Hôm nay,  

Mộ Chôn Thế Kỷ

09/03/200800:00:00(Xem: 9129)

Có phải hoa hướng dương" (Ảnh của Lm. Trần Cao Tường)
Bài hát Mộ Phần Thế Kỷ đang vẳng vẳng đâu đây với lời ca ghi mốc một thời chết chóc. Đã qua một thế kỷ, đã qua một ngàn năm theo vòng xoay của cái chấm nhỏ li ti là trái đất trong giải ngân hà để chuyển mình sang xuân của một thiên kỷ mới. Con người cũng như vạn vật đang chôn đi những tàn tạ rã nát để mở ra một nhãn quan mới với giá trị mới về cuộc đời.

Vùi sâu trong mộ chung

Hoặc vùi nông trong mộ hoang:

Anh hùng rơm hay chủ nghĩa phi thường...

Hãy lấp kỹ tội hèn của chúng ta.

Người đi trong mùa đông,

đội khăn tang, mang tình thương

theo người phu đi vùi hết mộ phần.

Rồi tan trong mộ sâu

Một thây ma đang buồn đau,

Thế kỷ sau sẽ dùng bón hoa màu...

Mai đây nấm mồ, một nụ vàng sẽ hé...

Hoa ơi tên gì" Có phải hoa hướng dương"

HỒI SINH TỪ MỘT CÁI XÁC CHẾT

Có lần ghé St Petersburg bang Florida, tôi thấy tượng một vị thánh Việt thật trẻ với những nét khá đặc biệt. Hỏi ra mới biết đây là một ông thánh gốc thuộc loại bụi đời chôm chỉa! Cứ tưởng phải là con nhà lành mới có thể làm thánh, đâu ngờ một người vốn có thành tích bất hảo, chuyên nghề cướp giật mà cũng làm thánh được mới lạ, được phong hiển thánh trong danh sách sách 117 Thánh Tử Đạo Việt Nam.

Đó là trường hợp thánh Phaolô Hạnh, sinh vào khoảng năm 1827 tại Tân Triều, tỉnh Biên Hòa, nhưng lớn lên thì cùng với hai người anh chuyển về Sài Gòn, chọn vùng Cầu Muối, Chợ Quán, để làm ăn. Nói tới Cầu Muối là nói tới những băng đảng hắc ám. Phaolô Hạnh đã trở thành "đại ca" của một trong những băng đảng này.

Sống trong tội lỗi với cái nghề bất lương này, anh Hạnh luôn cảm thấy lương tâm bất ổn, vì dù sao anh cũng là người Công Giáo, hạt mầm đức Tin vẫn âm thầm nẩy nở trong anh. Anh thấy không thể tiếp tục đi con đường như vậy được nữa, và anh đã tìm cách thoát ra khỏi cái đường dây đã làm cho đời anh ra nhầy nhụa ghê tởm. Nhưng đâu có dễ dàng như vậy được, vì chốn giang hồ thì có luật giang hồ: ai lật tẩy đường dây thì phải đền mạng! Dù vậy anh Hạnh cũng tìm cơ hội để làm lại cuộc đời.

Một hôm biết được đàn em của mình đã làm một chuyện hết sức tồi bại, là đi ăn cướp nhà một thiếu phụ nghèo khổ, "đại ca" Hạnh bỗng cảm thấy thương tâm và quyết ra tay áp lực bắt chúng phải trả lại tất cả cho nạn nhân. Thế là bọn chúng tức giận quyết tâm trả thù bằng cách đi tố cáo với chính quyền rằng anh Hạnh là người Công Giáo.

Thời đó vua Tự Đức đang ra lệnh cấm đạo gắt gao, nên anh Hạnh đã bị bắt ngay và bị hành hạ dã man để bỏ đạo. Quan đã ra lệnh tra tấn bằng kìm nguội kẹp vào thịt anh, rồi lấy những thanh sắt nung đỏ dí vào người anh, mùi khét xông lên nồng nặc. Vậy mà anh vẫn cương quyết tuyên bố: "Tôi là người Công Giáo, dù có phải chết tôi cũng không bao giờ bỏ đạo." Phaolô Hạnh đã yếu đuối trong đường tội lỗi, nhưng khi đã trở về lãnh nhận ơn tha thứ của Chúa thì lại nhận được sức mạnh lạ lùng.

Ngày 28 tháng 5 năm 1859, anh Hạnh đã bị án chém đầu tại Chí Hòa lúc 32 tuổi.

