Hôm nay,  

Mộ Chôn Thế Kỷ

09/03/200800:00:00(Xem: 9140)

Có phải hoa hướng dương" (Ảnh của Lm. Trần Cao Tường)
Bài hát Mộ Phần Thế Kỷ đang vẳng vẳng đâu đây với lời ca ghi mốc một thời chết chóc. Đã qua một thế kỷ, đã qua một ngàn năm theo vòng xoay của cái chấm nhỏ li ti là trái đất trong giải ngân hà để chuyển mình sang xuân của một thiên kỷ mới. Con người cũng như vạn vật đang chôn đi những tàn tạ rã nát để mở ra một nhãn quan mới với giá trị mới về cuộc đời.

Vùi sâu trong mộ chung

Hoặc vùi nông trong mộ hoang:

Anh hùng rơm hay chủ nghĩa phi thường...

Hãy lấp kỹ tội hèn của chúng ta.

Người đi trong mùa đông,

đội khăn tang, mang tình thương

theo người phu đi vùi hết mộ phần.

Rồi tan trong mộ sâu

Một thây ma đang buồn đau,

Thế kỷ sau sẽ dùng bón hoa màu...

Mai đây nấm mồ, một nụ vàng sẽ hé...

Hoa ơi tên gì" Có phải hoa hướng dương"

HỒI SINH TỪ MỘT CÁI XÁC CHẾT

Có lần ghé St Petersburg bang Florida, tôi thấy tượng một vị thánh Việt thật trẻ với những nét khá đặc biệt. Hỏi ra mới biết đây là một ông thánh gốc thuộc loại bụi đời chôm chỉa! Cứ tưởng phải là con nhà lành mới có thể làm thánh, đâu ngờ một người vốn có thành tích bất hảo, chuyên nghề cướp giật mà cũng làm thánh được mới lạ, được phong hiển thánh trong danh sách sách 117 Thánh Tử Đạo Việt Nam.

Đó là trường hợp thánh Phaolô Hạnh, sinh vào khoảng năm 1827 tại Tân Triều, tỉnh Biên Hòa, nhưng lớn lên thì cùng với hai người anh chuyển về Sài Gòn, chọn vùng Cầu Muối, Chợ Quán, để làm ăn. Nói tới Cầu Muối là nói tới những băng đảng hắc ám. Phaolô Hạnh đã trở thành "đại ca" của một trong những băng đảng này.

Sống trong tội lỗi với cái nghề bất lương này, anh Hạnh luôn cảm thấy lương tâm bất ổn, vì dù sao anh cũng là người Công Giáo, hạt mầm đức Tin vẫn âm thầm nẩy nở trong anh. Anh thấy không thể tiếp tục đi con đường như vậy được nữa, và anh đã tìm cách thoát ra khỏi cái đường dây đã làm cho đời anh ra nhầy nhụa ghê tởm. Nhưng đâu có dễ dàng như vậy được, vì chốn giang hồ thì có luật giang hồ: ai lật tẩy đường dây thì phải đền mạng! Dù vậy anh Hạnh cũng tìm cơ hội để làm lại cuộc đời.

Một hôm biết được đàn em của mình đã làm một chuyện hết sức tồi bại, là đi ăn cướp nhà một thiếu phụ nghèo khổ, "đại ca" Hạnh bỗng cảm thấy thương tâm và quyết ra tay áp lực bắt chúng phải trả lại tất cả cho nạn nhân. Thế là bọn chúng tức giận quyết tâm trả thù bằng cách đi tố cáo với chính quyền rằng anh Hạnh là người Công Giáo.

Thời đó vua Tự Đức đang ra lệnh cấm đạo gắt gao, nên anh Hạnh đã bị bắt ngay và bị hành hạ dã man để bỏ đạo. Quan đã ra lệnh tra tấn bằng kìm nguội kẹp vào thịt anh, rồi lấy những thanh sắt nung đỏ dí vào người anh, mùi khét xông lên nồng nặc. Vậy mà anh vẫn cương quyết tuyên bố: "Tôi là người Công Giáo, dù có phải chết tôi cũng không bao giờ bỏ đạo." Phaolô Hạnh đã yếu đuối trong đường tội lỗi, nhưng khi đã trở về lãnh nhận ơn tha thứ của Chúa thì lại nhận được sức mạnh lạ lùng.

