Hôm nay,  

Văn Hóa Nói Nhảm…

02/09/201000:00:00(Xem: 7371)

Văn Hóa Nói Nhảm…

Trần Văn Giang
“Nếu một vật có bốn chân mà không phải là cái ghế; có hai cánh mà không phải là máy bay; bơi được mà không phải là tầu ngầm thì anh Tầu xực ráo.”
(Hoàng tử Philip – Chồng của Nữ Hoàng Anh Elizabeth Đệ Nhị)
“If it has four legs and it isn’t a chair; if it has two wings and it isn’t a plane; and if it swims and it isn’t a submarine, the Chinese will eat it!”
(Prince Philip – The husband of Queen Elizabeth II)
Lời ráo đầu:
Lịch sử nói chung ít khi ghi lại những lời nói nhảm…  Trong thực tế, việc nói nhảm đã có từ lúc con người biết dùng lời nói để liên lạc với nhau, trước cả khi chữ viết được phát minh.  Già hay trẻ; nổi tiếng hay vô danh tiểu tốt đều có cơ hội nói nhảm.  Nói nhảm mới đúng là một “cơ hội bình đẳng” (one equal opportunity) cho mọi người! 
TVG
*
Nguyên nhân nào làm con người nói nhảm (making dumb / stupid statements)"
Thật oái oăm!  Tôi nhận thấy cái nguyên nhân chính làm con ngưới nói nhảm (và được ghi lại) là vì họ là người có sẵn nhiều quyền lực, nổi tiếng…  Ậy!  Người thấp cổ bé họng cũng nói nhảm; nhưng lời nhảm của dân bé họng chẳng có ai quởn để ghi chép lại làm quái gì! Ai mà biết được" Hu ke")   Qua những giòng kế tiếp dưới đây, quí vị đọc giả sẽ có dịp đọc lại (và ôn lại) lời nói rất nhảm của các nhân vật “trí tuệ” lãnh đạo đảng cs và Nhà nước csvn để rồi tự mình đặt câu hỏi cho mình:
“Tại sao lại có thể như thế được"  Rồi đất nước mình sẽ đi về đâu"”
Riêng phần tôi (người viết bài này) sẽ lần lượt viết kèm theo các lời nói nhảm cao cấp một vài lời bàn (cũng nhảm) gọi là “trước mua vui sau làm nghĩa.”  Người viết e rằng bài này cũng lại bị liệt vào loại “nói nhảm.”  E ngại là chuyện cá nhân, “equal opportunity,” còn phản ứng của đọc giả lại là chuyện khác.  Tất cả còn tùy.
Đứng đầu danh sách nói nhảm phải kể chủ tịch nhà nước kiêm danh hài Nguyễn Minh Triết lùn.  Câu nói bất hủ của Triết kùn trước quan viên thông tín quốc tế ở Havana, Cuba là:
“Cu ba ngủ thì Cu ta thức!”
Trời đất!  Nghe nói bi giờ trong nước Cu ta có nhiều tự do hơn lúc trước thành ra tôi cũng thắc mắc là nếu Cu ta thức và không chịu nằm yên thì Cu ta đi theo lề bên phải hay lề bên trái"  Tuy là đã có dậy dỗ, học tập tốt; và nhất là có cho thêm tự do nhưng Cu ta cũng chưa hẳn đã phân biệt được lề nào là lề bên phải" lề nào là lề bên trái"   Cứ quờ quạng đi chàng hãng ở “làn” giữa thì có ngày toi mạng như đồng chí (đ/c) Thượng tướng công an Nguyễn văn Hưởng đã “cảnh báo” ngày 26/07/2010 trong bài “Hãy hiểu đúng về nhân quyền Việt Nam” đăng trên ấn bản số 1 của “Tạp chí nhân quyền Việt Nam” như sau:
“Nước ta Đảng lãnh đạo, không có phản biện gì cả, phản biện là phản động... Các anh muốn phản biện hả" Nhà tù còn nhiều chỗ lắm! Mà cũng chẳng cần bắt bớ tù đày làm gì; Thời buổi này, tai nạn giao thông là chuyện cơm bữa; Mà cũng chẳng cần tông xe làm gì, buổi sáng các vị đi uống cà phê, về tới nhà cứng đơ, không làm gì được nữa.  Các nước người ta đều biết kĩ thuật này, chúng tôi cũng chẳng thua đâu.”
