Hôm nay,  

Cám Ơn Tim

05/10/200800:00:00(Xem: 22618)
Cô Tim (mặc áo dài) hôm 30/9/2008 gặp gỡ và nói chuyện với người Việt ở Canada

Có lần tôi ngồi tính nhẩm một bài toán của một đứa học trò lớp một, để sau đó tôi nghĩ nhiều về TIM - tên thật là Aline Rebeaud.

Cô năm nay 36 tuổi, cô đến Việt Nam cách nay hơn 15 năm, vậy ra lúc đó cô chỉ mới 20-21 tuổi. Với lứa tuổi đôi mươi trẻ trung và đầy nhiệt huyết, lứa tuổi mà ai cũng muốn vẽ cho riêng mình một chân trời mới đầy mộng mơ.  Thế là Tim lên đường cho một chuyến du lịch từ Âu sang Á, mà hành trang duy nhất cô mang theo vỏn vẹn chỉ là một ước mơ, cô ước mơ trở thành một họa sĩ. Và trong chuyến đi tìm nguồn cảm hứng sáng tác cho con đường nghệ thuật mà cô đã chọn, trạm dừng chân cuối cùng là đất nước Việt Nam, nơi đã mở ra cho cô một bước ngoặt mới hoàn toàn khác với dự định ban đầu. Để rồi bước ngoặt ấy không chỉ làm thay đổi cuộc đời cô, mà còn làm thay đổi biết bao mảnh đời bất hạnh khác đã bị đời ruồng bỏ, lãng quên trên chính đất nước mà cô không có chút liên hệ gì về huyết thống.

Chỉ một lần gặp một đứa trẻ rách rưới không nhà, khóc vì đói lạnh bên đống rác trong con hẻm tối đêm khuya, cô cảm thương an ủi em, dẫn em đi ăn, và cô dưỡng dục em từ ngày đó.

Rồi cái tên TIM-lòng nhân ái-được người dân Việt thương mến đặt cho là do vào một lần khác, cô đã tái sinh được Thành, một bé trai bị bại liệt mà còn mắc cả bệnh tim, gan, phổi, đang đau đớn quằn quại trước tử thần trong trại tâm thần Thủ Đức. Tên TIM lấy từ bảng tên trước cổng Bệnh Viện Tim Mạch- nơi mà Tim đã đưa Thành đến chữa trị và tận tụy chăm sóc cho em đến khi em bình phục.

Nhiều lần trực diện với những mảnh đời thiếu thốn và khổ đau như thế, đã làm động mối từ tâm, đã đánh thức và làm lớn mạnh tình thương yêu bao la nằm sẵn trong trái tim vĩ đại của cô.

CoTIMThayTHCoTIM_ThayTH
CoTIM_dongbaoCoTIM_BacChin
Mọi người ai cũng nói đó là sự tình cờ, nhưng đối với tôi, đó là một nhân duyên tiền định. Sự gặp gỡ ban đầu ấy chính là cây cầu nối tiếp đại thệ nguyện ở đời trước với đời này, mà một vị Bồ Tát đã lập nên: giúp người, cứu khổ, ban vui.

Từ đó một ngôi nhà mơ ước ra đời. Thứ tình yêu thương vô bờ bến, thứ tình vượt qua sự trở ngại về ngôn ngữ, văn hóa, phong tục, tập quán; vượt qua hàng rào của những hệ lụy về huyết thống, chủng tộc, tôn giáo, và chính trị; để biến thành thứ tình thương yêu đồng loại vô biên, là nền móng vững chắc để xây dựng nên ngôi NHÀ MAY MẮN như mơ ước. Nhà May Mắn là mái ấm, là nơi chốn đi về, là nơi nương tựa cho những phận người không may: trẻ em mồ côi, trẻ lang thang, và những người ốm đau, khuyết tật (do bẩm sinh hoặc do tai nạn lao động).