Ngày 28 tháng 5 năm 1859, anh Hạnh đã bị án chém đầu tại Chí Hòa lúc 32 tuổi.

TIN VUI ĐẦU CÀNH KHÔ BỖNG HOA NỞ TRÀN

Yếu tố gì đã khiến một người bê bối từ một cái xác chết như Phaolô Hạnh mà còn có thể tìm lại sức sống mới đầy hoạt lực đến can đảm xưng đạo và chết vì đạo"

Những cành cây trơ trụi mùa đông xem ra vô vọng bỗng dưng trổ những mầm xanh tươi mơn mởn khi mùa xuân đến.

Người trở thành cây mùa đông

Lá úa rơi vun cao cội nguồn

Nhưng cuối bước đi trăm năm một lần

Đầu cành khô bỗng hoa nở tràn.

(Phạm Duy, Hóa Sinh)

 Những bờ đất đá khô cằn bỗng dưng tràn ngập hoa nở rực rỡ đủ màu sắc. Đó là sức sống mùa xuân, vượt khỏi sức tưởng tượng bình thường.

Đó là niềm tin vào Thần Lực: tình thương chữa lành và tha thứ, và thông chuyển sinh lực mới:

"Vì này, Ta tạo nên trời mới đất mới. Những sự đã qua, người ta sẽ không còn nhớ đến, chúng sẽ không còn vẩn lại trong lòng. Trái lại, hãy hoan lạc, hãy nhảy mừng luôn mãi trên điều Ta tạo dựng." (Isaia 65:17-18).

Thần Khí Lực Chúa như nhựa sống mùa xuân, như người yêu muôn thuở đánh thức những cành cây khô héo như trong Kinh Thánh:

Lời chàng văng vẳng bên rào

Em ơi tỉnh dậy ra chào Chúa Xuân

Mưa ngớt tạnh đông tàn băng giá

Hoa đồng nhà muôn đoá khoe tươi

Nhạc xuân rộn rã nơi nơi

Ngàn chim đua hót vang trời líu lo.

(Diễm Tình Ca 2:10-12)

Sức sống mùa Xuân này đã hồi sinh một Mai Đệ Liên nhầy nhụa tội lỗi,

một tướng cướp Dismas gục đầu tin vào tình thương bên thập giá Chúa,

một Âu Cơ Tinh đắm mình trong vũng bùn nhơ nhớp.

Không một cảnh huống vô vọng nào mà không có thể bừng lên mùa xuân mới với sức sống mới, chỉ trừ những ai chấp mê con đường tự đầy đoạ mình.

Một tay đàn anh cướp giật cỡ Phaolô Hạnh vẫn có thể trở về làm lại cuộc đời và làm thánh. Cám ơn thánh Phaolô Hạnh, cám ơn những cành cây khô, hay với Tô Thùy Yên cám ơn hoa đã vì ta nở.

Đó chính là câu truyện Kinh Thánh Chúa Giêsu đã làm cho La-gia-rô sống lại, sau khi đã chết thối xác tới bốn ngày rồi:

"La-gia-rô, hãy ra khỏi mồ!"

Người đã chết liền đi ra, chân tay còn quấn vải liệm, mặt còn che khăn. Đức Giêsu bảo họ: "Hãy tháo gỡ vải bọc, để anh ta được đi lại thong thả." (Gioan 11: 43-44)

PHÚT HỒI SINH

Sử gia Rodriguez trong tài liệu "Tử Đạo Á Đông" đã ví cuộc đời của Phaolô Hạnh "như một bông hoa tím mọc dại bên đường, cho đến ngày có người đi ngang qua dẵm nát, thì mới tỏa hương thơm. Phaolô Hạnh quả là bông hoa bị che khuất bên vệ đường Giáo Hội, cho đến khi bị vò nát trong cuộc bách hại, mới tỏa ra hương thơm ngát khiến chúng ta phải lâng lâng ngây ngất... Giữa một đô thị ô nhiễm đầy bon chen thấp hèn, những gian dối bất công và những nỗi cơ cực, thì mọi người mong đợi những cánh hoa báo hiệu mùa Xuân mới đang đến, đem lại bầu khí trong lành hơn. Cánh hoa Phaolô Hạnh đã tỏa hương nhờ sức mạnh Thánh Linh làm cho những ai chán ghét mùa đông tội lỗi, lạnh giá, sẽ thấy lòng mình xuất hiện một niềm vui bí ẩn, hy vọng tràn trề vào tương lai, và khắc sâu vào tâm khảm hình ảnh mùa xuân vĩnh cửu"