TIN VUI ĐẦU CÀNH KHÔ BỖNG HOA NỞ TRÀN

Yếu tố gì đã khiến một người bê bối từ một cái xác chết như Phaolô Hạnh mà còn có thể tìm lại sức sống mới đầy hoạt lực đến can đảm xưng đạo và chết vì đạo"

Những cành cây trơ trụi mùa đông xem ra vô vọng bỗng dưng trổ những mầm xanh tươi mơn mởn khi mùa xuân đến.

Người trở thành cây mùa đông

Lá úa rơi vun cao cội nguồn

Nhưng cuối bước đi trăm năm một lần

Đầu cành khô bỗng hoa nở tràn.

(Phạm Duy, Hóa Sinh)

 Những bờ đất đá khô cằn bỗng dưng tràn ngập hoa nở rực rỡ đủ màu sắc. Đó là sức sống mùa xuân, vượt khỏi sức tưởng tượng bình thường.

Đó là niềm tin vào Thần Lực: tình thương chữa lành và tha thứ, và thông chuyển sinh lực mới:

"Vì này, Ta tạo nên trời mới đất mới. Những sự đã qua, người ta sẽ không còn nhớ đến, chúng sẽ không còn vẩn lại trong lòng. Trái lại, hãy hoan lạc, hãy nhảy mừng luôn mãi trên điều Ta tạo dựng." (Isaia 65:17-18).

Thần Khí Lực Chúa như nhựa sống mùa xuân, như người yêu muôn thuở đánh thức những cành cây khô héo như trong Kinh Thánh:

Lời chàng văng vẳng bên rào

Em ơi tỉnh dậy ra chào Chúa Xuân

Mưa ngớt tạnh đông tàn băng giá

Hoa đồng nhà muôn đoá khoe tươi

Nhạc xuân rộn rã nơi nơi

Ngàn chim đua hót vang trời líu lo.

(Diễm Tình Ca 2:10-12)

Sức sống mùa Xuân này đã hồi sinh một Mai Đệ Liên nhầy nhụa tội lỗi,

một tướng cướp Dismas gục đầu tin vào tình thương bên thập giá Chúa,

một Âu Cơ Tinh đắm mình trong vũng bùn nhơ nhớp.

Không một cảnh huống vô vọng nào mà không có thể bừng lên mùa xuân mới với sức sống mới, chỉ trừ những ai chấp mê con đường tự đầy đoạ mình.

Một tay đàn anh cướp giật cỡ Phaolô Hạnh vẫn có thể trở về làm lại cuộc đời và làm thánh. Cám ơn thánh Phaolô Hạnh, cám ơn những cành cây khô, hay với Tô Thùy Yên cám ơn hoa đã vì ta nở.

Đó chính là câu truyện Kinh Thánh Chúa Giêsu đã làm cho La-gia-rô sống lại, sau khi đã chết thối xác tới bốn ngày rồi:

"La-gia-rô, hãy ra khỏi mồ!"

Người đã chết liền đi ra, chân tay còn quấn vải liệm, mặt còn che khăn. Đức Giêsu bảo họ: "Hãy tháo gỡ vải bọc, để anh ta được đi lại thong thả." (Gioan 11: 43-44)

PHÚT HỒI SINH

Sử gia Rodriguez trong tài liệu "Tử Đạo Á Đông" đã ví cuộc đời của Phaolô Hạnh "như một bông hoa tím mọc dại bên đường, cho đến ngày có người đi ngang qua dẵm nát, thì mới tỏa hương thơm. Phaolô Hạnh quả là bông hoa bị che khuất bên vệ đường Giáo Hội, cho đến khi bị vò nát trong cuộc bách hại, mới tỏa ra hương thơm ngát khiến chúng ta phải lâng lâng ngây ngất... Giữa một đô thị ô nhiễm đầy bon chen thấp hèn, những gian dối bất công và những nỗi cơ cực, thì mọi người mong đợi những cánh hoa báo hiệu mùa Xuân mới đang đến, đem lại bầu khí trong lành hơn. Cánh hoa Phaolô Hạnh đã tỏa hương nhờ sức mạnh Thánh Linh làm cho những ai chán ghét mùa đông tội lỗi, lạnh giá, sẽ thấy lòng mình xuất hiện một niềm vui bí ẩn, hy vọng tràn trề vào tương lai, và khắc sâu vào tâm khảm hình ảnh mùa xuân vĩnh cửu"

Cuối mùa đông, những bờ đất đá hay cành khô trơ trụi đang bật lên cả triệu triệu mầm nụ mới. Đã qua một thế kỷ, đã qua một ngàn năm, tất cả đều biết "lấp kỹ tội hèn" trong những "nấm mồ" của những gì đang qua đi để tin vào sức sống bao la của đất trời. Mùa xuân của ngàn năm mới đã mở ra đây rồi, chuyển mình vào một khúc vũ trong nhịp sống thần linh. Chả lẽ mình cứ tiếp tục khư khư giữ lại những gì đã tàn tạ một cách tội nghiệp"

Cám ơn đất đá trổ hoa.

