Hôm nay,  

Chặng Đường Đã Đi Qua

28/04/201000:00:00(Xem: 6635)

Chặng đường đã đi qua


Nguyễn-Viết Kim
Gần ngôi thánh đường Saint Columbian là một khu chung cư nhỏ với khoảng 50 đơn vị, đó là nơi tôi có dịp tiếp chuyện với ông Nguyễn Ngọc Khôi, năm nay 83 tuổi và có phong thái ung dung của một kẻ sĩ phương Đông. Ông là thân phụ của giáo sư Nguyễn-Lâm Kim Oanh. Qua nhiều cuộc mạn đàm với ông, tôi xin ghi lại cái nhìn dưới góc độ của một vị cao niên trải nghiệm thời gian với nhiều biến động .
 Đang theo học để trở thành những sư huynh (freres), với mộng ước khi tốt nghiệp sẽ dạy học ở các trường Taberd (La San) thì ông bị gọi động viên vào năm 1950, lúc đó Việt Nam mới được Pháp trao trả quyền độc lập trong Liên Hiệp Pháp. Khi trường Võ Bị Liên Quân (inter-armes, inter- armed forces) mở khoá đầu tiên tại Đà Lạt vào năm 1951, để đào tạo các sĩ quan cho Quân Đội Quốc Gia (sau này là Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa), ông theo học và tốt nghiệp khóa này với cấp bậc thiếu úy hiện dịch, được đặt tên Trần Hưng Đạo và Quốc Trưởng Bảo Đại chủ tọa Lễ Mãn Khóa . Sau một thời gian chinh chiến tại miền Trung, đặc biệt là tại vùng Khe Sanh, trung úy Khôi được gọi về Võ Bị Quốc Gia và là huấn luyện viên. Năm 1956, ông Ngô Đình Diệm được dân bầu vào chức vụ Tổng Thống của Đệ Nhất Cộng Hòa . Tòa Đại Sứ được thành lập tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn và tuỳ viên quân lực là thiếu tá Khôi. Năm 1957, trung tá Khôi tham dự vào việc chuẩn bị chuyến công du Hoa Kỳ của tổng thống Ngô Đình Diệm . Hồi hương năm 1958, được bổ nhiệm là Tư Lệnh Lữ Đoàn Liên Binh Phòng Vệ Tổng Thống Phủ vào năm 1960 . Sau một thời gian phục vụ tại Cao Nguyên, năm 1968 đại tá Nguyễn Ngọc Khôi nhậm chức thị trưởng Đà Nẵng.  Năm 1972 ông là thành viên quân sự của Ủy Ban Thi Hành Hiệp Định Ba Lê với nhiệm sở tại Paris và Saigon . Đầu năm 1975, sau 25 năm quân vụ, được giải ngũ cùng với lớp sĩ quan đầu tiên . Rời khỏi Việt Nam từ đảo Phú Quốc vào cuối tháng 4 năm 1975 . Sau một thời gian tại Denver, Colorado thì định cư tại Orange County .
Suy nghĩ của cụ Khôi qua dòng thời gian:
- năm 1949 thì Pháp Quốc chấp nhận cho Việt Nam có nền độc lập, tình hình biến chuyển nhanh và Quân Đội Quốc Gia được thành lập, lệnh động viên ban hành; sau một thời gian trong quân đội ; tôi nộp đơn thi vào lớp sĩ quan và được nhận vào học tại Võ Bị Đà Lạt . Chương trình phỏng theo các trường võ bị của Pháp song thu ngắn lại với thời gian thụ huấn trong khoảng 9 tháng, tốt nghiệp với cấp bậc thiếu úy hiện dịch, phục vụ cho Quân Đội Quốc Gia . Ngôn ngữ trong trường là Pháp Ngữ với các huấn luyện viên đa số là người Pháp . Tình hình chiến cuộc sôi động và tôi phục vụ tại miền Trung trong vùng phụ cận của Khe Sanh. Sau một thời gian chinh chiến tại miền Trung; tôi lên trung úy, được gọi về trường Võ Bị và là huấn luyện viên của 2 khoá sĩ quan (8 và 10) . Bộ Tổng Tham Mưu ra nghị định đặt khóa đầu tiên của Võ Bị Liên Quân Đà Lạt là khoá 3 Võ Bị Quốc Gia . Tôi rất hãnh diện là lớp sĩ quan đầu tiên của Quân Đội Quốc Gia . Mỗi năm chúng tôi có tụ họp cựu khoá sinh và thân nhân, số người tham dự ngày một thưa thớt song hội ngộ là một niềm vui cho các cựu quân nhân, các quả phụ và con cái các vị này .


