Hôm nay,  

Đa Nan Hưng Bang

11/11/200700:00:00(Xem: 7878)

Pakistan có thể có tên mới: Pakistantành...

Báo chí Mỹ đã lọt mất một cái tin rất lạ.

Thứ Sáu mùng sáu tháng 11, Phó Thủ tướng Thái Lan, Sonthi Boonyaratkalin ỡm ờ tuyên bố, rằng ông không loại bỏ trường hợp đảo chánh nếu đảng Quyền dân (PPP - People's Power Party) thắng cử trong cuộc bầu cử Quốc hội vào ngày 23 tháng tới và lập chính phủ mới. Tin rất lạ vì Sonthi Boonyaratkalin là một ông tướng, lại là ông tướng đã đảo chánh Thủ tướng Thaksin Shinawatra khi ông này đang đọc diễn văn tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc, ngày 19 tháng Chín năm kia.

Thái Lan vừa tu chỉnh hiến pháp và trước khi dân chúng đi bầu thì một ông tướng đã hăm rằng lá phiếu người dân có thể dẫn tới đảo chánh! Nếu vậy thì soạn thảo hiến pháp và đi bầu làm chi"

Nhưng báo chí Mỹ vẫn thấy rằng tin đó không đáng kể - dầu gì chuyện đảo chánh chưa xảy ra! Vả lại, xứ Thái Lan hiếu hoà là chuyện ở xa.

Báo chí Mỹ cũng để lọt mất một cái tin rất gần.

Tổng thống Hugo Chavez đã tiến hành một cuộc đảo chánh âm thầm. Đó là cho tu chỉnh lại hơn 60 điều trong Hiến pháp để có thể tái ứng cử vĩnh viễn, quốc hữu hoá các doanh nghiệp và tiến nhanh tiến mạnh tiến vững chắc lên xã hội chủ nghĩa - dưới màu sắc Venezuela. Việc đảo chánh gây phản ứng khiến sinh viên phản đối và 80 ngàn dân xuống đường biểu tình. Rồi bị đàn áp. Đấy là biến cố mới xảy ra hôm Thứ Tư mùng bốn, mà đa số dân Mỹ không biết, vì truyền thông Mỹ không tường thuật hay bình luận gì nhiều.

Họ bận chuyện khác, là tường thuật vụ Tổng thống Pervez Musharraf khoác áo nhà binh để tự đảo chánh mình. Ông tạm ngưng áp dụng hiến pháp và tống giam các thẩm phán hay luật sư đã biểu tình chống lại chế độ độc tài tại Pakistan.

Dưới con mắt truyền thông Hoa Kỳ, vụ Pakistan mới là đáng kể.

Nó đáng kể vì cho thấy nỗi lao đao vất vả của Hoa Kỳ. Lỗi tại Bush cả! Đáng kể hơn nữa vì đấy là một vụ đảo chánh của xu hướng bảo thủ từ cánh hữu. Còn việc xây dựng xã hội chủ nghĩa bằng lựu đạn cay tại Venezuela thì dù sao vẫn là một dự án đáng yêu, chưa nên vội kết án!

Nhưng chẳng riêng gì truyền thông mà ngay chính trường Hoa Kỳ cũng có sự thiên lệch đó: có bao nhiêu chính khách hay nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã lên tiếng về chuyện đàn áp ở Caracas" Trong khi mọi người - kể cả Tổng thống Bush - cứ nhao nhao khuyên bảo Tướng Musharraf về việc nên dứt bỏ độc tài và tôn trọng lịch trình bầu cử năm tới.

Cách nhìn thiên lệch của Hoa Kỳ đối với các vấn đề nhạy cảm như hiến pháp, bầu cử, đảo chánh hay đàn áp, v.v... khiến ta nên thận trọng khi đọc tin, lọc tin và bình nghị.

Trên đường tháo chạy năm 1947, chế độ thực dân của Anh đã đẻ ra cặp anh em song sinh là Ấn Độ và Pakistan. Song sinh mà tử thù vì là hai trái trứng khác biệt bị ép chung một bọc, do Đế quốc Anh bọc rất kỹ bằng những quyết định hành chánh bắt các sắc dân hay tôn giáo phải sống chung dưới cùng một ách thuộc địa. Ngày nay, cả hai đều là cường quốc có võ khí hạch nhân và cùng bị nguy cơ nội chiến xé nát từ bên trong.

