Hôm nay,  

Từ 2-9 đến 1-10

01/10/201100:00:00(Xem: 5556)

Từ 2-9 đến 1-10

buivanphu_20110929_h01_cotrunghoadailoan_sanfrancisco-large-contentCờ Trung Hoa và cờ Đài Loan phất phới trong phố Tàu San Francisco (ảnh Bùi Văn Phú)

buivanphu_20110929_h02_bieungu_trungquoc-large-contentBiểu ngữ mừng Quốc khánh 1-10 của Trung Hoa ở Oakland (ảnh Bùi Văn Phú)

buivanphu_20110929_h03_codailoan_trusoquocdandang_oakland-large-contentTrụ sở chi bộ Quốc dân Đảng ở Oakland (ảnh Bùi Văn Phú)

Bùi Văn Phú

Hôm đầu tháng, lái xe ngang qua Toà thị chính San Francisco thấy trên tiền đình có treo lá cờ đỏ sao vàng. Tôi đoán bên trong đang có tiếp tân chào đón một đoàn trong nước qua thăm thành phố. Mà nếu có quan chức Việt Nam đến đây, sao không có biểu tình phản đối như vẫn thường xảy ra"

Tìm thông tin trên mạng, vào trang nhà của Lãnh sự quán Việt Nam cũng không có thông tin quan chức thăm San Francisco hay hội họp liên quan đến Việt Nam. Còn báo trong nước có nhiều tin về ngày Quốc khánh 2-9. Lúc đó tôi mới nhớ ra từ vài năm qua cứ đến ngày này toà thị chính có treo cờ mừng Quốc khánh Việt Nam dù những năm trước đã có sự phản đối của các hội đoàn người Việt sinh sống tại đây.

Ở Việt Nam dĩ nhiên ngày này công sở đóng cửa, học sinh nghỉ học. Báo chí bên nhà gần đây còn gọi 2-9 là Tết Độc Lập.

Chữ tết nghe linh thiêng nhưng sao không có những sinh hoạt rộn ràng như các lễ hội chào đón Tết Nguyên đán dịp đầu năm âm lịch. Thành phố San Francisco treo cờ vì tính cách ngoại giao và cũng vì San Francisco và Thành phố Hồ Chí Minh đã kết nghĩa chị em từ hai chục năm nay. Không biết các nước khác có quan hệ ngoại giao với Hoa Kỳ mỗi dịp quốc khánh của họ có treo cờ trước tiền đình toà thị chính không, hay chỉ Việt Nam muốn làm thế thôi"

Nhưng gọi ngày Quốc khánh là Tết thì cường điệu quá. Trong nước Tết Độc lập không tưng bừng, còn ở hải ngoại đối với nhiều người Việt ngày 2-9 chẳng có ý nghĩa gì.

Sử Việt cận đại ghi rằng ngày 2-9-1945 ông Hồ Chí Minh đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập tại Quảng trường Ba Đình, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà. Nhưng cũng vào đúng ngày đó 24 năm sau ông Hồ từ trần khiến trong dân chúng có truyền khẩu những vần thơ, đại ý rằng: “Bác Hồ chết phải giờ trùng. Con cháu một lũ không khùng cũng điên” nên Đảng Cộng sản Việt Nam đã phải rời ngày qua đời của lãnh tụ sang hôm sau tức 3-9-1969. Tuyên ngôn được đọc đã 66 năm rồi nhưng đất nước ngày nay có độc lập, dân chủ và dân Việt có được tự do, bình đẳng hay chưa"

Chuyện cờ quạt tôi để ý thấy cộng đồng người Hoa trong vùng San Francisco hay giương lên để khẳng định lập trường chính trị và sự trung thành của họ đối với nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa - People’s Republic of China - hay với Đài Loan, còn gọi là Cộng hoà Trung Hoa - Republic of China - do Tôn Dật Tiên khai sinh cách đây một thế kỉ.

Theo sử học, cuộc cách mạng do Tôn Dật Tiên khởi xướng ngày 10-10-1911 đã xoá bỏ chế độ phong kiến Mãn Thanh để thành lập nền cộng hoà với danh xưng chính thức Cộng hoà Trung Hoa ra đời ngày 1-1-1912. Từ đó nước Trung Hoa do Quốc dân Đảng nắm quyền, cai trị dân theo chủ thuyết tam dân của Tôn tiên sinh. Đến thời Tưởng Giới Thạch cầm quyền vì có ngoại xâm rồi nội chiến, trong khi đó chính quyền lại tha hoá, tham nhũng nên đã để mất Trung Hoa vào tay Đảng Cộng sản. Năm 1949 quân của Tưởng Giới Thạch bỏ đất liền chạy qua đảo Đài Loan thành lập chính phủ lưu vong.

