Hôm nay,  

Đa Nan Hưng Bang

11/11/200700:00:00(Xem: 7863)

Pakistan có thể có tên mới: Pakistantành...

Báo chí Mỹ đã lọt mất một cái tin rất lạ.

Thứ Sáu mùng sáu tháng 11, Phó Thủ tướng Thái Lan, Sonthi Boonyaratkalin ỡm ờ tuyên bố, rằng ông không loại bỏ trường hợp đảo chánh nếu đảng Quyền dân (PPP - People's Power Party) thắng cử trong cuộc bầu cử Quốc hội vào ngày 23 tháng tới và lập chính phủ mới. Tin rất lạ vì Sonthi Boonyaratkalin là một ông tướng, lại là ông tướng đã đảo chánh Thủ tướng Thaksin Shinawatra khi ông này đang đọc diễn văn tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc, ngày 19 tháng Chín năm kia.

Thái Lan vừa tu chỉnh hiến pháp và trước khi dân chúng đi bầu thì một ông tướng đã hăm rằng lá phiếu người dân có thể dẫn tới đảo chánh! Nếu vậy thì soạn thảo hiến pháp và đi bầu làm chi"

Nhưng báo chí Mỹ vẫn thấy rằng tin đó không đáng kể - dầu gì chuyện đảo chánh chưa xảy ra! Vả lại, xứ Thái Lan hiếu hoà là chuyện ở xa.

Báo chí Mỹ cũng để lọt mất một cái tin rất gần.

Tổng thống Hugo Chavez đã tiến hành một cuộc đảo chánh âm thầm. Đó là cho tu chỉnh lại hơn 60 điều trong Hiến pháp để có thể tái ứng cử vĩnh viễn, quốc hữu hoá các doanh nghiệp và tiến nhanh tiến mạnh tiến vững chắc lên xã hội chủ nghĩa - dưới màu sắc Venezuela. Việc đảo chánh gây phản ứng khiến sinh viên phản đối và 80 ngàn dân xuống đường biểu tình. Rồi bị đàn áp. Đấy là biến cố mới xảy ra hôm Thứ Tư mùng bốn, mà đa số dân Mỹ không biết, vì truyền thông Mỹ không tường thuật hay bình luận gì nhiều.

Họ bận chuyện khác, là tường thuật vụ Tổng thống Pervez Musharraf khoác áo nhà binh để tự đảo chánh mình. Ông tạm ngưng áp dụng hiến pháp và tống giam các thẩm phán hay luật sư đã biểu tình chống lại chế độ độc tài tại Pakistan.

Dưới con mắt truyền thông Hoa Kỳ, vụ Pakistan mới là đáng kể.

Nó đáng kể vì cho thấy nỗi lao đao vất vả của Hoa Kỳ. Lỗi tại Bush cả! Đáng kể hơn nữa vì đấy là một vụ đảo chánh của xu hướng bảo thủ từ cánh hữu. Còn việc xây dựng xã hội chủ nghĩa bằng lựu đạn cay tại Venezuela thì dù sao vẫn là một dự án đáng yêu, chưa nên vội kết án!

Nhưng chẳng riêng gì truyền thông mà ngay chính trường Hoa Kỳ cũng có sự thiên lệch đó: có bao nhiêu chính khách hay nhà ngoại giao Hoa Kỳ đã lên tiếng về chuyện đàn áp ở Caracas" Trong khi mọi người - kể cả Tổng thống Bush - cứ nhao nhao khuyên bảo Tướng Musharraf về việc nên dứt bỏ độc tài và tôn trọng lịch trình bầu cử năm tới.

Cách nhìn thiên lệch của Hoa Kỳ đối với các vấn đề nhạy cảm như hiến pháp, bầu cử, đảo chánh hay đàn áp, v.v... khiến ta nên thận trọng khi đọc tin, lọc tin và bình nghị.

Trên đường tháo chạy năm 1947, chế độ thực dân của Anh đã đẻ ra cặp anh em song sinh là Ấn Độ và Pakistan. Song sinh mà tử thù vì là hai trái trứng khác biệt bị ép chung một bọc, do Đế quốc Anh bọc rất kỹ bằng những quyết định hành chánh bắt các sắc dân hay tôn giáo phải sống chung dưới cùng một ách thuộc địa. Ngày nay, cả hai đều là cường quốc có võ khí hạch nhân và cùng bị nguy cơ nội chiến xé nát từ bên trong.

Thiết lập chế độ dân chủ đa nguyên rất sớm, Ấn Độ chỉ bị nạn khủng bố từ các hệ phái cực đoan nhất trong nội bộ và dồn sức đối phó với Pakistan - qua hơn ba lần xung đột. Phần mình, Pakistan đã tiến được một bước là hoà giải với Ấn Độ - thành tích của Pervez Musharraf - nhưng có thể tan làm nhiều mảnh vì các sắc tộc thiểu số muốn ly khai, bằng phương pháp khủng bố.