Vốn không phải là người bản xứ, để tạo dựng một mái ấm có thể dung chứa cho khoảng mười người có nơi ăn chỗ ở, dù chỉ là căn nhà thô sơ, nghèo nàn, chừng đó cũng đòi hỏi sự làm việc và cố gắng không ngừng của Tim. Thế rồi, Nhà May Mắn thuở hàn vi của mười lăm năm trước với một mái nhà tranh chật hẹp lụp xụp, nay đã phát triển thành một ngôi nhà gạch vững chắc, rộng rãi hơn. Theo lời Tim thì tính đến nay đã có gần 300 thành viên.

Với mục tiêu giúp họ có được mái ấm, được học văn hóa, được học nghề. Không những thế, Tim còn muốn giúp họ sau này có thể đứng vững trên chính đôi chân của mình để hoà nhập với cộng đồng xã hội. Chính vì nguyện vọng lâu dài đó, Tim đã thành lập thêm một trung tâm gọi là Trung Tâm Chắp Cánh, là ngôi trường dạy văn hoá giáo dục, dạy nghề, cũng là nơi sản xuất cho những thành viên của Nhà May Mắn có điều kiện làm việc để kiếm sống bằng chính những sản phẩm mà họ làm ra. Trung Tâm Chắp Cánh có đầy đủ phòng riêng cho mỗi ngành nghề, từng lãnh vực: giáo dục, y tế, hội họa, may, mỹ nghệ tre, vi tính, phòng vật lý trị liệu...

Thấu hiểu được sự bất tiện, khó khăn trong việc di chuyển của những người ngồi xe lăn, Tim muốn tạo thêm môi trường, không gian và phương tiện thuận lợi thật sự cần thiết, phù hợp cho sinh hoạt của họ được dễ dàng hơn. Vì thế, Tim đang hoạch định để phát triển nhà May Mắn thành LÀNG MAY MẮN. Đó là một ngôi làng dành cho những người đi xe lăn và những nhân viên phục vụ của Trung Tâm Chắp Cánh. Với 70 đơn vị nhà ở độc lập dự kiến hoàn toàn cho những người khuyết tật. Trong Làng May Mắn, người đi xe lăn có thể di chuyển từ nơi nầy sang nơi khác và tự mình làm vệ sinh cá nhân mà không cần đến sự trợ giúp. Hoạt động của Làng May Mắn có thể tự trang trải chi phí nhờ vào nguồn thu nhập khác như: cho những đối tượng có thu nhập thấp thuê lại với giá rẻ (chẳng hạn những thiện nguyện viên, các thầy cô giáo đến dạy học, dạy nghề...)

Để ủng hộ dự án thiết thực ấy, cộng đồng và các hội đoàn người Việt tại Toronto đã tổ chức những buổi tiệc gây quỹ, nhằm góp một phần nào trong khả năng về tài chánh. Riêng chùa Pháp Vân cách đây 1 tháng (vào ngày 30/08/2008) đã tổ chức thành công buổi tiệc chay gây quỹ với khoảng 1000 người tham dự ủng hộ. Và hôm 30/09 vừa qua, cũng tại chùa PV đã diễn ra buổi gặp gỡ và nói chuyện với Tim, với sự có mặt đông đảo của hơn 500 đồng hương, đồng bào phật tử, và các nhà hảo tâm, dù là ngày trong tuần. Đây cũng là dịp để đại diện của chùa, Thầy Tâm Hoà trao tận tay Tim tổng số tịnh tài mà chùa đã nhận được trong vòng một tháng qua.