Ối giời đất ơi!  Cường độ sự căng thẳng của từng câu một mỗi lúc gia tăng thêm!  Hãi thật!  Ông tướng (") CA này mới thực sự là người đã thấm nhuần “tư tưởng và đạo đức HCM…”  Không biết nhà nước và đảng ta còn có cái “chức” hay cái “hàm” nào cao hơn chức Thượng tướng để vinh thăng cho ông tướng này…  Mà hình như đảng ta đã có sẵn một cái danh hiệu “xịn” hơn cái “hàm” Thượng tướng nhiều.  Đó là danh hiệu “Nhân dân:”  Thượng tướng nhà ta xứng đáng được tặng tước hiệu “Thượng tướng nhân dân;” Tương tự như các danh hiệu “cực” vinh dự “nhân dân” (do Hội đồng Thi đua và Khen thưởng Quốc gia xét và Chủ tịch nước Việt Nam ký quyết định trao tặng cho những những người đã có cống hiến xuất sắc trong sự nghiệp – theo như wikipedia vi-xi mô tả) khác như là Nhà giáo nhân dân, Nhà văn nhân dân, Nhà thơ nhân dân, Nhà thổ nhân dân, Kiến trúc sư nhân dân, Thầy thuốc nhân dân, Thầy chạy nhân dân, Kiểm sát viên nhân dân, Nghệ sĩ nhân dân, Bịt miệng nhân dân… Dân ngu khu đen khố rách áo ôm nếu cố gắng công tác “tốt” (") chẳng hạn như bớt đái rong, bớt ỉa bậy…  sẽ được phong “Nhân dân nhân dân.” (vì đã có sẵn cái hai chữ “nhân dân” cao quý dính chặt ở khu từ hồi nào tới giờ rồi còn gì")
Ngày 3 tháng 8 năm 2007, đ/c Lê Doãn Hợp Bộ trưởng Bộ 4T (Thông Tin - Truyền Thông) đã nhắn nhủ một lúc hơn 700 tờ báo… hại toàn quốc về vấn đề “lề phải lề trái” là:
“Quy chế quản lý báo chí chính là để cho chúng ta tự do hơn; lâu nay chúng ta quản lý theo mệnh lệnh.  Chúng ta hoàn toàn có tự do nếu đi đúng lề bên phải, và chúng tôi cố gắng làm cho các đồng chí lề đường đó.”
Thật quý hóa cho làng báo… lố!  Đ/c Bộ trưởng sợ là báo lố ta còn “mông muội” chẳng hiểu “quản lý” là cái củ cải gì (cơ sự là một số lớn các đồng chí Tổng biên tập / Phó tổng biên tập / biên tập viên…  cho đến bi giờ vẫn còn chưa phân biệt được ‘quản lý’ với ‘quản ní’ mới chết chứ!) cho nên đ/c chí Bộ trưởng ra công làm phước giải nghĩa thêm cho thông thoáng chữ “quản lý” như thế này:
“Quản lý là ‘quản’ có ’lý.’  Bao gồm cả ‘đạo lý và ‘nguyên lý!’ ”
Lời giải nghĩa thật tài tình tương tự như “một sợi chỉ đỏ xuyên suốt chiều dầy” của cuốn tự điển Việt Nam.  Thật đáng đồng tiền bát gạo của chức vụ / vai trò bộ trưởng chính phủ nước xã hội chủ nghĩa Việt Nam.  Kể ra, các đ/c của bộ chính trị người nào cũng sáng dạ và không ngại nhiệt liệt bồi dưỡng cho kho tàng chữ nghĩa trong sáng của Kách mệnh.
Thực ra, theo tôi, đ/c Lê Dõan Hợp muốn nói thế này này (tiếng Mỹ nó nói nôm na là “You know what I mean"”):
“Phải bịt mồm những ‘thằng’ chống đối cái ‘tự do ngôn luận’ mà đảng và nhà nước đã vạch ra cho báo chí.”
Đã hiểu chưa nào"
“Tự do ngôn luận” là món ăn xa xỉ của xứ sở loại “ra đầu ngõ là gặp công an (")” như Việt Nam độc lập tự do hạnh phúc.  Đ/c Nguyễn Viết Thịnh, Đại biểu quốc hội (") thành phố Hà Nội đã lên tiếng dùm cho đám “dân chúng nghèo” rồi mà:
“Nhân quyền là những giá trị chung. Nhưng sự áp dụng nhân quyền là tùy thuộc mức độ kinh tế của quần chúng: Đối với dân chúng nghèo họ không quan tâm đến tự do ngôn luận mà quan tâm về sự ăn uống, đói no.”
Cán bộ lãnh đạo đảng ta thật “nhất trí.”  Lời “giải lý” này hoàn toàn hợp lẽ với câu trả lời trước đây của đ/c Nguyễn Cơ Thạch, cựu ngoại trưởng vi-xi.