Thiết lập chế độ dân chủ đa nguyên rất sớm, Ấn Độ chỉ bị nạn khủng bố từ các hệ phái cực đoan nhất trong nội bộ và dồn sức đối phó với Pakistan - qua hơn ba lần xung đột. Phần mình, Pakistan đã tiến được một bước là hoà giải với Ấn Độ - thành tích của Pervez Musharraf - nhưng có thể tan làm nhiều mảnh vì các sắc tộc thiểu số muốn ly khai, bằng phương pháp khủng bố.

Sáu chục năm qua, Pakistan là một cường quốc có ảnh hưởng ổn định trong thế giới Hồi giáo - trước tiên là với các nước Á Rập - nhờ khuynh hướng thế quyền thay vì thần quyền (của đạo Hồi) và sức mạnh của quân đội. Dù bất cứ đảng nào cầm quyền, quân đội Pakistan vẫn thực tế lãnh đạo và tiến hành công nghiệp hoá để hiện đại hoá xứ sở. Không có quân đội, Pakistan thực tế cũng chẳng là một xứ sở.

Nhưng, hai chuyển động lớn đã làm thay đổi tình hình. Bên trong, sự hình thành của một giai tầng trung lưu, Tây phương hoá và kêu đòi dân chủ, đã thách thức quyền lực của quân đội. Bên ngoài, hàng loạt thế lực Hồi giáo nổi lên chống lại các giá trị Tây phương, kể cả nguyên tắc dân chủ, và đòi làm thay đổi hệ thống chính trị Paksitan. Bằng khủng bố, nếu cần. Hai lực lượng này đang gây sức ép cho quân đội Pakistan từ hai hướng. Truyền thông Hoa Kỳ chỉ nhìn thấy và tường thuật sức ép của giới trung lưu, trí thức và trưởng giả thành phố, mà không nói gì đến nhiều sức ly tâm bên trong Pakistan, các trưởng lão hay tộc trưởng Hồi giáo và các nhóm khủng bố.

Nhìn từ xa, người ta chỉ cho rằng Pakistan là một xứ Hồi giáo ôn hoà nhưng hơi độc tài, như Egypt, và mong rằng xứ này, cũng như Egypt, phải cải cách để trở thành dân chủ hơn.

Vụ khủng bố 9-11 tại Mỹ làm Pakistan không thể tiến tới giải pháp lý tưởng ấy. Hoa Kỳ muốn, và ép, Pakistan phải dứt khoát diệt trừ khủng bố Hồi giáo cực đoan và mẫn cán canh chừng biên giới Afghanistan để cùng truy lùng tàn dư của chế độ Taliban và đặc công của al-Qaeda. Trong khi ấy, y hệt như tại Egypt, Hoa Kỳ cũng muốn lãnh đạo Pakistan là Tướng Musharraf phải tái lập dân chủ, tổ chức bầu cử, v.v...

Hai mục tiêu toé lửa ấy đang đưa xứ này đến khủng hoảng.

Sức ép về dân chủ hoá khiến nguyên Thủ tướng Benazir Bhutto được phép hồi hương và chuẩn bị tranh cử trong cuộc bầu cử Tháng Giêng tới đây. Và muốn dân chủ thực sự, bà Bhutto đã xuất hiện giữa đám đông trong một đám rước, trở thành mục tiêu tất yếu của quân khủng bố. Chẳng phải Tướng Musharraf hay Tổng thống Pervez mới là người e ngại bầu cử. Quân khủng bố cũng vậy!

Khi can thiệp quá sâu vào chuyện Pakistan, vì lợi ích của mình, Hoa Kỳ đã khiến lãnh đạo xứ này, trong và ngoài chính quyền, thân hay chống Musharraf, trở thành mục tiêu khó trật của khủng bố. Mỹ đã có hơn trăm ngàn quân để bảo vệ cho dân Iraq đi bầu ba lần vào năm 2005, vậy mà Hiến pháp, Quốc hội và Chính quyền của Thủ tướng Nouri al-Malaki vẫn chưa giải quyết được gì. Và chưa đạt tiêu chuẩn rất cao của Quốc hội và truyền thông Mỹ. Làm sao Pakistan có thể đạt thành tích mà dân Mỹ chỉ có trong mơ, là bầu cử tự do và dân chủ tại Pakistan"

Bầu cử tự do tại Palestine đã khiến khủng bố Hamas thắng phiếu, tại Egypt đã khiến lực lượng cực đoan - và khủng bố - Muslim Brotherhood thắng phiếu! Bầu cử tự do tại Turkey cũng khiến khuynh hướng Hồi giáo lên cầm quyền. Nếu Tướng Musharraf có nghi ngờ loại kết quả bầu cử như vậy thì mình cũng nên hiểu! Khi Tối cao Pháp viện Pakistan lại đòi phóng thích một số nghi can khủng bố thì Musharraf - và quân đội Pakistan - phải chột dạ.