Sáu chục năm qua, Pakistan là một cường quốc có ảnh hưởng ổn định trong thế giới Hồi giáo - trước tiên là với các nước Á Rập - nhờ khuynh hướng thế quyền thay vì thần quyền (của đạo Hồi) và sức mạnh của quân đội. Dù bất cứ đảng nào cầm quyền, quân đội Pakistan vẫn thực tế lãnh đạo và tiến hành công nghiệp hoá để hiện đại hoá xứ sở. Không có quân đội, Pakistan thực tế cũng chẳng là một xứ sở.

Nhưng, hai chuyển động lớn đã làm thay đổi tình hình. Bên trong, sự hình thành của một giai tầng trung lưu, Tây phương hoá và kêu đòi dân chủ, đã thách thức quyền lực của quân đội. Bên ngoài, hàng loạt thế lực Hồi giáo nổi lên chống lại các giá trị Tây phương, kể cả nguyên tắc dân chủ, và đòi làm thay đổi hệ thống chính trị Paksitan. Bằng khủng bố, nếu cần. Hai lực lượng này đang gây sức ép cho quân đội Pakistan từ hai hướng. Truyền thông Hoa Kỳ chỉ nhìn thấy và tường thuật sức ép của giới trung lưu, trí thức và trưởng giả thành phố, mà không nói gì đến nhiều sức ly tâm bên trong Pakistan, các trưởng lão hay tộc trưởng Hồi giáo và các nhóm khủng bố.

Nhìn từ xa, người ta chỉ cho rằng Pakistan là một xứ Hồi giáo ôn hoà nhưng hơi độc tài, như Egypt, và mong rằng xứ này, cũng như Egypt, phải cải cách để trở thành dân chủ hơn.

Vụ khủng bố 9-11 tại Mỹ làm Pakistan không thể tiến tới giải pháp lý tưởng ấy. Hoa Kỳ muốn, và ép, Pakistan phải dứt khoát diệt trừ khủng bố Hồi giáo cực đoan và mẫn cán canh chừng biên giới Afghanistan để cùng truy lùng tàn dư của chế độ Taliban và đặc công của al-Qaeda. Trong khi ấy, y hệt như tại Egypt, Hoa Kỳ cũng muốn lãnh đạo Pakistan là Tướng Musharraf phải tái lập dân chủ, tổ chức bầu cử, v.v...

Hai mục tiêu toé lửa ấy đang đưa xứ này đến khủng hoảng.

Sức ép về dân chủ hoá khiến nguyên Thủ tướng Benazir Bhutto được phép hồi hương và chuẩn bị tranh cử trong cuộc bầu cử Tháng Giêng tới đây. Và muốn dân chủ thực sự, bà Bhutto đã xuất hiện giữa đám đông trong một đám rước, trở thành mục tiêu tất yếu của quân khủng bố. Chẳng phải Tướng Musharraf hay Tổng thống Pervez mới là người e ngại bầu cử. Quân khủng bố cũng vậy!

Khi can thiệp quá sâu vào chuyện Pakistan, vì lợi ích của mình, Hoa Kỳ đã khiến lãnh đạo xứ này, trong và ngoài chính quyền, thân hay chống Musharraf, trở thành mục tiêu khó trật của khủng bố. Mỹ đã có hơn trăm ngàn quân để bảo vệ cho dân Iraq đi bầu ba lần vào năm 2005, vậy mà Hiến pháp, Quốc hội và Chính quyền của Thủ tướng Nouri al-Malaki vẫn chưa giải quyết được gì. Và chưa đạt tiêu chuẩn rất cao của Quốc hội và truyền thông Mỹ. Làm sao Pakistan có thể đạt thành tích mà dân Mỹ chỉ có trong mơ, là bầu cử tự do và dân chủ tại Pakistan"

Bầu cử tự do tại Palestine đã khiến khủng bố Hamas thắng phiếu, tại Egypt đã khiến lực lượng cực đoan - và khủng bố - Muslim Brotherhood thắng phiếu! Bầu cử tự do tại Turkey cũng khiến khuynh hướng Hồi giáo lên cầm quyền. Nếu Tướng Musharraf có nghi ngờ loại kết quả bầu cử như vậy thì mình cũng nên hiểu! Khi Tối cao Pháp viện Pakistan lại đòi phóng thích một số nghi can khủng bố thì Musharraf - và quân đội Pakistan - phải chột dạ.