Chuyện là một thời gian sau khi “giải phóng,” tình trạng kinh tế nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Viêt nam thấy chẳng giống con giáp nào"  Trong một buổi họp báo, báo chí và quan sát viên quốc tế có đặt câu hỏi với Nguyễn Cơ Thạch, về vấn đề quá chán ngán cho kinh tế “phát triển từng bước lên xã hội chủ nghĩa” của Việt Nam sau chiến tranh, thì ngoại trưởng nước ta đã giải thích là:
“Không phải là chúng tôi (csvn) không làm được gì.  Chúng tôi đã ‘phân phát’ sự nghèo đói đồng đều cho quần chúng.”
(Sau dây là nguyên văn lời của Nguyễn Cơ Thạch nói bằng Anh ngữ :
“We are not without accomplishment.  We have managed to distribute the poverty equally.”)
Nhảm" Hay là sự thật"  Câu trả lời của tôi có thể là: “Cả hai.”  Lâu lắm mới nghe thấy cán bộ cao cấp TƯ đảng csvn nói được một câu nhảm mà nghe được, cần phải được “đánh giá cao!”…
Thời gian gần đây, cứ vài tháng là lại có vài trang mạng, “blogs” cá nhân đạp nhằm “lề bên trái” bị đánh cắp tên miền (hack domain name), mất bài (erase database), bị cài đặt virus độc địa v..v..  Ai là thủ phạm"  Không cần phải chờ các kỹ thuật gia của các trang mạng tìm ra thủ phạm, Trung tướng công an Vũ hải Triều, Tổng cục phó tổng cục an ninh, trong một Hội nghị báo chí toàn quốc, đã công khai khoe thành tích là:
“Trong mấy tháng qua, bộ phận kĩ thuật của ta (tức tổng cục an ninh) đã phá sập trên 300 báo mạng và ‘blog’ cá nhân xấu.”
Các báo mạng và “blog” cá nhân đã nói gì" viết gì"  mà bị đánh sập"  Họ đã không theo chỉ thị của “quan chức” nhà nước là: không được chạm đến các đề tài “nhậy cảm” như “Trung quốc là đối tác,” “Tình hữu nghị với 16 chữ vàng,” “vấn đề biển đông,” “kinh tế bên bờ vực thẳm,” “các đại gia và quan chức nhà nước liên quan đến các dự án có nhiều nghi vấn tiền bạc…” Riêng các báo, đài, điện báo trong nước “không thông hiểu nhiệm vụ chính trị” phi phạm thì sẽ bị trừng phạt khắt khe (Tổng biên tập, phó tổng biên tập, biên tập viên… bị giáng chức, thuyên chuyển, viết bài phản tỉnh, kiểm thảo…)
Bác Hồ đã dạy dỗ và mô tả rõ ràng (") cái “lề bên phải” là:
“… khi viết phải đặt vấn đề: Viết cái gì"  Viết cho ai"  Viết như thế nào"”
Nếu báo, đài, báo điện tử, “blog” cá nhân mà lỡ dại “nghe không rõ” thì mau đọc đi đọc lại nhiều lần lời lẽ thật “súc tích hùng hồn” của Trung tá công an Hoàng Trọng Dũng “trao đổi” với blogger “Điếu Cày” Nguyễn Văn Hải trong tù như sau:
“Ở đây chỉ có tao và mày.  Mày không khai ra thì tao đánh cho bác sĩ nhìn mày không ra; luật sư mày tìm mày không thấy…  Mày không khai ra thì tao sẽ nhốt mày với tù nhân có bịnh Sida để cho mày nhiễm bệnh.  Tao sẽ pha thuốc vào nước cho mày uống để mày tiêu chẩy cho đến mức suy kiệt mà chết.”
