Hôm nay,  

Cưỡng Bách Hôn Nhân

09/02/201000:00:00(Xem: 6477)

Cưỡng  Bách  Hôn  Nhân

Phó Tế Nguyễn Mạnh San trong Hội Thảo Pháp Lý Vào Ngày 23 Tháng 1, Năm 2010

Phó  Tế  Nguyễn  Mạnh  San
(LTS: Đây là đề tài thứ mười mà thầy Phó Tế N.M. San đã thuyết trình cho quý vị cử tọa của Hội Thân Hữu Việt Mỹ (Vietnamese American Association), tại thành phố Oklahoma City, Oklahoma vào ngày 23 tháng 1 năm 2010 vừa qua. Trong dịp này thầy Phó Tế đã mạn phép xin được thay mặt cho hàng ngàn những người tỵ nạn thuộc các sắc tộc Việt, Miên, Lào, Iran, Iraq, Nga, Cuba, v.v… để vinh danh Cụ Nguyễn Đình Thư, Sáng lập viên và là vị Chủ Tịch đầu tiên của Hội, cũng như cảm ơn Hội THVM, một Hội thiện nguyện bất vụ lợi, về những thành quả và sự liên tục giúp đỡ người Tỵ Nạn từ năm 1977 cho đến ngày hôm nay. Xin quý độc giả theo dõi câu chuyện liên quan đến đời sống và Pháp luật tại Hoa Kỳ dưới đây.)
Người ta vẫn thường nói ép dầu ép mỡ, ai nỡ ép duyên. Quả thật như thế, vì ngay cả hai người yêu thương nhau thật tình đi chăng nữa, cũng chưa chắc chắn gì có thể đem lại hạnh phúc cho nhau nói chi đến con cái bị Cha Mẹ ép buộc phải lấy nhau, thì làm sao có thể mang lại hạnh phúc cho nhau được. Nói như thế là khi chúng ta còn ở quê nhà, Cha mẹ đặt con cái ngồi đâu thì con cái phải vâng lời Cha mẹ ngồi đấy, có nghĩa là Cha Mẹ bảo con lấy ai thì phải lấy người đó, không được quyền cãi lại lời Cha Mẹ. Đó là chuyện xẩy ra từ xa xưa ở quê nhà trước ngày mất nước.
Nhưng từ khi chúng ta đến sinh sống tại Hoa Kỳ, thì truyền thống Cha mẹ đặt con ngồi đâu con phải ngồi đấy không còn tồn tại nữa, trái lại con cái đặt cha mẹ ngồi đâu, Cha Mẹ phải ngồi đấy, có nghĩa là con cái tự quyền lựa chọn Tây, Tàu, Nhật, Đại Hàn, Ấn Độ, Nga, Mỹ, Phi Châu, Trung Đông, v.v… mà con cái muốn lấy người đó làm chồng hay làm vợ, thì Cha Mẹ không có quyền từ chối, bằng không, chúng nó sẽ cưới hỏi nhau trước pháp luật, không cần đến sự hiện diện của Cha Mẹ đôi bên, kể như cô dâu chú rể đều coi như là mồ côi Cha Mẹ; cho tới một ngày đẹp trời nào đó Cha Mẹ thương nhớ con quá, bằng cách tỏ thái độ bằng lòng chấp nhận nó là con dâu hay con rể của nhà mình, thì tình nghĩa phận làm con cái đối với Cha mẹ mới được phục hồi kể từ ngày đó.
Như chúng ta đã biết cách đây gần 2 năm, chính quyền Hoa Kỳ đã khám phá ra một số đông những cặp vợ chồng lập hôn thú giả vờ lấy nhau (fraud marriage) một cách trực tiếp hoặc qua trung gian của một số cơ sở dịch vụ thương mại tư, để đem cô dâu từ Việt Nam hay từ bên Trung Quốc sang Hoa Kỳ, mà trên thực tế cô dâu chú rể không hề chung sống vớí nhau bao giờ. Tất cả những vụ đưa người vào Hoa Kỳ bất hợp pháp này, đều bị truy tố ra tòa xét xử về tội vi phạm Luật Di Trú Hoa Kỳ.
