm điện thoại thay vì đồ chơi, chờ đợi những cuộc gọi từ cha hoặc mẹ hoặc cả hai đang bị giam giữ. Những cuộc gọi có thể sẽ không bao giờ đến. Chồng của Jessica Supliguicha, Jorge, đã bị ICE bắt giữ bên trong tòa nhà 26 Federal Plaza vào ngày 6 Tháng Chín. Anh bị trục xuất ba ngày trước khi con gái chào đời. Một tuần trước kỳ nghỉ lễ, Jessica đang ở nhà tại Queens, thay quần áo Giáng sinh cho con gái nhỏ. Phóng viên của AMNY chụp tấm hình cô ẵm đứa con mới sanh vài tháng tuổi, cùng con trai lớn, Dylan, ngồi trong phòng, sau lưng họ là cây Noel. Lau nước mắt, Jessica chia sẻ món quà Giáng Sinh tuyệt vời cô vừa nhận được.
Bạn bè, gia đình và đồng nghiệp của Jessia đã cùng góp tiền mua vé máy bay cho gia đình cô đến thăm chồng ở Ecuador. Nơi đó, anh ta sẽ gặp con gái mình lần đầu tiên.
“Tôi vẫn còn sốc vì không biết đây có phải là giấc mơ hay không,” Supliguicha nói. “Anh ấy cũng rất vui mừng vì chúng tôi sắp được gặp anh ấy vào dịp Giáng Sinh, vì chúng tôi chỉ nói chuyện qua điện thoại. Giống như mọi khi. Cuối cùng anh ấy cũng sẽ được gặp công chúa nhỏ của chúng tôi.”
Trong khi đó, ở phía bên kia thành phố New York, một bà mẹ Brooklyn cố “trang trí” một góc tạm cư nhỏ nhoi trong khu vực dành cho người vô gia cư. Đêm Giáng Sinh của ba mẹ con Franyelis có bóng bay và những món quà nhỏ, nhưng không có người chồng người cha đã bị ICE trục xuất sang Venezuela.
Ngay ngày 24 Tháng Mười Hai, gần khu chung cư Picker House Lofts ở Lewiston, Maine, New York, ICE đã thô bạo bắt giữ một mục sư trên đường phố, mặc dù ông đã xuất trình giấy tờ tùy thân. Họ nói phải đưa ông về trụ sở để xác minh tình trạng pháp lý. Người quay lại đoạn video hét lên: “Ông ấy là một mục sư! Các người đang đánh đập một mục sư!”
“Ông ta không phải là mục sư ở đất nước này,” một nhân viên ICE đáp lại.
Người phụ nữ quay phim nghẹn ngào: “Chúa sẽ phán xét các người, Các người đang bắt người ta khỏi con cái của họ, và bỏ mặc chúng một mình.”
Cũng ngày hôm đó, trong bãi đậu xe của Walmart ở thị trấn Yakima, Washington, một nhóm người to lớn, trùm kín mặt, còng tay một người đàn ông lôi vào xe. Ông ấy để lại một chiếc xe đẩy, trong đó là những hộp thức ăn, nước ngọt, vừa đi chợ ra.
Chúa ở bên ai?
Chính quyền Trump khẳng định họ đang nhắm mục tiêu vào "những kẻ tồi tệ nhất”, tức những kẻ mà theo họ là tội phạm giết người, kẻ ấu dâm, những mối đe dọa thực sự. Bộ Nội An thậm chí còn rêu rao những vụ bắt giữ trong tuần này là "món quà Giáng Sinh dành cho nước Mỹ.” Điều đau lòng là chuyện này lại xảy ra đúng vào dịp Giáng Sinh.
Các giám mục khắp Florida và nhiều nơi khác đã cầu xin Tòa Bạch Ốc tạm đình chỉ truy quét để các gia đình có thể đón Giáng Sinh mà không phải nơm nớp sợ hãi. Tổng giám mục Miami Thomas Wenski đã nói thẳng: những chiến dịch này đang bắt giữ những người lao động nghèo - nông dân, công nhân xây dựng, người giúp việc bệnh viện – những người không có tiền án tiền sự, chỉ đến đây làm việc mưu sinh.
Ông nói: “Một bầu không khí sợ hãi và lo lắng đang lan rộng không chỉ đối với những người nhập cư bất hợp pháp mà còn cả các thành viên gia đình và hàng xóm của họ, những người đang sống hợp pháp trên đất nước này.” Họ mong mỏi điều gì? Tạm dừng việc bắt giữ trong mùa Giáng Sinh để biểu hiện “sự tôn phẩm giá con người”.”
Một lời từ chối thẳng thừng từ chính quyền, những người coi lòng trắc ẩn là “sự vi phạm pháp luật.” Thay vào đó, chúng ta lại có những chiến dịch với những khẩu hiệu như “you're going ho-ho-home” – một câu nói truyền thống gán vào chiến dịch trục xuất, biến thành một trò đùa kỳ quặc và bất nhân.
Giáng Sinh – mùa của lòng nhân từ, của sự đón tiếp tha nhân. Ông chủ quán trọ ngày xưa đã tìm chỗ cho Maria và Giuse mà? Giờ đây, chúng ta có đặc vụ ICE đập vỡ kính xe trong các cuộc đột kích ở Chicago, hoặc tràn vào các khu chung cư với trực thăng và lựu đạn lúc 1 giờ sáng. Trong tháng này, hơn 1.100 trẻ em bị chia cắt khỏi cha mẹ mà không qua thủ tục tố tụng hợp pháp. Đây không phải thực thi pháp luật, đây là chấn thương tâm lý được gói trong chiếc hộp chính sách.
Khi chính quyền phát tán video do trí tuệ nhân tạo làm ra, giễu cợt hình ảnh ông Santa mặc áo của ICE đến bắt di dân, thì cộng đồng vẫn đang tiếp tục chống trả. Người dân Los Angeles đạp xe theo xe van ICE, thổi còi báo động cho hàng xóm. Lãnh đạo tôn giáo đứng trước cửa văn phòng ICE để phản đối.
Kinh Thánh ghi rõ: “Đừng ngược đãi hay áp bức người lạ, vì chính các ngươi đã từng là người lạ ở Ai Cập.” (Exodus 22:21). Chính Chúa Giêsu đã từng là đứa trẻ tị nạn.
Mùa Giáng Sinh này, khi chúng ta chúc nhau an lành, hòa bình và thiện chí, có lẽ ta biết rõ hơn bao giờ hết, mình sẽ là người mở cửa quán trọ hay là Herod của thời đại mới? Khi đó, chúng ta sẽ hiểu — Chúa ở bên ai trong mùa Giáng Sinh này.
Kalynh Ngô