Bài toán sinh tử của Pervez Musharraf chính là bài toán lý thuyết của Hoa Kỳ. Chính quyền Bush có thể sai lầm với lý tưởng ấy và đảng Cộng hoà của ông sẽ phải trả giá. Musharraf mà sai lầm thì sẽ mất mạng, sau ba lần bị ám sát hụt, và Pakistan sẽ banh làm ba mảnh. Chưa biết mảnh nào sẽ giữ được võ khí hạch nhân.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối

Thế giới vừa điên đảo vì Trump 2.0 lại phải lo đối phó với Trung Quốc 2.0. Trung Quốc 1.0 là công xưởng quốc tế dựa vào giá nhân công rẻ và giá trị gia tăng thấp để sản xuất các hàng hóa tiêu dùng trong dạng Bộ Ba Cũ: (1) quần áo, đồ chơi trẻ em…; (2) vật dụng trong nhà như bàn ghế, tivi, tủ lạnh…(3) đồ điện tử gồm điện thoại cầm tay, máy điện toán,…) Trung Quốc 1.0 kéo dài 25 năm bắt đầu từ lúc Đổi Mới thập niên 1990 cho đến giữa thập niên 2010...

Giữa lúc các cơ quan báo chí, các tập đoàn truyền thông lớn khác chọn “sự trung lập” và cố gắng “nương tay” với các chính trị gia và chính quyền, thì Stephen Colbert chọn sự trung thực, kiên định, xem tuyên ngôn “trung lập” theo lý thuyết báo chí là vở kịch hài không hợp thời cuộc. Ông châm biếm, chỉ trích không thương tiếc những quyết định vi hiến, những phát ngôn dối trá của chủ nhân Tòa Bạch Ốc.

Những người đấu tranh cho quyền hợp pháp của di dân có trong Tu chính án thứ Tư và thứ Năm của Hiến Pháp, vui mừng gọi phán quyết của chánh án liên bang hôm thứ Sáu 11/7 là “chiến thắng.” Chánh án Maame E. Frimpong ra phán quyết các cảnh sát di trú ở Nam California phải tạm dừng việc bắt giữ, tra hỏi di dân chỉ dựa vào chủng tộc hoặc ngôn ngữ Tây Ban Nha. Nhưng Jaime Alanís Garcia, 57 tuổi, người làm việc ở nông trại Glass House Farms, quận Ventura 10 năm, đã không có cơ hội vui với chiến thắng tạm thời này. Với ông, và gia đình ông, tất cả đã quá muộn. ICE đã thực hiện cuộc đột kích quy mô lớn ở nông trại Glass House Farms gần Camarillo, quận Ventura hôm thứ Năm 10/7. Đoạn video ghi lại cảnh những chiếc xe bọc thép có chữ Police rượt đuổi theo nhóm nông dân tháo chạy hoảng loạn. Càng chạy, xe càng lao tới, bất kể có người đang cố bám vào đầu xe để chặn bánh xe lăn. Súng hơi, đạn cay mù mịt trên cánh đồng từng rất yên ả với những cây cà chua, dưa leo, và cây cannabis có giấy phép.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đe dọa áp đặt mức thuế cao hơn nữa đối với hàng hóa nhập khẩu từ Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là dược phẩm. Thông qua các vòng đàm phán mới, EU hiện đang nỗ lực tìm cách ngăn chặn nguy cơ này. Tuy nhiên, triển vọng đạt được thỏa thuận vẫn rất mong manh, trong khi mức thiệt hại kinh tế dự kiến đối với EU có thể lên đến khoảng 750 tỷ đô la, một con số khổng lồ.

Rạng sáng thứ Bảy, tại Rafah, một em bé 12 tuổi – chưa xác định tên – bị bắn chết ngay tại chỗ hôm 12 tháng 7, khi em đang cố len lỏi tiến lên rào sắt để nhận phần lương thực cho gia đình. Cùng hôm đó, hơn ba mươi người khác gục xuống giữa bụi cát và khói đạn, trong lúc chen chúc tại điểm phát thực phẩm của một tổ chức mang tên Gaza Humanitarian Foundation (GHF).Trước đó, tại trại Nuseirat, sáu trẻ em – có em chỉ độ sáu tuổi – trúng pháo kích thiệt mạng khi đang hứng nước vào ca. Trong tay các em không có đá, không có súng… chỉ có chiếc bình nhựa, vài mẩu bánh mì chưa kịp đem về nhà. Giữa cảnh Gaza bị phong toả hoàn toàn, dân chúng đói khát, bệnh tật, kiệt sức… thì chính phủ Hoa Kỳ chọn rót ba mươi triệu Mỹ kim cho GHF – một tổ chức tư nhân, lập ra vội vã, không kinh nghiệm, không kế hoạch, không kiểm toán, không ai giám sát.