Năm 1975 Tưởng Giới Thạch qua đời. Một đài tưởng niệm vĩ đại được xây ở Thủ đô Đài Bắc để ghi nhớ công ơn của ông. Bên trong, Tưởng Thống chế nằm yên nghỉ đầu hướng về lục điạ và tượng đồng của cố Tổng thống Đài Loan với cặp mắt luôn nhìn về đất Trung Hoa với mơ ước một ngày trở về lấy lại giang san.

Ngày 1-10-1949 tại Quảng trường Thiên An Môn Chủ tịch Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Nhân dân Trung hoa. Từ ngày đó nhiều người Hoa trong lục địa tìm cách trốn qua Đài Loan hay Hồng Kông tị nạn cộng sản, nhiều người được cho vào Hoa Kỳ định cư.

Trước khi Hoa Kỳ chính thức bang giao với Trung Hoa vào năm 1979, phố Tàu San Francisco chỉ treo cờ Đài Loan. Nay hai màu cờ tung bay trong gió cạnh nhau, rộn ràng nhất là vào dịp tháng Mười mỗi năm.

Vì lịch sử, vì những biến cố chính trị và vì những quan hệ phức tạp giữa Hoa Kỳ, Đài Loan và Trung Hoa nên người Hoa có mặt tại Mỹ cũng có những quan điểm chính trị khác nhau, phô diễn qua mầu cờ. Phố Tàu ở Oakland và San Francisco thường có cờ Trung Hoa và cờ Đài Loan phất phới bay nhưng tôi chưa bao giờ thấy trụ sở của chi bộ Đảng Cộng sản mà chỉ thấy văn phòng chi bộ Quốc dân Đảng. Vì có hai cộng đồng khác nhau về quan điểm chính trị nên quanh đây người Hoa mừng hai lễ Quốc khánh: ngày 1-10 của Trung Hoa và ngày 10-10 của Đài Loan.

Dưới phố Tàu Oakland những năm trước có treo biểu ngữ ngay ngã tư đường Webster và đường số 8 chào mừng Quốc khánh 1-10, một tuần sau có biểu ngữ mừng Quốc khánh 10-10 tức ngày Song Thập của Đài Loan tại cùng vị trí. Tiệc tùng ăn mừng nhiều khi tổ chức tại một nhà hàng vào hai cuối tuần trước và sau của hai cộng đồng, cũng là người Hoa nhưng với những quan điểm chính trị đối nghịch nhau. Quan chức thành phố đến dự cả hai vì dù không chính thức công nhận Đài Loan là một quốc gia nhưng trao đổi thương mại giữa Hoa Kỳ và hải đảo này có tầm quan trọng không kém gì quan hệ với các cường quốc kinh tế châu Á khác như Nhật hay Nam Hàn. Trong gần nửa thể kỉ qua giao thương là quốc sách và quyền lợi của nước Mỹ.

Nhắc đến những ngày Quốc khánh, năm ngoái trong nước có lễ hội 1000 Năm Thăng Long, không biết vì lí do gì nhà nước lại tổ chức trong vòng mười ngày, khai mạc 1-10-10 và kết thúc 10-10-10 nên đã có những dư luận bàn tán. Theo tôi có lẽ những con số 0 và số 1 trong niên lịch mang lại một nét đẹp nào đó trong tư duy của lãnh đạo Việt Nam vì thế họ đã chọn những ngày đó để mở đầu và chấm dứt cho một lễ hội lịch sử.

Năm nay ở tỉnh Lào Cai sát biên giới Trung Hoa đang có kỉ niệm 20 năm thành lập tỉnh và xảy ra sự kiện dân chúng treo lồng đèn Trung Hoa đón mừng khiến quan chức văn hoá thông tin phải ra thông báo khuyên bà con không nên làm như thế. Nhưng không biết do nguyên nhân nào mà ngày thành lập tỉnh, thay vì 12-7 hay 10-10-1991 như ghi trong nghị quyết của quốc hội thì lại bị đổi thành 1-10. Có gì lấn cấn trong ban lãnh đạo tỉnh Lào Cai chăng" Cũng là tháng 10, nhưng ngày 10-10 có gì húy kị mà phải thay đổi"

Giữa lúc nước láng giềng khổng lồ đang hung hăng tấn công ngư dân Việt trên biển Đông, đang khoanh đường lưỡi bò để lấn chiếm lãnh hải Việt Nam thì mọi việc làm xa gần có dính tới Trung Hoa là điều sẽ làm cho người dân bất mãn với nhà nước.