Mục đích chính của bài viết này là chúng tôi muốn kể lại một câu chuyện của một cặp giả vờ lấy nhau  làm vợ làm chồng, có liên hệ đến pháp lý như vừa mới nêu ở phần trên. Tuy nhiên, đi sâu vào chi tiết của câu chuyện này, thì ngoài tội người chồng hờ và người vợ hờ vi phạm luật Di Trú ra, riêng người chồng hờ còn vi phạm thêm một trọng tội khác nữa, đó là tội phạm cưỡng bách hôn nhân, chỉ vì thấy cô vợ hờ của mình quá xinh xắn, như một nụ bông hồng vừa mới chớm nở ra những cánh hoa mịn màng thơm ngát, vào một buổi sáng sớm tinh sương của một ngày đầu xuân và câu chuyện này được diễn tiến như sau:
Lần đầu tiên trở về thăm quê hương trong 3 tuần lễ, tình cờ trong thời gian này anh Hanh được một người em họ của mình, biết rõ anh vẫn còn độc thân, nên người em họ mới ngỏ ý với anh là nếu anh bằng lòng lập hôn thú với một cô sinh viên đang theo học năm thứ nhất tại một trường Đại Học Mỹ Thuật mà người em họ quen thân với tất cả gia đình cô ta; và cô ta chỉ yêu cầu anh Hanh giả vờ lấy cô ta làm vợ nhưng trên thực tế cô ta coi anh như một người bạn cô ta mà thôi. Vì phải nhờ vào giấy giá thú là vợ anh, thì cô ta mới hội đủ điều kiện để được phép sang Hoa Kỳ, tiếp tục ghi danh vào học ngành Mỹ Thuật, với hy vọng sau này sẽ trở thành một họa sĩ nổi danh mà cô ta hằng mơ ước từ lúc còn ở bậc trung học. Sau khi cô ta đã cư ngụ tại Hoa Kỳ đủ 2 năm trở lên và có thẻ thường trú rồi, anh sẽ lập thủ tục ly dị cô ta, để cô ta không bị trục xuất trả về nguyên quán, thì cha mẹ cô ta sẽ đền đáp anh một số tiền xứng đáng bằng Mỹ kim tiền mặt và sẽ trao tận tay anh vài ngày, trước khi anh lên đường trở về Hoa Kỳ. Nhận thấy số tiền đền đáp này quá lớn, tưởng chừng như mình vừa mới trúng số lô độc đắc 25 ngàn đồng, nên anh liền nhận lời đề nghị của người em họ và vài ngày sau anh cùng cô ta đến cơ quan chính quyền để ký giấy giá thú với nhau. Giữ đúng như lời giao ước trước đây, Cha mẹ cô ta đã trao tận tay anh Hanh đầy đủ số tiền đền đáp như đã hứa với anh, trước khi anh đáp máy bay trở về Hoa Kỳ.