- năm 1956, thủ tướng Ngô Đình Diệm trở thành Tổng Thống của Việt Nam Cộng Hoà , Hoa Kỳ trợ giúp VNCH trang bị và huấn luyện Quân Đội, rất nhiều sĩ quan được gửi đi tu nghiệp, huấn luyện. Tòa Đại Sứ được thành lập tại thủ đô Hoa Thịnh Đốn và tôi là tuỳ viên quân sự. Một trong những phụ tá tùy viên là đại úy Nguyễn Xuân Vinh (sau này là tư lệnh Không Quân) . Năm 1957, tôi được lên trung tá và tham dự vào việc chuẩn bị chuyến công du Hoa Kỳ của tổng thống Ngô Đình Diệm . Tổng Thống Eisenhower đã ra tận phi cơ để đón, diễn hành với hoa giấy (confetti) tung bay tại Nữu Ước, diễn văn trước Lưỡng Viện Quốc Hội Hoa Kỳ . Đây là thời gian vô cùng bận rộn vì nhân sự rất ít và tôi có nhiêm vụ liên lạc với Bộ Quốc Phòng, các quân binh chủng, tuỳ viên quân sự của các quốc gia khác, thăm viếng các sĩ quan tại các quân trường Hoa Kỳ . Hầu như mỗi ngày tôi đều có hẹn để nói chuyện với nhân viên quân sự, ngoại giao tại Army & Navy Club tại DC . Các sĩ quan khi vãng lai vùng thủ đô thì nhà tôi mời về nhà dùng cơm với các món ăn của quê hương . Khi sắp xếp được thì giờ thì tôi đi viếng các quân trường và trung tâm huấn luyện có sĩ quan Việt Nam thụ huấn .
- hồi hương vào năm 1958, đang phục vụ tại Bộ Quốc Phòng thì tôi được thuyên chuyển làm tư lệnh Lữ Đoàn vào năm 1960. Được tổ chức là những đại đội có thể tác chiến độc lập như pháo binh, thiết giáp, phòng không, và đông nhất là bộ binh , trước đây có tính cách nghi lễ; sau này chúng tôi huấn luyện lại, cho đi tập trận và tác chiến như những đơn vị tinh nhuệ khác . Lúc này tại Hoa Kỳ liên danh Kennedy - Johnson thuộc đảng Dân Chủ thắng cử và sẽ thay thế chính quyền Eisenhower (Cộng Hoà) vào đầu năm 1961 . Năm 1962, 2 phi công của Không Quân ném bomDinh Độc Lập. Tổng Thống Phủ được dời qua Dinh Gia Long ; một kiến trúc mới được xây dựng thay thế Dinh Độc Lập cũ .Ngày nào tôi cũng có dịp gặp tổng thống Diệm, ông là một người có nếp sống đạo đức ; theo truyền thống văn hoá Á Đông, ông rất tôn trọng "quyền huynh thế phụ" .
- trong cuộc biến động ngày 1 tháng 11 năm 1963, tôi bị câu lưu tại Bộ Tổng Tham Mưu, sau đó vài ngày được về nhà và thuyên chuyển đến nhiệm sở mới tại Cao Nguyên . Trung tướng Dương Văn Minh đối xử lịch sự với tôi .
- sau 11 năm là trung tá thực thụ, năm 1968 tôi được lên đại tá và tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bổ nhiệm tôi là thị trưởng Đà Nẵng . Đây là thành phố lớn thứ hai sau Saigon, quân lực Mỹ đã trực tiếp tham chiến với sự đổ bộ của Thủy Quân Lục Chiến vào năm 1965 tại bãi biển Mỹ Khê . Khi tôi nhậm chức thì những kinh hoàng về Tết Mậu Thân vẫn còn đậm nét . Lúc đó các chức vụ quan trọng như tỉnh, thị trưởng thông thường là 2 năm . Công việc rất khó khăn và tôi tạo được những mối quan hệ tốt đẹp với nhiều vị thị trưởng tại Đài Loan, Đại Hàn, Tân Gia Ba. Lúc đó Tây Đức (Bundesrepublik Deutshland)có trợ giúp tàu bệnh viện Helgoland, bỏ neo tại hải cảng Đà Nẵng . Chúng tôi có thiết lập  dự thảo "Đà Nẵng năm 2000", một "master developing plan" cho tương lai .
- năm 1972, tôi rời chức vụ thị trưởng Đà Nẵng, nhận nhiệm vụ mới là thành viên quân sự trong uỷ ban thi hành hiệp định Ba Lê với nhiệm sở tại Saigon và Paris. Đầu năm 1975, Bộ Quốc Phòng cho biết các quân nhân hiện dịch với 25 năm quân vụ có thể xin giải ngũ, tôi đã nộp đơn xin và được chấp thuận .
- bây giờ bước vào tuổi 83, không biết con đường trước mặt còn bao xa trước khi từ giã cõi đời , tôi rời xa Việt Nam vào ngày 30 tháng 4 và gần 35 năm chưa quay về quê hương, tôi rất hãnh diện đã phục vụ 25 năm cho đất nước qua cương vị quân nhân . Người xưa có nói "bại tướng nên im lặng" và tôi chỉ có một ước vọng là tương lai sẽ tuơi sáng cho mọi người .
 Ngồi trên xe nhìn ông đứng thẳng vẫy chào, hoàng hôn với những tia nắng hiu hắt cuối ngày làm tôi nhớ tôi câu nói "chiến binh sẽ nhạt nhoà với thời gian, nhưng hình ảnh lưu lại mãi".

