Hôm nay,  

Văn Hóa Nói Nhảm…

02/09/201000:00:00(Xem: 7366)

Văn Hóa Nói Nhảm…

Trần Văn Giang
“Nếu một vật có bốn chân mà không phải là cái ghế; có hai cánh mà không phải là máy bay; bơi được mà không phải là tầu ngầm thì anh Tầu xực ráo.”
(Hoàng tử Philip – Chồng của Nữ Hoàng Anh Elizabeth Đệ Nhị)
“If it has four legs and it isn’t a chair; if it has two wings and it isn’t a plane; and if it swims and it isn’t a submarine, the Chinese will eat it!”
(Prince Philip – The husband of Queen Elizabeth II)
Lời ráo đầu:
Lịch sử nói chung ít khi ghi lại những lời nói nhảm…  Trong thực tế, việc nói nhảm đã có từ lúc con người biết dùng lời nói để liên lạc với nhau, trước cả khi chữ viết được phát minh.  Già hay trẻ; nổi tiếng hay vô danh tiểu tốt đều có cơ hội nói nhảm.  Nói nhảm mới đúng là một “cơ hội bình đẳng” (one equal opportunity) cho mọi người! 
TVG
*
Nguyên nhân nào làm con người nói nhảm (making dumb / stupid statements)"
Thật oái oăm!  Tôi nhận thấy cái nguyên nhân chính làm con ngưới nói nhảm (và được ghi lại) là vì họ là người có sẵn nhiều quyền lực, nổi tiếng…  Ậy!  Người thấp cổ bé họng cũng nói nhảm; nhưng lời nhảm của dân bé họng chẳng có ai quởn để ghi chép lại làm quái gì! Ai mà biết được" Hu ke")   Qua những giòng kế tiếp dưới đây, quí vị đọc giả sẽ có dịp đọc lại (và ôn lại) lời nói rất nhảm của các nhân vật “trí tuệ” lãnh đạo đảng cs và Nhà nước csvn để rồi tự mình đặt câu hỏi cho mình:
“Tại sao lại có thể như thế được"  Rồi đất nước mình sẽ đi về đâu"”
Riêng phần tôi (người viết bài này) sẽ lần lượt viết kèm theo các lời nói nhảm cao cấp một vài lời bàn (cũng nhảm) gọi là “trước mua vui sau làm nghĩa.”  Người viết e rằng bài này cũng lại bị liệt vào loại “nói nhảm.”  E ngại là chuyện cá nhân, “equal opportunity,” còn phản ứng của đọc giả lại là chuyện khác.  Tất cả còn tùy.
Đứng đầu danh sách nói nhảm phải kể chủ tịch nhà nước kiêm danh hài Nguyễn Minh Triết lùn.  Câu nói bất hủ của Triết kùn trước quan viên thông tín quốc tế ở Havana, Cuba là:
“Cu ba ngủ thì Cu ta thức!”
Trời đất!  Nghe nói bi giờ trong nước Cu ta có nhiều tự do hơn lúc trước thành ra tôi cũng thắc mắc là nếu Cu ta thức và không chịu nằm yên thì Cu ta đi theo lề bên phải hay lề bên trái"  Tuy là đã có dậy dỗ, học tập tốt; và nhất là có cho thêm tự do nhưng Cu ta cũng chưa hẳn đã phân biệt được lề nào là lề bên phải" lề nào là lề bên trái"   Cứ quờ quạng đi chàng hãng ở “làn” giữa thì có ngày toi mạng như đồng chí (đ/c) Thượng tướng công an Nguyễn văn Hưởng đã “cảnh báo” ngày 26/07/2010 trong bài “Hãy hiểu đúng về nhân quyền Việt Nam” đăng trên ấn bản số 1 của “Tạp chí nhân quyền Việt Nam” như sau:
“Nước ta Đảng lãnh đạo, không có phản biện gì cả, phản biện là phản động... Các anh muốn phản biện hả" Nhà tù còn nhiều chỗ lắm! Mà cũng chẳng cần bắt bớ tù đày làm gì; Thời buổi này, tai nạn giao thông là chuyện cơm bữa; Mà cũng chẳng cần tông xe làm gì, buổi sáng các vị đi uống cà phê, về tới nhà cứng đơ, không làm gì được nữa.  Các nước người ta đều biết kĩ thuật này, chúng tôi cũng chẳng thua đâu.”
