Hôm nay,  

Chặng Đường Đã Đi Qua

4/28/201000:00:00(View: 6633)

Chặng đường đã đi qua


Nguyễn-Viết Kim
Gần ngôi thánh đường Saint Columbian là một khu chung cư nhỏ với khoảng 50 đơn vị, đó là nơi tôi có dịp tiếp chuyện với ông Nguyễn Ngọc Khôi, năm nay 83 tuổi và có phong thái ung dung của một kẻ sĩ phương Đông. Ông là thân phụ của giáo sư Nguyễn-Lâm Kim Oanh. Qua nhiều cuộc mạn đàm với ông, tôi xin ghi lại cái nhìn dưới góc độ của một vị cao niên trải nghiệm thời gian với nhiều biến động .
 Đang theo học để trở thành những sư huynh (freres), với mộng ước khi tốt nghiệp sẽ dạy học ở các trường Taberd (La San) thì ông bị gọi động viên vào năm 1950, lúc đó Việt Nam mới được Pháp trao trả quyền độc lập trong Liên Hiệp Pháp. Khi trường Võ Bị Liên Quân (inter-armes, inter- armed forces) mở khoá đầu tiên tại Đà Lạt vào năm 1951, để đào tạo các sĩ quan cho Quân Đội Quốc Gia (sau này là Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa), ông theo học và tốt nghiệp khóa này với cấp bậc thiếu úy hiện dịch, được đặt tên Trần Hưng Đạo và Quốc Trưởng Bảo Đại chủ tọa Lễ Mãn Khóa . Sau một thời gian chinh chiến tại miền Trung, đặc biệt là tại vùng Khe Sanh, trung úy Khôi được gọi về Võ Bị Quốc Gia và là huấn luyện viên. Năm 1956, ông Ngô Đình Diệm được dân bầu vào chức vụ Tổng Thống của Đệ Nhất Cộng Hòa . Tòa Đại Sứ được thành lập tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn và tuỳ viên quân lực là thiếu tá Khôi. Năm 1957, trung tá Khôi tham dự vào việc chuẩn bị chuyến công du Hoa Kỳ của tổng thống Ngô Đình Diệm . Hồi hương năm 1958, được bổ nhiệm là Tư Lệnh Lữ Đoàn Liên Binh Phòng Vệ Tổng Thống Phủ vào năm 1960 . Sau một thời gian phục vụ tại Cao Nguyên, năm 1968 đại tá Nguyễn Ngọc Khôi nhậm chức thị trưởng Đà Nẵng.  Năm 1972 ông là thành viên quân sự của Ủy Ban Thi Hành Hiệp Định Ba Lê với nhiệm sở tại Paris và Saigon . Đầu năm 1975, sau 25 năm quân vụ, được giải ngũ cùng với lớp sĩ quan đầu tiên . Rời khỏi Việt Nam từ đảo Phú Quốc vào cuối tháng 4 năm 1975 . Sau một thời gian tại Denver, Colorado thì định cư tại Orange County .
Suy nghĩ của cụ Khôi qua dòng thời gian:
- năm 1949 thì Pháp Quốc chấp nhận cho Việt Nam có nền độc lập, tình hình biến chuyển nhanh và Quân Đội Quốc Gia được thành lập, lệnh động viên ban hành; sau một thời gian trong quân đội ; tôi nộp đơn thi vào lớp sĩ quan và được nhận vào học tại Võ Bị Đà Lạt . Chương trình phỏng theo các trường võ bị của Pháp song thu ngắn lại với thời gian thụ huấn trong khoảng 9 tháng, tốt nghiệp với cấp bậc thiếu úy hiện dịch, phục vụ cho Quân Đội Quốc Gia . Ngôn ngữ trong trường là Pháp Ngữ với các huấn luyện viên đa số là người Pháp . Tình hình chiến cuộc sôi động và tôi phục vụ tại miền Trung trong vùng phụ cận của Khe Sanh. Sau một thời gian chinh chiến tại miền Trung; tôi lên trung úy, được gọi về trường Võ Bị và là huấn luyện viên của 2 khoá sĩ quan (8 và 10) . Bộ Tổng Tham Mưu ra nghị định đặt khóa đầu tiên của Võ Bị Liên Quân Đà Lạt là khoá 3 Võ Bị Quốc Gia . Tôi rất hãnh diện là lớp sĩ quan đầu tiên của Quân Đội Quốc Gia . Mỗi năm chúng tôi có tụ họp cựu khoá sinh và thân nhân, số người tham dự ngày một thưa thớt song hội ngộ là một niềm vui cho các cựu quân nhân, các quả phụ và con cái các vị này .