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối

Năm 1895, Alfred Nobel – nhà khoa học bị ám ảnh bởi cái giá mà nhân loại phải trả từ phát minh của mình – đã để lại di chúc năm 1895 rằng tài sản của ông sẽ dùng để tài trợ các giải thưởng “mang lại lợi ích lớn nhất cho nhân loại.” Đối với Nobel Hòa Bình, ông có phần đặc biệt: giải thưởng này sẽ được trao cho người đã “có nhiều hành động hoặc nỗ lực mang đến sự đoàn kết, hòa bình giữa các quốc gia, bãi bỏ hoặc giảm bớt quân đội thường trực, tổ chức và thúc đẩy các hội nghị hòa bình.” Sứ mệnh chọn lựa được giao cho Quốc Hội Na Uy, có lẽ vì ông tin rằng Na Uy – khi đó còn nhỏ bé và trung lập – sẽ ít bị cám dỗ bởi chính trị quyền lực.

Trung Hoa ngày nay như kinh thành giữa sa mạc, vẻ yên ổn bên ngoài chỉ là lớp sơn son thếp vàng phủ lên nền đá đã rạn. Thế giới đứng ngoài quan sát, vừa lo nó sụp, vừa biết nó trụ lại nhờ ảo ảnh quyền lực và niềm tin vay mượn. Dưới lớp hào nhoáng của “Giấc mộng Trung Hoa” là một cơ đồ quyền lực đang già nua trong chính tuổi trẻ của mình. Bởi sức mạnh của nó không khởi từ niềm tin, mà từ nỗi sợ — và nỗi sợ, tự thuở khai triều lập quốc, chưa bao giờ là nền tảng lâu bền.

Ngày 8 tháng 10 năm 2025, tại tòa án liên bang ở Alexandria, bang Virginia, cựu Giám đốc Cơ quan Điều tra Liên bang (FBI) James Comey không nhận tội đối với hai cáo buộc hình sự. Cáo trạng nêu rằng vào tháng 9 năm 2020, Comey đã nói dối Quốc Hội khi vẫn giữ nguyên lời khai trong buổi điều trần trước đó rằng ông không hề cho phép để lộ thông tin về cuộc điều tra của FBI liên quan đến Hillary Clinton. Theo nhiều bình luận gia pháp lý, từ cánh tả đến cánh hữu, việc truy tố Comey chủ yếu chỉ là do chính phủ liên bang đang cố tình nhắm vào kẻ mà Tổng thống “thấy không vừa mắt.” Comey là người đứng đầu cuộc điều tra nghi án Nga can thiệp bầu cử tổng thống 2016 và bị Trump lột chức vào năm 2017.

Sau sáu ngày đột ngột “bặt tiếng,” chương trình Jimmy Kimmel Live, của MC kiêm diễn viên hài và nhà biên kịch nổi tiếng, đã trở lại với khán thính giả vào tối 23/9/2025. Sự trở lại này, chỉ vỏn vẹn sau gần một tuần bị đình chỉ, không chỉ là tin vui với những người yêu tiếng cười đêm khuya của truyền hình Mỹ, mà còn là một hồi chuông cảnh tỉnh, kéo theo những bàn luận trái chiều, chạm đến cốt lõi của tự do ngôn luận, một trong những quyền thiêng liêng nhất trong thể chế dân chủ.

Texas, mùa thu 2025 – trên khuôn viên đại học giữa vùng đất vốn tự hào là “trái tim bảo thủ của nước Mỹ”, thay vì nghe tiếng lá thu rơi, người ta lại nghe tiếng giày đinh vang vọng, bước chân của bóng ma McCarthyism quay về - phiên bản thế kỷ 21 - trở lại giảng đường với tốc độ và sự kinh dị của thời đại kỹ thuật số. Ngày 9 tháng 9, trên bục giảng của trường Texas A&M University, giáo sư Melissa McCoul trong giờ văn học thiếu nhi, dùng hình một con kỳ lân tím để nói với sinh viên rằng bản sắc con người không chỉ có hai nửa nam–nữ. Một sinh viên giơ tay hỏi: “Điều này có hợp pháp không?” và viện dẫn sắc lệnh mà Tổng thống Donald Trump ký hồi tháng Giêng, tuyên bố chỉ có hai giới tính sinh học. Bà McCoul đáp bằng lý lẽ, không viện dẫn chính trị. Nhưng một chiếc điện thoại trong lớp đã ngầm quay lại hình ảnh. Và chỉ ít lâu sau, cả nước đều xem đoạn clip ấy – không phải để học, mà để phán xét.