Ối giời đất ơi!  Cường độ sự căng thẳng của từng câu một mỗi lúc gia tăng thêm!  Hãi thật!  Ông tướng (") CA này mới thực sự là người đã thấm nhuần “tư tưởng và đạo đức HCM…”  Không biết nhà nước và đảng ta còn có cái “chức” hay cái “hàm” nào cao hơn chức Thượng tướng để vinh thăng cho ông tướng này…  Mà hình như đảng ta đã có sẵn một cái danh hiệu “xịn” hơn cái “hàm” Thượng tướng nhiều.  Đó là danh hiệu “Nhân dân:”  Thượng tướng nhà ta xứng đáng được tặng tước hiệu “Thượng tướng nhân dân;” Tương tự như các danh hiệu “cực” vinh dự “nhân dân” (do Hội đồng Thi đua và Khen thưởng Quốc gia xét và Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định trao tặng cho những những người đã có cống hiến xuất sắc trong sự nghiệp – theo như wikipedia vi-xi mô tả) khác như là Nhà giáo nhân dân, Nhà văn nhân dân, Nhà thơ nhân dân, Nhà thổ nhân dân, Kiến trúc sư nhân dân, Thầy thuốc nhân dân, Thầy chạy nhân dân, Kiểm sát viên nhân dân, Nghệ sĩ nhân dân, Bịt miệng nhân dân… Dân ngu khu đen khố rách áo ôm nếu cố gắng công tác “tốt” (") chẳng hạn như bớt đái rong, bớt ỉa bậy…  sẽ được phong “Nhân dân nhân dân.” (vì đã có sẵn cái hai chữ “nhân dân” cao quý dính chặt ở khu từ hồi nào tới giờ rồi còn gì")
Ngày 3 tháng 8 năm 2007, đ/c Lê Doãn Hợp Bộ trưởng Bộ 4T (Thông Tin - Truyền Thông) đã nhắn nhủ một lúc hơn 700 tờ báo… hại toàn quốc về vấn đề “lề phải lề trái” là:
“Quy chế quản lý báo chí chính là để cho chúng ta tự do hơn; lâu nay chúng ta quản lý theo mệnh lệnh.  Chúng ta hoàn toàn có tự do nếu đi đúng lề bên phải, và chúng tôi cố gắng làm cho các đồng chí lề đường đó.”
Thật quý hóa cho làng báo… lố!  Đ/c Bộ trưởng sợ là báo lố ta còn “mông muội” chẳng hiểu “quản lý” là cái củ cải gì (cơ sự là một số lớn các đồng chí Tổng biên tập / Phó tổng biên tập / biên tập viên…  cho đến bi giờ vẫn còn chưa phân biệt được ‘quản lý’ với ‘quản ní’ mới chết chứ!) cho nên đ/c chí Bộ trưởng ra công làm phước giải nghĩa thêm cho thông thoáng chữ “quản lý” như thế này:
“Quản lý là ‘quản’ có ’lý.’  Bao gồm cả ‘đạo lý và ‘nguyên lý!’ ”
Lời giải nghĩa thật tài tình tương tự như “một sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dầy” của cuốn tự điển Việt Nam.  Thật đáng đồng tiền bát gạo của chức vụ / vai trò bộ trưởng chính phủ nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam.  Kể ra, các đ/c của bộ chính trị người nào cũng sáng dạ và không ngại nhiệt liệt bồi dưỡng cho kho tàng chữ nghĩa trong sáng của Kách mệnh.
Thực ra, theo tôi, đ/c Lê Dõan Hợp muốn nói thế này này (tiếng Mỹ nó nói nôm na là “You know what I mean"”):
“Phải bịt mồm những ‘thằng’ chống đối cái ‘tự do ngôn luận’ mà đảng và nhà nước đã vạch ra cho báo chí.”
Đã hiểu chưa nào"
“Tự do ngôn luận” là món ăn xa xỉ của xứ sở loại “ra đầu ngõ là gặp công an (")” như Việt Nam độc lập tự do hạnh phúc.  Đ/c Nguyễn Viết Thịnh, Đại biểu quốc hội (") thành phố Hà Nội đã lên tiếng dùm cho đám “dân chúng nghèo” rồi mà:
“Nhân quyền là những giá trị chung. Nhưng sự áp dụng nhân quyền là tùy thuộc mức độ kinh tế của quần chúng: Đối với dân chúng nghèo họ không quan tâm đến tự do ngôn luận mà quan tâm về sự ăn uống, đói no.”
Cán bộ lãnh đạo đảng ta thật “nhất trí.”  Lời “giải lý” này hoàn toàn hợp lẽ với câu trả lời trước đây của đ/c Nguyễn Cơ Thạch, cựu ngoại trưởng vi-xi.


