Hôm nay,  

Lá Phiếu Màu Gì?

26/01/200800:00:00(Xem: 9154)

...Hai ông bà Clinton đang xé đảng Dân chủ...

Cuộc tranh luận của năm ứng cử viên Cộng Hòa tại Florida vào tối Thứ Năm 25 được coi là "nhã nhặn" nhất. Như phép tỷ võ mà cụ Khổng tử đề nghị cho bậc quân tử là thi bắn, họ không bắn vào nhau. Chỉ lâu lâu nhắm vào Nghị sĩ Hillary Clinton bên đảng Dân Chủ, bật một phát ròn tan!

Thật ra, họ chẳng cần phải làm như vậy.

Chỉ vì "bắn vào nhau" đã thành môn võ sở trường của Hillary, với người trợ thủ đắc lực nhất là ông chồng, cựu Tổng thống Bill Clinton. Đây là một thảm kịch cho đảng Dân Chủ.

Nói chung, dư luận thông thường của Hoa Kỳ vẫn tin vào một huyền thoại - chuyện chẳng có mà cứ được lưu truyền. Thí dụ như đảng Cộng Hoà là đảng của dân nhà giàu, bọn tài phiệt. Còn đảng Dân Chủ là đảng của người nghèo, quần chúng bình dân lao động, hay những thiểu số bị ức hiếp.

Căn cứ trên các thống kê được thông báo, các ứng cử viên Dân Chủ được các đại tổ hợp hay tỷ phú tài phiệt yểm trợ nhiều hơn đảng Cộng Hoà. Hắc ám và kín đáo nhất là các quỹ đầu tư đối xung - các hedge funds - đầy tiền bạc và thế lực đã yểm trợ bên Dân Chủ nhiều gấp bốn bên Cộng Hoà. Mà chuyện ấy thực ra cũng chẳng quan trọng.

Đã gọi là đầu tư thì đầu tư từ đâu vào đâu cũng được, miễn là có lời.

Chuyện đáng nói là xưa nay đảng Dân Chủ vẫn tự xưng, hoặc được ngợi ca là chính đảng đặc biệt quan tâm và tranh đấu cho dân thiểu số. Tổng thống Bill Clinton ngày xưa còn được một nữ sĩ da đen phong cho danh hiệu "Tổng thống da đen đầu tiên" - hoặc dịch cho sát hơn, Tổng thống đầu tiên của người da đen.

Bây giờ, ông Tổng thống ấy đang làm dân da đen thất vọng!

Bay bổng trên huyền thoại là mình ưu lo cho dân thiểu số, điển hình là phụ nữ và da đen, năm nay, đảng Dân Chủ có cả hai trong số ứng cử viên sáng giá nhất. Nghị sĩ Hillary Clinton của New York và Nghị sĩ Barack Obama của Illinois.

Thế rồi, đang cưỡi trên đầu sóng để lừng lững đi lên đại diện cho đảng, Hillary bỗng bị sóng vật tại Iowa. Barack Obama thắng lớn trong một tiểu bang đa số da trắng. Biến cố ấy làm đảo lộn mọi chuyện. Bộ máy tranh cử của Hillary Clinton bèn cho thấy một đặc tính rất Hillary - dữ dội và tàn độc. Họ tấn công Obama không thương tiếc. Và còn có sự tham gia của một "con chó dữ" - xin dịch nguyên con, attack dog - là Bill Clinton.

Như một Triệu Tử Long, ông Clinton tả xung hữu đột và không để xót một mũi tên nào mà không nhắm vào Obama. Còn Hillary thì lạnh như tiền, đốp chát thẳng thừng trong cuộc tranh luận hôm Thứ Hai 21. Từ đó, Hillary và Obama coi như không đội trời chung nên chẳng thể đứng chung liên danh để hốt phiếu của cả phụ nữ (ưu thế Hillary) và người da đen (ưu thế Obama). Hiệu ứng Clinton - ảnh hưởng của ông Clinton - tại Nevada còn làm dân Latino có thêm ác cảm với người da đen! Ba nhóm thiểu số nay bị tách làm hai.

Nhân vật thứ ba, lẹt đẹt đi sau Hillary và Obama là Luật sư triệu phú John Edwards thì nhất quyết không chịu bước ra với cái đèn đỏ. Ông vẫn xứ xấn tới, và mặc nhiên chia bớt phiếu của Obama, tức là làm lợi cho Hillary. Làm sao cử tri da đen không thất vọng"

Chúng ta đang chứng kiến trước mắt, ngay trong tuần này, một thảm kịch của đảng Dân Chủ.

Là một đảng thiên tả - theo định nghĩa là quan tâm tới công bằng xã hội nhiều hơn là phát triển kinh tế - đảng Dân Chủ đã đi tiên phong trong việc tranh đấu cho dân quyền - trong đó có quyền bình đẳng của thiểu số da màu. Người ta quý trọng đảng này vì lý tưởng ấy. Nhưng, khi đảng Dân Chủ đã thành công trong mục tiêu bình đẳng ấy tới độ có một Nghị sĩ da đen lần đầu ra ứng cử Tổng thống với rất nhiều hy vọng thì phản ứng từ gia đình Clinton - tức là ông bà Clinton - và ban tham mưu tranh cử của họ đã mở ra một lý luận khác đầy tai họa cho đảng.

Lý luận ấy có thể được tóm lược như sau: người da đen sở dĩ có được bình quyền thì cũng là nhờ sự đấu tranh của các lãnh tụ cấp tiến da trắng. Những ai biết ơn họ thì nên bỏ phiếu cho Hillary Clinton - hơn là cho Barack Obama. Nói cho rõ hơn theo kiểu ơn đền oán trả thì bỏ phiếu cho Obama là vô ơn!