Về tới Hoa Kỳ, anh liền lập thủ tục bảo trợ cho cô ta sang Hoa kỳ theo diện đoàn tụ vợ chồng tại sở Di Trú và chưa đầy 9 tháng sau ngày anh nạp đơn bảo trợ, cô ta vui mừng gọi điện thoại báo tin cho anh biết ngày giờ, tên hãng máy bay để anh ra phi trường đón nàng. Giữ đúng y như lời cam kết của anh với cha mẹ nàng, anh thuê dùm cho nàng một căn phòng trong khu chung cư gần một trường Đại Học Cộng Đồng (Community college), để cho nàng không cần phải lái xe đi học mỗi ngày. Thỉnh thoảng vào những ngày cuối tuần, anh lái xe đến thăm nom nàng, xem nàng có cần mua bán gì thì anh chở nàng đi. Khoảng 6 tháng sau, cũng vào ngày cuối tuần, anh đến đón nàng về nhà anh chơi và cũng như mọi khi nàng đến nhà anh, đều thấy có mặt một vài người bạn thân của anh chờ sẵn ở nhà anh, nhưng lần này ngoài anh, ra nàng không thấy có ai hết ở trong nhà. Thế rồi anh trịnh trọng nói cho nàng biết, kể từ hôm nay nàng phải về chung sống với anh trong căn nhà này, vì trên giấy tờ pháp lý, nàng là người vợ chính thức của anh, kể từ ngày nàng đặt chân đến Hoa kỳ và nàng phải hành sử bổn phận của một người vợ đối với chồng. Nếu nàng không chịu bằng lòng làm vợ anh, thì bắt buộc anh phải bắn chết nàng ngay tại chỗ trong căn nhà này và anh sẽ tự sát theo nàng. Nói xong, anh đứng dậy, lấy tay thọc vào túi quần, để rút ra một khẩu súng lục nhỏ (chẳng biết súng thật hay giả), chĩa đầu súng thẳng vào mặt nàng. Vừa thấy khẩu súng chân tay nàng đã run lên cầm cập như người đang bị lên cơn sốt rét ngã nước và miệng lắp bắp trả lời: Em van xin anh đừng bắn em, em xin hoàn toàn vâng lời anh. Hầu hết người Việt Nam chúng ta ở tuổi trung niên trở lên, đều hiểu rõ nghĩa bóng cũng như nghĩa đen của câu “Tiền trao cháo múc”, thế mà anh chàng này không những lấy tiền của người ta rồi, lại còn tham lam đòi múc cháo ăn nữa, đúng là ở đời lắm chuyện oái oăm.


Sự việc này nếu xẩy ra ở Tiểu Bang Oklahoma và nạn nhân trong cuộc đã là một thuờng trú nhân chưa làm hôn thú, thì nạn nhân chắc chắn sẽ tố cáo trước pháp luật, là bị uy hiếp bằng vũ khí, phải chấp nhận lấy anh ta làm chồng và theo đạo luật Oklahoma số 21, điều khoản 1118, liệt kê các Tội Danh và các Hình Phạt (Title 21, Crimes and Punishments, Section 1118) quy định rằng: Bất luận ai có hành động cưỡng bách bằng vũ lực, hăm dọa hay ép buộc người phụ nữ lấy mình làm chồng, là phạm tội đại hình và có thể bị bỏ tù không quá 10 năm (Every person who takes any woman unlawfully against her will, with intent to compel her by force, menace or duress to marry him or marry other person, shall be guilty of felony and he is punishable by imprisonment in the penitentiary not exceeding ten (10) years). Khổ một nỗi là cô nàng này đã làm giá thú với anh Hanh từ Việt Nam rồi và chưa có thẻ thuờng trú. Hơn nữa, nếu sự thật được phơi bày trước ánh sáng công lý, là Cha mẹ cô này đã trả tiền cho anh Hanh, để anh giả vờ lấy cô làm vợ, đem cô sang đây. Như thế cô này sẽ bị trục xuất trả về nguyên quán, còn anh Hanh sẽ được chính quyền mời đi nghỉ mát ở một nơi xà lim ít nhất vài năm, vì phạm tội hình sự. Tuy nhiên trong trường hợp như thế này, giả thử nạn nhân không dám tố cáo anh Hanh là cưỡng bách cô ta phải lấy anh làm chồng, vì những lý do vừa được nêu ra ở phần trên, nhưng nếu muốn, nạn nhân vẫn có thể tố cáo anh dùng vũ khí để cưỡng hiếp dâm cô, cho dù trên giấy tờ pháp lý cô ta là vợ chánh thức của anh (điều này áp dụng đối với tất cả vợ chồng dù có quốc tịch hay không có quốc tịch). Bởi vì, chúng ta nên hiểu rằng người vợ hay người chồng không phải là một món đồ chơi của con nít, hễ thích lúc nào, mang nó ra chơi. Hành động như thế, vô tình hay hữu ý, một trong hai người đã vi phạm đến quyền bình đẳng, sự tự do, vấn đề sức khỏe và ý muốn của cá nhân mỗi người, cần phải luôn luôn được tôn trọng trong đời sống gia đình cũng như ngoài xã hội. Trong phạm vi bài viết này, chúng tôi không thể tiếp tục trình bày thêm những chi tiết pháp lý của sự tố cáo hiếp dâm này nếu có, vì nó hoàn toàn chuyển sang một đề tài pháp luật khác, nói về tội Cưỡng Hiếp Dâm bằng vũ lực đối với người phối ngẫu vợ hay chồng của mình. Nói tới đây, có lẽ nhiều người trong chúng ta thuờng nghe thấy, hành động hiếp dâm chỉ xảy ra đối với người khác, chứ không xảy ra đối với người vợ hay chồng của mình. Vấn đề này, chúng tôi sẽ trình bày cùng đọc giả trong một dịp thuận tiện khác nếu thời gian cho phép.