Chuyện là một thời gian sau khi “giải phóng,” tình trạng kinh tế nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Viêt nam thấy chẳng giống con giáp nào"  Trong một buổi họp báo, báo chí và quan sát viên quốc tế có đặt câu hỏi với Nguyễn Cơ Thạch, về vấn đề quá chán ngán cho kinh tế “phát triển từng bước lên xã hội chủ nghĩa” của Việt Nam sau chiến tranh, thì ngoại trưởng nước ta đã giải thích là:
“Không phải là chúng tôi (csvn) không làm được gì.  Chúng tôi đã ‘phân phát’ sự nghèo đói đồng đều cho quần chúng.”
(Sau dây là nguyên văn lời của Nguyễn Cơ Thạch nói bằng Anh ngữ :
“We are not without accomplishment.  We have managed to distribute the poverty equally.”)
Nhảm" Hay là sự thật"  Câu trả lời của tôi có thể là: “Cả hai.”  Lâu lắm mới nghe thấy cán bộ cao cấp TƯ đảng csvn nói được một câu nhảm mà nghe được, cần phải được “đánh giá cao!”…
Thời gian gần đây, cứ vài tháng là lại có vài trang mạng, “blogs” cá nhân đạp nhằm “lề bên trái” bị đánh cắp tên miền (hack domain name), mất bài (erase database), bị cài đặt virus độc địa v..v..  Ai là thủ phạm"  Không cần phải chờ các kỹ thuật gia của các trang mạng tìm ra thủ phạm, Trung tướng công an Vũ hải Triều, Tổng cục phó tổng cục an ninh, trong một Hội nghị báo chí toàn quốc, đã công khai khoe thành tích là:
“Trong mấy tháng qua, bộ phận kĩ thuật của ta (tức tổng cục an ninh) đã phá sập trên 300 báo mạng và ‘blog’ cá nhân xấu.”
Các báo mạng và “blog” cá nhân đã nói gì" viết gì"  mà bị đánh sập"  Họ đã không theo chỉ thị của “quan chức” nhà nước là: không được chạm đến các đề tài “nhậy cảm” như “Trung quốc là đối tác,” “Tình hữu nghị với 16 chữ vàng,” “vấn đề biển đông,” “kinh tế bên bờ vực thẳm,” “các đại gia và quan chức nhà nước liên quan đến các dự án có nhiều nghi vấn tiền bạc…” Riêng các báo, đài, điện báo trong nước “không thông hiểu nhiệm vụ chính trị” phi phạm thì sẽ bị trừng phạt khắt khe (Tổng biên tập, phó tổng biên tập, biên tập viên… bị giáng chức, thuyên chuyển, viết bài phản tỉnh, kiểm thảo…)
Bác Hồ đã dạy dỗ và mô tả rõ ràng (") cái “lề bên phải” là:
“… khi viết phải đặt vấn đề: Viết cái gì"  Viết cho ai"  Viết như thế nào"”
Nếu báo, đài, báo điện tử, “blog” cá nhân mà lỡ dại “nghe không rõ” thì mau đọc đi đọc lại nhiều lần lời lẽ thật “súc tích hùng hồn” của Trung tá công an Hoàng Trọng Dũng “trao đổi” với blogger “Điếu Cày” Nguyễn Văn Hải trong tù như sau:
“Ở đây chỉ có tao và mày.  Mày không khai ra thì tao đánh cho bác sĩ nhìn mày không ra; luật sư mày tìm mày không thấy…  Mày không khai ra thì tao sẽ nhốt mày với tù nhân có bịnh Sida để cho mày nhiễm bệnh.  Tao sẽ pha thuốc vào nước cho mày uống để mày tiêu chẩy cho đến mức suy kiệt mà chết.”