U mê hạt bụi hồn ta bám hoài"

Lm. Trần Cao Tường

(từ tác phẩm Khúc Sáo Ân Tình, Thời Điểm xuất bản)

  Mời thăm Mạng Lưới Dũng Lạc http://www.dunglac.org  và www.dunglac.net, góp tư liệu xây nhà Văn Hóa & Niềm Tin.

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối

Hôm Thứ Sáu 26/9, Tổng Biên Tập JEFFREY GOLDBERG của tạp chí The Atlantic gửi ra tuyên bố phản đối lệnh của Ngũ Giác Đài về việc áp đặt, kiểm duyệt báo chí. Tuyên bố ghi rõ: “Về cơ bản, The Atlantic phản đối những hạn chế mà Ngũ Giác Đài đang cố gắng áp đặt đối với các nhà báo đưa tin về vấn đề quốc phòng và an ninh quốc gia. Những yêu cầu này vi phạm quyền Tu Chính Án Thứ Nhất của chúng ta, và quyền của người Mỹ muốn biết hình thức khai triển nguồn lực và nhân sự vốn do tiền thuế của người dân tài trợ. Những quy định này cũng phá vỡ các thông lệ lâu đời - dưới thời tổng thống của cả hai đảng, trong suốt thời kỳ chiến tranh và khủng hoảng quốc gia - vốn cho phép các phóng viên Ngũ Giác Đài thực hiện công việc của mình mà không bị can thiệp chính trị.” The Atlantic đăng tuyên bố này trên trang mạng xã hội chính thức của tạp chí.

Chuyện phải, trái ở đây không hẳn là chuyện đúng, sai mà đúng ra là chuyện bên phải (khuynh hữu hay thiên hữu) và bên trái (khuynh tả hay thiên tả) trong chính trị Mỹ. Tất nhiên, trên đời này mọi chuyện đều có hai mặt của nó. Trong chính trị cũng thế, đã có cánh phải thì ắt có cánh trái, vì đó không những là bản chất tương đối của mọi sự mọi vật mà còn là hiện tượng phải có trong một nền dân chủ. Tuy nhiên, nền chính trị Mỹ trong những năm gần đây đã bị phân cực và phân hóa trầm trọng. Thể chế dân chủ kiểu mẫu của Mỹ xưa nay đương nhiên chấp nhận sự khác biệt vì đó là một trong những yếu tính ắt có của một nền dân chủ thật sự. Nhưng đẩy sự khác biệt của mình đến mức cực đoan và biến sự khác biệt của người khác thành kẻ thù bất dung thì là hiện tượng biến dạng nguy hiểm báo hiệu sự sụp đổ của nền dân chủ. Nước Mỹ trong những năm gần đây đã chứng kiến nhiều hiện tượng cực đoan như thế.

Với sự tham gia của khoảng 100.000 binh sĩ, cuộc diễn tập quân sự Nga-Belarus mang tên “Zapad 2025” đang được khối NATO theo dõi chặt chẽ và các quốc gia phía đông của liên minh cực kỳ lo ngại, đặc biệt nhất là sau khi các máy bay không người lái của Nga xuất hiện trên bầu trời Ba Lan. Cuộc tập trận này vẫn diễn ra theo chu kỳ bốn năm một lần, nhưng lần này, chính giới và công luận xem đây là phép thử đối với khả năng phản ứng của NATO trong bối cảnh địa chính trị mới. Để đối phó, NATO và Ukraine đang tăng cường các biện pháp an ninh, khi nguy cơ chiến tranh được đánh giá là ngày càng leo thang. Kinh nghiệm từ năm 2022 cho thấy Nga đã tiến hành các cuộc tập trận trước khi mở cuộc tấn công vào Ukraine. Câu hỏi đặt ra là liệu lịch sử có lặp lại không và tình hình hiện nay nghiêm trọng đến mức nào?

Khi chính phủ liên bang đe dọa cắt hàng tỷ đô la tài trợ nghiên cứu cho Harvard, đó không chỉ là một quyết định ngân sách. Đó là một phép thử cho chính nền tảng dân chủ: liệu chính quyền có thể dùng sức mạnh tài chính để định đoạt tư tưởng hay không. Tòa án liên bang vừa trả lời dứt khoát: không.