Cũng một tình trạng và hoàn cảnh tương tự như câu chuyện vừa được kể trên đây, nhưng nội dung của câu chuyện này lại hoàn toàn khác biệt, thay vì cô dâu ở trong câu chuyện trên, đã phải trả một số tiền khá lớn cho chú rể ngoại kiều lập hôn thú để được sang Hoa Kỳ, mà cô dâu vẫn không được toại nguyện theo điều mình mơ ước. Nhưng ngược lại cô dâu trong câu chuyện này, không những không phải trả một đồng xu cắc bạc nào cho chú rể ngoại kiều, mà vẫn được chú rể bảo trợ sang Hoa Kỳ và kết quả lại quá tốt đẹp, ngoài sức tưởng tượng của mọi người biết rõ từ đầu câu chuyện này xẩy ra như sau:
Ông Vương có một cậu con trai đã lập gia đình được hơn 3 năm, nhưng chưa kịp có con thì cô vợ đã ly dị cậu, để bước sang thuyền khác. Cậu con trai này rất có hiếu với Cha Mẹ cậu và cậu luôn luôn làm tất cả những điều gì có thể làm vui lòng Cha mẹ. Ông Vương có một người bạn học cũ, rất thân thiết nhau như anh em ruột thịt, từ khi hai người cùng học chung  một lớp với nhau, Ông bạn thân này cùng gia đình còn ở Việt Nam, vì không có điều kiện để định cư tại Hoa Kỳ. Ông có một người con gái duy nhất vừa có nhan sắc lại rất thông minh, nói năng hoạt bát, hiện cô đang theo học năm thứ 2 ngành quản trị tài chánh tại môt trường Đại Học. Cha mẹ nghèo, không có tiền bạc để gửi con đi du học, nhưng vẫn mơ ước làm sao cho con được sang Hoa Kỳ, để tiếp tục học ngành này, thì tương lai con mình sẽ sáng lạng hơn nhiều, nên ông đã ngỏ ý nhờ ông Vương, cố gắng tìm phương cách nào có thể giúp đỡ con gái ông sang Hoa Kỳ du học, thì gia đình ông sẽ không bao giờ quên ơn trời biển này. Vì quý mến tình nghĩa bạn học chung với nhau đã mấy chục năm, nên ông Vương bảo con trai mình về Việt-Nam giả vờ lấy cô gái này làm vợ, bằng cách lập hôn thú với cô ta, để đưa cô ta sang đây, rồi chờ đợi khi nào cô ta chính thức có thẻ thường trú, cộng thêm thời gian cư trú của cô ta ở đây được đủ 2 năm, tới lúc đó con trai ông mới làm giấy ly dị cô, để cho cô ta sẽ không bị trục xuất trả về Việt Nam. Vâng lệnh Cha Mẹ, cậu liền về Việt Nam để lập Hôn Thú với cô gái này.