Hãi thật!  “Nhảm” đâu không biết nhưng tôi thấy chẳng riêng gì Điếu cày (mà bất cứ ai!) chỉ nghe thoáng qua lời “răn đe đầy ấn tượng” này là “đảm bảo” rét ngay.  Cương điệu của đ/c CA Hoàng Trọng Dũng cũng y chang lời của Thượng tướng CA Nguyễn Văn Hưởng nêu ra ở trên.  Bố bảo cũng không dám hó hé theo bước chân của Điếu Cày!  Vào thời đồ đồng, đồ đá người ta cũng dàn xếp các chuyện phải quấy, các khác biệt cá nhân bằng cách đẹp mắt như vậy:  Cứ lấy thịt đè người là xong chuyện cả; đâu cần đến luật lệ làm chi cho mất ngày giờ.  Cũng nên biết thêm Điếu cày bị bắt và bị đánh thê thảm chỉ vì viết “blog” và phát áo thun liên quan đến vấn đề đang tranh cãi: “Hòang sa, Trường sa là của Việt Nam;” chứ Điếu cày không (chưa dám) biểu tình, chống đối chính phủ cs đâu!  Bố bảo!…
Phải thẳng thắn công minh mà nói, lời nói nhảm có “đẳng cấp” cao cấp bậc nhất của chế độ ta phải là của đ/c Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý KCB/Bộ Y tế.  Đ/c Trần Quý Tường có lẽ học cùng trường làng với đ/c Triết lùn.  Tuy nhiên lời của đ/c Trần Quý Tường nổi bật hơn lời của Triết lùn bởi vì nó quàng theo cái “lô gíc” thâm thúy, cái “tư duy” khoa học phân tách theo biện chứng Mác-Lê của con người cộng sản.  Đó là câu:
“Người có vòng đo ngực trung bình dưới 72 cm không được cấp bằng lái hạng A1, tức cũng không được đi xe trên 50 cc.”
Cứ “tuân thủ” theo cách tính toán tỉ mỉ cặn kẽ như thế này thì em Hồ Lệ Thu (người đẹp “quả bưởi” đứng tắm vòi sen sau 5 phút mà bàn chân chưa kịp ướt!  Mà không biết em Thu có nhìn thấy bàn chân của em không") phải được “vô tư” cấp một bằng lái “đặc biệt” hạng A30 (hạng A1 là đồ bỏ!),  tức là dư sức lái xe cỡ 1500 cc.  Thiệt là chuyện bó tay,  hết biết.  Cũng may cho các em xấu số đã bị trời phạt phải mang bộ “ngực lép” (mà lại không có đủ kinh tế để bơm ví nâng cấp!)  là đ/c Trần Quý Tường sau khi tỉnh táo hơn một tí (có lẽ nhờ nốc vài viên Viagra mua chợ đen" Theo lời đồn nhảm!) đã ra lệnh cho rút lại cái luật độc nhất vô nhị trên mặt đất này…  Nếu gọi là chuyện chỉ có ở CHXHCN Việt Nam thì cũng không có gì quá đáng!
Chưa hết đâu… Ngày 2 tháng 11 năm 2008, Bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị cũng tuyên bố thật hay khi trả lời “VietNamNet,” một trang mạng dưới sự kiểm soát của chính quyền cs, về trận mưa lụt ngày 31 tháng 10 gây thiệt hại nặng nề về sinh mạng và tài sản tại Hà Nội là:
“Nhân dân ta bây giờ so với ngày xưa (") ỷ lại Nhà nước lắm.  Cứ chờ trên về, chờ cung cấp cái này, hổ trợ cái kia chứ không đem hết sức mình ra tự làm…  trận mưa lụt là cuộc tổng diễn tập cho tương lai.”
Ơ hay nhể!  Các loa phường vẫn quảng bá liên khúc bất tận là Nhà nước ta (đồng thời cũng có ghi hẳn hoi trên giấy trắng mực đen của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam) là “Nhà nước của dân, vì dân và do dân” thì kể ra Nhà nước chỉ có một việc tối hậu là phải làm cho dân những gì họ không thể làm được; mà Nhà nước lo cho dân mình chứ phải lo cho dân Tầu vị yểu củ cải muối ở tỉnh Cam Túc đâu (") mà phải vội “chém vè,” tuyên bố nhảm.  Thôi nhé em Hà Nội phố! Từ nay em đã biết thân phận thấp cổ bé họng thì hãy cố gắng tập tạ, dưỡng sức trước; lần sau có lũ lụt thì còn có sức mà tát nước (sang dất nhà hàng xóm") lấy một mình.  Nhà nước đang bận tiếp đối tác thương mại đấy không có thời giờ rảnh đâu!
Lời kết
Tôi xin mượn một đoạn trích từ bản “Báo cáo Chính trị của Đảng csvn” để kết thúc bài “văn hóa nói nhảm:”
“Đây là môt vấn đề nghiêm túc (có lẽ là v/đ nói nhảm) và chúng ta phải nói với một thái độ nghiêm túc của một công dân ‘đi đúng lề bên phải’. Chúng ta có quyền yêu cầu người khác cũng ‘phải đi đúng lề bên phải’ như chúng ta, bất kỳ họ là ai!  Như thế mới gọi là là “xây dựng xã hội công bằng dân chủ văn minh.”
Thiệt tình!
Hết ý kiến!
Trần Văn Giang
Tháng 9 năm 2010

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.
Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.
Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?
Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.
Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).
Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.
Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.
Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.
Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.
Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.