Hôm nay,  

Georgia Ra Ma

11/04/200900:00:00(Xem: 10561)

Georgia Ra Ma
Nguyễn Xuân Nghĩa

Nhiều Chính phủ thân Mỹ sẽ đổ...
Người viết đã dự đoán như vậy về các chính quyền tại Trung Âu và Đông Âu sau khi Tổng thống Barack Obama đắc cử và tiến hành đường lối hoà hoãn với Liên bang Nga. Chuyện ấy đã thành sự thật cho Nội các của Thủ tướng Mirek Topolanek tại Cộng hòa Tiệp (Szech Republic). Và có thể tái diễn nay mai tại Cộng hoà Georgia.
Chúng ta biết rằng các Chính phủ của Iceland và Hungary (Hung Gia Lợi) đã đổ vì vụ khủng hoảng tài chánh. Và các chính quyền của Hy Lạp tại miền Nam hay ba nước Cộng hoà Baltic tại miền Bắc đều lung lay. Trận bão kinh tế đã thổi lên làn sóng bất mãn nên các chính quyền có bị bất tín nhiệm thì cũng là sự thường.
Nhưng, Nội các của Thủ tướng Mirek Topolanek bị Quốc hội Tiệp bỏ phiếu bất tín nhiệm hôm 24 tháng Ba không chỉ vì khủng hoảng kinh tế.
(Nhân đây, xin lại có vài lời nhắc về lịch sử không đến nỗi xa: Tiệp Khắc Czechoslovakia là một quốc gia hiện hữu từ 1918 đến 1992. Sau cuộc Cách mạng nhung năm 1989, xứ này thoát khỏi ách Xô viết và giành lại độc lập khi Liên Xô tan rã và kịch tác gia Vaclv Havel đã từ nhà tù bước ra thành Tổng thống dân cử đầu tiên. Sau đó, người dân Tiệp Khác đã thoả thuận chia đôi một cách hoà bình và lịch sự  - chứ không qua máu lửa như Cộng hoà Liên bang Nam Tư: từ mùng một tháng Giêng năm 1993 - hơn sáu năm rồi, Cộng hoà Tiệp ra đời. Bên kia là Cộng hoà Slovakia có dân số hơn năm triệu người và thủ đô là Bratislava.
Thứ nhì, Cộng hoà Pháp là một thành viên sáng lập của Minh ước Bắc Đại tây dương NATO từ đầu tháng Tư năm 1949 (cùng Hoa Kỳ, Canada và chín nước Tây Âu khác). Năm 1966, Tổng thống Charles de Gaulle lại rút Pháp ra khỏi bộ chỉ huy quân sự của NATO và vì vậy, trụ sở NATO phải dời từ Paris qua Bruxelles của Bỉ. Sau khi đắc cử, từ tháng Sáu năm 2007, Tổng thống Nicolas Sarkozy trở thành một vị Tổng thống thân Mỹ nhất kể từ de Gaulle, Francois Mitterrand tới vị tiền