Hãi thật!  “Nhảm” đâu không biết nhưng tôi thấy chẳng riêng gì Điếu cày (mà bất cứ ai!) chỉ nghe thoáng qua lời “răn đe đầy ấn tượng” này là “đảm bảo” rét ngay.  Cương điệu của đ/c CA Hoàng Trọng Dũng cũng y chang lời của Thượng tướng CA Nguyễn Văn Hưởng nêu ra ở trên.  Bố bảo cũng không dám hó hé theo bước chân của Điếu Cày!  Vào thời đồ đồng, đồ đá người ta cũng dàn xếp các chuyện phải quấy, các khác biệt cá nhân bằng cách đẹp mắt như vậy:  Cứ lấy thịt đè người là xong chuyện cả; đâu cần đến luật lệ làm chi cho mất ngày giờ.  Cũng nên biết thêm Điếu cày bị bắt và bị đánh thê thảm chỉ vì viết “blog” và phát áo thun liên quan đến vấn đề đang tranh cãi: “Hòang sa, Trường sa là của Việt Nam;” chứ Điếu cày không (chưa dám) biểu tình, chống đối chính phủ cs đâu!  Bố bảo!…
Phải thẳng thắn công minh mà nói, lời nói nhảm có “đẳng cấp” cao cấp bậc nhất của chế độ ta phải là của đ/c Trần Quý Tường, Phó Cục trưởng Cục Quản lý KCB/Bộ Y tế.  Đ/c Trần Quý Tường có lẽ học cùng trường làng với đ/c Triết lùn.  Tuy nhiên lời của đ/c Trần Quý Tường nổi bật hơn lời của Triết lùn bởi vì nó quàng theo cái “lô gíc” thâm thúy, cái “tư duy” khoa học phân tách theo biện chứng Mác-Lê của con người cộng sản.  Đó là câu:
“Người có vòng đo ngực trung bình dưới 72 cm không được cấp bằng lái hạng A1, tức cũng không được đi xe trên 50 cc.”
Cứ “tuân thủ” theo cách tính toán tỉ mỉ cặn kẽ như thế này thì em Hồ Lệ Thu (người đẹp “quả bưởi” đứng tắm vòi sen sau 5 phút mà bàn chân chưa kịp ướt!  Mà không biết em Thu có nhìn thấy bàn chân của em không") phải được “vô tư” cấp một bằng lái “đặc biệt” hạng A30 (hạng A1 là đồ bỏ!),  tức là dư sức lái xe cỡ 1500 cc.  Thiệt là chuyện bó tay,  hết biết.  Cũng may cho các em xấu số đã bị trời phạt phải mang bộ “ngực lép” (mà lại không có đủ kinh tế để bơm ví nâng cấp!)  là đ/c Trần Quý Tường sau khi tỉnh táo hơn một tí (có lẽ nhờ nốc vài viên Viagra mua chợ đen" Theo lời đồn nhảm!) đã ra lệnh cho rút lại cái luật độc nhất vô nhị trên mặt đất này…  Nếu gọi là chuyện chỉ có ở CHXHCN Việt Nam thì cũng không có gì quá đáng!
Chưa hết đâu… Ngày 2 tháng 11 năm 2008, Bí thư thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị cũng tuyên bố thật hay khi trả lời “VietNamNet,” một trang mạng dưới sự kiểm soát của chính quyền cs, về trận mưa lụt ngày 31 tháng 10 gây thiệt hại nặng nề về sinh mạng và tài sản tại Hà Nội là:
“Nhân dân ta bây giờ so với ngày xưa (") ỷ lại Nhà nước lắm.  Cứ chờ trên về, chờ cung cấp cái này, hổ trợ cái kia chứ không đem hết sức mình ra tự làm…  trận mưa lụt là cuộc tổng diễn tập cho tương lai.”
Ơ hay nhể!  Các loa phường vẫn quảng bá liên khúc bất tận là Nhà nước ta (đồng thời cũng có ghi hẳn hoi trên giấy trắng mực đen của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam) là “Nhà nước của dân, vì dân và do dân” thì kể ra Nhà nước chỉ có một việc tối hậu là phải làm cho dân những gì họ không thể làm được; mà Nhà nước lo cho dân mình chứ phải lo cho dân Tầu vị yểu củ cải muối ở tỉnh Cam Túc đâu (") mà phải vội “chém vè,” tuyên bố nhảm.  Thôi nhé em Hà Nội phố! Từ nay em đã biết thân phận thấp cổ bé họng thì hãy cố gắng tập tạ, dưỡng sức trước; lần sau có lũ lụt thì còn có sức mà tát nước (sang dất nhà hàng xóm") lấy một mình.  Nhà nước đang bận tiếp đối tác thương mại đấy không có thời giờ rảnh đâu!
Lời kết
Tôi xin mượn một đoạn trích từ bản “Báo cáo Chính trị của Đảng csvn” để kết thúc bài “văn hóa nói nhảm:”
“Đây là môt vấn đề nghiêm túc (có lẽ là v/đ nói nhảm) và chúng ta phải nói với một thái độ nghiêm túc của một công dân ‘đi đúng lề bên phải’. Chúng ta có quyền yêu cầu người khác cũng ‘phải đi đúng lề bên phải’ như chúng ta, bất kỳ họ là ai!  Như thế mới gọi là là “xây dựng xã hội công bằng dân chủ văn minh.”
Thiệt tình!
Hết ý kiến!
Trần Văn Giang
Tháng 9 năm 2010

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.