Bài toán sinh tử của Pervez Musharraf chính là bài toán lý thuyết của Hoa Kỳ. Chính quyền Bush có thể sai lầm với lý tưởng ấy và đảng Cộng hoà của ông sẽ phải trả giá. Musharraf mà sai lầm thì sẽ mất mạng, sau ba lần bị ám sát hụt, và Pakistan sẽ banh làm ba mảnh. Chưa biết mảnh nào sẽ giữ được võ khí hạch nhân.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
1234567Trang sauTrang cuối

Ở đời dường như chúng ta hay nghe nói người đi buôn chiến tranh, tức là những người trục lợi chiến tranh như buôn bán vũ khí, xâm chiếm đất đai, lãnh thổ của nước khác, thỏa mãn tham vọng bá quyền cá nhân, v.v… Nhưng lại không mấy khi chúng ta nghe nói có người đi buôn hòa bình. Vậy mà ở thời đại này lại có người đi buôn hòa bình. Thế mới lạ chứ! Các bạn đừng tưởng tôi nói chuyện vui đùa cuối năm. Không đâu! Đó là chuyện thật, người thật đấy. Nếu các bạn không tin thì hãy nghe tôi kể hết câu chuyện dưới đây rồi phán xét cũng không muộn. Vậy thì trước hết hãy nói cho rõ ý nghĩa của việc đi buôn hòa bình là thế nào để các bạn khỏi phải thắc mắc rồi sau đó sẽ kể chi tiết câu chuyện. Đi buôn thì ai cũng biết rồi. Đó là đem bán món hàng này để mua món hàng khác, hoặc đi mua món hàng này để bán lại cho ai đó hầu kiếm lời. Như vậy, đi buôn thì phải có lời...

Hồi đầu năm nay, một người bạn quen gọi đến, chỉ sau một tháng quốc gia chuyển giao quyền lực. Giọng chị mệt mỏi, pha chút bất cần, “Giờ sao? Đi đâu bây giờ nữa?” Chị không hỏi về kế hoạch chuyến đi du lịch, cũng không phải địa chỉ một quán ăn ngon nào đó. Câu hỏi của chị đúng ra là, “Giờ đi tỵ nạn ở đâu nữa?” “Nữa!” Cái chữ “nữa” kéo dài, rồi buông thỏng. Chữ “nữa” của chị dài như nửa thế kỷ từ ngày làm người tỵ nạn. Vài tháng trước, cuộc điện thoại gọi đến người bạn từng bị giam giữ trong nhà tù California vì một sai phạm thời trẻ, chỉ để biết chắc họ bình an. “Mỗi sáng tôi chạy bộ cũng mang theo giấy quốc tịch, giấy chứng minh tôi sinh ở Mỹ,” câu trả lời trấn an người thăm hỏi.

Chỉ trong vài ngày cuối tuần qua, bạo lực như nổi cơn lốc. Sinh viên bị bắn trong lớp ở Đại học Brown. Người Do Thái gục ngã trên bãi biển Bondi, Úc châu, ngay ngày đầu lễ Hanukkah. Một đạo diễn tài danh cùng vợ bị sát hại — nghi do chính con trai. Quá nhiều thảm kịch trong một thời khắc ngắn, quá nhiều bóng tối dồn dập khiến người ta lạc mất hướng nhìn. Nhưng giữa lúc chưa thể giải được gốc rễ, ta vẫn còn một điều có thể làm: học cho được cách ứng xử và phản ứng, sao cho không tiếp tay cho lửa hận thù. Giữ đầu óc tỉnh táo giữa khủng hoảng giúp ta nhìn vào ngọn cháy thật, thay vì mải dập tàn lửa do người khác thổi lên.

Trong những thời khắc nguy kịch nhất, thảm họa nhất, tổng thống Hoa Kỳ là người duy nhất có tiếng nói quyền lực với toàn dân để đưa họ vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống sẽ trấn an dân bằng luật pháp, bằng ý chí kiên cường, bằng bản lĩnh lãnh đạo, bao dung nhưng dứt khoát. Thậm chí, có khi phải bằng mệnh lệnh sắc bén để khống chế những tư tưởng bốc đồng sẽ gây hỗn loạn. Mấy trăm năm lập quốc của Mỹ đã chứng minh rất nhiều lần như thế.