nhiệm và cùng đảng của Sarkozy là Jacques Chirac. Năm nay, Pháp chính thức quay trở lại NATO và vì vậy, Pháp và Đức là hai đồng chủ tịch, cùng tổ chức Thượng đỉnh NATO vừa qua, tại Strasbourg (Pháp) và Baden-Baden (Đức) khiến Tổng thống Barack Oabma phải tham dự ở cả hai nước. Sự phân hoá của phe đối lập bên cánh tả (đảng Xã hội, và các đảng cực tả khác) và cả sự khéo léo của Sarkozy khiến Chính quyền thuộc khuynh hướng trung hữu của ông vẫn còn mạnh. Xin đóng lại ngoặc đơn và trở lại chuyện Tiệp, hay "Cộng hoà Séc", nói như người Hà Nội!...)
Từ mùng một tháng Giêng năm nay, Cộng hoà Tiệp là Chủ tịch luân phiên của Liên hiệp Âu Châu trong sáu tháng (sau Pháp) và sẽ bàn giao cho Thụy Điển vào cuối tháng Sáu này. Bây giờ, đang là Chủ tịch Liên Âu và chuẩn bị Thượng đỉnh của Âu Châu với Hoa Kỳ tại Prague Castle trong hai ngày năm và sáu tháng Tư thì chính phủ đổ! Quá phiền phức và mất mặt.
Tổng thống Vaclav Klaus đề nghị duy trì Thủ tướng Topolakek trong vai trò xử lý cho tới khi hoàn tất Thượng đỉnh và tối mùng năm, Quốc hội Tiệp đã bỏ phiếu đề cử ông Jan Fisher, một chuyên gia cầm đầu Cục Thống kê, làm Thủ tướng và đề nghị Tổng thống Klaus bổ nhiệm Chính phủ mới vào mùng chín tới đây. Nội các Fisher sẽ cầm quyền cho tới kỳ bầu cử Quôc hội mới vào hai ngày chín và 10 của thánh 10 tới đây.
Tổng thống Vaclav Klaus - Thủ tướng ngày xưa dưới thời Tổng thống Vaclav Havel - là người hoài nghi khả năng thống nhất và hội nhập Âu Châu. Ông còn hoài nghi... Hoa Kỳ khi Tổng thống George W. Bush đề nghị thiết lập hệ thống ballisitic missile defense BMD tại Cộng hoà Tiệp và Ba Lan. Đa số dân Tiệp - từ 72 đến 80% - cũng nghĩ như vậy. Ngược lại, Thủ tướng Topolaned thì tin vào lời cam kết của Hoa Kỳ và mong rằng hệ thống phòng thủ bằng hoả tiễn đạn đạo ấy có thể bảo vệ được xứ sở nếu như bị Liên bang Nga uy hiếp hay tấn công. Khi có lính Mỹ trên lãnh thổ, dù chỉ để bảo vệ dàn radar của hệ thống BMD, thì xứ Tiệp cũng có thể khỏi thấy chiến xa Nga trở lại.