Sang đến Hoa Kỳ đuợc vài tháng, cô gái này được ông Vương cho phép tạm trú nhà của ông, để có thì giờ chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ ghi danh vào học ngành quản trị tài chánh tại một trường đại học cộng đồng (community college) như đã được dự tính trước đây. Nhờ sống cùng chung một nhà với gia đình Cha mẹ của anh chồng hờ này, nên cô biết được anh đang làm nghề chở nước đá, hàng ngày phải lái xe đi giao nước đá cho một số tiệm chạp phô (Convenience stores) và nhiều lần cô thấy tận mắt, anh phải khuân vác nhiều bịch nước đá nặng, chất đầy lên xe, rồi phải dỡ xuống khỏi xe, đem chất vào tủ đựng đá trong tiệm, và cứ thế lái xe chạy ngược chạy xuôi 10 tiếng mỗi ngày, để bốc hàng và giao hàng, mà tiền lương kiếm được chỉ vừa đủ cho anh tiêu xài hàng tháng. Nhìn thấy rõ cảnh cực nhọc của người chồng hờ này, trái tim cô đã bị rung động, làm cho cô cảm thấy yêu anh hết lòng và trước khi cô định tỏ tình yêu với anh, để chính thức  nhận lãnh bổn phận làm vợ anh, như hai người đã ký giấy hôn thú tại Việt Nam. Cô liền đi đến quyết định, thay vì tiếp tục học lấy bằng quản trị tài chánh, cô chuyển sang học nghề sửa móng tay (nails). Nhờ có năng khiếu thẩm mỹ, với đôi bàn tay khéo léo của cô ta và sự làm việc chăm chỉ 7 ngày một tuần, cô đã có nhiều khách hàng trung thành đến với cô, giúp cô kiếm tiền vào như nước, chưa đầy một năm sau, với số tiền dành dụm của cô, thừa thắng xông lên, cô sang luôn cửa tiệm của chủ cô đang làm. Thế rồi chỉ môt tháng sau ngày làm chủ tiệm, cô tự nguyện nhận lãnh bổn phận làm vợ chánh thức của con trai ông Vương và chồng cô nghiễm nhiên trở thành ông chủ mới của tiệm nail khá lớn của cô, gồm có 10 cộng sự viên làm việc trong tiệm mỗi ngày, dưới quyền điều khiển của chồng cô.
Sau này chúng tôi tình cờ gặp lại người vợ của anh Hanh, trong câu chuyện đầu tiên trên đây, chị ta cho chúng tôi biết là chị đã có một con với anh Hanh, nhưng chị đã ly dị anh vì anh mắc căn bịnh ma men (Alcoholic addition) cộng thêm cái tật mỗi khi mở miệng nói câu nào với ai, thì anh phải sổ một câu chữ nho trước đã. Do đó chị không thể chịu đựng nổi hai căn bịnh trầm kha này của người chồng bất đắc dĩ mà chị phải lấy. Hơn nữa, chị gần như sắp sửa bị điếc cả hai lỗ nhĩ, chỉ vì cứ phải nghe đi nghe lại hoài chồng mình sổ chữ nho mỗi ngày tới mấy chục lần.
Cách đây hơn một năm, chúng tôi gặp lại ông Vương, ông vui vẻ và tỏ thái độ hãnh diện, khoe chúng tôi là vợ chồng con trai ông đã sang thêm một tiệm nail khác, cách tiệm nail cũ không xa là bao. Vợ chồng hai cháu sống rất hạnh phúc, có một tí nhau và vợ đã khuyên chồng đi học lớp buổi tối, mỗi tuần 3 ngày về ngành quản trị xí nghiệp tại một trường Đại Học Cộng Đồng (community college) trong vòng 2 năm, để sau này chúng nó sẽ dự định làm ăn lớn hơn, trên thị trường thương mại, với mục đích sẽ cung ứng đầy đủ những dụng cụ và những sản phẩm của ngành nail, cho những tiệm nails trên toàn quốc. Quả đúng với câu “Nhất nghệ tinh nhất thân vinh” trong một quốc gia được coi là văn minh nhất thế giới, bao gồm sự tự do dân chủ đích thực và chính quyền cũng như người dân đều triệt để tôn trọng pháp luật trên hết tất cả quyền lợi cá nhân cũng như quyền lợi tập thể, trong một Hiệp Chủng Quốc Hoa Kỳ này.
Phó Tế Nguyễn Mạnh San
Phụ  Tá Trưởng Phòng Tố Tụng
Tòa Án Liên Bang Hoa Kỳ
Oklahoma City, Oklahoma

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...
Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.
Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.
Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.
Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?
Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.
Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.
Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.
Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.
Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.


Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.