Cuối mùa đông, những bờ đất đá hay cành khô trơ trụi đang bật lên cả triệu triệu mầm nụ mới. Đã qua một thế kỷ, đã qua một ngàn năm, tất cả đều biết "lấp kỹ tội hèn" trong những "nấm mồ" của những gì đang qua đi để tin vào sức sống bao la của đất trời. Mùa xuân của ngàn năm mới đã mở ra đây rồi, chuyển mình vào một khúc vũ trong nhịp sống thần linh. Chả lẽ mình cứ tiếp tục khư khư giữ lại những gì đã tàn tạ một cách tội nghiệp"

Cám ơn đất đá trổ hoa.

U mê hạt bụi hồn ta bám hoài"

Lm. Trần Cao Tường

(từ tác phẩm Khúc Sáo Ân Tình, Thời Điểm xuất bản)

  Mời thăm Mạng Lưới Dũng Lạc http://www.dunglac.org  và www.dunglac.net, góp tư liệu xây nhà Văn Hóa & Niềm Tin.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Ông X. Nguyễn bị trục xuất vào sáng sớm của một ngày trong tháng Tư. Cuối ngày hôm đó, vào lúc 5 giờ chiều, cô K. Nguyễn bay về Sài Gòn. Cô đến phi trường Tân Sơn Nhứt sau chuyến bay trục xuất anh cô khoảng một ngày.“Khi đến Tân Sơn Nhứt, họ đưa anh tôi và mấy người bị trục xuất một lối đi đặc biệt để vào nơi làm thủ tục hải quan. Họ phỏng vấn, lăn tay, làm giấy tờ. Rồi họ đọc tên từng người, nếu có thân nhân, họ sẽ dắt ra cổng, bàn giao lại cho người nhà. Với ai không có thân nhân, nhưng có tên trong danh sách của Ba Lô Project (BLP) thì tình nguyện viên của nhóm sẽ nhận. BLP cho mỗi người một ba lô, trong đó có những vật dụng cá nhân cần thiết, một điện thoại có sim sẵn và $50”, cô K. kể.
Tôi có một người bạn viết lách văn nghệ. Chị cho rằng mình có chút tài nghệ, đủ để khi cần móc túi lấy ra xài. Chị không viết đều. Chỉ viết khi thích – đôi khi chị viết gửi vài tạp chí mạng, có khi chỉ viết để đó, không gửi ai. Chị sống trên căn gác nhỏ, gọi đó là "giang sơn sáng tác" của riêng mình. Mỗi ngày chị dậy lúc gần trưa, pha ly cà phê nguội, rồi mở máy tính. Có bài chị viết ngay sau ngụm cà-phê đầu tiên – vài chục phút là xong – gửi đi ngay rồi gập máy, đi ngủ tiếp. Có bài để ba năm hôm, không sửa gì cả, gửi đi như vậy. Tôi hỏi: “Sao không đọc lại?” Chị nhún vai: Lúc viết là thật nhất. Sửa nhiều, mất hồn. Tôi hỏi tiếp: Không sợ thiếu sót? Chị cười, lấy ngón tay chỉ lên bức thư pháp trên tường:“Tri túc giả phú” (Biết đủ là đủ).
Kể từ khi Donald Trump tái đắc cử Tổng thống, giới sáng lập và đầu tư trong lĩnh vực công nghệ cao tại Thung lũng Silicon – gồm các tỷ phú như Elon Musk, Jeff Bezos và Mark Zuckerberg – đã được xem là những nhân vật có ảnh hưởng quan trọng đối với chính quyền mới. Họ xuất hiện trong lễ nhậm chức của Trump và nhanh chóng đóng vai trò chính trong việc định hình các chính sách "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Với niềm tin mãnh liệt vào tiềm năng của công nghệ hiện đại, những nhà lãnh đạo này tin rằng họ có thể vận hành nó trong khuôn khổ một nền kinh tế thị trường tự do. Họ cổ súy cho sự phát triển không giới hạn của một hình thái tư bản tự do tuyệt đối và công nghệ có thể giải quyết hầu hết các vấn đề xã hội và quốc gia. Trong tầm nhìn của các cá nhân tiên phong công nghệ, họ muốn có vai trò lãnh đạo trong việc xóa bỏ các thủ tục hành chính phức tạp của nhà nước phúc lợi. Đó là hai điều kiện tiên quyết để tăng tốc cho các tiến bộ xã hội,