Vì vậy, Chính quyền ông vận động Quốc hội phê chuẩn, ngược với quan điểm của dân chúng. Rồi ông lỡ trớn khi Nghị sĩ Barack Obama đắc cử Tổng thống. Ông Obama có chủ trương khác với cả Liên bang Nga và Iran, còn bắn tiếng cho biết là Mỹ có thể xét lại kế hoạch BMD nếu Nga can gián được Iran là không chế tạo võ khí nguyên tử. Nôm na là ông từ bỏ lập trường cứng rắn của Bush và đem chuyện bảo vệ hay không các nước Đông Âu vào bàn cờ thương thảo với Nga và với cả Iran.
Ưu tiên của Tổng thống Mỹ là chiến trường A Phú Hãn và vì vậy, ông cần tới sự hợp tác của Nga và Iran để tìm đường tiếp vận cho các đơn vị tác chiến tại A Phú Hãn. Đồng minh Đông Âu bỗng được thả nổi, hay bị bỏ rơi. Và Mirek Topolanek bị rớt đài!
Ông không là người đơn độc. Tổng thống Michail Saaskashvili sắp gặp cảnh ngộ đó tại Cộng hoà Georia
***
Saaskashvili là nhân vật không thể nào Tây phương hơn tại các nước Đông Âu, vì tốt nghiệp các đại học Pháp Mỹ và có vợ người Hoà Lan. Ông là một lãnh tụ của phong trào dân chủ năm 2003, cuộc Cách mạng Hồng đã đưa xứ này ngả hẳn theo Tây phương, với hy vọng gia nhập Liên Âu và là thành viên của Minh ước NATO, như Tổng thống Bush đề nghị.
Vững tin vào chính trị dân chủ, kinh tế tự do và sự bảo vệ của các "đồng minh" Tây phương, ông có lập trường cứng rắn với Liên bang Nga. Đấy là một cái tội. Tội khiêu khích. Ngày tám tháng Tám năm ngoái, Liên bang Nga đưa quân vào hai khu vực Abkhazia và South Ossetia trong mạn Bắc của lãnh thổ Georgia "vì bị Chính quyền Saaskashvili khiêu khích và vì dân cư hai vùng đó đòi độc lập mà bị chính quyền Tbilisi đàn áp."
Thời ấy, khi thấy Nghị sĩ Obama ba ngày đưa ra ba lập trường khác nhau về vụ Georgia bị tấn công, Thủ tướng Vladimir Putin - lãnh tụ thật và công trình sư của sự quật khởi của Liên bang Nga - thấy là mình tính không sai. Khi Obama đắc cử Tổng thống, Putin thấy chắc như bắp!
Quả nhiên là Hoa Kỳ xuống giọng. Minh ước NATO sẽ nối lại đối thoại với Liên bang Nga, ngược với quan điểm của ba nước hội viên vùng Baltic, do Lithuania nêu ra, và bị gạt ra ngoài. Georgia được Ngoại trưởng Hillary Clinton khuyên giải là nên tập sống chung với Liên bang Nga chứ đừng có vọng động - trong khi chiến xa Nga vẫn còn ở tại Abkhazia và South Ossetia.
Tổng thống Obama còn gửi mật thư cho Tổng thống Dmitri Medvedev của Nga với đề nghị thương thảo về hệ thống phòng thủ BMD với chuyện Iran - và bị Medvedev từ khước trước khi vào thượng đỉnh song phương với Obama nhân hội nghị của nhóm G20.
Bây giờ, Liên bang Nga bèn nhấn tới.
***
Ngày chín tháng Tư là lễ kỷ niệm một cuộc nổi dậy của dân Georgia chống... Liên Xô năm 1989. Nhiều đảng phái Georgia đã muốn nhân cơ hội xuống đường biểu tình đòi Saaskashvili phải từ chức. Kinh tế thời chiến ngay giữa cơn khủng hoảng Đông Âu khiến thất nghiệp lên tới 9% là một lẽ. Lẽ kia là vì lập trường quá cứng rắn của Saaskashvili với Liên bang Nga, trong khi các nước Tây Âu như Pháp hay Đức thì vẫn dửng dưng và Hoa Kỳ thì đã xoay chuyển lập trường!
Ngoài 17 đảng phái và nhiều nhân vật trước đây vẫn ủng hộ Tổng thống - kể cả Chủ tịch Hạ viện Ninno Burjanadze hay Đại sứ của Tbilisi tại Liên hiệp quốc Irakli Alasania -, còn có lãnh tụ của hai địa phương đang muốn... tự trị tại miền Nam. Đó là Adjara - khu vực chiến lược tiếp giáp với Hắc hải trổ xuống Turkey - và Samtskhe-Javakheti. Ngẫu nhiên sao, Liên bang Nga lại có ảnh hưởng rất mạnh trong hai khu vực ấy. Và ngẫu nhiên sao, báo chí Nga loan tin trước đó một ngày rằng Tổng thống Saaskashvili đã thuê dịch vụ đấm bóp của một nàng Kiều rất đẹp tại Mỹ!
Hôm đầu biểu tình thì có vài chục ngàn, chủ yếu tại thủ đô Tbilisi, nhưng biểu tình vẫn tiếp tục và có thể lan rộng. Không ai ngạc nhiên nếu Liên bang Nga có kín đáo nhúng tay vào nội vụ và đẩy lui cuộc Cách mạng Hồng năm 2003. Mikhail Saaskashvili có thể đổ và một chính quyền... "hoà giải hoà hợp" sẽ thành hình, để đẹp lòng Nga Mỹ.
Sau đó, đến lượt những ai nữa"

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.