Có một câu hỏi đã ám ảnh tôi suốt gần mười năm: Làm sao mà một nửa nước Mỹ nhìn Donald Trump mà không thấy ông ta đáng ghê tởm về mặt đạo đức? Một người luôn nói dối, gian lận, phản bội, tàn nhẫn và tham nhũng một cách công khai như vậy mà hơn 70 triệu người vẫn chấp nhận ông ta, thậm chí còn ngưỡng mộ. Việc gì đã khiến cả một xã hội trở nên chai lì về mặt đạo đức như vậy? Để tôi kể cho bạn nghe một câu chuyện. Câu chuyện này, phần lớn dựa trên tư tưởng của nhà triết gia đạo đức Alasdair MacIntyre, một người mới qua đời vào tháng Năm vừa rồi, thọ 94 tuổi. Ông là một trong những nhà trí thức lớn hiếm hoi dám đào tận gốc sự suy đồi đạo lý của thế giới Tây phương, và của nước Mỹ hiện nay.

Donald Trump không giống như các vị tổng thống tiền nhiệm. Ông từng úp mở chuyện tái tranh cử nhiệm kỳ thứ ba, khiến không ít đối thủ phải giật mình. Nhưng trước mắt, Trump đang phải đối mặt với một quy luật lịch sử đã từng làm khó các vị Tổng thống khác: lời nguyền nhiệm kỳ hai. Từ trước đến nay, có đến 21 Tổng thống Mỹ bước vào nhiệm kỳ hai, nhưng không một ai đạt được thành tựu tương đương như giai đoạn đầu tiên. Thành tích nhiệm kỳ hai thường tụt dốc – từ thiếu sức sống, mờ nhạt cho đến những giai đoạn đầy biến động hoặc thậm chí thảm khốc. Người dân không còn hài lòng, tổng thống bắt đầu mệt mỏi, và không còn hướng đi rõ ràng cho tương lai.

Trong bài viết “Thế thời không phải thế” đăng trên Việt Báo ngày 4 tháng 4 về sau 100 ngày hành xử của tổng thống Trump (*), tôi có dự đoán rằng bên Dân Chủ sẽ giữ thế im lặng nhiều hơn lên tiếng ồn ào chống những việc làm của ông Trump và đảng Cộng Hòa vì muốn ông Trump tự sa lầy dẫn đến hậu quả đảng Cộng Hòa sẽ bị mất ghế, mất chủ quyền đa số trong lưỡng viện quốc hội quốc gia. Cho đến nay gần sáu tháng tổng thống, ông Trump vẫn tiếp tục gây hấn với thế giới và một số lớn thành phần dân chúng Mỹ và đảng đối lập vẫn giữ sự im lặng, thỉnh thoảng vài người lên tiếng một cách yếu ớt, kiểu Tôn Tẩn đối phó với Bàng Quyên.

Ngày 12/6/2025, từ văn phòng làm việc tại gia của mình ở Washington DC, ký giả, xướng ngôn viên kỳ cựu gần 28 năm của ABC News, Terry Moran loan báo đơn giản: “Có lẽ các bạn đã biết, tôi không thuộc về nơi đó nữa. Tôi sẽ ở đây, tại nền tảng Substack này. Có rất nhiều việc mà tất cả chúng ta cần phải làm trong thời gian đất nước quá nhiều vết nứt. Tôi sẽ tiếp tục tường thuật, phỏng vấn, để gửi đến các bạn sự thật, với tư cách là một nhà báo độc lập. Tôi là một ký giả độc lập.” Từ hôm đó, Terry Moran chính thức bước ra khỏi “luật chơi” của truyền thông dòng chính. Và cũng ngay ngày hôm đó, Terry Moran là danh khoản xếp thứ hạng đầu tiên (#1) về số người theo dõi (follower), số “subscriber” trả phí theo tháng và năm.

Ngày 2/7/2025 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump thông báo ngắn gọn trên mạng xã hội Truth rằng Việt-Mỹ đã thỏa thuận để Hoa Kỳ áp thuế 20% lên hàng hóa nhập khẩu từ Việt Nam và 40% trên hàng hóa trung chuyển qua Việt Nam; ngược lại Việt Nam đánh thuế 0% vào hàng hóa mua của Mỹ...
Trang đầuTrang trước78910111213Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.