- năm 1956, thủ tướng Ngô Đình Diệm trở thành Tổng Thống của Việt Nam Cộng Hoà , Hoa Kỳ trợ giúp VNCH trang bị và huấn luyện Quân Đội, rất nhiều sĩ quan được gửi đi tu nghiệp, huấn luyện. Tòa Đại Sứ được thành lập tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn và tôi là tuỳ viên quân sự. Một trong những phụ tá tùy viên là đại úy Nguyễn Xuân Vinh (sau này là tư lệnh Không Quân) . Năm 1957, tôi được lên trung tá và tham dự vào việc chuẩn bị chuyến công du Hoa Kỳ của tổng thống Ngô Đình Diệm . Tổng Thống Eisenhower đã ra tận phi cơ để đón, diễn hành với hoa giấy (confetti) tung bay tại Nữu Ước, diễn văn trước Lưỡng Viện Quốc Hội Hoa Kỳ . Đây là thời gian vô cùng bận rộn vì nhân sự rất ít và tôi có nhiêm vụ liên lạc với Bộ Quốc Phòng, các quân binh chủng, tuỳ viên quân sự của các quốc gia khác, thăm viếng các sĩ quan tại các quân trường Hoa Kỳ . Hầu như mỗi ngày tôi đều có hẹn để nói chuyện với nhân viên quân sự, ngoại giao tại Army & Navy Club tại DC . Các sĩ quan khi vãng lai vùng thủ đô thì nhà tôi mời về nhà dùng cơm với các món ăn của quê hương . Khi sắp xếp được thì giờ thì tôi đi viếng các quân trường và trung tâm huấn luyện có sĩ quan Việt Nam thụ huấn .
- hồi hương vào năm 1958, đang phục vụ tại Bộ Quốc Phòng thì tôi được thuyên chuyển làm tư lệnh Lữ Đoàn vào năm 1960. Được tổ chức là những đại đội có thể tác chiến độc lập như pháo binh, thiết giáp, phòng không, và đông nhất là bộ binh , trước đây có tính cách nghi lễ; sau này chúng tôi huấn luyện lại, cho đi tập trận và tác chiến như những đơn vị tinh nhuệ khác . Lúc này tại Hoa Kỳ liên danh Kennedy - Johnson thuộc đảng Dân Chủ thắng cử và sẽ thay thế chính quyền Eisenhower (Cộng Hoà) vào đầu năm 1961 . Năm 1962, 2 phi công của Không Quân ném bomDinh Độc Lập. Tổng Thống Phủ được dời qua Dinh Gia Long ; một kiến trúc mới được xây dựng thay thế Dinh Độc Lập cũ .Ngày nào tôi cũng có dịp gặp tổng thống Diệm, ông là một người có nếp sống đạo đức ; theo truyền thống văn hoá Á Đông, ông rất tôn trọng "quyền huynh thế phụ" .
- trong cuộc biến động ngày 1 tháng 11 năm 1963, tôi bị câu lưu tại Bộ Tổng Tham Mưu, sau đó vài ngày được về nhà và thuyên chuyển đến nhiệm sở mới tại Cao Nguyên . Trung tướng Dương Văn Minh đối xử lịch sự với tôi .
- sau 11 năm là trung tá thực thụ, năm 1968 tôi được lên đại tá và tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm tôi là thị trưởng Đà Nẵng . Đây là thành phố lớn thứ hai sau Saigon, quân lực Mỹ đã trực tiếp tham chiến với sự đổ bộ của Thủy Quân Lục Chiến vào năm 1965 tại bãi biển Mỹ Khê . Khi tôi nhậm chức thì những kinh hoàng về Tết Mậu Thân vẫn còn đậm nét . Lúc đó các chức vụ quan trọng như tỉnh, thị trưởng thông thường là 2 năm . Công việc rất khó khăn và tôi tạo được những mối quan hệ tốt đẹp với nhiều vị thị trưởng tại Đài Loan, Đại Hàn, Tân Gia Ba. Lúc đó Tây Đức (Bundesrepublik Deutshland)có trợ giúp tàu bệnh viện Helgoland, bỏ neo tại hải cảng Đà Nẵng . Chúng tôi có thiết lập  dự thảo "Đà Nẵng năm 2000", một "master developing plan" cho tương lai .
- năm 1972, tôi rời chức vụ thị trưởng Đà Nẵng, nhận nhiệm vụ mới là thành viên quân sự trong uỷ ban thi hành hiệp định Ba Lê với nhiệm sở tại Saigon và Paris. Đầu năm 1975, Bộ Quốc Phòng cho biết các quân nhân hiện dịch với 25 năm quân vụ có thể xin giải ngũ, tôi đã nộp đơn xin và được chấp thuận .
- bây giờ bước vào tuổi 83, không biết con đường trước mặt còn bao xa trước khi từ giã cõi đời , tôi rời xa Việt Nam vào ngày 30 tháng 4 và gần 35 năm chưa quay về quê hương, tôi rất hãnh diện đã phục vụ 25 năm cho đất nước qua cương vị quân nhân . Người xưa có nói "bại tướng nên im lặng" và tôi chỉ có một ước vọng là tương lai sẽ tuơi sáng cho mọi người .
 Ngồi trên xe nhìn ông đứng thẳng vẫy chào, hoàng hôn với những tia nắng hiu hắt cuối ngày làm tôi nhớ tôi câu nói "chiến binh sẽ nhạt nhoà với thời gian, nhưng hình ảnh lưu lại mãi".

Print
Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
First PagePrev Page45678910Next PageLast Page

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
First PagePrev Page45678910Next PageLast Page
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.