Khi tôi đến hội trường thì Thượng Tọa Tâm Hoà đã sẵn sàng trên sân khấu.  Thầy giới thiệu về sự hình thành và phát triển của Nhà May Mắn, cũng như về công tác từ thiện xã hội của cô trong suốt thời gian hơn 15 năm tại miền nam VN. Những lời giới thiệu của Thầy đã gói gọn đầy đủ làm Tim bất ngờ và xúc động quá, không biết phải nói gì thêm. Sau lời chào hỏi giản dị và thân tình, tự nhiên, lưu loát bằng tiếng Việt, Tim cho trình chiếu trên màn ảnh rộng hàng loạt hình ảnh và DVD sinh hoạt của Nhà May Mắn. Nhìn cô Tim trong chiếc áo dài, nói rành tiếng việt, đứng ở góc bên dưới màn hình, tôi quên hẳn cô là một người Thuỵ Sỹ 100%. Cô xinh đẹp, nụ cười ấn tượng của cô đã xoa diụ biết bao nỗi khổ đau. Mọi người lắng nghe Tim bình giảng nhanh về mỗi tấm hình. Nhưng nếu Tim không nói thì ai ai cũng có thể hiểu được những gì cô đã làm bằng tất cả trái tim, bằng tấm lòng quảng đại. Mọi người xót xa trước sự di chuyển khó khăn của người ngồi xe lăn trên con đường ghập ghềnh lụt lội. Ai nấy đều trầm trồ thán phục những đôi tay tàn nhưng không phế mà còn khéo léo hơn cả những đôi tay lành lặn khác, đã làm nên những sản phẩm phân phối ra thị trường...

Và nếu như không có mặt trong buổi gặp gỡ này thì tôi cũng không thể nào hình dung ra được một ngày của Tim bận rộn như thế nào. Một ngày ý nghĩa của Tim là một ngày chỉ quây quần bên đàn con bất hạnh, không phút giây nào tim sống cho riêng mình. Một ngày bắt đầu từ lúc sáng tinh mơ đến tận khuya. Sáng giúp một số em khiếm khuyết nặng làm vệ sinh, đưa các em đến trường (Trung tâm chắp cánh), dạy các em học, hướng dẫn các em học nghề, làm sản phẩm. Trưa lo cho các em ăn, cho các em nghỉ trưa. Rồi công việc lại tiếp diễn tưong tự cho buổi chiều. Dĩ nhiên trung tâm có thiện ngưyện viên, thầy cô giáo phụ trách, nhưng Tim vẫn luôn sát cánh cùng các em. Khi một ngày học và làm việc của các em xong, Tim đưa các em về lại Nhà May Mắn, nhắc nhở các em tắm rửa, ôn bài, cho các em ăn khuya, do chính tay Tim nấu. Tim đưa các em vào phòng ngủ, đắp chăn cho từng em, kiểm tra từng em xem đủ hay vắng mặt đứa nào, và cuối cùng chúc các em ngủ ngon. Khi mọi người đã yên giấc, Tim về căn phòng nhỏ hẹp của mình. Lặng lẽ ngồi trước màn hình để tiếp tục công việc, hoặc liên lạc với bạn bè là những thiện nguyện viên của Nhà May Mắn ở VN và các quốc gia khác mà tổ chức Maison Chance có chi nhánh như Thụy Sỹ, Pháp, Úc, Hoa Kỳ, Canada. Theo lời Tim đùa một cách dí dỏm là Tim làm công việc của người cha. À! Thì ra suốt ngày là Tim làm công việc của người Mẹ chăm sóc các con, còn ban đêm khi các con đi ngủ là Tim làm công ciệc của người cha kiếm tiền nuôi các con.

Qua đó tôi thấy được sự hy sinh cao cả của Tim, thấy được tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau của các phận người vốn đã thiếu thốn tình thương ngoài xã hội, thấy được sự chăm chỉ, cần cù, vượt khó của các em, và thấy rằng mình còn may mắn hơn các em nhiều lắm.

Màn hình chưa kịp tắt mà tràng pháo tay đã sớm giòn tan, kéo dài để tán thán nghĩa cử quá đẹp củả Tim. Như không muốn thời gian ngắn ngủi gặp gỡ Tim trôi qua một cách vô ích, những người có mặt thay phiên nhau đặt ra câu hỏi, nêu lên những thắc mắc chưa hiểu với Tim.

Từ những câu hỏi trực tiếp về công tác từ thiện xã hội của cô, về khó khăn lúc ban đầu, về cách giải quyết vấn đề liên quan đến thủ tục rườm ra rắc rối của chính quyền địa phương, về dự án của Làng May Mắn,...Đến những câu hỏi thân mật, gần gũi hơn về sức khoẻ, gia đình, nghị lực, ý chí, và những trăn trở trong cuộc sống của Tim...