Ở với cộng sản, tuy còn trẻ con, chúng tôi đã hiểu thấu bài học: không nói theo là có tội, mà nói khác đi lại càng là trọng tội. Bước sang Mỹ, cứ tưởng rằng mọi chuyện sẽ khác vì đây là đất tự nhận là xứ sở tự do, nơi hiến pháp bảo đảm quyền được nói. Nhưng tuần qua, sau mấy chục năm ở Mỹ, tôi bỗng bắt gặp chính mình ngập ngừng muốn nói điều thật: tôi không thích Charlie Kirk, và tôi không muốn “celebrate his life” (tôn vinh cuộc đời ông).

Không rõ ABC có lường trước được phản ứng của cộng đồng, khán giả đối với hành động cúi đầu trước áp lực và quyền lợi, dẫn đến dừng ngay lập tức Jimmy Kimmel Live! hay không, nhưng thực tế đã cho thấy một làn sóng tức giận đã bùng nổ. Viên đạn dường như quay ngược lại, xé gió, đâm thẳng vào ba ký tự khổng lồ của đế chế truyền thông. Các cuộc tẩy chay Hulu và Disney+ bắt đầu. Trang mạng Disney+ bị sụp đổ vì lượng khán giả đăng nhập để “cancel subcription” trong đêm họ ra lệnh tắt đèn sân khấu; Disney mất gần $4 tỷ trên thị trường. Hàng loạt cuộc biểu tình phản đối trước trụ sở của ABC và Disney. Về phía các nhà báo, nghệ sĩ giải trí, các nhà lãnh đạo chính trị – từ Stephen Colbert đến David Letterman đến cựu Tổng thống Barack Obama – cùng lên án việc làm của ABC, coi đó là sự đầu hàng nguy hiểm trước áp lực chính trị và là phép thử đối với quyền tự do ngôn luận.

Nhìn vào những gì đang diễn ra tại nước Mỹ hiện nay, người ta không thể không liên tưởng đến cuộc cách mạng văn hóa tại Trung Quốc như vậy. Cũng là cuộc tấn công vào những gì bị cho là khuynh tả, là sự tập trung quyền lực vào một cá nhân qua phong trào cuồng lãnh tụ với những vệ binh trung thành chưa từng thấy tại Hoa Kỳ.

Người ta thường có nhiều cách định nghĩa về hy vọng. Hy vọng là một cảm xúc lạc quan, một niềm tin tươi sáng rằng mọi thứ chắc chắn sẽ được cải thiện. Hy vọng có thể đến từ một tiếng nói cá nhân xa lạ nào đó trong triệu triệu người trên thế giới này. Hy vọng có thể đến từ một bản tuyên bố chung của hai phong trào đối lập. Hy vọng là phải nhận ra rằng cái ác và sự bất công có thể chiếm ưu thế ngay cả khi chúng ta đang đối đầu với nó. Hy vọng là khi nhìn thấy rõ một bên sáng và một bên tối, thấu hiểu rằng vòng cung của vũ trụ đạo đức có thể không uốn cong về phía công lý – nhưng chúng ta không tuyệt vọng. Hy vọng, là khi một đêm vinh danh nghệ thuật trở thành nơi hàng trăm người giơ cao ngọn đuốc tôn vinh sự kiên cường, tiếng nói dũng cảm, như một lời nhắc nhở với thế giới rằng nghệ thuật và nhân văn là không thể tách rời.

Donald Trump từng bóng gió rằng mình xứng đáng được khắc tượng trên núi Rushmore, sánh vai cùng những bậc khai quốc công thần nước Mỹ. Bên kia Thái Bình Dương, Tập Cận Bình chẳng màng đá núi, nhưng ôm mộng lọt vào sử xanh, đặt mình ngang hàng những “đại thánh đế vương” của đảng và đất nước. Bởi thế, cuộc duyệt binh rùm beng ở Thiên An Môn vừa rồi không chỉ là phô trương cờ trống rình rang, mà là lời tuyên cáo giữa chiến địa, là tiếng trống thúc quân của một kẻ đang gấp gáp thúc ngựa đuổi theo bá mộng thiên cổ.

Bạn, tôi, chúng ta, không ai an toàn trước bạo lực súng đạn ở Mỹ. Chắc người Mỹ chưa kịp quên hình ảnh người mẹ tất tả chạy trên đôi chân trần, tìm con trong vụ xả súng mới nhất ở Annunciation Catholic School in Minneapolis tháng vừa qua. Những đứa trẻ xứng đáng có đời sống an toàn để đến trường mỗi ngày và trở về an toàn trong vòng tay cha mẹ. “Thay vì kích động thêm bạo lực, các nhà lãnh đạo chính trị nên tận dụng thời điểm này để đoàn kết chúng ta hướng tới những thay đổi hợp lý về súng đạn mà đa số người Mỹ ủng hộ,” Giáo sư Robert Reich đã nói như thế.
Trang đầuTrang trước3456789Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.