Nếu lãnh đạo Việt Nam để những chuyện như thế tiếp tục xảy ra thì từ ngày 2-9 đến 1-10 không phải là thời gian quá xa để chuyển đổi các sinh hoạt lễ hội.

Cứ nhìn quốc huy của Việt Nam và Trung Hoa là thấy đã gần như vậy rồi.

© 2011 Buivanphu.wordpress.com

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối

Trong bối cảnh thế giới đang trải qua những biến động nghiêm trọng về kinh tế, chính trị và công nghệ, toàn cầu hoá – vốn từng được xem là động lực chính thúc đẩy cho tăng trưởng và thịnh vượng – đang đứng trước những thách thức chưa từng có. Tiến trình công nghiệp hoá và toàn cầu hoá đã đem lại nhiều thành tựu vượt bậc trong suốt thời gian dài qua, từ thế kỷ XX sang thế kỷ XXI, đặc biệt là thông qua sự chuyên môn hoá, tự do thương mại và tiến bộ công nghệ. Tuy nhiên, các cuộc khủng hoảng tài chính, đại dịch toàn cầu, chiến tranh và cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đã khiến mô hình toàn cầu hoá truyền thống bộc lộ nhiều tình trạng bất ổn...

Nhiều thế hệ sống ở Sài Gòn những năm của thập niên 80-90, khi con gà trống của Thương Xá Tax chưa bị bức tử, khi những hàng cây cổ thụ trên đường Tôn Đức Thắng vẫn là nét thơ mộng của Sài Gòn, có lẽ đều quen thuộc với câu “Chương Trình Truyền Hình Đến Đây Là Hết…” Nó thường xuất hiện vào cuối các chương trình tivi tối, khi chưa phát sóng 24/24. Thời đó, mỗi ngày truyền hình chỉ phát sóng trong một số khung giờ nhất định (thường từ chiều đến khuya) nên hầu như ai cũng có tâm lý chờ đợi đến giờ ngồi trước màn ảnh nhỏ, theo dõi vài giờ giải trí. Đó cũng là chút thời gian quên đi một ngày cơ cực, bán mồ hôi cho một bữa cơm độn bo bo thời bao cấp. Nhắc nhớ chút chuyện xưa, để nói chuyện nay, đang diễn ra ở một đất nước văn minh hàng đầu, từng là niềm mơ ước của biết bao quốc gia về quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận.

Trên mạng gần đây lan truyền một bức tranh chuỗi tiến hóa ngược nhại kiểu Banksy - vẽ hình ảnh tiến hóa quen thuộc từ khỉ tiến tới người, nhưng đến giữa chặng đường, một gương mặt ai cũng nhận ra quay lưng đi ngược lại về phía khỉ. Cái dáng ngoảnh đầu ấy khiến tôi chạnh lòng nghĩ đến hình ảnh nước Mỹ hôm nay. Giữa thế kỷ XXI, lẽ ra phải tiếp tục đi tới, nhưng thay vì mở rộng tự do học thuật – ngọn nguồn của sáng tạo – chúng ta lại thấy những dấu hiệu nước Mỹ thoái lui theo một quỹ đạo lạ lùng: thử nghiệm một kiểu “tiến hóa ngược”.

Từ khi Tối Cao Pháp Viện lật đổ Roe v. Wade, chúng ta đều biết câu chuyện không dừng lại ở đó. “Để tiểu bang tự quyết” chỉ là cái cớ. Và Texas, tiểu bang bảo thủ dẫn đầu, vừa chứng minh điều đó bằng một luật mới: trao cho bất kỳ ai quyền săn lùng và kiện những người dính dáng tới thuốc phá thai. Texas vốn đã có một trong những lệnh cấm khắc nghiệt nhất: phá thai bị cấm hoàn toàn, trừ vài ca y tế khẩn cấp. Không ngoại lệ cho thai dị tật chết non. Không ngoại lệ cho hiếp dâm. Không ngoại lệ cho loạn luân. Thế nên, nhiều phụ nữ Texas chỉ còn con đường tìm đến thuốc phá thai qua mạng, thường từ những nhà cung cấp ở ngoài tiểu bang. Luật mới nhắm thẳng vào cánh cửa mong manh ấy.