Trong số các câu hỏi, có câu hỏi được đặt ra thật hay, là “Cô Tim có chương trình nào riêng cũng như những điều kiện để những người đang định cư ở nước ngoài có thể bảo trợ hoặc bão lãnh các em hay không"” Câu trả lời của Tim làm tôi cũng như mọi người có mặt càng trân quý thương mến cô nhiều hơn. Cô nói: “các em hiện tại đã mất hết tất cả rồi, không cha mẹ, không người thân, không gia đình, không có mái ấm chung, kể cả tấm thân cũng không trọn vẹn. Thứ mà duy nhất các em có được chính là quê hương mà thôi. Nếu bứng các em ra khỏi cội rễ của quê hương thì các em sẽ mất tất cả, sẽ không còn gì, cho nên các em không cần đi đâu cả, như thế là tôt lắm rồi, Mẹ Tim có thể lo cho đàn con của mình...” Nghe Tim trả lời dứt khoát mà ai nấy cũng xúc động, chạnh lòng. Câu trả lời thật đẹp, thật chân tình. Đó thật sự là tiếng nói từ con Tim của một người Mẹ vĩ đại hết lòng thương yêu con, không hề coi đàn con là một gánh nặng nên không cần phải cho đi.

Cũng có những vấn đề sẽ được nêu ra dưới đây, đã không ai hỏi bởi câu trả lời đã khẳng định nằm sẵn ở sự hiểu biết của mọi người: Tổ chức Maison Chance là một tổ chức phi chính phủ (Non Government Organization). “Tôn chỉ làm việc của Tim là không phân biệt chủng tộc, tôn giáo, và dĩ nhiên không chính trị”.

Thứ nhất, trong số các em trong Nhà May Mắn không thiếu những em đến từ miền Bắc, miền Trung, miền tây, miền núi, cao nguyên, dân tộc thiểu số...Tim đã nhận hết, ôm hết vào lòng để dưỡng dục thương yêu. Đó là lý do tại sao người ta không cần đặt ra câu hỏi rằng, tại sao cô Tim chỉ xây Nhà May Mắn ở Sai Gòn là miền nam VN, mà không xây ở những tỉnh khác"

Thứ hai, là “Ngoài việc lo nơi ăn chốn ở, dạy các em học nghề để mưu sinh, thế Tim có chú ý trao dồi cho các em về mặt  tâm linh và đạo đức, chẳng hạn như mời quý Linh Mục, quý Mục Sư hay quý Thầy Phật Giáo về giảng dạy giáo lý cho các em không"”. Tim đã từ tốn trả lời một cách rõ ràng dứt khoát như tôn chỉ làm việc của cô: “Trước hết xin thưa cùng quý vị, Tim không thuộc bất kỳ Tôn Giáo nào hết. Đạo của Tim là Đạo làm người, Đạo của trái tim. Trong chương trình giáo dục cho các em, Tim cũng có giờ dạy cho các em về đạo đức làm người. Tuy nhiên tùy theo tín ngưỡng của các em, mỗi tuần Tim đưa các em đến chùa hoặc nhà thờ. Tim không muốn biến Nhà May Mắn thành một ngôi chùa hay một giáo đường”