Ba giờ sáng của một ngày giữa Tháng Tư, cả hệ thống điện và điện thoại trong trại giam Adelanto Detention Center (California) đồng loạt bị ngắt. Bóng tối phủ trùm khắp các khu vực. Nhân viên trại giam đi từng khu vực, gõ cửa từng phòng, gọi tên “những người được chọn.” Mỗi phòng một, hoặc hai người bị gọi tên. “Thu xếp đồ đạc của các anh” – lệnh được truyền đi vắn tắt, không giải thích. Ông X. Nguyễn, cư dân của Santa Ana, đến Mỹ từ năm 1990, là một trong những người bị đánh thức được lệnh phải thu dọn đồ đạc.Cùng với những người khác - không ai biết ai vì tất cả đèn đã tắt, trong bóng tối họ bị áp tải ra khỏi trại giam trong tình trạng tay bị còng, chân bị xích. Chỉ đến khi bước vào chiếc xe bít bùng, họ mới nhận ra nhau qua cùng tiếng Mẹ đẻ, mới biết mình không đơn độc – mà cùng những người khác cùng ngôn ngữ, cùng cố hương, cùng một chuyến đi không có ngày trở lại. “Họ đưa anh tôi và những người trên xe đến tòa nhà INS (Immigration and Naturalization Service) ở Los Angeles.
Chuyện đời của Tổng thống Donald Trump như một cuốn sách, không phải tự truyện, không phải tiểu sử, là một trường thiên tiểu thuyết đang viết vào chương cuối cùng. Đã gọi là tiểu thuyết, nghĩa là không thật như đời thường, có nhiều diễn biến ly kỳ, bí mật và những âm thầm giấu giếm bên trong. Nhân vật chính là một người có đời sống phóng đảng từ trẻ đến già. Con nhà giàu, đẹp trai, học không giỏi. Bảy mươi mấy năm sống có thể gôm vào sáu chữ: Ham gái. Ham danh. Ham tiền. Ông không có khả năng gì đặc biệt, ngoài trừ khả năng bạo phổi, quen thói tỷ phú quyền lực, ít học, kém tư cách, ông muốn nói gì thì nói, muốn tuyên bố gì thì tuyên bố, bất kể đúng sai, bất kể hậu quả. Việc này khiến ông nổi bật giữa những kiểu mẫu đứng đắn, đạo hạnh, tử tế, trí thức của các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ dọc theo lịch sử. Sự phá vỡ tư cách lãnh đạo theo truyền thống, lạ lùng, được một số đông cử tri ủng hộ.
Tôi có một đứa cháu gái. Mỗi sáng, cháu ngồi trên bậc thềm, chăm chỉ buộc dây giày. Mỗi bên phải đều nhau, mỗi nút thắt phải đúng thứ tự. Nếu lỡ tay thắt ngược, cháu sẽ gỡ ra và làm lại từ đầu – đôi khi ba, bốn lần. Cháu sẽ nhất định không chịu đi học cho đến khi nào giây thắt thật ngay ngắn. Cháu thuộc dạng trẻ em tự kỷ – một khác biệt mà người ngoài mới nhìn vào khó thấy. Và để được hỗ trợ trong lớp học, con bé phải làm điều mà cả hệ thống ép nó làm: thi IQ. Nếu điểm thấp quá, cháu bị đưa ra khỏi lớp chính. Nếu điểm “không thấp đủ,” cháu lại không được hỗ trợ vì không đạt tiêu chuẩn “khuyết tật.” Cùng một con số, khi là tấm thẻ vào cửa, khi là án lệnh đuổi ra khỏi cửa. Và chẳng ai thấy việc này có gì sai. Tất cả đều hợp lệ. Tất cả đều dựa vào một niềm tin: con người có thể đo được bằng ba con số.