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi thể chế, phương Tây và Việt Nam đang phải đối diện trước những thách thức nghiêm trọng về cải cách chính sách để cho phù hợp với nhu cầu của thời đại mới, nhất là vai trò của pháp luật. Pháp luật là nền tảng thiết yếu cho sự vận hành ổn định và công bằng của xã hội. Là hệ thống quy phạm điều chỉnh hành vi con người, pháp luật không chỉ bảo vệ quyền lợi cá nhân và tập thể mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững. Trong xã hội hiện đại, vai trò của pháp luật được thể hiện rõ nét qua các lĩnh vực như bảo vệ an ninh quốc phòng, duy trì trật tự xã hội, bảo đảm quyền tự do cá nhân, phát triển phúc lợi xã hội, và thúc đẩy tinh thần hợp tác cũng như hội nhập.

Ngày 30 tháng 9 năm 2025, tại căn cứ Thủy Quân Lục Chiến ở Quantico, Virginia, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth bước lên sân khấu trước hàng trăm tướng và đô đốc được triệu tập từ khắp nơi trên thế giới. Ông tuyên bố sẽ “cải tổ văn hóa quân đội” bằng mười chỉ thị mới, nhằm quét sạch cái mà ông gọi là “rác rưởi thức tỉnh” và khôi phục “tinh thần chiến binh”. Cụm từ ấy – nửa ca tụng bạo lực, nửa tán dương cơ bắp – nay đã trở thành thương hiệu chính trị của Hegseth. Trong cuốn Cuộc Chiến Chống Lại Những Chiến Binh (2024), ông cho rằng việc phụ nữ được đưa vào các vai trò chiến đấu đã “làm cạn kiệt” tinh thần này, khiến quân đội Hoa Kỳ “ít sát thương hơn.” Nghe qua, người ta tưởng quân đội chỉ tồn tại để đong máu đếm xác.

Ông bà xưa đã nói, nắm thì “nắm kẻ có tóc ai nắm kẻ trọc đầu.” Cách nói dân gian này rất cụ thể và dễ hình dung, người có tóc thì dễ bị nắm, bị túm, còn người trọc đầu thì không thể nắm được. Mang câu nói này vào chính trường Mỹ hiện tại, quả là khôi hài, nhưng không kém màu bi kịch. Nó phản ánh một sự thật trần trụi và không thể tránh khỏi: Quyền lực, chính sách, sắc lệnh hành pháp, các cuộc chiến pháp lý và ‘tuổi thọ’ chính trị của người đứng đầu nhánh hành pháp đang phụ thuộc vào sự phục tùng của các nhà lãnh đạo và những tài phiệt. Họ là ai? Họ là một mạng lưới của các quan chức, nhà lập pháp, giám đốc điều hành truyền thông, nhà tài trợ…, những người đã chọn chọ họ một thế đứng, xuôi theo những gì tổng thống muốn.

Bộ Tư Pháp Hoa Kỳ đang đánh một đòn nguy hiểm: huy động các văn phòng công tố đi điều tra mạng lưới từ thiện Open Society Foundations của gia đình Soros, một quỹ từ thiện quốc tế, nổi tiếng với việc tài trợ cho các dự án dân chủ, giáo dục và nhân quyền trên khắp thế giới. Danh sách cáo buộc nghe cứ như “vật lạ”: từ đốt phá đến tài trợ khủng bố. Open Society Foundations lập tức phản đối, khẳng định mình hoạt động hợp pháp, và nhắc lại điều mà bất cứ người tỉnh táo nào cũng hiểu: khi chính quyền có thể tùy tiện lấy một nhóm dân sự làm vật tế, thì quyền của mọi nhóm khác cũng chẳng còn gì bảo đảm.

Trong nhiều thập niên qua, giải pháp hai nhà nước luôn được xem là phương án khả thi nhằm mang lại hòa bình cho khu vực Trung Đông. Tuy nhiên, tiến trình này vẫn chưa đạt được kết quả cụ thể. Gần đây, cuộc tranh luận về việc công nhận nhà nước Palestine đang có những chuyển biến mới khi Pháp và Ả Rập Xê Út tổ chức một hội nghị quốc tế tại New York, ngay trước thềm Đại hội thường niên của Liên Hiệp Quốc.
Trang đầuTrang trước2345678Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.