Gần một giờ chia sẻ tâm tình vấn đáp, tưởng buổi nói chuyện kết thúc, ngờ đâu có một cụ già tiếp tục đứng lên cầm tay Tim hỏi Tim với giọng run run. Những câu hỏi thật mộc mạc, nhưng thật chân tình, đậm đà tình người: “Ba má cháu khỏe không" Anh em có đông không" Có về thăm nhà không" Ba bá có qua Việt Nam thăm cháu không" Làm sao cháu có tiền nuôi mấy đứa nó"...” Ôm nhẹ bờ vai cụ già để trả lời từng câu hỏi, tôi biết Tim đang cảm động, để rồi Tim mang những tâm tình ấm cúng đó làm hành trang và tư lương cho những tháng ngày phục vụ của cô. Sau đó Ban Tổ Chức mời Tim bước lên sân khấu để nhận lãnh tổng số tịnh tài lên đến 70,000 CAD (bảy chục ngàn tiền Canada), mà theo Thầy Tâm Hoà thì số tiền còn nữa mà các anh chị vẫn chưa tổng cộng xong. Hình như Tim khóc, vì tôi thoáng thấy Tim lau những giọt nước mắt vui mừng, không vì số tiền nhiều mà vì cảm động trước sự nhiệt tình, trước những tấm lòng hảo tâm nhân ái dành trọn cho đàn con của Tim. Thay mặt các em, Tim cám ơn vị trụ trì uy tín được sự mến mộ của phật tử nên mới có được kết quả như vậy, cám ơn tất cả những người có mặt, cũng như những người không có mặt nhưng đã đóng góp ủng hộ, vì bận rộn công việc nên đã không thể đến để trực tiếp nghe tim bày tỏ lòng biết ơn. Có một lần Tim đã dè dặt muốn dùng hai tiếng “đồng bào”. Vì Tim biết hai tiếng đồng bào chỉ dành riêng cho những người Việt Nam cùng sinh trong bọc trứng  của mẹ Âu Cơ. Trong khi Tim là một người đến từ một đất nước xa lạ, không chút liên hệ gì về huyết thống, chủng tộc. Nhưng qua quá trình làm việc một cách tận tụy, gắn bó và chia sẻ buồn vui với những mảnh đời bất hạnh trên quê hương Việt Nam suốt hơn mười lăm năm qua. Tim đã đỡ họ đứng dậy bằng chính đôi chân của họ mà xã hội đã ruồng bỏ bên lề của cuộc sống. Tim xứng đáng được dự vào cộng đồng của dân tộc Việt Nam và xứng đáng được xưng hô với người Việt Nam hai tiếng “đồng bào”.

Tràng pháo tay kéo dài để mừng cho cuộc hội ngộ của những tấm chân tình. Những chia sẻ tâm tình của những tấm lòng từ bi, bác ái. “Người ta thương nhau không phải nhìn nhau mà cùng nhìn về một hướng”; hướng ấy có những mảnh đời khổ đau cần được cứu vớt, xoa dịu.

Khi đến VN cô chỉ mang theo một con tim, giờ đây con tim ấy đã kết nối với biết bao trái tim khác ở khắp mọi nơi. Thêm một trái tim, thêm một tấm lòng, thì vòng tay nhân ái càng đưọc mở rộng, rộng như lượng từ bi, như tấm lòng của một vị Bồ tát.

Một lời cám ơn Tim không thể không nói. Tất cả những người hiểu Tim, yêu mến Tim đều cảm động, thán phục, biết ơn Tim vì nghĩa cử cao đẹp. Trong khả năng của mình, mọi người hứa sẽ tiếp sức cùng Tim bằng cách hỗ trợ tài chính, bằng sự cổ võ tinh thần, bằng những lời cầu nguyện. Chúc cho Tim luôn được sức khoẻ và nhiều nghị lực để tiếp tục cứu vớt những mảnh đời bất hạnh trên quê hương còn nhiều thống khổ. Chúc nhà May Mắn luôn được thuận lợi, mọi điều tốt đẹp, chúc Làng May Mắn sớm được hoàn thành để có nơi cho nhiều phận đời bất hạnh khác chưa tìm được bến tình thương. Mong các em trong Nhà May Mắn vượt qua sự tự ti mặc cảm để cố gắng vươn lên bằng chính sự khiếm khuyết của bản thân, để biết thương yêu và tự hào về một nguời mẹ xứng đáng với tên TIM.

Viết nhiều, nói nhiều cũng chỉ muốn nói lên một tiếng nói tận đáy lòng: “Cám ơn Tim.”

3-10-2008

Diệu Trang

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.