Suốt 250 năm, người Mỹ đồng ý rằng cai trị bởi một người duy nhất là sai lầm, rằng chính quyền liên bang vốn cồng kềnh, kém hiệu quả. Lẽ ra hai điều ấy đủ để ngăn một cá nhân cai trị bằng mệnh lệnh từ Bạch Ốc. Nhưng Trump đang làm đúng điều đó: đưa quân vào thành phố, áp thuế quan, can thiệp vào ngân hàng trung ương, chen vào quyền sở hữu công ty, gieo nỗi sợ để buộc dân chúng cúi đầu. Quyền lực bao trùm, nhưng không được lòng dân. Tỉ lệ chấp thuận của ông âm 14 điểm, chỉ nhỉnh hơn chút so với Joe Biden sau cuộc tranh luận thảm hại năm ngoái. Khi ấy chẳng ai lo ông Biden “quá mạnh”. Vậy tại sao Trump, dù bị đa số phản đối, vẫn dễ dàng thắng thế?

Có bao giờ bạn nói một điều rõ ràng như ban ngày, rồi nghe người khác nhắc lại với nghĩa hoàn toàn khác? Bạn viết xuống một hàng chữ, tin rằng ý mình còn nguyên, thế mà khi quay lại, nó biến thành điều bạn chưa từng nghĩ đến – kiểu như soi gương mà thấy bóng mình méo mó, không phải bị hiểu lầm, mà bị người ta cố ý dựng chuyện. Chữ nghĩa, rơi vào tay kẻ cố ý xuyên tạc, chẳng khác gì tấm gương vỡ. Mỗi mảnh gương phản chiếu một phần, nhưng người ta vẫn đem mảnh vỡ đó làm bằng chứng cho toàn bộ bức tranh. Một câu, một đoạn, một khẩu hiệu – xé khỏi bối cảnh trở nên lệch lạc – hóa thành thứ vũ khí đâm ngược lại chính ý nghĩa ban đầu. Câu chuyện của đạo diễn Trấn Thành gần đây là một minh họa. Anh chỉ viết đôi dòng thương tiếc chia buồn với sự ra đi của nghệ sĩ đàn bầu Phạm Đức Thành. Vậy thôi. Thế mà lập tức bị chụp mũ, bêu riếu, bị gọi “3 que,” “khát nước,” “Cali con.” Người ta diễn giải đủ kiểu, vẽ ra đủ cáo buộc: từ tội mê văn hóa Việt Nam Cộng Hòa đến tội phản quốc.

Sau thất bại trước đối thủ đảng Dân Chủ Joe Biden trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, nội các “gia đình trị” của Donald Trump gần như biến mất khỏi chính trường. Các đồng minh không thể có cùng tiếng nói với Trump, nhất là sau vụ bạo loạn Quốc Hội Jan 06. Duy nhất một người vẫn một lòng trung thành không bỏ rơi Trump, đó chính là Stephen Miller. Nhiệm kỳ hai của Trump, người được cho là có quyền lực hơn trong vòng tròn thân cận của Trump, hơn cả JD Vance, chẳng ai khác hơn chính là Stephen Miller. Để tạo ra những ảnh hưởng chính trong chính quyền Trump hôm nay, Miller đã có một đường dài chuẩn bị, khôn ngoan và nhẫn nại.

Đầu tháng 8 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã ký một mệnh lệnh đặc biệt, chỉ đạo các cơ quan hữu trách lập kế hoạch đưa quân đội Hoa Kỳ đi trấn áp các tổ chức tội phạm ở Mỹ Latinh. Khoảng hai tuần sau, mệnh lệnh đã thành hiện thực. Ba khu trục hạm có gắn phi đạn viễn khiển (guided-missile destroyers) của Hoa Kỳ đã được khai triển tới vùng biển Venezuela, đảm trách việc chặn giữ các chuyến hàng ma túy.

Một góc khuôn viên của Đồi Capitol sáng Thứ Tư là những câu chuyện tưởng đã bị chôn vùi, nay được kể ra trong sự run rẩy, xúc động và cả nước mắt. Trước hàng chục ống kính truyền thông chiếu trực tiếp trên toàn quốc, khoảng mười người phụ nữ lần lượt kể ra câu chuyện của chính mình – nạn nhân của Jeffrey Epstein, tỷ phú tội phạm tình dục và buôn bán mại dâm trẻ vị thành niên. Ngày đó, những phụ nữ này chỉ vừa 16, 18 tuổi, nhỏ nhất là Marina Lacerda, 14 tuổi.