Ngày xưa, khi còn chế độ thuộc địa, không thiếu gì người da trắng tự xưng là tiến bộ đã tranh đấu để đòi "giải phóng thuộc địa". Nhưng khi có cơ hội cầm quyền thì họ chủ trương tiếp là sẽ đem lại hạnh phúc cho các xứ thuộc địa bằng sự lãnh đạo của họ. Lập trường của các đảng Xã hội hay Cộng sản Pháp đối với Đông Dương là những gì mà người Việt không thể quên được.

Trong tiềm thức, họ vẫn là những kẻ tự nghĩ là mình đứng trên để khai hoá kẻ đứng dưới.

Dễ hiểu hơn thì đó là tinh thần kỳ thị nhuốm mùi miệt thị. Nhiều người Mỹ trắng năm xưa đã từng cứu giúp hay bảo trợ thuyền nhân có khi nay lại không vui khi con cháy thuyền nhân hay dân tỵ nạn lại thành công hơn con cháu họ. Phản ứng tâm lý ấy không phải là không có!

Năm ngoái, Hillary cũng cho thấy đặc tính ấy trong tiềm thức khi đả kích Tổng thống Bush là hành xử như trong các đồn điền khi còn chế độ nô lệ của người da đen. Lúc đó, dư luận chưa chú ý lắm đến tâm lý kỳ lạ của ứng cử viên này. Barack Obama làm nổi bật khía cạnh đó khi chặn sóng Hillary ngay trên cao trào tại Iowa làm bà nổi giận mất khôn!

Chúng ta sẽ còn thấy ra sự thể ấy. Tuần này, khi Hillary Clinton và ông chồng cố nhường đất South Carolina cho Barack Obama thắng lớn, họ thầm muốn cử tri khắp nơi ý thức được một điều, rằng Obama là ứng viên da đen của người da đen. Chỉ vì South Carolina có phân nửa là cử tri da đen. Họ thầm mong là cử tri ở các tiểu bang khác sẽ tự rút lấy kết luận! Giả thuyết bi quan trên bài "Da Trắng Vỗ Bì Bạch" của cột báo này, số ra ngày Thứ Ba mùng tám tháng Giêng, đã thành hiện thực!

Một tính toán cực kỳ ngôn khoan - mà quá ác. Ác cho dân da đen, hay da màu nói chung. Và nhất là ác cho đảng Dân Chủ.

Hillary Clinton chiếm đa số phiếu của phụ nữ, dân thiểu số da màu - ngoài da đen và chủ yếu là dân Latino - thành phần lao động, bình dân, nói chung là khối cử tri truyền thống của đảng Dân Chủ. Obama thì chiếm đa số phiếu của dân da đen, giới trẻ và thành phần trí thức hay giới trung lưu - một điểm son của xã hội Hoa Kỳ. Nếu cứ theo thống kê ấy thì giải pháp lý tưởng mà nhiều đảng viên Dân Chủ hoang tưởng đã mơ ước là hai người đứng chung liên danh. Đảng Cộng Hoà hết đất chơi.

Họ không ngờ được "hiệu ứng Clinton".

Hiệu ứng đó khiến dân Latino thấy mình là thiểu số mà còn bị một nhóm thiểu số khác lấn lướt là dân da đen. Họ sẽ dồn phiếu cho Hillary. Không phải đảng Cộng Hoà mà chính là ông bà Clinton đã đánh đòn ly gián ấy ngay tại Nevada. Hiệu ứng đó cũng khiến lá phiếu của phụ nữ bị xé đôi, theo tuổi tác và mức sống. Và khiến dân da đen nổi giận hoặc tủi thân. Có khi sẽ ở nhà vào ngày bốn tháng 11 này.

Điều tai hại là nếu không có lá phiếu da đen, đảng Dân Chủ khó thắng tại các tiểu bang vùng MidWest và miền Nam. Thiếu lá phiếu Latino, đảng này sẽ khó thắng tại miền Tây.

Truyền thống của đảng Dân Chủ là chủ động giành nhiều quyền lợi hơn cho người thiểu số - phụ nữ và da màu - để tiến tới một xã hội bình đẳng hài hoà, không còn nạn phân biệt đối xử vì màu da hay tính phái. Năm 2008, cuộc tranh cử Tổng thống lại khiến đảng này bị rạn nứt nặng ngay trong khối thiểu số ấy.

Thật ra, trên mệnh giá và ngoài bạc mặt mà nói thì Barack Obama không thể thắng cử được chẳng phải vì màu da của mình. Ông là tay hùng biện mà không có chiều sâu và được thổi lên đầu sóng nhờ những ưu điểm hời hợt ấy. Loại bỏ một đối thủ như vậy thật ra không khó, nhưng Hillary lại chọn phương pháp rủi ro nhất, là đặt mầu da lên thành vấn đề. Một người khôn ngoan và già dặn ở trong cuộc có thể khuyên bà tránh khỏi cái hướng nguy hiểm đó là Bill Clinton thì lại còn nóng giận hơn. Ông lao vào cuộc với nét mặt đỏ dừ, mập phệ dưới mái tóc bạc phơ!

Nhìn ông ta bươn bả tranh cử cho vợ, ta thấy Nghị sĩ John McCaine là người trai trẻ!

Đây là vết thương khó lành của đảng Dân Chủ, cho cuộc tranh cử năm nay, và năm 2012.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.