Trong tháng 7 năm 2025, Thượng Viện Hoa Kỳ đã bỏ phiếu gần như hoàn toàn theo đường lối đảng phái để hủy bỏ khoản ngân sách trị giá 1.1 tỷ MK đã được chuẩn thuận cấp cho Tập Đoàn Phát Thanh Truyền Hình Công Cộng (Corporation for Public Broadcasting, CPB). Những người ủng hộ quyết định này cho rằng đây là hành động cần thiết để ngừng tài trợ cho “cánh truyền thông thiên tả.” “Phát thanh truyền hình công cộng đã rơi vào tay các nhà hoạt động đảng phái từ lâu rồi,” TNS Ted Cruz (Texas) tuyên bố, khẳng định chính phủ không cần thiết phải tài trợ cho các cơ quan báo chí “thiếu công tâm.” Ông châm biếm: “Muốn xem tuyên truyền của phe cấp tiến hả, cứ bật MSNBC đi.”
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng áp đặt Hoa Kỳ lên thế giới và tách đất nước ra khỏi thế giới. Ông bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai bằng cách vung vũ lực cứng của Mỹ, đe dọa Đan Mạch về quyền kiểm soát Greenland, và đề nghị sẽ giành lại kênh đào Panama. Ông đã sử dụng thành công các mối đe dọa về thuế quan trừng phạt để ép buộc Canada, Colombia và Mexico về các vấn đề nhập cư. Ông đã rút khỏi các hiệp định khí hậu Paris và Tổ chức Y tế Thế giới. Vào tháng 4, ông đã khiến thị trường toàn cầu rơi vào hỗn loạn bằng cách công bố thuế quan sâu rộng đối với các quốc gia trên toàn thế giới. Không lâu sau đó, ông đã thay đổi chiến thuật bằng cách rút lại hầu hết các mức thuế bổ sung, mặc dù vẫn tiếp tục gây sức ép cho một cuộc thương chiến với Trung Quốc – mặt trận chủ yếu trong cuộc tấn công hiện nay để chống lại đối thủ chính của Washington...
Tài liệu ghi chép lịch sử Tòa Bạch Ốc cho biết, khi nhân viên dưới thời chính quyền của Woodrow Wilson chuẩn bị dời vị trí của Vườn Hồng, họ nhìn thấy hồn ma của cố Đệ Nhất Phu Nhân Dolley Madison, phu nhân của cố Tổng thống đời thứ tư của Mỹ James Madison. Thế là, để “xoa dịu” bà Madison, họ quyết định không di dời nữa và Vườn Hồng ở nơi đó cho đến tận bây giờ. Ông Jeremiah Jerry Smith làm việc trong Toà Bạch Ốc dưới thời của chính quyền Tổng Thống Ulysses S. Grant vào cuối những năm 1860. Trong suốt 35 năm, ông là một người hầu, quản gia, đầu bếp, gác cửa, dọn dẹp văn phòng. Smith là người được các ký giả, người viết sách tìm đến khi họ muốn biết về tin tức hoặc chuyện hậu cung. Theo tài liệu lịch sử của White House, ông Smith nói từng nhìn thấy hồn ma của Lincoln, Grant, McKinley và một số đệ nhất phu nhân từ năm 1901 đến 1904.
Trong nhóm bạn bè khá thân, chúng tôi có một cặp bạn - anh chồng là người tốt bụng, dễ mến; anh yêu vợ, nhưng lại có tình ý với một người khác. Khi bạn bè nhắc, anh luôn trả lời chắc nịch: “Vợ tôi đơn giản lắm, bả ấy chẳng để ý, cũng chẳng hay biết gì đâu.”Cô vợ cũng là bạn tôi, một người hiền lành, tử tế. Khi nghe tiếng gần tiếng xa, bạn chỉ cười nhẹ nhàng: “Mình chẳng muốn biết, biết chi cho mệt, cứ nhắm mắt, rồi mọi chuyện cũng qua thôi.”


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.