Ở đời, chẳng có ngai vàng nào là miễn phí. Muốn hỏi cưới công chúa thì phải có sính lễ. Làm gì có chuyện đi tay không mà cuỗm được gái đẹp — trừ trường hợp dùng quyền lực bẩn thỉu cưỡng hiếp gái tơ (nghe quen quen). Muốn làm đàng anh đàng chị không thể vừa keo kiệt vừa đòi được người ta kính nể. Quy luật xưa nay không đổi ăn khế thì phải trả vàng. Ngai vàng toàn cầu cũng vậy -- không chỉ làm bằng vàng, mà còn bằng chi phí, lời hứa, và trên hết, là sự tín nhiệm.
Trang đầuTrang trước45678910Trang sauTrang cuối
VB Podcast



Kính chào quý vị,

Tôi là Derek Trần, dân biểu đại diện Địa Hạt 45, và thật là một vinh dự lớn lao khi được đứng nơi đây hôm nay, giữa những tiếng nói, những câu chuyện, và những tâm hồn đã góp phần tạo nên diện mạo văn học của cộng đồng người Mỹ gốc Việt trong suốt một phần tư thế kỷ qua.
Hai mươi lăm năm! Một cột mốc bạc! Một cột mốc không chỉ đánh dấu thời gian trôi qua, mà còn ghi nhận sức bền bỉ của một giấc mơ. Hôm nay, chúng ta kỷ niệm 25 năm Giải Viết Về Nước Mỹ của nhật báo Việt Báo.

Khi những người sáng lập giải thưởng này lần đầu tiên ngồi lại bàn thảo, họ đã hiểu một điều rất căn bản rằng: Kinh nghiệm tỵ nạn, hành trình nhập cư, những phức tạp, gian nan, và sự thành công mỹ mãn trong hành trình trở thành người Mỹ gốc Việt – tất cả cần được ghi lại. Một hành trình ý nghĩa không những cần nhân chứng, mà cần cả những người viết để ghi nhận và bảo tồn. Họ không chỉ tạo ra một cuộc thi; họ đã và đang xây dựng một kho lưu trữ. Họ thắp lên một ngọn hải đăng cho thế hệ sau để chuyển hóa tổn thương thành chứng tích, sự im lặng thành lời ca, và cuộc sống lưu vong thành sự hội nhập.

Trong những ngày đầu ấy, văn học Hoa Kỳ thường chưa phản ánh đầy đủ sự phong phú và đa dạng về kinh nghiệm của chúng ta. Giải thưởng Viết Về Nước Mỹ thực sự đã lấp đầy khoảng trống đó bằng sự ghi nhận và khích lệ vô số tác giả, những người đã cầm bút và cùng viết nên một thông điệp mạnh mẽ: “Chúng ta đang hiện diện nơi đây. Trải nghiệm của chúng ta là quan trọng. Và nước Mỹ của chúng ta là thế đó.”


Suốt 25 năm qua, giải thưởng này không chỉ vinh danh tài năng mà dựng nên một cộng đồng và tạo thành một truyền thống.
Những cây bút được tôn vinh hôm nay không chỉ mô tả nước Mỹ; họ định nghĩa nó. Họ mở rộng giới hạn của nước Mỹ, làm phong phú văn hóa của nước Mỹ, và khắc sâu tâm hồn của nước Mỹ. Qua đôi mắt họ, chúng ta nhìn thấy một nước Mỹ tinh tế hơn, nhân ái hơn, và sau cùng, chân thật hơn.

Xin được nhắn gửi đến các tác giả góp mặt từ bao thế hệ để chia sẻ tấm chân tình trên các bài viết, chúng tôi trân trọng cảm ơn sự can đảm của quý vị. Can đảm không chỉ là vượt qua biến cố của lịch sử; can đảm còn là việc ngồi trước trang giấy trắng, đối diện với chính mình, lục lọi ký ức đau thương sâu đậm, và gửi tặng trải nghiệm đó đến tha nhân. Quý vị là những người gìn giữ ký ức tập thể và là những người dẫn đường cho tương lai văn hóa Việt tại Hoa Kỳ.

Với Việt Báo: Xin trân trọng cảm ơn tầm nhìn, tâm huyết, và sự duy trì bền bỉ giải thưởng này suốt một phần tư thế kỷ.
Khi hướng đến 25 năm tới, chúng ta hãy tiếp tục khích lệ thế hệ kế tiếp—những blogger, thi sĩ, tiểu thuyết gia, nhà phê bình, nhà văn trẻ—để họ tìm thấy tiếng nói của chính mình và kể lại sự thật của họ, dù đó là thử thách hay niềm vui. Bởi văn chương không phải là một thứ xa xỉ; đó là sự cần thiết. Đó là cách chúng ta chữa lành, cách chúng ta ghi nhớ, và là cách chúng ta tìm thấy nơi chốn của mình một cách trọn vẹn.

Xin cảm ơn quý vị.

NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.