(Sydney – 14 tháng 12, 2025) - Hàng trăm người có mặt tại bãi biển Bondi, Sydney, để dự lễ Hanukkah đã chứng kiến một trong những vụ khủng bố đẫm máu nhất kể từ sau thảm sát Port Arthur năm 1996. Vào lúc 6 giờ 45 chiều Chủ Nhật, hai tay súng mặc đồ đen xuất hiện trên cây cầu bộ hành nối Campbell Parade với Bondi Pavilion, bắt đầu nổ súng xuống đám đông đang dự lễ. Hai kẻ này dùng súng trường, bắn liên tục trong khoảng 10 phút, khiến hàng trăm người hoảng loạn bỏ chạy, nhiều người ngã gục ngay trên bãi cát và công viên ven biển. Ít nhất 12 người thiệt mạng, trong đó có 9 nạn nhân thường dân, 1 cảnh sát và 2 tay súng (một bị bắn chết tại chỗ, một bị bắt nhưng sau đó tử vong do vết thương). Ngoài ra, có ít nhất 38 người bị thương, trong đó có 2 cảnh sát và nhiều nạn nhân ở tình trạng nguy kịch.

Năm 2024, con người trung bình dành hai giờ rưỡi mỗi ngày trên mạng xã hội. Nhân lên, đó là hơn một tháng mỗi năm nhìn vào màn hình, lướt ‘feed’ (dòng tin), đợi ‘notification’ (báo tin), đếm ‘like’ (lược thích). Bạn dành nhiều thới giờ cho Facebook, Instagram, TikTok. Và câu hỏi không phải "có nhiều không?", mà là "chúng ta nhận được gì?" Câu trả lời, theo một nhóm triết gia, nhà tâm lý học, nhà xã hội học đương đại, không phải kết nối, không phải hạnh phúc, không phải sự thật. Mà là cô đơn có tổ chức, lo âu có hệ thống, và sự thật bị thao túng. Mạng xã hội—đặc biệt Facebook, nền tảng với ba tỷ người dùng, lớn hơn bất kỳ quốc gia nào trên hành tinh—không phải công cụ trung lập. Nó là kiến trúc quyền lực đang định hình lại não bộ, xã hội, và chính trị theo cách mà chúng ta chưa kịp nhận ra. Và đây là điều đáng sợ nhất: chúng ta không bị ép. Chúng ta tự nguyện. Chúng ta mở Facebook vì muốn "kết nối." Nhưng sau ba mươi phút lướt, chúng ta cảm thấy trống rỗng hơn. Chúng ta vào để "cập nhật

Trong sân khấu chính trị đồ sộ từ cổ chí kim của nước Mỹ, hiếm có nhân vật nào diễn xuất giỏi như Donald J. Trump. Những cuộc vận động tranh cử từ hơn mười năm trước của Trump vốn đã tràn ngập những lời hứa, giáo huấn, sự tức giận vì “nước Mỹ quá tệ hại”, những lời phỉ báng đối thủ. Tất cả hòa hợp thành những bản giao hưởng ký tên DJT. Mỗi lần Trump bước lên sân khấu, điệu nhảy YCMA vô tư, không theo chuẩn mực, thay cho tiếng kèn hiệu triệu “hoàng đế giá lâm.”

Năm 2025 được xem là giai đoạn khó khăn cho ngành khoa học khi ngân sách nghiên cứu bị thu hẹp và nhiều nhóm chuyên môn phải giải thể. Tuy vậy, những thành tựu y học nổi bật lại chứng minh rằng sức sáng tạo của con người chưa bao giờ dừng lại. Hàng loạt phát hiện mới đã mở rộng hiểu biết của chúng ta về sức khỏe, đồng thời thay đổi cách chăm sóc bệnh nhân hiện nay. Dưới đây là chín trong số những khám phá ấn tượng nhất trong năm 2025.

Năm 2025 khởi đầu bằng nỗi lo dấy lên từ các sàn tài chính quốc tế. Tháng Tư, Tổng thống Donald Trump khơi lại cuộc chiến thương mại, khiến nhiều người e sợ suy thái toàn cầu. Thế nhưng, sau mười hai tháng, kinh tế thế giới vẫn đứng vững: tổng sản lượng tăng khoảng 3%, bằng năm trước; thất nghiệp thấp và chứng khoán nhiều nơi tiếp tục lên giá. Chỉ riêng lạm phát vẫn còn là bóng mây bao phủ, vì phần lớn các nước trong khối công nghiệp OECD chưa đưa được vật giá về mức ổn định như mong muốn.

Sự phát triển nhanh chóng của Artificial Intelligence/ AI và robot đặt ra nhiều thách thức về đạo đức xã hội và cá nhân, đặc biệt là trong việc thu thập dữ liệu cá nhân làm ảnh hưởng đến các quyết định quan trọng như tuyển dụng, trị liệu và xét xử. Mặc dù AI có thể mô phỏng cảm xúc, nhưng không có ý thức thực sự, dẫn đến nguy cơ làm cho con người phụ thuộc vào AI và robot và suy giảm kỹ năng giao tiếp xã hội...
1234567Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.